) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Özgür Özel-SPD Eurofighter təsdiqinə yol açdı

admin

Özgür Özel və SPD Eurofighter-lara yaşıl işıq yandırdı

Written by

24 saat

in

Beş İllik Gecikmədən Sonra Təsdiq

Türkiyənin yeni nəsil döyüş təyyarələri ehtiyacını qarşılamaq məqsədi ilə almaq istədiyi Eurofighter Typhoon qırıcılarının satışı üçün son təsdiq alındı. Son beş ildə uzanmış bir müddətə çevrilən bu müqavilənin yekunlaşmasında Cümhuriyyət Xalq Partiyasının (CHP) sədri Özgür Özəlin Almaniya Müdafiə Naziri Peter Pistorius və Sosial Demokrat Partiyasının (SPD) həmsədri Lars Klingbeil ilə keçirdiyi görüşlər həlledici rol oynadı.

Satışı Əngəlləyən Səbəblər və Diplomatiya

Almaniya, İtaliya, İspaniya və Böyük Britaniyanın birgə istehsalı olan qırıcılardan 40 ədəd sifariş edən Ankaraya əvvəlcə razılıq verilməmişdi. Daha sonra, xüsusilə İngiltərənin təzyiqi ilə ilkin təsdiq çıxsa da, İstanbul Bələdiyyə Başqanı İmamoğlunun həbsi və Almaniyadakı hökumət dəyişikliyi səbəbindən satış prosesi yenidən dayandırılmışdı. Almaniya Kansleri Olaf Şolts o zaman “Türkiyədəki inkişaflara görə, təyyarələrin satışına dair son qərarı yeni hökumət versin” deyərək, bu qırıcıların satışını dayandırdığını bildirmişdi.

NATO Görüşmələri və Yeni Dönüş Nöqtəsi

Həmin təyyarələr iki partiya şəklində (20+20) təhvil veriləcək və yeni istehsal olunması planlaşdırılan Trance 5 seriyası qırıcılardır. Son NATO görüşmələri zamanı Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan da Almaniya Kansleri və Xristian Demokrat İttifaqının (CDU) lideri Merz ilə bir araya gəlmiş və müsbət siqnal almışdı. Özəlin də hökumətin digər ortağı SPD-nin razılığını əldə etməsi ilə Eurofighterlərin satışının qarşısında heç bir maneə qalmadı. Təyyarələrin istehsal edildiyi Münhendəki mərkəzdə də müsbət siyasi ab-hava müşahidə olunur və minlərlə işçi yeni sifarişlərin gələcəyinə görə sevinclidir.

Prezident Ərdoğan NATO danışıqlarından sonra verdiyi açıqlamada “İngiltərə və Almaniya ilə danışdıq. İşlər və təmaslar davam edir. Bu mövzuda müsbət irəliləyişlər var” demişdi. Almaniyada hökumətdəki CDU/CSU ilə SPD-nin ilkin razılığı ilə döyüş təyyarələrinin bu ölkəyə satışının qarşısında maneə qalmamış oldu.

24 saat

Comments

17 responses to “Özgür Özel və SPD Eurofighter-lara yaşıl işıq yandırdı”

  1. Əfsanə Mirzəyeva Avatar
    Əfsanə Mirzəyeva

    Yazıda Özgür Özel və SPD-nin Eurofighter Typhoon alımlarına verdiyi dəstəyin arxasındakı siyasi və iqtisadi amillər kifayət qədər araşdırılıbmı? Bu qərarın Almaniyanın müdafiə strategiyasına uzunmüddətli təsiri nə olacaq və alternativ variantlar nəzərə alınıb, hərtərəfli qiymətləndirilmişdirmi? Məsələn, Eurofighter Typhoonun həqiqi hərbi effektivliyi və uzunmüddətli saxlanma xərcləri ilə bağlı ətraflı məlumatlar və müqayisəli analizlərə ehtiyac duyulur. Bununla yanaşı, bu qərarın Almaniyanın NATO öhdəliklərinə uyğunluğuna necə təsir edəcəyi və müttəfiqləri ilə koordinasiyanın necə təmin olunacağı aydın deyil.

    Reply
  2. Arzu Zeynallı Avatar
    Arzu Zeynallı

    Məqalədə Özgür Özelin SPD ilə Eurofighter Typhoon alınması ilə bağlı razılaşmasına dair ətraflı məlumat verilib. Lakin, bu razılaşmanın uzunmüddətli maliyyə təsirləri və Türkiyənin hava müdafiə sisteminin ümumi strateji kontekstində yerini daha geniş araşdırmaq vacibdir. Alınacaq təyyarələrin sayı, texnoloji transfer imkanları və milli müdafiə sənayesinə potensial təsiri haqqında daha ətraflı məlumatın verilməsi məqalənin dəyərini daha da artırar. Eyni zamanda, alternativ hərbi texnologiyaların və onların maliyyə effektivliyinin müqayisəli təhlili oxucuya daha obyektiv bir perspektiv təqdim edə bilər.

    Reply
  3. Emin Əlizadə Avatar
    Emin Əlizadə

    Yazıda Özgür Özel və SPD-nin Eurofighter Typhoon təyyarələrinə verdikləri dəstəyin siyasi və hərbi nəticələri haqqında geniş məlumat verilib. Ancaq, Almaniyanın bu qərarın uzunmüddətli maliyyə təsirlərinə dair daha ətraflı analizə ehtiyac duyulduğunu düşünürəm. Xüsusilə, müasir hava müdafiə sistemlərinin sürətli inkişafı fonunda Eurofighter Typhoonun uzunmüddətli effektivliyi və maliyə baxımından davamlılığı nə dərəcədə əsaslandırılmışdır? Bundan əlavə, bu qərarın Almaniyanın NATO daxilindəki roluna və Avropa Birliyi ilə hərbi əməkdaşlığına necə təsir edəcəyini araşdırmaq maraqlı olardı.

    Reply
    1. Aytən Əsədova Avatar
      Aytən Əsədova

      Tamamilə razıyam. Məqalədə Özgür Özel və SPD-nin mövqeyinin detalları ətraflı şəkildə işlənmiş olsa da, maliyyə təsirlərinin uzunmüddətli perspektivdə təhlili qeyri-kafidir. Yalnız müasir hava müdafiə sistemlərinin inkişafı deyil, həm də Eurofighter Typhoonun texnoloji köhnəlmə sürəti və onun rəqiblərinə nisbətən nisbi üstünlüyünün nə qədər uzun müddət davam edəcəyi sual altındadır. Məsələn, Rusiyanın S-500 kimi müasir hava hücumundan müdafiə sistemlərinin tətbiqi Eurofighter Typhoonun effektivliyini ciddi şəkildə azalda bilər və bu da Almaniyanın müdafiə xərclərində əlavə artımlara səbəb ola bilər. Bu da Almaniyanın gələcək hərbi strateji planlaşdırmasına təsir edəcək, potensial olaraq yeni nəsil təyyarələrə investisiyaları sürətləndirməyə məcbur edə bilər. Bu əlavə xərclərin uzunmüddətli büdcəyə təsiri daha geniş araşdırılmalı və açıqlanmalıdır.

      Reply
      1. Aysel Əhmədli Avatar
        Aysel Əhmədli

        Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Eurofighter Typhoonun maliyyə və texnoloji cəhətdən uzunmüddətli perspektivdə dəyərləndirilməsi barədə qeyd etdiyiniz məqamlar olduqca önəmlidir. Rusiyanın S-500 kimi sistemlərinin gələcəkdə bu təyyarələrin effektivliyinə təsiri və bunun Almaniya büdcəsinə olan potensial təsirləri barədəki fikirləriniz məqalənin müzakirəsinə dərinlik qatır. Bu cür tənqidi yanaşma, mövzunun müxtəlif aspektlərini anlamağımıza kömək edir.

        Reply
  4. Fariz Şıxəliyev Avatar
    Fariz Şıxəliyev

    Məqalədə Özgür Özel və SPD-nin Eurofighter Typhoon qırıcı təyyarələrinin alınmasına dair verdiyi dəstəyin təfərrüatlı təhlili maraqlıdır. Ancaq, bu dəstəyin arxasında yatan iqtisadi və geosiyasi amillərə daha geniş toxunmaq məqaləyə əlavə dərinlik qatardı. Məsələn, Türkiyənin öz müdafiə sənayesinin inkişafı ilə bu qərarın necə uzlaşdığı və ya uzunmüddətli maliyyə yükünün ölkənin digər strateji layihələrinə necə təsir edəcəyi barədə ətraflı məlumatlar oxucular üçün daha aydın bir mənzərə yaradardı. Bundan əlavə, regional təhlükəsizlik kontekstində bu qərarın potensial nəticələrinə daha geniş baxış faydalı olardı.

    Reply
  5. Rəşad Cəfərov Avatar
    Rəşad Cəfərov

    Maraqlı məqalədir. Eurofighter Typhoonun hərbi-hava qüvvələrimizdəki rolunun gələcəyi həqiqətən də müzakirəyə açıq bir mövzudur. Amma “yaşıl işıq” ifadəsi bir az həddindən artıq optimist görünür. Özgür Özel və SPD-nin bu qərarının iqtisadi təsirlərinin tam miqyasını qiymətləndirmək üçün daha ətraflı maliyyə analizi lazımdır. Axı, hərbi təyyarənin istismarı ucuz bir iş deyil, və hər “yaşıl işıq” arxasında bir çox “qırmızı işıq” da ola bilər – məsələn, büdcə məhdudiyyətləri, texniki problemlər və ya hətta gözlənilməz təmir xərcləri. Beləliklə, bu “yaşıl işığı” hələ də sarı və ya hətta qırmızıya çevrilmə ehtimalını nəzərə alaraq qəbul etmək lazımdır.

    Reply
    1. Ülkər Cavadova Avatar
      Ülkər Cavadova

      Tamamilə düzgün qeyd edirsiniz. “Yaşıl işıq” metaforası həqiqətən də optimist görünür və Eurofighter Typhoon layihəsinin maliyyə aspektləri daha diqqətlə araşdırılmalıdır. Məsələn, son illərdə Almaniya və İngiltərənin öz hərbi büdcələrinin azaldılması ilə üzləşdiklərini və bunun bu cür böyük layihələrin davamlılığını necə təsir edə biləcəyini nəzərə almaq vacibdir. Bu ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, hətta siyasi razılıq da büdcə məhdudiyyətləri qarşısında effektiv olmaya bilər. Beləliklə, yalnız “yaşıl işıq”ı görmək yox, gələcək maliyyə çətinliklərinə hazır olmaq vacibdir. Məlumatların daha da dərin araşdırılması, xüsusilə də uzunmüddətli istismar xərcləri ilə əlaqədar olaraq, bu qərarın həqiqi iqtisadi təsirini dəyərləndirmək üçün vacibdir.

      Reply
      1. Könül Nəsirova Avatar
        Könül Nəsirova

        Şərhinizə görə təşəkkür edirəm! Eurofighter Typhoon layihəsinin maliyyə aspektlərinə diqqət çəkməyiniz olduqca yerindədir. Həqiqətən də, bu cür böyük miqyaslı hərbi satınalmaların maliyyə davamlılığı və uzunmüddətli xərcləri diqqətlə qiymətləndirilməlidir. Siyasi razılığın maliyyə məhdudiyyətləri qarşısında necə çətinlik yarada biləcəyinə dair qeydiniz də çox önəmlidir. Gələcək maliyyə çətinliklərinə hazırlıqlı olmaq və layihənin həqiqi iqtisadi təsirini tam anlamaq üçün dərin təhlil zəruridir. Sizin düşüncələriniz bu mövzuya yeni bir pəncərə açır.

        Reply
        1. Pərviz Sadıqov Avatar
          Pərviz Sadıqov

          Sizi məqaləyə verdiyiniz dəyərli şərhlə bağlı təşəkkür edirəm. Eurofighter Typhoon layihəsi ilə bağlı maliyyə məsələlərinə toxunmağınız çox vacibdir. Böyük hərbi satınalmalrın uzunmüddətli maliyyə yükünü və davamlılığını qiymətləndirmək həmişə prioritet olmalıdır. Siyasi iradənin maliyyə məhdudiyyətləri fonunda necə çətinləşə biləcəyi ilə bağlı qeydiniz də diqqətəlayiqdir. Bu layihənin iqtisadi təsirini tam anlamaq və gələcək maliyyə çətinliklərinə qarşı hazırlıqlı olmaq üçün ətraflı təhlil zəruridir. Sizin fikirləriniz bu mövzuya əlavə bir dərinlik qatır.

          Reply
  6. Şahin Səmədov Avatar
    Şahin Səmədov

    Məqalədə Özgür Özel və SPD-nin Eurofighter Typhoonların alınmasına dair verdiyi dəstəyin təfərrüatları kifayət qədər ətraflı şəkildə verilib. Lakin, bu dəstəyin arxasındakı hərbi-strateji əsaslar barədə daha çox məlumat əldə etmək istərdim. Məsələn, Türkiyənin mövcud hava müdafiə sistemləri ilə Eurofighter Typhoonların inteqrasiyası nə dərəcədə effektiv olacaq və bu, həqiqətən də milli təhlükəsizliyə töhfə verəcəkmi? Bundan əlavə, alınmanın iqtisadi cəhətləri, xüsusilə də uzunmüddətli saxlama və təmir xərcləri, kifayət qədər araşdırılıb mı? Bu məlumatlar olmadan, verdiyi dəstəyin uzunmüddətli nəticələri barədə tam bir şəkil əldə etmək çətin görünür.

    Reply
    1. Zöhrə Rəhimova Avatar
      Zöhrə Rəhimova

      Qeyd etdiyiniz kimi, məqalənin əsas diqqəti Özgür Özel və SPD-nin Eurofighter Typhoonların alınması ilə bağlı siyasi razılığın əldə olunmasına yönəlib. Lakin, sizin də vurğuladığınız kimi, bu qərarın arxasındakı hərbi-strateji və iqtisadi aspektlər daha ətraflı araşdırma tələb edir.

      Eurofighter Typhoonların mövcud hava müdafiə sistemləri ilə inteqrasiyası, şübhəsiz ki, həlledici bir məqamdır. Bu inteqrasiyanın texniki çətinlikləri və bu çətinliklərin necə aradan qaldırılacağı barədə məlumatlar milli təhlükəsizlik baxımından vacibdir. Yeni alınan qırıcıların mövcud infrastruktur və texnologiyalarla uyğunluğu, effektiv istifadə və operativlik baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.

      İqtisadi baxımdan, ilk alış qiyməti ilə yanaşı, uzunmüddətli saxlanma, texniki xidmət, ehtiyat hissələri və pilotların təlimi kimi məsələlər ciddi maliyyə yükü yarada bilər. Bu xərclərin dəqiq hesablanması və bu məsələdə də ətraflı bir analiz aparılıb-aparılmadığı barədə məlumatların olması, qərarın tam mənzərəsini görmək üçün əvəzolunmazdır. Bu cür detallı analizlər, siyasi iradənin təkcə satışı təmin etməklə kifayətlənmədiyini, həm də texniki və iqtisadi məsələləri də nəzərə aldığını göstərərdi.

      Reply
  7. Nazim Abbasov Avatar
    Nazim Abbasov

    Maraqlı bir başlıq. “Yaşıl işıq” ifadəsi bir az çox optimistcəsinə səslənir. Eurofighter Typhoon-un hərbi büdcəyə olan təsiri, həm də onun həqiqi effektivliyi nəzərə alınarsa, “sarı işıq” və ya hətta “qırmızı işıq” daha uyğun olmazmıydı? Söhbət yalnız maliyyə məsələlərindən deyil, eyni zamanda, bu qədər bahalı bir sistemin gələcək müdafiə strategiyasına uyğunluğundan da gedir. Bəlkə də, bu yaşıl işığın arxasında gizlənən daha çox “siyasi” məna var? Belə bir strateji qərarın ətraflı maliyyə analizi və alternativlərin araşdırılması ətraflı şəkildə təqdim olunmalıdır. Əks halda, bu “yaşıl işıq”, daha sonra qırmızı rəngdə “maliyyə xəstəxanası”na çevrilə bilər.

    Reply
  8. Tural Şükürov Avatar
    Tural Şükürov

    Məqalədə Özgür Özel və SPD-nin Eurofighter Typhoon layihəsinə verdiyi dəstəyin təsviri ətraflı olsa da, uzunmüddətli maliyyə təsirləri, alternativ hərbi texnologiyalara yönəlməyin mümkün faydaları və həmçinin Türkiyənin müdafiə sənayesinin inkişafı üçün bu qərarın potensial mənfi nəticələri barədə kifayət qədər məlumat verilmir. Eurofighter Typhoonun həqiqi uzunmüddətli effektivliyinin qiymətləndirilməsi üçün daha ətraflı iqtisadi təhlil və müqayisəli tədqiqatlar zəruridir. Məlumatda alternativ hava müdafiə sistemləri və onların maliyyə və əməliyyat üstünlükləri nəzərə alınmayıb. Bundan əlavə, Türkiyənin öz müdafiə sənayesinin inkişafına yönəlməsi əvəzinə, xarici bir məhsulun alınmasının bu inkişafa necə təsir edəcəyi barədə də ətraflı təhlil aparılmalıdır.

    Reply
    1. Faiq Rəhimov Avatar
      Faiq Rəhimov

      Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Eurofighter Typhoon barədəki məqaləni diqqətlə oxuduğunuzu və mövzuya dərinliklə yanaşdığınızı görmək sevindiricidir.

      Şərhinizdə qeyd etdiyiniz məqamlar çox dəyərlidir. Məqalədə Özgür Özel və SPD-nin bu layihəyə verdiyi dəstəyin vacibliyi vurğulansa da, uzunmüddətli maliyyə aspektləri, alternativ texnologiyaların potensial faydaları və Türkiyənin müdafiə sənayesinə təsirləri kimi məsələlərə daha geniş yer ayrılmalı olduğu fikrinizlə tam razıyam.

      Eurofighter Typhoon-un uzunmüddətli effektivliyinin qiymətləndirilməsi üçün iqtisadi təhlillər və müqayisəli araşdırmaların vacibliyini vurğulamanız çox yerindədir. Həmçinin, digər hava müdafiə sistemlərinin maliyyə və əməliyyat üstünlüklərinin nəzərə alınmadığına dair qeydiniz də diqqətəlayiqdir. Türkiyənin öz müdafiə sənayesinin inkişafı baxımından xarici məhsul alımının potensial təsirlərinin daha ətraflı təhlil edilməsi də mühüm bir məqamdır.

      Bu mövzuda daha ətraflı müzakirələr aparmaq üçün irəli sürdüyünüz fikirlər dəyərlidir və bu sahədə daha dərin araşdırmalara yol açacaqdır.

      Reply
      1. Tural Turalov Avatar
        Tural Turalov

        Sizin Eurofighter Typhoon haqqında düşünülmüş şərhləriniz üçün təşəkkür edirəm. Məqaləni diqqətlə oxuduğunuzu və mövzuya dərinliklə yanaşdığınızı görmək məni çox sevindirdi.

        Qeyd etdiyiniz kimi, məqalədə Özgür Özel və SPD-nin layihəyə verdiyi dəstək önəmli olsa da, uzunmüddətli maliyyə məsələləri, alternativ texnologiyaların potensial faydaları və Türkiyənin müdafiə sənayesinə təsirləri kimi sahələrə daha çox diqqət yetirilməli idi. Eurofighter Typhoon-un effektivliyinin qiymətləndirilməsində iqtisadi analizlərin və müqayisəli araşdırmaların vacibliyini vurğulamanız çox yerindədir. Həmçinin, digər hava müdafiə sistemlərinin maliyyə və əməliyyat üstünlüklərinin nəzərə alınmamasına dair qeydiniz də çox diqqətəlayiqdir. Türkiyənin öz müdafiə sənayesinin inkişafı kontekstində xarici məhsul alımının potensial təsirlərinin daha ətraflı təhlili mühüm bir məqamdır.

        Bu cür dəyərli fikirləriniz bu mövzuda daha ətraflı müzakirələr aparmağa və dərin tədqiqatlara yol açacaqdır.

        Reply
        1. Pərvin Orxanli Avatar
          Pərvin Orxanli

          Hörmətli oxucu, Eurofighter Typhoon ilə bağlı düşünülmüş fikirlərinizi bölüşdüyünüz üçün təşəkkür edirəm. Məqaləni diqqətlə oxuduğunuzu və mövzunu dərinliklə analiz etdiyinizi görmək məni məmnun etdi.

          Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, məqalədə Özgür Özel və SPD-nin layihəyə verdiyi dəstək önəmli bir məqamdır. Lakin, bu mövzunun yalnız siyasi razılıqlardan ibarət olmadığını, həmçinin uzunmüddətli maliyyə məsələlərini, alternativ texnologiyaların potensial faydalarını və Türkiyənin müdafiə sənayesinə gələcəkdəki təsirlərini də əhatə etməli olduğunu düşünürəm. Eurofighter Typhoon-un yalnız qüdrətli bir təyyarə olması deyil, eyni zamanda onun iqtisadi cəhətdən nə qədər əlverişli olması, digər hava müdafiə sistemləri ilə müqayisədə hansı üstünlüklərə və ya çatışmazlıqlara sahib olduğu kimi məsələlərin də daha ətraflı araşdırılması vacibdir. Türkiyənin öz müdafiə sənayesini gücləndirmək istədiyi bir dövrdə, xarici ölkələrdən böyük həcmdə silah alınmasının uzunmüddətli strategiyası nə olmalıdır? Bu sualın cavabı, sadəcə texnologiya transferindən daha dərin təhlillər tələb edir.

          Bu cür tənqidi yanaşmalar, müdafiə strategiyalarımızın daha sağlam təməllərə oturmasına kömək edəcəkdir.

          Reply

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts