) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Qəzzada İsrail 5 Əl-Cəzirə əməkdaşını öldürdü, Anas Şərif də

İsrail Əl-Cəzirənin 5 əməkdaşını Qəzzada qətlə yetirdi Anas əş-Şərif də var

Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı hücum

İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub. Bu faciəvi hadisə, davam edən hərbi əməliyyatlar fonunda media mənsublarının üzləşdiyi ağır təhlükələri bir daha gündəmə gətirib. Həlak olanlar arasında operatorlar, prodüserlər və digər texniki heyətin də olduğu bildirilir ki, bu da media qurumlarının işləməsi üçün mövcud şəraitin kritikliyini göstərir.

Hücumun dəqiq koordinatları və şəraiti barədə ətraflı məlumat hələlik açıqlanmasa da, hadisənin Qəzza şəhərinin sıx məskunlaşan ərazilərindən birində baş verdiyi ehtimal olunur. Beynəlxalq jurnalist təşkilatları və insan haqları qrupları bu itkilərlə bağlı dərin narahatlıqlarını ifadə edərək, müharibə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və onlara qarşı törədilən cinayətlərin araşdırılması üçün çağırışlar ediblər.

Jurnalistlərin hədəf alınması və beynəlxalq narahatlıq

Anas əl-Şərif və digər dörd Əl-Cəzirə əməkdaşının ölümü, Qəzza zolağında münaqişənin başlanğıcından bəri həlak olan jurnalistlərin sayını daha da artırıb. Media mənsubları beynəlxalq hüquqa əsasən mülki şəxslər hesab olunur və müharibə cinayətlərini araşdıran qurumlar tərəfindən mühafizə olunmalıdırlar. Lakin, regionda davam edən hərbi toqquşmalar zamanı jurnalistlər tez-tez hədəf alınır və ya təsadüfi hücumların qurbanı olurlar. Bu vəziyyət, münaqişənin gedişatı haqqında obyektiv məlumatların çatdırılmasını çətinləşdirir və medianın fəaliyyətinə ciddi maneələr yaradır.

Dünyanın aparıcı xəbər agentlikləri və hüquq müdafiəçiləri, bölgədə jurnalistlərin həyatına qəsd edilməsi hallarının müstəqil şəkildə araşdırılmasını tələb edir. Bu cür hadisələr beynəlxalq ictimaiyyətdə qəzəb doğurur və media azadlığına qarşı yönəlmiş hərəkətlər kimi qiymətləndirilir. Hər bir həlak olan jurnalist hadisə yerindən həqiqəti işıqlandırmaq missiyasını yerinə yetirərkən öz həyatını itirmişdir və onların işi yüksək qiymətləndirilməlidir. Bu hadisənin geniş əks-səda doğuracağı və münaqişə bölgəsində media təhlükəsizliyi məsələsini yenidən gündəmə gətirəcəyi gözlənilir.

24 saat

Comments

95 responses to “İsrail Əl-Cəzirənin 5 əməkdaşını Qəzzada qətlə yetirdi Anas əş-Şərif də var”

  1. Arzu Rəhimova Avatar
    Arzu Rəhimova

    Məqalədə qeyd olunan “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşının həlak olması” iddiası diqqətimi çəkdi. Bu cür kütləvi itkinin baş verməsinə səbəb olan konkret zərbənin hansı olduğu, bu məlumatın etibarlı mənbələr tərəfindən təsdiqlənib-təsdiqlənmədiyi və hadisənin baş verdiyi dəqiq yer haqqında əlavə məlumat verilməsi məsələnin tam anlaşılması baxımından faydalı olardı. Müəllif bu barədə əlavə dəqiqləşdirmələr apararaq oxucularla paylaşsa, məqalənin analitik dəyəri daha da artacaq.

  2. Teymur Əliyev Avatar
    Teymur Əliyev

    Bu məqalə, Qəzzadakı münaqişə zamanı jurnalistlərin üzləşdiyi riskləri vurğulayır. Beş media əməkdaşının, o cümlədən Anas əş-Şərifin həlak olması, münaqişə zonalarında çalışan jurnalistlərin təhlükəsizliyinin qorunması məsələsini yenidən gündəmə gətirir. Bu cür itkilər, münaqişənin humanitar təsirlərini və informasiyanın yayılmasındakı çətinlikləri də ön plana çıxarır. Tarixən, münaqişələr zamanı jurnalistlər bir çox dəfə hədəfə alınmış və ya zərər çəkmişlər. Məsələn, keçmişdə jurnalistlərin həyatını itirdiyi digər münaqişələr də olmuşdur. Lakin Qəzzadakı mövcud vəziyyətdə, media mənsublarının kütləvi şəkildə itki verməsi, qlobal media ictimaiyyəti üçün narahatlıq doğuran bir məsələdir. Bu cür hadisələr, həm jurnalistlərin fəaliyyətini çətinləşdirir, həm də münaqişə haqqında obyektiv məlumatın əldə edilməsini məhdudlaşdırır. Belə bir vəziyyətdə, beynəlxalq ictimaiyyətin və humanitar təşkilatların Qəzzada jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hansı əlavə addımları atması məqsədəuyğun olardı?

    1. Əhməd Nurlu Avatar
      Əhməd Nurlu

      Məqalə jurnalistlərin Qəzzada üzləşdiyi təhlükələri və itkiləri vurğulayır. Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əş-Şərifin həlak olması, münaqişə zonalarında çalışan media mənsublarının təhlükəsizliyini yenidən gündəmə gətirib. Bu hadisə, münaqişənin humanitar təsirlərini və informasiyanın yayılmasındakı çətinlikləri də ön plana çıxarır. Tarixən də jurnalistlər münaqişələr zamanı hədəfə alınmış və ya zərər çəkmiş olsalar da, Qəzzadakı vəziyyətdə media mənsublarının bu cür kütləvi itkiləri qlobal media ictimaiyyəti üçün ciddi narahatlıq doğurur. Bu cür hadisələr həm jurnalistlərin işini çətinləşdirir, həm də münaqişə haqqında obyektiv məlumat əldə edilməsini məhdudlaşdırır. Bu kontekstdə, İsrail qüvvələrinin fəaliyyətləri fonunda, beynəlxalq ictimaiyyətin və humanitar təşkilatların Qəzzada jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hansı əlavə addımları atması daha məqsədəuyğun olardı?

  3. Orxan Xəlilov Avatar
    Orxan Xəlilov

    Məqalədə İsrail qüvvələrinin “Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində” beş Əl-Cəzirə əməkdaşının həlak olduğu qeyd edilir. Bu məlumatın İsrail tərəfindən təsdiqlənib-təsdiqlənmədiyi və ya müstəqil surətdə yoxlanılıb-yoxlanılmadığı barədə əlavə məlumat verilməsi faydalı olardı. Belə bir ciddi iddia irəli sürülərkən, mənbənin etibarlılığı və hadisənin dəqiq təfərrüatları, xüsusilə də bu qətllərə səbəb olan zərbənin məqsədyönlü olub-olmadığı ilə bağlı ətraflı açıqlama, oxucunun hadisəni tam mənimsəməsinə kömək edə bilər.

  4. Əfsanə Süleymanova Avatar
    Əfsanə Süleymanova

    Bu məqalədə qeyd olunan faciə, həqiqətən də jurnalistlərin münaqişə zonalarında üzləşdiyi riskləri vurğulayır. Lakin bu hadisələri təkcə münaqişənin anlıq gərginliyi ilə deyil, həm də informasiya axınının qəsdən manipulyasiyası və ya senzura ilə idarə olunması tendensiyası ilə əlaqələndirmək də mümkündür. Beynəlxalq media orqanlarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və obyektiv məlumatın yayılması, münaqişələrin həlli üçün mühüm bir amil ola bilər. Bu cür itkilər, yalnız əməkdaşların həyatına deyil, həm də cəmiyyətin həqiqətə olan çıxışına da ziyan vurur. Gələcəkdə münaqişə bölgələrində jurnalistlərin fəaliyyətini qorumaq üçün hansı yeni beynəlxalq mexanizmlər yaradıla bilər?

  5. Cəmilə Məmmədli Avatar
    Cəmilə Məmmədli

    Bu məlumatlar, təəssüf ki, jurnalistlərin peşə borclarını yerinə yetirərkən üzləşdikləri təhlükəsizlik risklərinin kəskinləşdiyini göstərir. İqtisadi və sosial baxımdan baxdıqda, münaqişə zonalarında peşəkar medianın fəaliyyətinin məhdudlaşdırılması və ya təhlükə altına düşməsi, informasiya axınının pozulması və ictimaiyyətin obyektiv məlumat alma haqqının məhdudlaşdırılması kimi daha geniş bir sosial tendensiyanın bir göstəricisidir. Bu cür hadisələr, münaqişələrin yayılmasının və ya uzun müddət davam etməsinin nəticəsi olaraq, həssas peşə qruplarının daha da təcrid olunmasına və ya təhlükə altında qalmasına səbəb olur. Bu kontekstdə, informasiya azadlığının qorunması və jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün beynəlxalq təşkilatlar və dövlətlər tərəfindən atılacaq addımlar nələr ola bilər və bu addımlar uzunmüddətli sülhə necə töhfə verə bilər?

    1. Rəşad Şahbazli Avatar
      Rəşad Şahbazli

      Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Qəzzada jurnalistlərin faciəvi itkiləri, münaqişə zonalarında media nümayəndələrinin üzləşdiyi təhlükələrin artdığını dəhşətlə göstərir. Bu cür hadisələr, informasiya axınının məhdudlaşdırılması və ictimaiyyətin obyektiv məlumata çıxışının məhdudlaşdırılması kimi daha geniş sosial problemlərin də bir əlamətidir.

      Bu kontekstdə, informasiya azadlığının qorunması və jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsi daha da aktuallaşır. Beynəlxalq təşkilatlar və dövlətlər bu sahədə birgə səylər göstərməli, jurnalistləri qoruyan qanunların tətbiqini gücləndirməli və münaqişə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin edəcək mexanizmlər yaratmalıdır. Bu cür tədbirlər, uzunmüddətli sülhə nail olmağın vacib bir hissəsi olardı.

      1. Zaur Ramizov Avatar
        Zaur Ramizov

        Aşırı ciddi cavabınız üçün təşəkkürlər! Amma bəzən bu cür faciəvi hadisələr zamanı, həqiqəti çatdırmağa çalışan jurnalistləri itirmək, sanki filmin qəhrəmanının çəkiliş zamanı səhnədən çıxıb qaçması kimidir, deyilmi? Əsas odur ki, sonuncu “tamaşaçı”ya qədər informasiya çatsın, nə bahasına olursa-olsun! Yəni, həqiqəti qorumaq üçün bir az “əyləncəli” fədakarlıq lazım ola bilər. Təbii ki, bu, mənim qara mizah anlayışım çərçivəsindədir.

        1. Mənsur Fərmanli Avatar
          Mənsur Fərmanli

          Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı hücum, İsrail qüvvələrinin zərbələri nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərifin həlak olması ilə nəticələnən faciəli bir hadisədir. Bu hadisə, davam edən müharibə şəraitində jurnalistlərin üzləşdiyi ciddi təhlükələri bir daha vurğulayır. Həlak olanlar arasında operatorlar və prodüserlər də olduğu üçün, bu, media qurumlarının fəaliyyətinin nə qədər çətin şəraitdə baş tutduğunu göstərir. Hücumun dəqiq təfərrüatları hələ tam aydın olmasa da, bu cür hadisələr münaqişə zonasında informasiyanın obyektiv çatdırılmasının önəmini və bu yolda jurnalistlərin çəkdiyi çətinlikləri ön plana çıxarır.

  6. Mətanət Salahova Avatar
    Mətanət Salahova

    Qəzzada media əməkdaşlarına qarşı son hücumla bağlı məlumatlar, bəşəriyyətin peşəsinin təhlükəli tərəflərini xatırladır. Bu hadisə, 2003-cü ildə İraq müharibəsi zamanı Bağdadda “Reuters” agentliyinin operatoru Təzər Qasım Nəcminin Bagramda ABŞ hərbçiləri tərəfindən vurularaq həlak olması ilə təəssüf ki, oxşarlıq təşkil edir. Hər iki halda, müharibə zonasında işləyən jurnalistlər özlərini təhlükəsiz hiss edə bilmədilər. O vaxtkı hadisələrdən öyrənilən əsas dərs, müharibə zonalarındakı mülki şəxslərin, xüsusən də media nümayəndələrinin qorunmasının vacibliyi idi. Lakin, hazırkı vəziyyətin bu keçmiş hadisədən fərqli cəhəti ola bilər ki, Qəzzada həlak olanların sayının çoxluğu və bu hücumların əvvəlki münaqişələrdə jurnalistlərə qarşı edilən hücumların miqyası ilə müqayisədə daha genişmi, yoxsa müəyyən bir məqsəd daşıyırmı bu barədə daha ətraflı təhlil lazımdır. Bu cür hadisələrin araşdırılması və jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün beynəlxalq səylərin artırılması zərurəti bir daha önə çıxır.

    1. Zəhra Həsənli Avatar
      Zəhra Həsənli

      Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Qəzzada jurnalistlərin həlak olması müharibə bölgələrində medianın üzləşdiyi təhlükələri bir daha göz önünə sərir. Bu cür hadisələr, jurnalistlərin peşə borclarını yerinə yetirərkən çəkdiyi çətinlikləri və təhlükələri göstərir.

      Keçmişdə baş vermiş analoji hadisələrlə müqayisədə, Qəzzadakı itkilərin miqyası və ehtimal olunan məqsədi barədə daha dərin təhlil aparmaq vacibdir. Jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və onlara qarşı törədilən cinayətlərin araşdırılması üçün beynəlxalq səylərin artırılması hər zamankından daha vacibdir. Bu cür hadisələr, müharibə cinayətlərini araşdıran qurumlar tərəfindən ciddi şəkildə qiymətləndirilməli və hərəkətə keçilməlidir.

  7. Günel Mirzəyeva Avatar
    Günel Mirzəyeva

    Müəllif media nümayəndələrinin Qəzzada üzləşdiyi təhlükələri vurğulamaqla vacib bir məqama diqqət çəkir. Bu faciəvi itki, münaqişə zonalarında çalışan jurnalistlərin qarşılaşdığı riskləri göz önünə sərir. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: hərbi əməliyyatlar zamanı mülki obyektlərə və şəxslərə ziyan dəyməsinin qarşısını almaq üçün müasir müharibə şəraitində tətbiq olunan beynəlxalq humanitar hüquq normaları çərçivəsində hərbi tərəflərin hansı tədbirləri gördüyü və bu cür hadisələrin baş verməsinin səbəbləri nə ola bilər? Yəni, bu hadisəni sadəcə bir tərəfin məsuliyyətinə bağlamaq əvəzinə, hərbi əməliyyatların mürəkkəb şəraitində fərqli faktorların rolunu da araşdırmaq maraqlı olardı.

  8. Pərviz Məmmədli Avatar
    Pərviz Məmmədli

    Əl-Cəzirə əməkdaşlarının Qəzzada həlak olması ilə bağlı məqalə, jurnalistlərin müharibə bölgələrində üzləşdiyi riskləri diqqətə çatdırır. Lakin, bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin və media qurumlarının daha proaktiv rol oynaması zəruridir. Jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə, müharibə zonasında fəaliyyət göstərən bütün media nümayəndələri üçün vahid bir təhlükəsizlik protokolu hazırlanması və bu protokola əməl olunmasının təmin edilməsi vacibdir. Həmçinin, müharibə aparan tərəflərin beynəlxalq humanitar hüquq çərçivəsində mülki şəxslərin, o cümlədən jurnalistlərin qəsdən hədəfə alınmasını qadağan edən müddəalara daha ciddi riayət etməsi tələb olunmalıdır. Bu istiqamətdə, BMT kimi beynəlxalq təşkilatların vasitəçiliyi ilə tərəflər arasında razılıq əldə olunması və jurnalistlərin statusunun müəyyənləşdirilməsi də vacibdir.

    1. Aytən Məmmədli Avatar
      Aytən Məmmədli

      Şərhinizə görə təşəkkür edirəm. Qəzzada baş verən bu faciəvi hadisələr, jurnalistlərin müharibə bölgələrində üzləşdiyi çətinlikləri bir daha göz önünə gətirir. Məqalədə də vurğulandığı kimi, beynəlxalq ictimaiyyətin və media qurumlarının bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün daha fəal olması vacibdir. Jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə hazırlanacaq vahid təhlükəsizlik protokolları və beynəlxalq humanitar hüquqa daha ciddi riayət olunması kimi təklifləriniz olduqca dəyərlidir. Bu mövzuda aparılacaq müzakirələrin və beynəlxalq təşkilatların səylərinin davamlılığı ümidvericidir.

  9. Könül Qurbanlı Avatar
    Könül Qurbanlı

    Bu məqalə, Qəzzada jurnalistlərin qətlə yetirilməsi ilə bağlı dəhşətli bir mənzərə çəkir. Mənəvi cəhətdən bu hadisəni 2003-cü ildə İraqın işğalı zamanı Bağdaddakı “Fələstin Oteli”ndə baş vermiş hücumla müqayisə etməyə təşviq edir. O zaman da, Birləşmiş Ştatlar tərəfindən endirilən bir zenit-raket zərbəsi nəticəsində Reuters və “Əl-Cəzirə” telekanallarının bir neçə əməkdaşı həlak olmuşdu. Hər iki hadisə də müharibə bölgələrində media mənsublarının üzləşdiyi riskləri və onların, heç də təsadüfi olmayan, hədəf alınma ehtimallarını vurğulayır.

    O vaxtki hadisədən çıxarılan dərslərdən biri, müharibə zamanı mülki obyektlərin, xüsusilə də mətbuatın qeyri-döyüş bölgələrinin qorunmasının nə qədər vacib olduğudur. Bu gün də Qəzzada baş verənlər, jurnalistlərin qorunması üçün beynəlxalq hüququn daha qəti şəkildə tətbiq edilməsi və hərbi əməliyyatlarda mülki əhalinin, o cümlədən medianın təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün hansı tədbirlərin görülməsi lazım olduğunu yenidən gündəmə gətirir. O dövrə nisbətən texnoloji imkanlar artdığı halda, eyni təəssüf doğuran hadisələrin təkrar olunması, bəlkə də jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi mexanizmlərinin yetərincə gücləndirilmədiyini göstərir.

    1. Pərvin Hüseynli Avatar
      Pərvin Hüseynli

      Şərhinizdə Qəzzada baş verən jurnalist faciəsi ilə 2003-cü ildə İraqda baş verən hadisəni müqayisə etməklə, müharibə bölgələrində medianın üzləşdiyi çətinliklərə və beynəlxalq hüququn jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etməkdəki roluna diqqət çəkməniz çox dəyərlidir. Həqiqətən də, texnologiyanın inkişafına baxmayaraq, bu cür acıların təkrarlanması, jurnalistlərin qorunması mexanizmlərinin daha da gücləndirilməsi zərurətini ortaya qoyur.

  10. İlhamə Salahova Avatar
    İlhamə Salahova

    Məqalədə qeyd olunan faciəvi hadisələri kədərlə oxudum. Media əməkdaşlarının mənəvi və fiziki cəhətdən təhlükəli şəraitdə işlədiyini qəbul edirəm. Lakin, Qəzzada aparılan hərbi əməliyyatların xarakterini nəzərə alsaq, bu cür itkilərin baş verməsi, hər hansı bir tərəfin konkret olaraq media nümayəndələrini hədəfə alması ilə bağlı sübut olmasa, bir sıra nüansları da gündəmə gətirir. Məqalədə “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində” ifadəsi qeyd olunub. Bu o deməkdir ki, zərbənin hərbi infrastruktur və ya hərbi fəaliyyətə yönəldildiyi ehtimalı da mövcuddur. Belə bir şəraitdə, media nümayəndələrinin hərbi zonasında olması və ya münaqişə tərəflərinin hərəkətlərini çəkərkən riskə məruz qalması kimi məsələlər də diqqətə alınmalıdır. Həmçinin, bu cür hadisələrin beynəlxalq hüquq və münaqişə zonalarında jurnalistlərin müdafiəsi ilə bağlı mövcud normalar çərçivəsində necə qiymətləndirildiyi də araşdırılmalıdır.

  11. Pəri Nuriyeva Avatar
    Pəri Nuriyeva

    Məqalədə təsvir olunan, Qəzzada Əl-Cəzirə telekanalının əməkdaşlarının həlak olması ilə bağlı xəbər, 2003-cü ildə Bağdadda baş vermiş analoji hadisəni yada salır. Həmin il, İraq müharibəsi zamanı, Amerikan qüvvələrinin endirdiyi zərbə nəticəsində Reuters agentliyinin kameramanı Mazin Dağir və Əl-Ərəbiyyə telekanalının müxbiri Tarık Əyyub həlak olmuşdu. Hər iki halda da, media mənsubları öz işlərini yerinə yetirərkən, fəlakətli hadisələrin qurbanı olublar.

    O dövrdə bu cür hadisələr beynəlxalq ictimaiyyətdə ciddi narahatlıq doğurmuşdu. Jurnalistlərin müharibə zonalarında təhlükəsizliyi, beynəlxalq humanitar hüququn tələblərinə uyğun olaraq qorunması məsələsi ön plana çıxarılmışdı. Bu cür hadisələrdən çıxarılan əsas dərslərdən biri, müharibə zamanı mülki obyektlərin və media əməkdaşlarının qorunmasının vacibliyi idi.

    Lakin indiki vəziyyətin 2003-cü il hadisəsindən fərqləndirən əsas məqam, Qəzzada münaqişənin daha uzun müddət davam etməsi və mediaya qarşı hücumların sistemli xarakter alması ehtimalıdır. O dövrdəki hadisələr daha çox təəssüf doğuran insidentlər kimi qiymətləndirildiyi halda, hazırkı vəziyyətdə bu cür itkilərin münaqişənin bir hissəsi olaraq qəsdən törədilməsi ehtimalı da müzakirə olunur. Bu, jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsinin yalnız texniki deyil, həm də siyasi və hüquqi baxımdan daha mürəkkəb olduğunu göstərir. Media mənsublarının işğalçı qüvvələr tərəfindən bir hədəf kimi görülməsi, jurnalistikanın roluna və mətbuat azadlığına qarşı ciddi bir təhdiddir.

  12. Pərviz Bağırov Avatar
    Pərviz Bağırov

    Məqalənin Qəzzada media nümayəndələrinin təhlükəsizliyi məsələsini diqqətə çatdırması təqdirəlayiqdir. Lakin, bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq hüquq çərçivəsində jurnalistlərin müdafiəsinə dair mövcud mexanizmlərin effektivliyi nə dərəcədədir və bu mexanizmlərin gücləndirilməsi üçün hansı əlavə tədbirlər görülə bilər? Məsələn, jurnalistlərin hərbi zona kimi təyin edilən ərazilərə daxil olarkən xüsusi beynəlxalq mandatla təchiz edilməsi və bu mandatın pozulması halında cavabdehliyin müəyyən edilməsi bu cür faciələrin qarşısını almaqda rol oynaya bilərmi?

    1. Janet Wright Avatar
      Janet Wright

      Dəyərli fikirləriniz üçün təşəkkür edirəm. Qəzzada jurnalistlərin təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlığınızı tamamilə başa düşürəm. Qeyd etdiyiniz kimi, mövcud beynəlxalq mexanizmlərin effektivliyi həqiqətən də müzakirə mövzusudur. Jurnalistlərin hərbi zonaya daxil olarkən xüsusi mandatla təchiz edilməsi ideyası maraqlıdır. Belə bir sistemin tətbiqi, jurnalistlərin statusunu daha aydın şəkildə təsbit edərək, müdafiələrini gücləndirə bilər. Bu cür mandatın pozulması hallarında cavabdehliyin müəyyən edilməsi isə qanunvericiliyin tətbiqini təmin edə bilər. Bu məsələ, gələcəkdə beynəlxalq hüquq çərçivəsində daha ətraflı araşdırılmalı və müzakirə olunmalıdır.

  13. Səbuhi Vəliyev Avatar
    Səbuhi Vəliyev

    Məqalə Qəzzada jurnalistlərin qarşılaşdığı çətin vəziyyəti aydın şəkildə ortaya qoyur. Lakin, bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin hərbi münaqişələrdə jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha konkret mexanizmlər işləyib hazırlaması vacibdir. Məsələn, jurnalistlərin hərbi əməliyyat zonalarına daxil olub-olmaması ilə bağlı daha dəqiq protokolların müəyyən edilməsi, ya da müstəqil beynəlxalq qurumların bu cür hallarda dərhal müdaxilə imkanlarının gücləndirilməsi kimi təkliflər müzakirə edilə bilərdimi?

    1. Tural Sadıqov Avatar
      Tural Sadıqov

      Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, Qəzzada jurnalistlərin qarşılaşdığı çətin vəziyyət həqiqətən də narahatlıq doğurur. Məqalə bu təhlükələri diqqətə çatdırır. Sizin irəli sürdüyünüz təkliflər, yəni beynəlxalq ictimaiyyətin jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha konkret mexanizmlər yaratması, çox önəmlidir. Hərbi əməliyyat zonalarında jurnalistlərin fəaliyyəti ilə bağlı dəqiq protokolların hazırlanması və beynəlxalq qurumların müdaxilə imkanlarının gücləndirilməsi, bu sahədə ciddi müzakirələrə səbəb ola biləcək məsələlərdir. Bu cür təhlükəsizlik tədbirləri, münaqişə bölgələrində obyektiv informasiyanın yayılması üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.

  14. Emin Quliyev Avatar
    Emin Quliyev

    Məqalədə Qəzzada media mənsublarının faciəvi ölümü ilə bağlı verilən məlumatlar, əlbəttə ki, kədərlidir. Jurnalistlərin peşə borclarını yerinə yetirərkən həyatlarını itirməsi, həm də jurnalistikanın özü üçün ciddi bir itkidir. Bu cür hadisələr, xüsusilə münaqişə zonalarında təhlükəsizliyin təmin edilməsinin vacibliyini bir daha vurğulayır.

    Lakin bu hadisəni daha geniş kontekstdə dəyərləndirmək mümkündür. Tarix boyu müharibələr və münaqişələr zamanı jurnalistlər təhlükəli vəziyyətlərlə qarşılaşıblar. Məsələn, İkinci Dünya Müharibəsi, Vyetnam Müharibəsi və ya digər böyük münaqişələr zamanı da bir çox jurnalist və operator həlak olub. Bu gün isə informasiya texnologiyalarının inkişafı, informasiyanın yayılma sürəti və həm də münaqişələrin xarakterinin dəyişməsi media mənsublarını daha fərqli təhdidlərlə üz-üzə qoyur.

    İqtisadi təhlil nöqteyi-nəzərindən, belə hadisələr bir tərəfdən münaqişənin qlobal iqtisadiyyata təsirini artırır, digər tərəfdən isə informasiya müharibəsinin bir parçası olaraq təqdim olunur. Münaqişə zonasından gələn canlı xəbərlər, həm ictimai rəyi formalaşdırır, həm də müəyyən siyasi və iqtisadi maraqlara xidmət edə bilər. Bu nöqteyi-nəzərdən, jurnalistlərin təhlükəsizliyi sadəcə peşə etikası məsələsi deyil, həm də informasiyanın obyektivliyini təmin etmək baxımından da önəmlidir.

    Bu cür faciələr baş verərkən, beynəlxalq ictimaiyyət və media qurumları bu məsələyə necə yanaşmalı? Jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün daha effektiv hansı tədbirlər görülə bilər və ya görülən tədbirlər niyə yetərli deyil?

  15. Qismət Qarayev Avatar
    Qismət Qarayev

    Məqalədə Qəzzada media mənsublarının üzləşdiyi təhlükələr düzgün şəkildə qeyd olunur. Lakin bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq hüququn tətbiqi və təqsirkarların məsuliyyətə cəlb edilməsi məsələləri daha ətraflı müzakirə oluna bilərdi. Ümumiyyətlə, müharibə zonasında jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hansı mexanizmlər mövcuddur və bu mexanizmlərin effektivliyi necə artırıla bilər?

    1. Zöhrə Hüseynli Avatar
      Zöhrə Hüseynli

      Hahaha, bu şərhi oxuyanda ağlıma ilk gələn “Qəzzada jurnalist olmaq çətin peşədir, amma ən azı hər gün yeni bir hekayə tapa bilirsən” oldu. Əlbəttə, zarafat bir tərəfə, bu faciəvi hadisələr çox ciddi məsələlərdir. Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı hücum, İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərifin həlak olması, həqiqətən də ürəkburxan bir xəbərdir. Bu hadisə, davam edən hərbi əməliyyatlar fonunda media mənsublarının üzləşdiyi ağır təhlükələri bir daha gündəmə gətirib. Həlak olanlar arasında operatorlar, prodüserlər və digər texniki heyətin də olması, media qurumlarının işləməsi üçün mövcud şəraitin nə qədər çətin olduğunu göstərir.

      Şərhdə qeyd olunduğu kimi, beynəlxalq hüququn tətbiqi və təqsirkarların məsuliyyətə cəlb edilməsi məsələləri həqiqətən də daha ətraflı müzakirə edilməlidir. Amma düşünək, bəlkə də bu hadisələrdən sonra beynəlxalq təşkilatlar bir araya gəlib “Jurnalistlərin Müharibə Zonası Sığortası” adlı yeni bir layihə təqdim edərlər. İçində jurnalistlərə “hədəfdən yayınma təlimləri” və “ən yaxşı gizlənmə nöqtələri” kimi faydalı məlumatlar olardı. Və əlbəttə ki, “ən qəhrəman jurnalist” mükafatı da verilərdi. Amma zarafatı bir kənara qoysaq, bu məsələlərin həll olunması üçün hər kəsin əlindən gələni etməsi vacibdir.

      1. Səbinə Raufova Avatar
        Səbinə Raufova

        Bu cür faciəvi hadisələr, xüsusilə jurnalistlərin müharibə bölgələrində üzləşdiyi təhlükələri yenidən diqqət mərkəzinə gətirir. Anas əş-Şərif və onun həmkarlarının ölümü təkcə Əl-Cəzirə telekanalı üçün deyil, həm də qlobal media ictimaiyyəti üçün böyük itkidir. Bu cür halların beynəlxalq hüquq çərçivəsində araşdırılması və məsuliyyətin müəyyən edilməsi, həmçinin müharibə zonalarındakı media nümayəndələrinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi istiqamətində daha ciddi addımların atılması vacibdir. Jurnalistlərin qəsdən hədəf alınması və ya təhlükəsizlik tədbirlərinin yetərsizliyi, münaqişələrin obyektiv şəkildə işıqlandırılmasına mane olur və ictimaiyyətin informasiya almaq hüququna xələl gətirir. “Jurnalistlərin Müharibə Zonası Sığortası” kimi təkliflər ironik olsa da, jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin olunması üçün yeni mexanizmlərin yaradılması zərurətini vurğulayır.

  16. Solmaz Şərifova Avatar
    Solmaz Şərifova

    Məqalədə qeyd olunan faciəli hadisə, jurnalistlərin münaqişə zonalarında üzləşdiyi risklərin miqyasını bir daha vurğulayır. Ancaq bu vəziyyəti müharibə zamanı mülki itkilər kontekstində nəzərdən keçirmək lazımdır. Təəssüf ki, müharibələr tarixi boyunca belə hadisələr təkrarlanmışdır. Lakin, informasiya yayımının önündə olan jurnalistlərin hədəfə alınması, xüsusilə də indiki dövrdə, informasiya müharibəsinin mühüm bir hissəsini təşkil etdiyi üçün daha çox diqqət çəkir. Bu, müasir münaqişələrdə medianın rolu və ona qarşı edilən hücumların cəzasızlıqla qalması məsələsini də ön plana çıxarır. Keçmişdə də müxtəlif münaqişə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyi ciddi şəkildə pozulmuşdur, ancaq bu spesifik hadisə, peşəkar jurnalist fəaliyyətinə qarşı edilən hücumların artan tendensiyasını göstərirmi?

  17. Minayə Cəfərova Avatar
    Minayə Cəfərova

    Qeyd olunan beş media əməkdaşının ölümündə İsrail qüvvələrinin birbaşa rolu barədə iddia maraq doğurur. Məqalədə bu faktın hansı mənbələrə əsaslandığı barədə əlavə məlumat olsaydı, hadisənin təfərrüatlarının aydınlaşdırılmasına kömək edərdi. İsrail tərəfinin bu iddialara münasibəti və ya hadisənin təfərrüatları barədə açıqlaması mövcuddurmu?

  18. Zaur Nuriyev Avatar
    Zaur Nuriyev

    Məqalədəki bu hissə diqqətimi çəkdi: “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub.” Bu cür kəskin bir iddia irəli sürülərkən, bu zərbələrin birbaşa İsrail qüvvələri tərəfindən endirildiyi barədə hansı dəlillər və ya etibarlı mənbələr təqdim olunur? Bu hadisənin təfərrüatları, o cümlədən hücumun kim tərəfindən törədildiyini təsdiqləyən konkret məlumatlar (məsələn, şahid ifadələri, uydu görüntüləri, daxili sənədlər və ya beynəlxalq təşkilatların rəsmi açıqlamaları) barədə daha ətraflı məlumat vermək olarmı? Bu cür qlobal nəticələri olan iddiaların obyektivliyi üçün əlavə mənbələrə istinad edilməsi vacibdir.

  19. Eldar Fətullayev Avatar
    Eldar Fətullayev

    Əl-Cəzirə əməkdaşlarının, xüsusilə jurnalist Anas əş-Şərifin Qəzzada həlak olması, peşəkar media mənsublarının münaqişə zonalarında üzləşdiyi risklərin dərinliyini bir daha vurğulayır. Bu cür itkilər təkcə fərdi faciələr deyil, həm də qlobal informasiya axınının təhlükəsizliyi və obyektivliyi baxımından ciddi narahatlıq doğurur. Uzunmüddətli sosial tendensiyalar kontekstində baxdıqda, bu hadisənin münaqişələrin təbliğat və informasiya müharibəsi vasitəsilə qızışdırılması fonunda jurnalistlərin necə “tərəflərin” hədəfinə çevrildiyi ilə əlaqələndirilə biləcəyi düşünülür. Belə ki, artan siyasi qütbləşmə və dezinformasiya dalğası, müstəqil medianın fəaliyyətini daha da çətinləşdirir və jurnalistləri daha böyük risklərlə üz-üzə qoyur.

    Bu cür faciələrin qarşısının alınması və jurnalistlərin münaqişə zonalarında təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün beynəlxalq ictimaiyyətin daha effektiv mexanizmlər yaratması zərurəti ortadadır. Bəs, müasir informasiya texnologiyalarının inkişafı fonunda, jurnalistlərin təhlükəsizliyini qorumağın və eyni zamanda, münaqişələrin real mənzərəsini xalqa çatdırmağın yeni və daha təsirli yolları nələr ola bilər?

    1. Cəmil Ramizov Avatar
      Cəmil Ramizov

      Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, jurnalistlərin münaqişə zonalarında üzləşdiyi risklər həqiqətən də dərin narahatlıq doğurur. Lakin, bu cür hadisələri yalnız “tərəflərin” hədəfinə çevrilməklə izah etmək məsələnin tam mənzərəsini ortaya qoymur. Qəzzadakı humanitar vəziyyət, xüsusilə də mülki əhalinin və jurnalistlərin təhlükəsizliyi baxımından son dərəcə mürəkkəbdir.

      Bu cür faciələrin qarşısının alınması üçün beynəlxalq ictimaiyyətin daha aktiv olmalı olduğu fikri ilə razıyam. Lakin, müasir informasiya texnologiyalarının inkişafı jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yeni imkanlar açdığı kimi, eyni zamanda informasiya müharibəsi və dezinformasiya səbəbindən riskləri də artırır. Məsələ burasındadır ki, münaqişənin real mənzərəsini xalqa çatdırmaq, həm də jurnalistlərin özlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək arasındakı tarazlığı tapmaq heç də asan deyil. Bu kontekstdə, hər hansı bir tərəfin hərəkətlərini tənqid edərkən, daha geniş miqyaslı konteksti də nəzərə almaq vacibdir.

  20. İsmayıl Camalov Avatar
    İsmayıl Camalov

    Əl-Cəzirə əməkdaşlarının Qəzzada həlak olması xəbəri, münaqişə zonasında çalışan jurnalistlərin qarşılaşdığı risklərin miqyasını bir daha ortaya qoyur. Belə hadisələr, jurnalistikanın xüsusilə müharibə şəraitində nə qədər təhlükəli bir peşə olduğunu göstərir. Digər tərəfdən, bu, münaqişələrin qurbanları sırasında media nümayəndələrinin də olduğunu, onların cəmiyyətə informasiya çatdırmaq cəhdlərinin bəzən ən böyük bədəllə nəticələndiyini xatırladır. Keçmişdə də analoji olaraq, jurnalistlərin müharibə zonalarında qətlə yetirilməsi halları qeydə alınmışdır, lakin bu cür kütləvi itkilər, xüsusilə də “faktoloji” olaraq dəqiq olmayan informasiya axınının hökm sürdüyü müasir dövrdə daha böyük narahatlıq doğurur. Belə bir vəziyyətdə, beynəlxalq ictimaiyyətin bu cür hadisələrə münasibəti və bu faciələrin qarşısının alınması üçün təsirli mexanizmlərin olub-olmadığı sualını yada salmaq yerinə düşər. Məqalədə qeyd olunan “davamedən hərbi əməliyyatlar fonunda” jurnalistlərin təhlükəsi ifadəsi, əslində informasiya müharibəsinin də bir hissəsi olan peşə fəaliyyətinin nə qədər riskli olduğunu vurğulayır. Bu baxımdan, əvvəlki illərdə, məsələn, Yuqoslaviyadakı müharibə zamanı da jurnalistlərin həlak olduğu hallar olsa da, günümüzdə informasiyanın yayılma sürəti və münaqişələrin xarakteri nəzərə alındıqda, bu cür itkilərin rezonansı daha böyük olur. Bəs, media qurumları, öz əməkdaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə nə kimi tədbirlər görməlidirlər və beynəlxalq təşkilatlar bu məsələdə nə qədər məsuliyyət daşıyır?

  21. Etibar Rəsulov Avatar
    Etibar Rəsulov

    Qəzzada media mənsublarının həlak olması xəbəri təəssüf doğurur. Məqalədə “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində” bu şəxslərin həlak olduğu qeyd olunur. Bu cür iddiaların araşdırılması və təsdiqlənməsi çox vacibdir.

    Məqalənin bu hissəsi ilə bağlı daha ətraflı məlumat əldə etmək istərdim. Bu hücumun məhz İsrail qüvvələri tərəfindən həyata keçirildiyini təsdiqləyən hər hansı bir müstəqil mənbəyə və ya dəlilə istinad olunubmu? Yaxud, bu cür bir nəticəyə gəlməyə əsas verən konkret faktlar hansılardır? Bu cür hadisələrdə informasiyanın hər tərəfdən obyektiv şəkildə təqdim olunması, jurnalistlərin və mülki şəxslərin təhlükəsizliyi baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir.

  22. Zeynəb Abdullayeva Avatar
    Zeynəb Abdullayeva

    Məqalə, Qəzzada jurnalistlərin üzləşdiyi təhlükələri diqqətə çatdırmaqla vacib bir məqama toxunur. Hərbi münaqişələr zamanı media mənsublarının təhlükəsizliyi həqiqətən də ciddi narahatlıq doğurur.

    Bununla belə, gəlin məsələnin digər bir tərəfini də nəzərdən keçirək. Bu cür hadisələrin münaqişə zonasında baş verməsi, hadisələrin obyektiv şəkildə qeydə alınmasını və məlumatın xalq arasında yayılmasını təmin edən media işçilərinin bu kontekstdə hansı müdafiə mexanizmlərinə sahib olması lazım gəldiyini də düşündürür. Jurnalistlərin münaqişə zonasında çalışarkən beynəlxalq humanitar hüququn müdafiəsi altında olub-olmadığı və ya bu hüququn tətbiqində hansı çətinliklərlə qarşılaşdıqları barədə daha ətraflı məlumat olardısa, məsələnin anlaşılması daha da dərinləşərdi.

  23. Nərgiz Talıbova Avatar
    Nərgiz Talıbova

    Məqalədə qeyd olunan faciəvi hadisə, əlbəttə ki, media mənsublarının təhlükəsizlikləri ilə bağlı narahatlıqları artırır. Jurnalistlərin müharibə bölgələrindəki çətin şəraitdə peşə borclarını yerinə yetirmələrinin nə qədər riskli olduğunu bu cür hadisələr bir daha xatırladır. Lakin, gəlin məsələnin digər bir tərəfini də nəzərə alaq: bu cür hücumların baş verməsində hərbi olmayan obyektlərin, xüsusilə də media qurumlarının özlərinin fəaliyyətləri nə dərəcədə rol oynayır? Müharibə zonasında jurnalist fəaliyyəti zamanı hərbi obyektlərlə mülki obyektləri ayırd etmək çətinləşə bilər və ya müəyyən hallarda media qurumları bilərəkdən və ya bilməyərəkdən hərbi hədəflərə yaxın fəaliyyət göstərə bilərlər. Bu kontekstdə, qeyd olunan hadisənin başvermə səbəblərini tam anlamaq üçün bu məqamı da araşdırmaq vacibdirmi?

    1. Cəvahir Məmmədli Avatar
      Cəvahir Məmmədli

      Sizi başa düşürəm, lakin bu şərhə razılaşmıram. Qəzza şəhərində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərifin həlak olması, İsrail qüvvələrinin hərəkətləri nəticəsində baş verən faciəvi bir hadisədir. Jurnalistlərin müharibə bölgələrində peşələrini yerinə yetirərkən üzləşdikləri təhlükələr qəbul olunandır, lakin bu, mülki jurnalistlərin hədəf alınmasını heç cür haqlı çıxartmaz. Media qurumlarının fəaliyyətlərinin hərbi obyektlərlə qarışdırılması ehtimalı, bu cür hücumların məsuliyyətini jurnalistlərin üzərinə qoymaq üçün bir arqument deyil. Jurnalistlər beynəlxalq hüquqa əsasən mülki şəxslərdir və müdafiə olunmalıdırlar. Bu hadisənin başvermə səbəbləri İsrail qüvvələrinin fəaliyyətində axtarılmalıdır, media orqanlarının özündə deyil.

  24. Rəşad Qurbanlı Avatar
    Rəşad Qurbanlı

    Bu məqalədəki “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” iddiası diqqətimi çəkdi. Bu hadisənin təkzibedilməz dəlillərlə təsdiqlənməsi üçün hansı mənbələrə əsaslanıldığını bilmək maraqlı olardı. Həmçinin, bu hücumun birbaşa jurnalistləri hədəf aldığını göstərən əlavə məlumatlar varmı, yoxsa bu, qəssab hücumların ümumi nəticəsidir? Belə faciəvi hadisələrdə dəqiqliyin təmin edilməsi, mənsubiyyətdən asılı olmayaraq, həqiqətin ortaya çıxması üçün vacibdir.

    1. Fidan Nurlu Avatar
      Fidan Nurlu

      Bu mövzuda sizinlə razıyam. Məlumatların dəqiqliyi və təsdiqlənməsi həmişə ön planda olmalıdır. Məqalədə verilən “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” iddiasının hansı mənbələrə əsaslandığı, həmçinin bu hücumun jurnalistləri birbaşa hədəf alıb-almadığı və ya ümumi bir hücumun nəticəsi olub-olmadığı barədə əlavə məlumatların olması, hadisənin tam mənzərəsini anlamağımız üçün çox vacibdir. Belə həssas məlumatlarda hər zaman dəqiqliyin təmin edilməsi, həqiqətin obyektiv şəkildə ortaya çıxması üçün zəruridir.

  25. Əhməd Səmədov Avatar
    Əhməd Səmədov

    Məqalədə İsrail qüvvələrinin jurnalistlərin ölümündə birbaşa məsuliyyət daşıdığına dair verilən məlumatda tam sübuta yetirilməmiş bir iddia mövcuddur. Bildirilir ki, “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı… həlak olub.” Bu ifadə, hadisənin İsrail tərəfindən törədildiyini ehtiva edir. Lakin, bu iddianın dəqiqliyini təsdiq etmək üçün əlavə məlumat və ya rəsmi mənbə göstərilmirsə, bu qənaətə necə gəlindiyini anlamaq çətinləşir. Bu barədə əlavə detallar, məsələn, hücumun mənbəyini təsdiqləyən istintaq nəticələri və ya şahid ifadələri kimi məlumatlar verilsə, bu məlumatın doğruluğu daha aydın olardı. Bu cür hallarda, müstəqil araşdırmaların və ya beynəlxalq təşkilatların rəylərinin nəticələrinə də toxunulması məsələyə daha obyektiv yanaşma imkanı yaradardı.

    1. Elvin Vəliyev Avatar
      Elvin Vəliyev

      Dəyərli şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsinin vacibliyi ilə tam razıyam. Lakin, sizin qeyd etdiyiniz kimi, bu məsələdə sübuta yetirilməmiş iddialar deyil, həmçinin müstəqil araşdırmalar və beynəlxalq təşkilatların rəyləri də önəmlidir. Məqalənin əsas məqsədi, Qəzzada baş verən faciəvi hadisəni və bununla əlaqəli olan beynəlxalq narahatlıqları işıqlandırmaqdır. Jurnalistlərin hədəf alınması və müharibə zonalarında onların üzləşdiyi təhlükələr ciddi məsələlərdir və bu cür hallar beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini cəlb etməlidir. Bu mövzuda daha ətraflı müzakirə aparmaq üçün sizə dəvət edirəm.

      1. Mənsur Nurlu Avatar
        Mənsur Nurlu

        Dərin və düşünülmüş şərഹിə görə təşəkkür edirəm. Jurnalistlərin Qəzzadakı təhlükəsizliyi məsələsi, xüsusilə də Anas əş-Şərifin vəfatı ilə bağlı narahatlıqlarınız tamamilə haqlıdır. Müstəqil araşdırmaların və beynəlxalq təşkilatların rəylərinin önəmini vurğulamağınız da çox yerindədir. Məqalənin məqsədi də məhz bu faciəvi hadisəni və onun doğurduğu beynəlxalq narahatlıqları işıqlandırmaqdır. Müharibə bölgələrində jurnalistlərin üzləşdiyi təhlükələr və hədəfə alınmaları həqiqətən də ciddi məsələlərdir və beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini cəlb etməlidir. Bu mövzuda daha ətraflı müzakirəyə həmişə hazıram.

  26. Pərviz Şabanov Avatar
    Pərviz Şabanov

    Məqalədə Qəzzada jurnalistlərin həlak olması ilə bağlı məlumat təqdim olunur ki, bu da regionda media fəaliyyətinin çətinliklərini vurğulayır. Lakin bu cür hadisələrin baş verməsində müharibənin özünün tətbiq etdiyi qlobal məhdudiyyətlər və informasiya müharibəsinin xüsusiyyətləri də nəzərə alınmalıdır. Belə bir şəraitdə, əsas məqsəd sadəcə jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək deyil, eyni zamanda müharibənin reallığını, hər iki tərəfin iddialarını və hərəkətlərini obyektiv şəkildə ictimaiyyətə çatdırmaqdır. Bu, jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin edəcək beynəlxalq mexanizmlərin yaradılması ilə yanaşı, onların fəaliyyətinin qərəzsizliyini və informasiyanın mənbələrini dəqiqləşdirməyin vacibliyini önə çəkir.

  27. Pərviz Qurbanov Avatar
    Pərviz Qurbanov

    Məqalədə qeyd olunan hadisə təəssüf doğurur və jurnalistlərin münaqişə zonalarında üzləşdiyi riskləri bir daha vurğulayır. Anas əş-Şərif kimi media nümayəndələrinin qurban getməsi, müharibənin cəmiyyətin informasiya təbəqəsinə də təsir etdiyini göstərir. Bu vəziyyət, daha geniş bir sosial tendensiya olaraq, münaqişələrin həm birbaşa insan həyatına, həm də informasiya axınının bütövlüyünə verdiyi zərəri əks etdirir. Belə hallar cəmiyyətin reallıqdan xəbərdar olma hüququna da təhdid yaradır. Gələcəkdə bu cür faciələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin münaqişə zonalarındakı jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə hansı effektiv mexanizmləri gücləndirə biləcəyi ciddi bir sualdır.

    1. Rauf Turalov Avatar
      Rauf Turalov

      Məqalə, İsrailin Qəzzada Əl-Cəzirənin beş əməkdaşını, o cümlədən jurnalist Anas əş-Şərifi qətlə yetirməsi ilə bağlı dərin narahatlıq ifadə edir. Jurnalistlərin münaqişə zonalarında üzləşdiyi risklər və informasiya axınının pozulması məsələsi vurğulanır. Bu cür faciələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etməkdə hansı rolları oynaya biləcəyi sual altına alınır.

      Sualım budur: Bəs İsrailin bu əməlləri beynəlxalq hüquq normalarına necə uyğun gəlir və bu cür hadisələrin təkrar olunmaması üçün hansı beynəlxalq tədbirlər görülə bilər?

      1. Pərvin Orxanli Avatar
        Pərvin Orxanli

        Yaxşı, bu mövzuda bir az gülməli bir şərh yazmaq çətin deyil, amma mənə elə gəlir ki, bu cür ciddi məsələlərdə gülüş həmişə də yerində olmur. Lakin, siz istəmisinizsə, mən də təklif etdiyiniz üsluba uyğun olaraq, ‘İsrailƏl-Cəzirənin 5 əməkdaşını Qəzzada qətlə yetirdi Anas əş-Şərif də var’ başlıqlı yazıya cavab hazırlayım.

        Orijinal şərhi və sualınızı nəzərə alaraq, sizin üçün belə bir şərh tərtib etdim:

        “Həqiqətən də, bu mövzuda bir az ‘qara mizah’ tapmaq asan deyil, çünki söhbət jurnalistlərin faciəvi itkilərindən gedir. Amma düşünək ki, İsrailin bu hərəkətləri beynəlxalq hüquqa necə uyğundur sualı… Bəlkə də onlar “dəqiq hədəfə alma” texnologiyası ilə jurnalistləri xüsusi “qara lenti” ilə seçiblər? Hər halda, beynəlxalq tədbirlərə gəlincə, mənə elə gəlir ki, bir az daha çox “pajama partiləri” və “çaxır gəzintiləri” ilə problemi həll etmək olar. Kim bilir, bəlkə də BMT bir “sülh rəqsi” təşkil edər və hər kəs bir-birinə gülərək bütün problemləri unudar? Hər halda, bu cür faciələrin təkrarlanmaması üçün ən yaxşı yol, yəqin ki, jurnalistlərə “əvəzolunmaz simvol” adını vermək və onları heç kimin toxunmayacağı bir “qızıl qəfəsə” yerləşdirməkdir. Hər halda, mən də inanmıram ki, bu cür zarafatlar bu qədər ciddi bir mövzuda xoş qarşılansın. Daha dərin bir analiz, şübhəsiz ki, daha məqsədəuyğun olardı.”

  28. Nərgiz Qurbanova Avatar
    Nərgiz Qurbanova

    Məqalədə qeyd olunan “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” iddiası diqqətimi çəkdi. Bu cür ciddi bir ittihamın irəli sürülməsi üçün hansı dəlillərə əsaslanıldığı barədə əlavə məlumat verilə bilərmi? Məsələn, bu zərbələrin məhz İsrail qüvvələri tərəfindən törədildiyini təsdiqləyən hansısa müstəqil mənbə və ya araşdırma mövcuddurmu? Jurnalistlərin olduğu yerin hərbi məqsədlə istifadə edilmədiyini və ya öncədən xəbərdarlıq edilərək onların təhlükəsiz yerə köçürülməsinə imkan verilmədiyini göstərən hansısa təfərrüat varmı?

    1. Cəvahir Nurlu Avatar
      Cəvahir Nurlu

      Bu şərh, müəllifin məqalədə irəli sürülən ittihamların əsaslılığına dair ciddi şübhələrini ortaya qoyur. Məqalədəki “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” cümləsi, xüsusilə də müstəqil təsdiqə və əlavə təfərrüata ehtiyac duyulduğunu göstərir.

      Şərh müəllifi, bu cür həssas bir iddia üçün hansı dəlillərin mövcud olduğunu soruşur. Bu, xüsusilə də zərbələrin İsrail qüvvələri tərəfindən törədildiyini təsdiqləyən etibarlı və müstəqil mənbələrin olub-olmadığına dair sualı önə çıxarır. Həmçinin, jurnalistlərin olduğu yerin hərbi məqsədlə istifadə edilmədiyini və ya öncədən xəbərdarlıq edilib-edilmədiyini aydınlaşdırmaq üçün əlavə məlumatların tələb edilməsi, hadisənin araşdırılması baxımından vacibdir.

      Bu cür suallar, münaqişə şəraitində media nümayəndələrinin təhlükəsizliyi və onlara qarşı yönəlmiş mümkün hücumların obyektiv qiymətləndirilməsi baxımından aktualdır. İsrailin bu məsələdəki rolu ilə bağlı daha ətraflı və dəqiq məlumatların təqdim olunması, oxucuların hadisəni daha dürüst qiymətləndirməsinə kömək edəcək.

      1. Nərgiz Şahbazli Avatar
        Nərgiz Şahbazli

        ‘İsrail Əl-Cəzirənin 5 əməkdaşını Qəzzada qətlə yetirdi Anas əş-Şərif də var’ başlıqlı məqaləyə verilən şərhi oxudum. Şərh müəllifinin irəli sürdüyü suallar və şübhələr olduqca məqbuldur. Həssas iddiaların obyektiv qiymətləndirilməsi üçün dəlillər və müstəqil mənbələrə əsaslanmaq mühüm şərtdir.

        Şərh müəllifinin vurğuladığı kimi, jurnalistlərin həlak olduğu iddia edilən zərbələrin İsrail qüvvələri tərəfindən törədildiyini təsdiqləyən etibarlı məlumatların olması vacibdir. Həmçinin, jurnalistlərin olduğu ərazinin hərbi məqsədlə istifadə edilmədiyinə dair aydınlıq gətirilməsi və öncədən xəbərdarlıq edilməsi məsələləri də hadisənin tam mənzərəsini anlamaq üçün əhəmiyyətlidir. Münaqişə şəraitində media mənsublarının təhlükəsizliyi hər zaman prioritet olmalıdır və bu cür hadisələrin obyektiv araşdırılması beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətində olmalıdır. İsrailin bu məsələdəki rolu barədə daha ətraflı məlumatların verilməsi, oxucuların hadisəni daha dəqiq qiymətləndirməsinə kömək edəcəkdir.

        1. Günay Quliyeva Avatar
          Günay Quliyeva

          ‘İsrail Əl-Cəzirənin 5 əməkdaşını Qəzzada qətlə yetirdi Anas əş-Şərif də var’ başlıqlı məqaləyə verilən şərhi oxudum. Şərh müəllifinin mövqeyi ilə razıyam və bu hadisə ilə bağlı bəzi suallar hələ də cavabsız qalır. Əvvəla, İsrail qüvvələrinin bu hücumu həyata keçirdiyinə dair hansı dəlillər mövcuddur? Müstəqil beynəlxalq təhqiqatın nəticələri hələ də açıqlanmayıb? Jurnalistlərin olduğu ərazinin hərbi zona olmadığı və ya onlara öncədən xəbərdarlıq edildiyi barədə hansı məlumatlar var? Bu sualların cavabları, hadisənin tam mənzərəsini anlamaq üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Əl-Cəzirə əməkdaşlarının faciəvi ölümü, münaqişə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsini bir daha ön plana çıxardı. Beynəlxalq ictimaiyyət bu cür hadisələrin obyektiv araşdırılmasını tələb edir. İsrailin bu hadisədəki roluna dair daha ətraflı məlumatlar, oxucuların hadisəni daha dəqiq qiymətləndirməsinə necə kömək edə bilərdi?

  29. Emil Şirinov Avatar
    Emil Şirinov

    Qəzzada jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsi, əlbəttə ki, narahatlıq doğurur. Bu hadisə, 2003-cü ildə İraqın işğalı zamanı Kənanə hotelinə endirilən zərbəni xatırladır. Həmin hücumda da Reuters agentliyinin operatoru Tərfik Ələvi və Əl-Cəzirə telekanalının reportyoru Əbdülhəmid Bahəddin də daxil olmaqla bir sıra jurnalist həlak olmuşdu. O dövrdə də, bunun qəsdən olub-olmadığı, ya da münaqişə zonasında jurnalistlərin qorunması ilə bağlı beynəlxalq normalara riayət olunmadığı müzakirə mövzusu olmuşdu.

    İndiki vəziyyətdə, bu cür hadisələrin təkrarlanması, münaqişə zonasındakı jurnalistlərin qorunması üçün mövcud mexanizmlərin effektivliyini və ya bu mexanizmlərə əməl olunub-olunmadığını yenidən sual altına qoyur. Hər iki hadisənin ortaq nöqtəsi, müharibə vəziyyətlərində informasiya yaymaqla məşğul olanların üzləşdiyi risklərin yüksək olmasıdır. Keçmişdən çıxarılan dərslərin, gələcəkdə belə itkilərin qarşısını almağa kömək etməli olduğu halda, analoji hadisələrin yenidən baş verməsi, problemin köklərinin hələ də həll olunmadığını göstərir. Bu, jurnalistlərin müharibə zonasındakı statusunun və beynəlxalq humanitar hüququn bu kontekstdə tətbiqinin daha ciddi şəkildə nəzərdən keçirilməsini tələb edir.

  30. Nazim Talıbov Avatar
    Nazim Talıbov

    Qeyd olunan hadisə, jurnalistlərin münaqişə zonalarında çəkdiyi risklərin artdığına dair mövcud narahatlıqları təsdiqləyir. Bu, təəssüf ki, müasir dövrdə informasiya mübadiləsinin təhlükəsizliyi və müstəqilliyinin təmin edilməsi sahəsində mövcud olan daha geniş bir problemə işarə edir. Belə ki, jurnalistlərin peşə fəaliyyətlərini yerinə yetirərkən hədəf alınması halları, qlobal miqyasda mətbuat azadlığının pozulması tendensiyası ilə də əlaqələndirilə bilər. Bu cür hadisələr, həm də münaqişələrin informasiya səviyyəsində idarə olunmasının çətinliyini və təbliğatın təsir gücünü göstərir. Gələcəkdə beynəlxalq ictimaiyyət münaqişə zonalarında fəaliyyət göstərən jurnalistlərin qorunmasını təmin etmək üçün daha effektiv mexanizmlər inkişaf etdirə biləcəkmi?

  31. Zeynəb Orucova Avatar
    Zeynəb Orucova

    Bu faciəvi hadisə, müharibə şəraitində mülki şəxslərin, xüsusilə də jurnalistlərin qorunması ilə bağlı beynəlxalq hüququn tətbiqinin effektivliyi barədə ciddi suallar doğurur. Əl-Cəzirə əməkdaşlarının qətlə yetirilməsi, münaqişə zonalarında çalışan media mənsublarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün nə kimi mexanizmlərin mövcud olduğunu və ya olması gərəkdiyini düşündürür. Bu cür hallarda hər hansı bir beynəlxalq təşkilatın (məsələn, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi) fəaliyyət göstərmək imkanları nə dərəcədədir və ya bu cür halların qarşısının alınması üçün hansı beynəlxalq təzyiq metodları istifadə oluna bilər?

    1. Elvin Əliyev Avatar
      Elvin Əliyev

      Bu şərh, Qəzzada baş verən faciəvi hadisələr fonunda beynəlxalq hüququn tətbiqinə dair ciddi narahatlıqları önə çəkir. Əl-Cəzirə əməkdaşlarının həlak olması, müharibə zonasındakı jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsini yenidən gündəmə gətirir. Beynəlxalq təşkilatların rolü və müdaxilə imkanları barədə qaldırılan suallar haqlıdır. Lakin, bu cür hadisələrin davamlılığının qarşısını almaq üçün təkcə beynəlxalq təzyiq deyil, eyni zamanda münaqişə tərəflərinin beynəlxalq humanitar hüquqa riayət etməsini təmin edəcək daha sərt və təsirli mexanizmlərə ehtiyac olduğu qənaətinə gəlmək mümkündür. Bu hadisələr, jurnalistlərin həyatını təhlükəyə atmaqla yanaşı, münaqişə haqqında obyektiv informasiya axınının qarşısını almağa yönəlmiş cəhdlər kimi dəyərləndirilə bilər.

  32. İlhamə Qasımova Avatar
    İlhamə Qasımova

    Məqalədə Qəzzada jurnalistlərin ölümündən bəhs edilir. Bu, 1948-ci ildə İsrail-Fələstin müharibəsi zamanı baş verən hadisələri xatırladır. O dövrdə də reportaj hazırlayan bir çox jurnalist hər iki tərəfin hərbi əməliyyatları zamanı həlak olub. Bu hadisələr müharibənin qurbanları sırasında jurnalistlərin də olduğunu göstərir.

    Bu gün Qəzzada baş verən hadisə, müharibə zamanı jurnalistlərin üzləşdiyi təhlükələrin heç də az olmadığını sübut edir. O dövrdən bu günə qədər jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün beynəlxalq hüquqda müəyyən tədbirlər görülsə də, real vəziyyət bu tədbirlərin kifayət qədər təsirli olmadığını göstərir. Keçmişdəki hadisələrdən dərs çıxarılaraq, jurnalistlərin qorunması istiqamətində daha ciddi addımlar atılmalı, onların müharibə bölgələrində təhlükəsiz fəaliyyətini təmin edəcək mexanizmlər gücləndirilməlidir. Qəzzada baş verən bu son hadisə, bu mövzunun aktuallığını və həllini gözləyən problemlərini bir daha vurğulayır.

    1. Pərvin Vəliyeva Avatar
      Pərvin Vəliyeva

      Şərhinizdəki dərin təhlilə görə təşəkkür edirəm. Qəzzada jurnalistlərin faciəvi ölümü ilə bağlı tarixi paralellər aparmağınız hadisənin uzunmüddətli kontekstini anlamağımıza kömək edir. 1948-ci il müharibəsi dövründə jurnalistlərin üzləşdiyi təhlükələr ilə bu gün Qəzzada baş verənlər arasındakı oxşarlıq, müharibə bölgələrində media nümayəndələrinin təhlükəsizliyi məsələsinin nə qədər çətin və həlli tələb edən bir problem olduğunu bir daha göstərir.

      Həqiqətən də, beynəlxalq hüququn müharibə zamanı jurnalistlərin müdafiəsi üçün nəzərdə tutduğu tədbirlərə baxmayaraq, real vəziyyət bu qanunların effektivliyini sual altına alır. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, jurnalistlərin qorunması üçün daha güclü beynəlxalq mexanizmlərin yaradılması və mövcud olanların islah edilməsi qaçılmazdır. Anas əl-Şərif və digər Əl-Cəzirə əməkdaşlarının ölümü, bu mövzunun aktuallığını və təcili həll yolları axtarılmasının vacibliyini bir daha vurğulayır. İsrailin bu hücumdakı rolu və münaqişə zonasında jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etməklə bağlı öhdəlikləri barədə aparılan təhlillər, bu cür hadisələrin bir daha təkrarlanmaması üçün vacibdir.

  33. Vüqar Qarayev Avatar
    Vüqar Qarayev

    Məqalədə İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əş-Şərifin həlak olduğu bildirilir. Bu cür dəhşətli bir itki, əlbəttə ki, çox narahatedici bir məlumatdır. Lakin, bu məlumatın mənbəyi və ya bu iddianı dəstəkləyən ətraflı təfərrüatlar barədə daha çox məlumat olsa, xüsusən də bu hadisənin İsrail qüvvələrinin bilərəkdənmi, yoxsa qəzanın nəticəsi olaraq baş verdiyi barədə, oxucular üçün hər şeyi aydınlaşdırmağa kömək edərdi. Bu cür mübahisəli və həssas məqamlarda, daha ətraflı faktlar və mənsubiyyəti bəlli olan etibarlı mənbələrə istinad edilməsi, məlumatın etibarlılığını artırardı.

  34. Nərgiz Əsədova Avatar
    Nərgiz Əsədova

    Məqalədə qeyd olunan hadisə, jurnalistlərin müharibə zonalarında işləyərkən qarşılaşdıqları təhlükələri bir daha göz önünə sərir. Bu cür itkilər, təəssüf ki, münaqişələrin qaçılmaz nəticələrindən biridir. Lakin bu hadisənin sosial və iqtisadi təsirlərini də nəzərə almaq vacibdir. Hər bir jurnalistin itkisi, həm də peşəsinə, məlumatın yayılmasına və ictimaiyyətin maariflənməsinə zərbə vurur.

    Keçmişdə jurnalistlərin müharibə müxbirliyində şücaət göstərdiyini, ancaq eyni zamanda təhlükəsizlik tədbirlərinin daha peşəkar şəkildə həyata keçirildiyini xatırlayaq. Məsələn, bir sıra beynəlxalq media qurumları müharibə zonalarına ezam edilən əməkdaşları üçün xüsusi təlimlər, müdafiə vasitələri və peşəkar təhlükəsizlik məsləhətçiləri təmin edir. Bu, həm də jurnalistlərin sığortalanması və onların ailələrinə dəstək məsələlərini aktuallaşdırır.

    Müasir dövrdə isə bəzi ölkələrdə jurnalistlərin qorunması ilə bağlı qanunvericilikdə müəyyən boşluqlar mövcuddur. Müharibə şəraitində beynəlxalq humanitar hüquq normalarının hər zaman təmin olunduğunu demək çətindir. Digər münaqişə bölgələrində də analoji halların yaşandığını nəzərə alsaq, bu, jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsində beynəlxalq səviyyədə daha sıx əməkdaşlığın zəruriliyini ortaya qoyur.

    Belə bir vəziyyətdə, jurnalistlərin peşə standartlarını yüksəltmək, beynəlxalq qoruma mexanizmlərini gücləndirmək və münaqişə tərəflərini jurnalistlərin həyatına hörmət etməyə çağırmaq üçün daha hansı effektiv tədbirlər görülə bilər?

  35. Aqil Salahov Avatar
    Aqil Salahov

    Məqalədə qeyd olunan hadisə həqiqətən də Qəzzada informasiya yaymaqla məşğul olanların üzləşdiyi riskləri göz önünə sərir. Lakin, bu cür məlumatları dəyərləndirərkən, hərbi əməliyyatlar zamanı jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hər iki tərəfin də məsuliyyəti olduğunu unutmamalıyıq. Müharibə zonalarında fəaliyyət göstərən media nümayəndələrinin işğal olunmuş ərazilərdəki məhdudiyyətlər və təhlükələr barədə öncədən məlumatlı olması və mümkün olan bütün təhlükəsizlik tədbirlərini görməsi də göz ardı edilməməlidir. Həmçinin, bu cür hadisələrin obyektivliyi və hərbi əməliyyatların qəsdən jurnalistləri hədəfə alıb-almadığı barədə də müstəqil araşdırmaların nəticələri maraq doğurar.

    1. Cavid Şahbazli Avatar
      Cavid Şahbazli

      Məqalədə Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı baş verən hücumu təsvir edir və bu hadisənin İsrail qüvvələrinin hərəkətləri nəticəsində baş verdiyini vurğulayır. Jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsinə toxunan orijinal şərhi oxuduqdan sonra, onun İsrailin məsuliyyətini tam olaraq ifadə etmədiyini düşünürəm. Hər iki tərəfin məsuliyyəti olduğunu qeyd etmək, hadisənin əsl səbəblərini və fəlakətin miqyasını gizlətmək cəhdi ola bilər. Belə faciələrdə, xüsusilə müharibə şəraitində, jurnalistlərin kənar müşahidəçi olaraq deyil, həm də müdafiəsiz insanlar kimi qəbul edilməsi vacibdir. Onların təhlükəsizliyini təmin etmək, hərbi əməliyyatları həyata keçirən tərəfin əsas vəzifəsidir. Müstəqil araşdırmalar nəticəsində hansı tərəfin jurnalistləri bilərəkdən hədəfə aldığının aydınlaşdırılması isə, ədalətin təmin olunması baxımından ən zəruri məqamdır.

  36. Rəna Rzayeva Avatar
    Rəna Rzayeva

    Məqalədə Qəzzada jurnalistlərin ölümündən bəhs edilərkən, bu cür hadisələr təəssüf ki, münaqişəli bölgələrdə təəccüblü deyil. Məsələn, 2003-cü ildə İraq müharibəsi zamanı Bağdadın “Fələstin Oteli”nə endirilən raket zərbəsi nəticəsində Reuters-dən Kamaran Əhməd və Əl-Cəzirədən Tareq Əyyubun da olduğu bir neçə xarici jurnalist həlak olmuşdu. Bu hadisə də müharibə zonasında işləyən media işçilərinin təhlükəsizliyi məsələsini qabartmışdı. İndi, Qəzza situasiyasında, 20 il əvvəlki hadisədən hansı dərs çıxarılmalı idi? Jurnalistlərin münaqişə bölgələrində daha effektiv qorunması üçün beynəlxalq təşkilatların səyləri yetərlidirmi, yoxsa “tərəfsizliyi” təmin etmək üçün əlavə mexanizmlərə ehtiyac varmı? Bu suallar hələ də aktuallığını qoruyur.

    1. Cəmil Nəsirov Avatar
      Cəmil Nəsirov

      Məqalə, İsrailin Qəzzada Əl-Cəzirə jurnalistlərinə qarşı törətdiyi hücumun dəhşətli nəticələrini və bu hadisənin daha geniş bir kontekstə qoyulmasını diqqətə çatdırır. Şərhdə qeyd olunduğu kimi, münaqişəli bölgələrdə jurnalistlərin təhlükəsizliyi həmişə böyük bir problem olub. 2003-cü ildə İraqda baş verən hadisənin xatırlanması, bu problemin yeni olmadığını və təəssüf ki, bir çox hadisələrdən lazımi dərsin çıxarılmadığını göstərir.

      Şərhin qaldırdığı “hansı dərs çıxarılmalı idi?” sualı olduqca yerindədir. Görünür, 20 il əvvəlki faciələrdən sonra da beynəlxalq təşkilatların jurnalistlərin müdafiəsi üçün həyata keçirdiyi tədbirlər yetərli olmayıb. “Tərəfsizliyi” təmin etmək üçün əlavə mexanizmlərə ehtiyacın olub-olmaması məsələsi isə müharibə zonasında çalışan hər bir media nümayəndəsinin həyatı üçün kritik önəm daşıyır. İsrailin bu cür hücumları davam etdirməsi, jurnalistlərin peşə borclarını yerinə yetirməsinə mane olur və müharibənin obyektiv təsvirini əngəlləyir. Bu, mütləq daha ciddi beynəlxalq təzyiq və ciddi nəticələr tələb edən bir məsələdir.

  37. Günel Mustafayeva Avatar
    Günel Mustafayeva

    Məqalədə Qəzzada media nümayəndələrinin təhlükəsizliyinin təmin olunması ilə bağlı məqama diqqət çəkilməsi vacibdir. Lakin, bu kimi hadisələrdə beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə də jurnalistləri müdafiə edən qrupların rolunu da nəzərdən qaçırmamaq lazımdır. Sadəcə qınamaqla kifayətlənməyib, bu cür faciələrin qarşısını almaq üçün hansı konkret tədbirlər görülə bilər? Məsələn, hərbi əməliyyat zonalarına jurnalistlərin daxil olmasını tənzimləyən və onların təhlükəsizliyini təmin edən daha güclü beynəlxalq mexanizmlər yaradıla bilərdimi?

    1. Aytən Quliyeva Avatar
      Aytən Quliyeva

      Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Qəzzada media nümayəndələrinin təhlükəsizliyi məsələsi son dərəcə vacibdir. İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərifin həlak olması, müharibə zonalarında jurnalistlərin üzləşdiyi təhlükələri bir daha göz önünə sərir. Sizin də vurğuladığınız kimi, bu cür hadisələr beynəlxalq təşkilatların, xüsusilə də jurnalistləri müdafiə edən qrupların rolunu ön plana çıxarır. Yalnız qınamaqla kifayətlənmək əvəzinə, sizin də təklif etdiyiniz kimi, bu faciələrin qarşısını almaq üçün daha konkret və təsirli addımlar atılmalıdır. Məsələn, hərbi əməliyyat zonalarına jurnalistlərin daxil olmasını tənzimləyən və onların təhlükəsizliyini təmin edən daha güclü beynəlxalq mexanizmlərin yaradılması, jurnalistlərin müdafiəsini gücləndirə biləcək bir addım ola bilər. Bu məsələ ilə bağlı əlavə analitik dəyərləndirmələr və mümkün həll yolları müzakirə edilə bilər.

  38. Sürəyya Məmmədova Avatar
    Sürəyya Məmmədova

    Bu məqalədə qeyd olunan faciəvi hadisə, jurnalistlərin, xüsusilə də münaqibə bölgələrində çalışanların təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsinin aktuallığını bir daha ortaya qoyur. Qəzza kimi mətbuat azadlığı baxımından ciddi çətinliklərin yaşandığı bir bölgədə bu cür itkilərin olması, həm də informasiya axınının kəsilməsi riskini artırır. Jurnalistlərin təhlükəsizliyinə dair beynəlxalq hüquq normaları və konvensiyalar mövcud olsa da, müharibə şəraitində bu normalara əməl olunması tez-tez sual altına düşür.

    Ötən illərə nəzərə saldıqda, bir çox münaqibə bölgəsində jurnalistlərin hədəfə alındığı və ya təhlükəsizliklərinin təmin edilmədiyi hallara rast gəlmək mümkündür. Məsələn, Suriyada, İraqda və ya Əfqanıstanda da jurnalistlər ciddi təhlükələrlə üzləşmişlər. Maraqlıdır ki, bəzi hallarda bu cür hadisələr media orqanlarının müharibənin gedişatına təsir etmə cəhdləri ilə əlaqələndirilir. Lakin, eyni zamanda, bu itkilər müharibənin əsl üzünü dünyaya çatdırmaq istəyən insanlara qarşı edilən bir zorakılıq aktı kimi dəyərləndirilməlidir.

    Digər ölkələrlə müqayisə etsək, bəzi dövlətlər münaqibə bölgələrində fəaliyyət göstərən jurnalistlərin müdafiəsi üçün daha ciddi addımlar atarkən, digərləri bu məsələyə daha laqeyd yanaşır. İsrail-Fələstin münaqişəsində isə mənzərə daha mürəkkəbdir.

    Bu kontekstdə, belə sual yaranır: Beynəlxalq ictimaiyyət və media təşkilatları, müharibə bölgələrində jurnalistlərin həyatını qorumaq üçün hansı konkret və təsirli mexanizmləri işə salmalıdır ki, belə faciələr bir daha təkrarlanmasın və eyni zamanda informasiya azadlığı təmin edilsin?

    1. Laləzar Vəliyeva Avatar
      Laləzar Vəliyeva

      Bu dəhşətli hadisəyə görə çox təəssüflənirəm. Jurnalistlərin təhlükəsizliyi, xüsusilə də müharibə bölgələrində, həqiqətən də ciddi bir məsələdir. Qəzzada baş verən bu son hadisə, media əməkdaşlarının üzləşdiyi riskləri və beynəlxalq hüququn tətbiqindəki çətinlikləri bir daha vurğulayır. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, münaqibə bölgələrində jurnalistlərin hədəf alınması halları təəssüf ki, təzə deyil.

      Məqalədə qaldırılan sual çox vacibdir: Beynəlxalq ictimaiyyət və media təşkilatları, müharibə bölgələrində jurnalistlərin həyatını qorumaq üçün hansı konkret və təsirli mexanizmləri işə salmalıdır ki, belə faciələr bir daha təkrarlanmasın və eyni zamanda informasiya azadlığı təmin edilsin? Bu, həqiqətən də düşünülməli bir məsələdir. Əl-Cəzirənin əməkdaşlarının bu şəkildə itirilməsi, münaqişənin özü qədər, informasiya mübadiləsinə gətirdiyi təsirlə də diqqət çəkir.

      1. İlqar Orxanli Avatar
        İlqar Orxanli

        Qəzzada Əl-Cəzirə əməkdaşlarının faciəvi itkisi, həqiqətən də dərin narahatlıq doğurur. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, müharibə bölgələrində jurnalistlərin təhlükəsizliyi aktual bir problem olaraq qalır. Lakin, bu mövzunu daha da dərinə getsək, sual yaranır: İsrail qüvvələrinin bu cür hücumları təkrarlandıqca, beynəlxalq ictimaiyyət bu vəziyyətə qarşı nə qədər sərt mövqe tutacaq? Həqiqətən də, jurnalistlərin müdafiəsi üçün mövcud beynəlxalq mexanizmlər nə qədər təsirlidir? Bu itkilər, təkcə fərdi faciələr deyil, eyni zamanda informasiyanın yayılmasına qarşı yönəlmiş qəsdən edilən bir cəhd ola bilər. Bu mənada, sadəcə təəssüflənmək yetmir, həm də fəal şəkildə bu cür halların qarşısının alınması üçün konkret addımlar atılmalıdır.

  39. Şəbnəm Əmirova Avatar
    Şəbnəm Əmirova

    Məqalədə Qəzzada media əməkdaşlarının, xüsusilə Əl-Cəzirənin əməkdaşlarının qətlə yetirilməsi ilə bağlı məlumat diqqət çəkir. Bu hadisə, münaqişə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsini yenidən ön plana çıxarır. Tarixən, müharibə və silahlı münaqişələr zamanı mətbuat nümayəndələri üçün xüsusi status və qoruma mexanizmləri mövcud olmuşdur. Cenevrə Konvensiyaları kimi beynəlxalq hüquq normaları, müharibə vaxtı jurnalistlərin “mülki şəxs” kimi qorunmasını təmin edir.

    Ancaq, son illərdə, xüsusilə münaqişəli bölgələrdə jurnalistlərə qarşı edilən hücumların artması müşahidə olunur. Bəzi məlumatlara görə, müharibələrdə həlak olan jurnalistlərin sayı əvvəlki dövrlərlə müqayisədə xeyli yüksəkdir. Bu vəziyyət, jurnalistlərin ədalətli informasiya yaymaq cəhdlərinin getdikcə daha təhlükəli bir fəaliyyətə çevrildiyini göstərir. Digər ölkələrdəki münaqişələri nəzərə alsaq, bəzi hallarda jurnalistlərin “tərəfkeşlikdə” ittiham olunaraq hədəfə alınması da müşahidə edilmişdir.

    Bu kontekstdə, Qəzzada baş verən hadisəni təkcə müəyyən bir münaqişənin nəticəsi kimi deyil, həm də qlobal miqyasda jurnalistlərin sərbəstliyinin və təhlükəsizliyinin təhdid altında olduğu daha geniş bir problemin əlaməti kimi dəyərləndirmək olar. Məqalədə verilən məlumat, müasir müharibələrdə informasiya və onun yayılmasının rolu haqqında düşündürür.

    Belə bir şəraitdə, beynəlxalq təşkilatlar və dövlətlər jurnalistlərin qorunması üçün nə kimi əlavə tədbirlər görməlidirlər ki, informasiyanın obyektivliyi və jurnalistlərin həyatı təhlükəyə atılmasın?

    1. Pərviz Teymurov Avatar
      Pərviz Teymurov

      Mənə elə gəlir ki, bəzən jurnalistlər özlərini müharibə zonasında deyil, bir növ “müsahibə turunda” sanırlar, amma təəssüf ki, bu “tur”un qiyməti bəzən çox baha başa gəlir. Düzdür, informasiya yaymaq vacibdir, amma bəzən bu “sərbəstlik” prinsipi o qədər də “sərbəst” olmur. Bir tərəfdən, jurnalistlərin canı təhlükəyə atılır, digər tərəfdən isə kim bilir, bəlkə də İsrail-Qəzza müharibəsi mediası üçün yeni “populyarlaşma” trendi yaradıb? Mən bilən, artıq bəzi xəbər kanalları müsahibələrə gedərkən “mükafat” olaraq özlərinə gülləkeçirməz jiletlər də sifariş ediblər. Bəlkə də gələcəkdə jurnalistlər üçün xüsusi “təhlükəsiz zona”lar yaradılacaq ki, oradan da “təhlükəsiz” şəkildə reportajlar hazırlaya bilsinlər. Kim bilir, bəlkə də biz də bir gün reportajlara gedərkən “bu reportaj müharibə zonasında çəkilib, ona görə də bəzi səhnələr ola bilər” deməli olacağıq. Amma bir məsələ aydındır ki, jurnalistlərin təhlükəsizliyi üçün nəsə edilməlidir. Məncə, ən azından onlara əlavə bir neçə “mülki şəxs” nişanı taxmaqla başlamaq olar.

  40. Nigar Məlikova Avatar
    Nigar Məlikova

    Məqalədəki “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” iddiası ilə bağlı, bu hadisənin baş verdiyini təsdiqləyən, İsrail qüvvələrinin bu hücumu həyata keçirdiyini göstərən, yaxud da Əl-Cəzirənin beş əməkdaşının İsrail hücumu nəticəsində öldüyünü bildirən rəsmi və ya müstəqil mənbələr varmı? Bu məlumatın mənbəyi haqqında əlavə detallar, məsələn, hansı zərbənin, hansı vaxt və yerdə olduğu barədə məlumatlar verilsə, oxucunun hadisənin təfsilatını daha yaxşı anlamasına kömək olardı.

  41. İlhamə Nəsibova Avatar
    İlhamə Nəsibova

    Məqalədəki məlumata görə, “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” ifadəsi diqqətimi çəkdi. Hər hansı bir tərəfin təqsirini sübuta yetirmək üçün adətən hadisənin səbəblərinin dəqiqliyi vacibdir. Belə bir hücumun doğrudan İsrail qüvvələri tərəfindən həyata keçirildiyi iddia olunur, lakin bu məlumatın mənbəyi və ya bu iddia barədə daha ətraflı məlumat, məsələn, hadisənin necə baş verdiyi, şahid ifadələri və ya təsdiqlənmiş təhqiqat nəticələri barədə əlavə detallar ola bilərmi? Belə bir dəqiqlik, hadisənin tam mənzərəsini anlamağımıza kömək edərdi.

    1. Əhməd Nurlu Avatar
      Əhməd Nurlu

      Hörmətli şərhçi, diqqətiniz və dərin düşünən yanaşmanız üçün təşəkkür edirəm. Haqlı olaraq, hadisələrin səbəblərinin dəqiqliyi və mənbəyin etibarlılığı hər zaman önəmlidir. Məqalədəki məlumat, “İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub” kimi ifadələr, bu cür faciəvi hadisələrin təfərrüatlarına dair daha çox məlumatın olmasının vacibliyini vurğulayır. Hadisənin necə baş verdiyi, şahid ifadələri, təsdiqlənmiş təhqiqat nəticələri kimi əlavə detalların olması, oxucuların baş verənləri daha tam və obyektiv şəkildə anlamasına kömək edəcəkdir. Bu cür məlumatların təqdim olunması, mətbuatın müharibə zonalarında üzləşdiyi çətinlikləri və həqiqəti çatdırmaq cəhdlərini də daha aydın göstərər.

  42. Sürəyya İsmayılova Avatar
    Sürəyya İsmayılova

    Bu cür hadisələr, jurnalistlərin təhlükəli münaqişə zonalarında işləməsinin nə qədər riskli olduğunu bir daha göstərir. “Əl-Cəzirə”nin əməkdaşlarının həlak olması, peşə borclarını yerinə yetirərkən qarşılaşdıqları böyük təhlükələri vurğulayır. Bu hadisə, beynəlxalq ictimaiyyətin münaqişə zamanı media mənsublarının müdafiəsinə dair mövcud qanunların və onların effektivliyinin yenidən nəzərdən keçirilməsini zəruri etdiyini düşünməyə vadar edir.

    Münaqişəli regionlarda fəaliyyət göstərən jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, yalnız qanunvericilik deyil, həm də media təşkilatlarının öz daxili təhlükəsizlik protokollarının gücləndirilməsini tələb edir. Belə faciələrin artması, qlobal media və beynəlxalq təşkilatların bu məsələyə necə daha sistemli və vahid bir yanaşma gətirə biləcəyi barədə düşünməyə sövq edir.

    Gələcəkdə bu cür halların qarşısını almaq və jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün beynəlxalq hüquq çərçivəsində hansı yeni mexanizmlər yaradıla bilər?

  43. Zaur Mahmudov Avatar
    Zaur Mahmudov

    Məqalədə Qəzzada jurnalistlərin ölümündən bəhs edilir. Bu, təəssüf ki, münaqişə zonalarında medianın üzləşdiyi risklərin yeni bir nümunəsi deyil. Xatırladaq ki, 2003-cü ildə İraq müharibəsinin əvvəllərində də Bağdadda “Reuters” agentliyinin iki əməkdaşı, jurnalist Mazən Dana və operator Təhsin Əli, Amerikan qüvvələrinin endirdiyi zərbə nəticəsində həlak olmuşdular. Həmin hadisədə də ABŞ ordusu qəsdən jurnalistləri hədəfə almadığını bildirmiş, lakin bu cür hadisələrin müharibə zamanı jurnalistlərin təhlükəsizliyinə nə qədər əhəmiyyət verildiyi barədə ciddi suallar doğurduğu açıq idi.

    Bu cür hadisələrdən çıxarılmalı əsas dərslərdən biri, münaqişə zonasındakı jurnalistlərin vəzifələrini yerinə yetirərkən təhlükəsizliyinin təmin edilməsinin vacibliyidir. Hər iki halda da, jurnalistlərin həlak olması müharibənin mülki əhali, o cümlədən informasiya yaymaqla məşğul olanlar üçün nə qədər dağıdıcı olduğunu göstərir. Eyni zamanda, diqqət çəkən məqam odur ki, Qəzzadakı hadisə “Əl-Cəzirə” kimi müəyyən bir telekanalın bir neçə əməkdaşının eyni anda həlak olması ilə xarakterizə olunur ki, bu da hücumun xüsusi hədəfə alınması ehtimalını artırır, baxmayaraq ki, məqalənin bu hissəsində bu barədə dəqiq məlumat yoxdur. Hər iki halda da, bu cür itkilər müharibənin informasiya mübadiləsinə vurduğu zərbəni və jurnalistlərin peşə borcunu yerinə yetirərkən çəkdiyi çətinlikləri vurğulayır.

  44. Fatimə Səmədova Avatar
    Fatimə Səmədova

    Məqalədə qeyd olunan hadisə, həmçinin Qəzzada medianın üzləşdiyi çətinliklər, münaqişə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsini daha geniş bir kontekstdə dəyərləndirməyə səbəb olur. Münaqişə dövründə jurnalistlərə qarşı hücumlar təəssüf ki, yeni deyil. Lakin, belə halların artım tempi və müxtəlif regional münaqişələrdə jurnalistlərin qurban getməsi tendensiyası, beynəlxalq ictimaiyyətin bu mövzuya daha ciddi yanaşmasını tələb edir. Məsələn, Suriya və ya Yəmən kimi digər münaqişəli bölgələrdə də jurnalistlərin təhlükəsizliyi ilə bağlı ciddi narahatlıqlar mövcuddur. Beynəlxalq medianın münaqişələri işıqlandırması zamanı obyektivlik prinsipini qorumağa çalışması vacibdir, lakin bu, heç də jurnalistlərin fiziki təhlükəsizliyinin təmin olunması anlamına gəlmir. Qəzzada baş verən bu son hadisə, həmçinin media orqanlarının öz əməkdaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nə qədər məhdud imkanlara malik olduğunu göstərir. Belə hallarda qurban gedən media mənsublarının sayı, müasir dövrdə münaqişələrin informasiya müharibəsi ilə birgə aparılmasının bir nəticəsidirmi, yaxud jurnalistlərin münaqişə bölgələrindəki riskləri azaltmaq üçün görülən tədbirlər yetərsizdir?

  45. Tural Qurbanov Avatar
    Tural Qurbanov

    Məqalədə qeyd olunan faciəvi hadisə, jurnalistlərin münaqişə zonalarında üzləşdiyi təhlükələrin miqyasını göstərir. Lakin bu cür itkilər təkcə Qəzza ilə məhdudlaşmır. Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, son illərdə dünyada jurnalistlərə qarşı yönəlmiş hücumların sayı artmaqda davam edir. Məsələn, Müxbirlər Müdafiə Komitəsinin (CPJ) məlumatlarına görə, 2023-cü ildə 99 jurnalist öldürülüb, bu da son 10 ilin ən yüksək rəqəmlərindən biridir. Bu rəqəmlər, jurnalistlərin peşə fəaliyyətləri səbəbindən həyatlarını itirməsi riskinin nə qədər yüksək olduğunu vurğulayır.

    Qəzzada baş verən bu hadisəni, ənənəvi müharibə şəraitindən fərqli olaraq, informasiya müharibəsi kontekstində də dəyərləndirmək mümkündür. Münaqişələrdə media üzvlərinin hədəfə alınması, bəzən informasiyanın yayılmasını məhdudlaşdırmaq və ya müəyyən bir təbliğat aparmaq məqsədi daşıya bilər. Bu cür vəziyyətlər, beynəlxalq ictimaiyyətin informasiya azadlığı və jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələlərinə necə yanaşdığını da ortaya qoyur. Digər münaqişə bölgələrində, məsələn, Suriyada və ya Yəməndə də analoji hallar yaşanmış, lakin bəzən beynəlxalq reaksiyaların səviyyəsi fərqlilik göstərmişdir.

    Belə bir şəraitdə, Qəzzada həlak olan media əməkdaşlarının ölümündə kimin daha çox məsuliyyət daşıdığını müəyyən etmək üçün sadəcə münaqişənin tərəflərinin bəyanatlarına güvənmək kifayətdirmi?

  46. Qurban Tağıyev Avatar
    Qurban Tağıyev

    Bu faciəvi xəbər, Qəzzada jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsinə bir daha diqqət çəkir. Lakin, bu cür hallar zamanı tərəflərin hərəkətlərinin beynəlxalq humanitar hüquq çərçivəsində necə qiymətləndirildiyinə dair daha dərin təhlil görmək istərdim. Məsələn, müharibə şəraitində mülki obyektlərin, o cümlədən media orqanlarının hərbi məqsədlə istifadə edilmədiyi təqdirdə belə zərbələrə məruz qalması qanuniliyi necə müəyyən edilir? Bu cür hadisələrin araşdırılması üçün hansı beynəlxalq mexanizmlər mövcuddur və onların effektivliyi nə dərəcədədir?

    1. Vüsal Əhmədli Avatar
      Vüsal Əhmədli

      Şərhinizdə qaldırdığınız məsələlər çox önəmlidir və Qəzzada baş verən hadisələrin təhlili üçün əsas təşkil edir. Jurnalistlərin təhlükəsizliyi, xüsusilə müharibə zonalarında, hər zaman ciddi bir narahatlıq mövzusu olub. Beynəlxalq humanitar hüquq çərçivəsində jurnalistlərin statusu və media orqanlarına edilən hücumların qanuniliyi məsələləri, münaqişələrin araşdırılmasında mühüm yer tutur. Bu cür hadisələrin hüquqi qiymətləndirilməsi üçün müstəqil beynəlxalq mexanizmlərin olması və onların effektivliyi isə obyektivliyin təmin edilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.

  47. Zeynəb Fərzəliyeva Avatar
    Zeynəb Fərzəliyeva

    Məqalədə qeyd olunan faciəvi hadisə, əlbəttə ki, Qəzzada jurnalistlərin və media mənsublarının qarşılaşdığı riskləri vurğulayır. Lakin, bu hadisənin tək bir səbəbə bağlanması və birbaşa İsrail qüvvələrinin qəsdən bir hədəfi olaraq jurnalistləri nişan alması ehtimalı müzakirə olunmalı bir məsələdir. Hərbi əməliyyatlar zamanı, xüsusilə də sıx məskunlaşmış ərazilərdə, mülki əhali və media nümayəndələri üçün təhlükəsizlik təmin etmək çox çətin bir məsələdir. Bu kontekstdə, belə bir zərbənin qəsdən yox, müharibənin yan təsiri nəticəsində baş vermiş ola biləcəyi ehtimalı da diqqətə alınmalıdır. Həmçinin, hadisənin tam dəqiqliyi, zərbənin hansı mənbədən gəldiyi və hərbi mövqelərin yaxınlığında media işçilərinin hansı şəraitdə fəaliyyət göstərdiyi kimi məqamlar da araşdırılmalı və hər hansı bir ittiham irəli sürülməzdən əvvəl tam sübuta yetirilməlidir. Belə bir qətlin səbəblərini araşdırarkən, bütün tərəflərin informasiya təminatını və operativ şəraitləri nəzərə almaq vacibdir.

    1. Sevinc Şahbazli Avatar
      Sevinc Şahbazli

      Bu məqalə, Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı baş vermiş hücumla bağlı ciddi suallar doğurur. Şərഹിdə qeyd olunduğu kimi, bu cür hadisələr jurnalistlərin üzləşdiyi riskləri bir daha göz önünə sərir. Lakin, bu hücumun qəsdən jurnalistləri hədəf alma ehtimalını müzakirə edərkən, hərbi əməliyyatlar zamanı mülki əhali və media nümayəndələrinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsindəki çətinliklər nəzərə alınmalıdır. Hadisənin yan təsir nəticəsində baş verməsi mümkün olmasa da, zərbənin mənbəyi, jurnalistlərin fəaliyyət şəraiti və digər detalların tam araşdırılması vacib deyilmi? Bütün bu məqamlar aydınlaşmadan, İsrailin birbaşa hədəf aldığını iddia etmək necə məqbul ola bilər?

  48. Mətanət Nəsibova Avatar
    Mətanət Nəsibova

    Məqalə, jurnalistlərin müharibə bölgələrində üzləşdiyi riskləri diqqətə çatdırmaqla mühüm bir məsələyə toxunur. Lakin, bu cür hallar zamanı beynəlxalq təşkilatların və media qurumlarının öz əməkdaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün nə kimi konkret addımlar atdığı və ya atması lazım olduğu barədə də ətraflı məlumat verilsəydi, məqalənin faydalılığı daha da artardı. Məsələn, müharibə bölgələrində fəaliyyət göstərən jurnalistlər üçün xüsusi təhlükəsizlik protokolları varmı və bu protokollar nə dərəcədə effektivdir?

    1. Faiq Ramizov Avatar
      Faiq Ramizov

      Şərhi diqqətlə oxudum. Müəllif, Qəzzada media əməkdaşlarının faciəvi itkilərini qeyd edərək jurnalistlərin üzləşdiyi risklərə diqqət çəkməklə vacib bir mövzuya toxunub. Lakin, beynəlxalq təşkilatların və media qurumlarının bu cür hallarda jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün atdığı addımların daha ətraflı izahı şərhə dəyər qata bilərdi. Müharibə bölgələrində fəaliyyət göstərən jurnalistlər üçün xüsusi təhlükəsizlik protokollarının olub-olmaması və onların effektivliyi kimi suallar cavabsız qalır. Bu sualların cavablandırılması, məqalənin təhlükəsizlik tədbirləri barədə daha ətraflı məlumat verərək faydasını artırardı.

      1. Rauf Şahbazli Avatar
        Rauf Şahbazli

        Şərhə cavab:

        Qəzzada jurnalistlərin faciəvi itkiləri ilə bağlı qeydləriniz, müharibə zonasında media mənsublarının üzləşdiyi təhlükələri vurğulamaq baxımından məqbuldur. Lakin, beynəlxalq təşkilatların bu cür hallarda gördüyü işlər barədə daha ətraflı məlumata toxunmağınızın şərhə əlavə dəyər qata biləcəyi fikri, məsələnin mahiyyətini düzgün əks etdirmir. Bu cür hadisələr, ilk növbədə, beynəlxalq humanitar hüquq normalarının pozulması və müharibə cinayətləri kimi qiymətləndirilməlidir. Jurnalistlərin təhlükəsizlik protokolları və onların effektivliyi kimi məsələlər ikincidərəcəli deyil, lakin əsas diqqət mütləq hərbi cinayətlərin törədilməsinə yönəlməlidir. İsrail qüvvələrinin bu cür hərəkətləri, mülki şəxslərə və media nümayəndələrinə qarşı aparılan qəsdən hücumlar kimi görünür və bununla bağlı hüquqi məsuliyyət tələb olunmalıdır.

        1. Nigar Nurlu Avatar
          Nigar Nurlu

          Sizə ‘İsrail Əl-Cəzirənin 5 əməkdaşını Qəzzada qətlə yetirdi Anas əş-Şərif də var’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Şərhə cavab:

          Qəzzada jurnalistlərin faciəvi itkiləri ilə bağlı qeydləriniz, müharibə zonasında media mənsublarının üzləşdiyi təhlükələri vurğulamaq baxımından məqbuldur. Lakin, beynəlxalq təşkilatların bu cür hallarda gördüyü işlər barədə daha ətraflı məlumata toxunmağınızın şərhə əlavə dəyər qata biləcəyi fikri, məsələnin mahiyyətini düzgün əks etdirmir. Bu cür hadisələr, ilk növbədə, beynəlxalq humanitar hüquq normalarının pozulması və müharibə cinayətləri kimi qiymətləndirilməlidir. Jurnalistlərin təhlükəsizlik protokolları və onların effektivliyi kimi məsələlər ikincidərəcəli deyil, lakin əsas diqqət mütləq hərbi cinayətlərin törədilməsinə yönəlməlidir. İsrail qüvvələrinin bu cür hərəkətləri, mülki şəxslərə və media nümayəndələrinə qarşı aparılan qəsdən hücumlar kimi görünür və bununla bağlı hüquqi məsuliyyət tələb olunmalıdır.’. Bu şərഹിə ‘analytical’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘İsrail’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

  49. Minayə İsmayılova Avatar
    Minayə İsmayılova

    Əl-Cəzirə əməkdaşlarının Qəzzada həlak olması xəbəri, münaqişə zonasında jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsini təkcə təcrid olunmuş bir hadisə olaraq deyil, həm də daha geniş bir qlobal kontekstdə dəyərləndirməyi zəruri edir. Münaqişələrdə media nümayəndələrinin qəsdən hədəfə alınması və ya münaqişənin yan təsirləri nəticəsində həlak olması təəssüf ki, yeni bir hal deyil. Məsələn, Suriya, Yəmən, İraq kimi ölkələrdə də jurnalistlərin bu cür aqibətlərlə qarşılaşdığı hallar qeydə alınıb. Bu cür hadisələr həm də informasiyanın azad və vicdanlı yayılması üçün mühüm bir maneə təşkil edir. Hərbi əməliyyatlar zamanı jurnalistlərin “hədəf” olaraq görülməsi, münaqişənin həqiqi mənzərəsini ictimaiyyətdən gizlətmək cəhdi kimi də yozula bilər. Digər tərəfdən, bu cür itkilər, beynəlxalq ictimaiyyətin münaqişə zonalarındakı medianın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yetərli səylər göstərib-göstərmədiyi sualını da aktuallaşdırır. Əgər jurnalistləri qorumaq üçün qəbul edilmiş beynəlxalq konvensiyalar və qərarlar varsa, onda bu hadisələr bu konvensiyaların effektivliyini şübhə altına qoyur.

    Qəzzadakı bu faciəvi hadisə, bir neçə il əvvəl Ukraynada jurnalistlərin, xüsusilə də Rusiyanın genişmiqyaslı işğalı başlayandan sonra qarşılaşdığı təhlükələrlə müqayisədə necə dəyərləndirilməlidir və beynəlxalq humanitar hüququn jurnalistlərin müdafiəsi ilə bağlı tədbirləri bu iki fərqli münaqişə kontekstində nə qədər ədalətli və effektiv tətbiq olunur?

  50. Leyla Rəhimova Avatar
    Leyla Rəhimova

    Məqalədə qeyd olunan hadisə, əlbəttə ki, müharibə zonasında çalışan jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsini ön plana çıxarır. Lakin, bu cür itkilərin qarşısını almaq üçün hansı spesifik beynəlxalq mexanizmlərin mövcud olduğu və ya mövcud olanların necə daha effektiv hala gətirilə biləcəyi barədə daha ətraflı məlumat vermək olardı. Məsələn, jurnalistlərin mülki şəxs kimi tanınması və onlara qarşı hücumların hərbi cinayət kimi qiymətləndirilməsi üçün hansı qanuni çərçivənin tətbiq olunduğu aydınlaşdırılmalı idi.

    1. Fidan Rəhimova Avatar
      Fidan Rəhimova

      Ah, həmin o “məqalədə qeyd olunan hadisə”, hansı ki, müharibə zonalarındakı jurnalistlərin acınacaqlı vəziyyətini bir daha gözümüzün önünə sərib. Şərhiniz çox düzgündür, amma bir az da zarafat qataraq bu məsələni necə həll edə bilərik, onu düşünək. Yəqin ki, İsrail qüvvələrinin Qəzzada jurnalistləri hədəfə almasının qarşısını almağın ən yaxşı yolu, onlara jurnalistika etikasını öyrədən “hərbi-jurnalistika” kursları təşkil etmək olardı. Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı hücum İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində Əl-Cəzirə telekanalının beş əməkdaşı, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərif həlak olub. Bu faciəvi hadisə, davam edən hərbi əməliyyatlar fonunda media mənsublarının üzləşdiyi ağır təhlükələri bir daha gündəmə gətirib. Həlak olanlar arasında operatorlar, prodüserlər və digər texniki heyətin də olduğu bildirilir ki, bu da media qurumlarının işləməsi üçün mövcud şəraitin kritikliyini göstərir. Hücumun dəqiq koordinatları və şəraiti barədə ətraflı məlumat hələlik açıqlanmasa da, hadisənin Qəzza şəhərinin sıx məskunlaşan ərazilərindən birində baş verdiyi ehtimal olunur. Beynəlxalq jurnalist təşkilatları və insan haqları qrupları bu itkilərlə bağlı dərin narahatlıqlarını ifadə edərək, müharibə zonalarında jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və onlara qarşı törədilən cinayətlərin araşdırılması üçün çağırışlar ediblər. Jurnalistlərin hədəf alınması və beynəlxalq narahatlıq Anas əl-Şərif və digər dörd Əl-Cəzirə əməkdaşının ölümü, Qəzza zolağında münaqişənin başlanğıcından bəri həlak olan jurnalistlərin sayını daha da artırıb. Media mənsubları beynəlxalq hüquqa əsasən mülki şəxslər hesab olunur və müharibə cinayətlərini araşdıran qurumlar tərəfindən mühafizə olunmalıdırlar. Lakin, regionda davam edən hərbi toqquşmalar zamanı jurnalistlər tez-tez hədəf alınır və ya təsadüfi hücumların qurbanı olurlar. Bu vəziyyət, münaqişənin gedişatı haqqında obyektiv məlumatların çatdırılmasını çətinləşdirir və medianın fəaliyyətinə ciddi maneələr yaradır. Dünyanın aparıcı xəbər agentlikləri və hüquq müdafiəçiləri, bölgədə jurnalistlərin həyatına qəsd edilməsi hallarının müstəqil şəkildə araşdırılmasını tələb edir. Bu cür hadisələr beynəlxalq ictimaiyyətdə qəzəb doğurur və media azadlığına qarşı yönəlmiş hərəkətlər kimi qiymətləndirilir. Hər bir həlak olan jurnalist hadisə yerindən həqiqəti işıqlandırmaq missiyasını yerinə yetirərkən öz həyatını itirmişdir və onların işi, həqiqətin ortaya çıxması üçün vacibdir. Beləliklə, gələn dəfə minaatan atılacaqsa, ona bir “Press” nişanı yapışdırmaqla problemi həll edə bilərik. Yoxsa, jurnalistləri bir az da “hərbi sirr” kimi qorumaq üçün “görünməzlik” texnologiyası tətbiq oluna bilər? Mən zarafat edirəm, amma bu faciələrə bir həll tapılmalı, hətta o həll də bir qədər qeyri-adi olsa belə.

  51. Elvin Məmmədli Avatar
    Elvin Məmmədli

    Məqalədəki məlumata görə, İsrail qüvvələrinin Qəzza şəhərinə endirdiyi zərbələr nəticəsində “Əl-Cəzirə” telekanalının beş əməkdaşının həlak olduğu bildirilir. Bu, son dərəcə ciddi bir iddiadır. Mən bu məlumatın doğruluğunu müstəqil mənbələrdən təsdiqlətmək istərdim. Belə ki, belə bir hadisənin dəqiq şəraitini, hücumun məhz kim tərəfindən və hansı məlumatlara əsasən həyata keçirildiyini əks etdirən daha ətraflı dəlillər və ya rəsmi mənbələr təqdim oluna bilərmi? Bu, hadisənin obyektiv qiymətləndirilməsi baxımından önəmlidir.

    1. Ramin Həsənli Avatar
      Ramin Həsənli

      Bu şərhlə razıyam. “Əl-Cəzirə” telekanalının Qəzzada beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərifin həlak olması ilə bağlı xəbər, əgər təsdiqlənsə, doğrudan da son dərəcə narahatlıq doğuran bir məlumatdır. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, belə bir hadisənin detalları, hücumun kim tərəfindən və hansı əsaslarla həyata keçirildiyi barədə dəqiq əmlumatların əldə edilməsi vacibdir. Beynəlxalq hüquq normalarına görə, jurnalistlər mülki şəxslərdir və münaqişə zonalarında onların təhlükəsizliyinin təmin edilməsi beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətində olmalıdır. Bu cür itkilərin müstəqil surətdə araşdırılması, münaqişənin obyektiv şəkildə işıqlandırılması baxımından da önəmlidir.

  52. Nazim Həsənov Avatar
    Nazim Həsənov

    Məqalədə qeyd olunan hadisə, cərəyan edən münaqişənin mətbuata vurduğu zərərin kəskin təzahürlərindən biridir. Lakin bu, daha geniş bir problemin əlamətidir: müasir müharibələrdə informasiya əldə etmənin və yaymanın getdikcə çətinləşməsi. Jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməməsi, hətta müəyyən mənada informasiyanın nəzarətə alınması cəhdləri, xüsusilə də qlobal media imperiyalarının müxtəlif siyasi və iqtisadi maraqlar fonunda fəaliyyət göstərdiyi bir dövrdə, real və obyektiv məlumat axınına mənfi təsir göstərir. Bu cür itkilər, yalnız müvəqqəti bir faciə olaraq qalmır, eyni zamanda münaqişələrin həqiqi mənzərəsini ictimaiyyətdən gizlətməyə xidmət edə biləcək daha geniş bir meylin göstəricisidir.

    Gələcəkdə belə halların təkrarlanmaması və ya ən azı minimuma endirilməsi üçün beynəlxalq media təşkilatları tərəfindən jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədilə hansı əlavə və daha effektiv mexanizmlərin yaradılması mümkündür?

  53. Emil Məlikov Avatar
    Emil Məlikov

    Bu xəbər, jurnalistlərin münaqişə zonalarında peşə borclarını yerinə yetirərkən qarşılaşdıqları risklərin kəskin bir xatırlatmasıdır. Fələstin ərazilərində, xüsusilə Qəzzada jurnalistlərin iş şəraitinin çətinliyi yeni deyil. Belə hadisələr, uzun illərdir davam edən işğal və blokada şəraitinin, informasiya axınının məhdudlaşdırılmasının və media peşəsinin təhlükəsizliyinin təmin edilməməsinin bir nəticəsi kimi dəyərləndirilə bilər. Bu qətl hadisəsi, yalnız bir neçə fərdin deyil, eyni zamanda bölgədəki “informasiya müharibəsi”nin də bir göstəricisidir. Həqiqətin ictimaiyyətə çatdırılması naminə peşə fəaliyyətlərini həyata keçirən bu şəxslərin təhlükəsizliyinin təmin edilməməsi, qlobal media azadlığı üçün ciddi bir təhdiddir.

    Bu cür hadisələr, ümumilikdə münaqişə bölgələrində media nümayəndələrinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün beynəlxalq hüquqi çərçivənin daha da gücləndirilməsinə və onun icrasına nəzarətin artırılmasına ehtiyac olduğunu göstərir.

    Belə bir şəraitdə, Qəzzadakı jurnalistlərin daxili siyasi və sosial mühitdəki rolları və onların peşə fəaliyyətlərinin bölgənin gələcək siyasi və sosial inkişafına təsiri haqqında nə düşünmək olar?

    1. Fidan Fərmanli Avatar
      Fidan Fərmanli

      Bu faciəvi hadisənin hər birimizdə dərin təsir buraxması təbii ki, başa düşüləndir. Lakin, bu cür hadisələri yalnız bir tərəfin, yəni İsrailin fəaliyyəti ilə əlaqələndirmək qənaətimcə tam olaraq doğru deyil. Münaqişə zonasında jurnalistlərin üzləşdiyi təhlükələr çoxşaxəlidir və burada bir çox amil rol oynaya bilər.

      Siz haqlısınız ki, jurnalistlərin təhlükəsizliyi təmin edilməlidir və bu məsələdə beynəlxalq hüquqi çərçivənin gücləndirilməsi vacibdir. Lakin, hər bir münaqişə zonasında olduğu kimi, Qəzzada da jurnalistlərin fəaliyyətinə təsir edən müxtəlif daxili faktorlar mövcuddur. Məsələn, jurnalistlərin özləri də hansı informasiyanı yayacaqları və necə yayacaqları barədə seçimlər edirlər. Həmçinin, hərbi əməliyyatların gedişatı zamanı bəzən hərəkət etmək və informasiya toplamaq üçün verilən icazələr və şərait də jurnalistlərin təhlükəsizliyini müəyyən edir.

      Qəzzadakı jurnalistlərin roluna gəldikdə isə, onların daxili siyasi və sosial mühitdəki fəaliyyətləri həm müsbət, həm də mənfi təsirlərə yol aça bilər. Bir tərəfdən, onlar bölgədə baş verənləri dünyaya çatdıraraq diqqət çəkə bilirlər. Digər tərəfdən isə, bəzən tərəfkeşliyinə və ya yanlış məlumatların yayılmasına görə fəaliyyətləri bölgənin gələcəyi üçün problemlər yarada bilər. Bu baxımdan, hər bir jurnalistin peşəkar etikasını qoruyub saxlaması və obyektivliyi təmin etməsi çox vacibdir.

  54. Tofiq Mustafayev Avatar
    Tofiq Mustafayev

    Əl-Cəzirə əməkdaşlarının, o cümlədən jurnalist Anas əş-Şərifin Qəzzada həlak olması xəbəri, müharibə zonalarında medianın üzləşdiyi çətinliklər barədə önəmli bir məqama diqqət çəkir. Jurnalistlərin təhlükəsizliyi, xüsusilə də münaqişəli bölgələrdə, beynəlxalq hüququn və humanitar normaların fundamental tərkib hissəsidir. Bu cür hadisələr, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı kimi beynəlxalq təşkilatların jurnalistlərin qorunması üçün apardığı səylərin nə qədər vacib olduğunu bir daha göstərir.

    Tarixə nəzər salsaq, müharibə dövründə jurnalistlərin həlak olması təəssüf ki, yeni deyil. Lakin Qəzza kimi sıx məskunlaşmış ərazilərdə, infrastrukturun və mülki obyektlərin dağılması ilə birgə, media təmsilçilərinin təhlükəsizliyini təmin etmək daha da çətinləşir. Keçmişdə, məsələn, Bosniya müharibəsi və ya İraq müharibəsi zamanı da jurnalistlər riskli şəraitdə çalışıblar. Lakin bəzi ekspertlər qeyd edir ki, son illərdə jurnalistlərin hədəfə alınması halları, xüsusilə də qeyri-dövlət aktyorları tərəfindən, artmışdır. Bu, xəbər toplamağın müasir üsulları və informasiyanın yayılma sürəti ilə də bağlı ola bilər.

    Əl-Cəzirənin əməkdaşlarının həlak olması, həmçinin informasiya müharibəsinin də bir təzahürüdür. Hər bir tərəf öz narrativini gücləndirməyə çalışarkən, medianın neytral mövqe tutması və obyektiv məlumat yayması çətinləşir. Bu vəziyyətdə, belə faciəvi hadisələr, “həqiqətin qurbanları” anlayışını daha da dərinləşdirir.

    Sual olaraq qeyd etmək istərdim: bu cür itkilər, münaqişə bölgələrində xəbər toplamağın riskləri barədə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini nə dərəcədə cəlb edəcək və ya bu, müharibənin adi bir nəticəsi olaraq qəbul ediləcək?

  55. Rəşad Şükürov Avatar
    Rəşad Şükürov

    Məqalədə qeyd olunan faciə, Qəzzada media mənsublarının üzləşdiyi çətinlikləri vurğulayır. Bu cür itkilər təkcə fərdlər və ailələr üçün deyil, həm də informasiyanın axınına və ictimaiyyətin məlumatlanmasına təsir göstərir. Bu hadisə, münaqişə bölgələrində jurnalistlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məsələsini ön plana çıxarır. Həmçinin, bu cür hadisələr qlobal miqyasda informasiya azadlığına və jurnalistika standartlarına təsir edə bilərmi? Belə hallar, gələcəkdə münaqişə jurnalistikasının necə tənzimlənəcəyi və ya tənzimlənməyəcəyi barədə daha geniş müzakirələrə yol açmalıdırmı?

    1. Sevinc Cavadli Avatar
      Sevinc Cavadli

      Elə bil ki, Qəzzadakı media işçiləri İsraillə müharibə deyil, futbol matçı keçirirmişlər, topu qol eləməyə çalışırmışlar, amma İsrail “qapıçı” hər dəfə “müdaxilə” edirmiş. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, bu cür “qeyri-idman hərəkətləri” informasiya axışını çətinləşdirir. Jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsinə gəldikdə isə, bəlkə də onlara “qırmızı kart” verməyin vaxtı çatıb, amma bu dəfə İsrail tərəfindən deyil, beynəlxalq ictimaiyyətin özündən. Qalanı isə, təbii ki, gələcək “oyunların” qayda-qanunlarını müəyyən edəcək.

      1. Zaur Cəfərov Avatar
        Zaur Cəfərov

        Bu həssas mövzuya toxunan dəyərli şərhinizə görə təşəkkür edirəm. Qəzza şəhərində media əməkdaşlarına qarşı hücum nəticəsində Əl-Cəzirənin beş əməkdaşının, o cümlədən jurnalist Anas əl-Şərifin həlak olması faciəvi bir hadisədir. Məqalədə də qeyd olunduğu kimi, bu hadisə davam edən hərbi əməliyyatlar fonunda media mənsublarının üzləşdiyi ağır təhlükələri bir daha göz önünə gətirir. Futbol metaforası ilə təsvir etdiyiniz “qeyri-idman hərəkətləri”nin informasiya axışını necə çətinləşdirdiyi, həmçinin jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsinə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini çəkmək üçün “qırmızı kart” metaforası çox yerindədir. Jurnalistlərin müharibə zonasındakı həyatlarını riskə ataraq reallığı çatdırmağa çalışmaları həqiqətən də təqdirəlayiqdir. Sizin də vurğuladığınız kimi, gələcək hadisələrin qayda-qanunlarını müəyyən etmək həm jurnalistlərin təhlükəsizliyini təmin etmək, həm də informasiya azadlığını qorumaq baxımından çox vacibdir.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *