ABŞ Suriyadakı HTŞ Qruplaşmasını Terror Siyahısından Çıxardı
ABŞ prezidenti Donald Trampın rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən administrasiya, Suriyada uzun müddət münaqişə zonalarında mövcud olan cihadçı Hayat Tahrir əş-Şam (HTŞ) qruplaşmasını terror təşkilatları siyahısından çıxarmaq barədə qərar qəbul edib. Bu gözlənilməz addım beynəlxalq ictimaiyyətdə və xüsusilə region dövlətləri arasında ciddi müzakirələrə səbəb olub. Qeyd olunur ki, bu qərar ABŞ-ın Suriya siyasətindəki dəyişikliklərdən xəbər verə bilər.
Qərarın Arxa Planı və Kökləri
HTŞ əvvəllər "Əl-Qaidə" terror şəbəkəsinin Suriya qolu kimi tanınan "Nusra Cəbhəsi" adı altında fəaliyyət göstərmişdi. 2017-ci ildə adını dəyişərək indiki "Hayat Tahrir əş-Şam" formasını almış və daha "yerli" bir imic yaratmağa çalışmışdır. Qruplaşma illər ərzində müxtəlif transformasiyalardan keçərək, beynəlxalq ictimaiyyətin nəzərində müəyyən legitimlik qazanmağa can atmışdır. ABŞ Dövlət Katibi Marko Rubionun 23 iyun tarixli rəsmi yazısı, çərşənbə axşamı günü rəsmi elandan əvvəl Federal Reyestrin ilkin baxışında dərc edilib. Bu sənəd, təşkilatın hüquqi statusunun dəyişdirilməsi barədə rəsmi bəyanatı özündə ehtiva edir və Vaşinqtonun bu addımı ilə bağlı dərin analitik baxışları ortaya qoyur.
Suriya Tərəfinin Reaksiyası və Gələcək Təsirlər
Suriya Xarici İşlər Nazirliyi hələlik Vaşinqtonun bu mühüm qərarı ilə bağlı heç bir rəsmi şərh verməyib. Lakin regiondakı siyasi müşahidəçilər, bu addımın Suriyadakı gələcək proseslərə ciddi təsir göstərəcəyini proqnozlaşdırırlar. Analitiklər hesab edirlər ki, qruplaşmanın terror təşkilatı siyahısından çıxarılması, Suriyadakı mövcud qüvvələr balansına və regiondakı diplomatik proseslərə təsir göstərə bilər, xüsusilə də İdlibdəki vəziyyəti dəyişə bilər. Qeyd edək ki, "Nusra Cəbhəsi" kimi də tanınan bu sələfi cihadçı qruplaşma, Suriya müharibəsində əsas aktorlardan biri olmuş və ölkənin şimal-qərbində əhəmiyyətli ərazilərə nəzarət etməkdədir.