Yunanıstan mətbuatı Türkiyənin Liviya ilə əlaqələrinin güclənməsinə geniş yer ayırıb. “Para Politika” qəzetinin yazdığına görə, Türkiyənin bu addımı Yunanıstanı “əhatəyə alması” kimi qiymətləndirilir. Nəşr bildirir ki, Ankara Yunanıstanla qarşıdurma meydanını artıq Kritin cənub-qərbinə doğru genişləndirir. Bu, Marşal Xəlifə Həftər ilə ortaq silahlı qüvvələrin yaradılması haqqında razılaşmanı nəzərdə tutur. “Apogevmatini” qəzetindən Vasiliki Delimitrou isə bu “əhatəyəalma” taktikasının Ankaranın Şərqi Aralıq dənizi üçün həyata keçirdiyi diplomatik manevrləri tamamladığını və Liviya daxilində hərbi bazalar yaratmağı hədəflədiyini qeyd edib.
Hidrokarbon Axtarışları və Yeni İmkanlar
“Para Politika” Türkiyənin Şərqi Liviya ilə əlaqələrinin bərpa olunmasına diqqət çəkib və Milli Kəşfiyyat Təşkilatının (MİT) rəisi İbrahim Kalının Benqaziyə səfərini buna sübut olaraq göstərib. Bloomberg-in məlumatına görə, illər boyu davam edən münaqişələrdən sonra Benqazinin Ankaraya yaxınlaşması, türk gəmilərinin Liviyanın iddia etdiyi dəniz ərazilərində hidrokarbon axtarışlarının önünü aça bilər. Amerika media qurumu bildirir ki, Şərqi Liviya Nümayəndələr Palatasının yaxın zamanda 2019-cu il tarixli Türkiyə-Liviya dəniz sərhədi razılaşması ilə bağlı səsvermə keçirməsi gözlənilir. Eyni məlumata əsasən, bu Türkiyə-Liviya dəniz sərhədi razılaşmasının həyata keçirilməsi qarşısındakı əksər maneələr aradan qaldırılıb, bu da Ankaranın Şərqi Liviya ilə əhəmiyyətli dərəcədə yaxınlaşdığını göstərən çarpıcı bir əlamətdir.
Gərginliyin Yüksəlməsi və Ankaranın Strateji Mövqeyi
“Para Politika” iddia edir ki, razılaşmanın təsdiqlənməsi halında, türk tədqiqat gəmilərinə Krit və Türkiyə arasında qalan bölgədə fəaliyyət göstərməyə imkan veriləcək. Bu isə Türkiyənin Şərqi Aralıq dənizindəki iddialarını gücləndirəcək və eyni zamanda Yunanıstan ilə Kipr arasında gərginliyi daha da artıracaq. Türkiyə 27 noyabr 2019-cu ildə İstanbulda imzalanan və 2020-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatına qeydə alınan Türkiyə-Liviya dəniz sərhədi razılaşmasının Şərqi Aralıq dənizində güc balansını dəyişdirmək potensialına malik olduğuna inanır. Ankaranın hüquqi çərçivəyə dair fikrinə görə, bu memorandum hidrokarbon axtarışları, dəniz təhlükəsizliyi və regional təsir baxımından Ankaranın mövqeyini gücləndirən strateji bir sənədə çevrilib.
Strateji Sənədin Təsdiqi Gözləntisi
“Europost.gr” isə “Türklər qeyd edir: Türkiyə, Həftər sayəsində Mavi Vətən bölgəsində veto haqqı qazanır” başlıqlı xəbərində, 2019-cu ildə Türkiyə ilə Liviya arasında imzalanan Türkiyə-Liviya dəniz sərhədi razılaşmasının növbəti həftə Tobruk Nümayəndələr Palatası tərəfindən təsdiqlənməsinin gözlənildiyini yazıb. Gözləniləndən daha tez imzalanması planlaşdırılan bu təsdiq, Yunanıstan-Türkiyə əlaqələrini çətinləşdirə biləcək bir prosesi sürətləndirir. Ankaraya görə, bu memorandum hidrokarbon axtarışları, dəniz təhlükəsizliyi və regional təsir baxımından Türkiyənin mövqeyini gücləndirən strateji bir sənədə çevrilib. Lakin, türk gəmilərinin geniş bir Liviya Müstəsna İqtisadi Bölgəsində (MİB) araşdırma aparmasına icazə verilməsi, bu ərazinin Yunanıstan və Kiprin dəniz yurisdiksiyası iddiaları ilə üst-üstə düşməsi səbəbindən Şərqi Aralıq dənizindəki mövcud mübahisələri daha da qızışdıra bilər.
Leave a Reply