Dünya 21.07.2025

Avropada bir ilk: Qəzza qətliamına qarışan İsrail əsgərləri Belçikada nəzarətə alındı

Avropada bir ilk: Qəzza qətliamına qarışan İsrail əsgərləri Belçikada nəzarətə alındı
Belçikada iki İsrail əsgərlərinin Qəzzada törətdikləri müharibə cinayətlərinə görə saxlanıldığı bildirilir. Hadisə dünyaca məşhur Tomorrowland musiqi festivalında baş verib.

İctimai təhlükəsizliyə təhdid

Middle East Eye-ın məlumatına görə, Fələstinli qurbanların ədalət axtarışını dəstəkləyən Hind Rəcəb Fondu əsgərlərin Belçika səlahiyyətlilərinə edilən rəsmi şikayət əsasında saxlanıldığını açıqlayıb. Festival ərazisində hərbi simvollar nümayiş etdirən hərbiçilərin ictimai təhlükəsizliyə təhdid yaratdıqları əsası ilə dindirildiyi qeyd edilib.

Cəzasızlığa qarşı tarixi addım

Fond hadisədən sonra verdiyi bəyanatda bildirib ki, Avropada ilk dəfədir Qəzzadakı qətliamlarla əlaqəli İsrailli şübhəlilər rəsmi olaraq saxlanılıb və dindirilib. Bu, cəzasızlığa qarşı tarixi bir addımdır. Belçika Federal İstintaq Bürosu saxlanılma faktını rəsmən təsdiqləməsə də, araşdırmanın davam etdiyini bildirib. Şəxsiyyətləri gizli saxlanılan hərbiçilər barədə işi araşdıran prokurorlar, Belçika Cinayət Prosessual Məcəlləsi çərçivəsində ölkə xaricində törədilmiş müharibə cinayətləri və işgəncə iddiaları üzrə beynəlxalq hüquq yurisdiksiyasına malik olduqlarını bəyan ediblər.

Qurbanlara dəstək mesajı

Hind Rəcəb Fondunun mesajı Fələstin xalqının uzun müddətdir davam edən haqlı mübarizəsinə ümid işığı yandırıb: "Qəzzadakı qurbanlara və sağ qalanlara: Sizi görürük, sizi duyuruq və ədalət tələbinizi daşıyırıq. Cəzasızlıq əbədi deyil, bu an bunun sübutudur."

Hadisənin təfərrüatları

İsrail mediasında yer alan məlumata görə isə hadisə, hərbiçilərin izdihamlı ərazidə hərbi simvollar daşıması ilə diqqət çəkib və ictimaiyyətdə narahatlığa səbəb olub. Bu inkişaf Avropada Fələstin davası lehinə atılan konkret addımlar baxımından kritik bir mərhələ olaraq qiymətləndirilir, İsrail Xarici İşlər Nazirliyi də hadisəni təsdiqləyib.

24 saat

Etiketlər:israil #SavaşCinayətləri #Belçika #TomorrowlandFestivalı #Gazze

Oxucu Şərhləri

Afaq Əkbərova
21.07.2025 17:41
Məqalədə qeyd olunan hadisənin əhəmiyyətini qəbul etsəm də, "ictimai təhlükəsizliyə təhdid" anlayışı kifayət qədər mücərrəd və qeyri-dəqiqdir. Hərbi simvolların nümayişi öz-özlüyündə təhlükə yaratmır. Əsl təhlükənin nədən ibarət olduğunu, bu təhlükənin konkret olaraq necə qiymətləndirildiyini və bunun əsasında həbsin nə dərəcədə mütənasib bir tədbir olduğunu aydınlaşdırmaq vacibdir.

Məqalədə yalnız bir tərəfin - Fələstinlilərin - baxış bucağı əks olunur. İsrail əsgərlərinin müdafiə vəkilinin mövqeyini, həbsin qanuniliyini və hadisəyə dair onların versiyasını əhatə etmək məqalənin obyektivliyini artırar və oxucuya daha tam məlumat verərdi.

Konstruktiv bir həll olaraq, beynəlxalq hüququn müharibə cinayətlərinin araşdırılması və mühakimə olunması üçün daha effektiv mexanizmlərini gücləndirməyi təklif edərdim. Bu, həm Belçika kimi dövlətlərin ədalət axtaranlara qarşı daha çevik və ədalətli davranmasına, həm də gələcək oxşar halların qarşısının alınmasına kömək edə bilər. Bu, milli səviyyədə deyil, beynəlxalq tribunallar vasitəsilə həyata keçirilərsə daha ədalətli və qərəzsiz nəticələr verə bilər.
İsmayıl Ələkbərli
21.07.2025 17:33
Maraqlı bir hadisənin təsviridir, amma məqalənin "ictimai təhlükəsizliyə təhdid" ifadəsini daha dəqiq izah etməsi lazımdır. Əgər hərbi simvolların nümayişi təhdid kimi qəbul edilibsə, bu, Avropada artan milliyətçiliyin və siyasi qütbləşmənin bir əks-sədası ola bilər. Festivalın beynəlxalq xarakteri nəzərə alındıqda, hadisənin təkrarlanmasının potensial təsirləri nə qədər genişdir? Bu, daha geniş mənada, Qərb ölkələrində artan siyasi və ideoloji parçalanmaların kəskinləşməsinin və müxtəlif əqidəli insanların qarşılaşmasının bir göstəricisi ola bilərmi? Bu növ hadisələrin artması Avropanın sosial toxumasına və uzunmüddətli ədalət sisteminə necə təsir edə bilər? Gələcəkdə bu tip hadisələrin qarşısını almaq üçün milli və beynəlxalq səviyyədə hansı strategiya və tədbirlərə ehtiyac var?
Xatirə Nəsibova
21.07.2025 17:32
Məqalədəki hadisə, İsrailin Qəzzadakı hərəkətlərinin beynəlxalq hüquq çərçivəsində mühakimə olunması ilə bağlı artan təzyiqlərin əyani nümunəsidir. Lakin, Belçikada baş verən hadisənin təcrid olunmuş bir hal olub-olmadığını, yoxsa daha geniş bir tendensiyanın əlaməti olub-olmadığını düşünmək vacibdir. Beynəlxalq cinayətlərə görə məsuliyyətin artan tələbi, ölkələr arasında ədalətin təmin edilməsi üçün əməkdaşlığın daha da genişlənməsinə gətirib çıxaracaqmı? Yoxsa əksinə, milli suverenliklə əlaqəli münaqişələrin artmasına səbəb olacaqmı? Bu cür hadisələr beynəlxalq hüququn tətbiqi ilə bağlı daha geniş sualları ortaya qoyur və hər bir ölkənin öz daxili qanunvericiliyinin beynəlxalq hüquqla necə uzlaşdırılması ilə bağlı çətin seçimlər qarşısında qoyur. Uzun müddətli perspektivdə, bu cür hallar beynəlxalq ədalət sisteminə olan etimadı artıracaqmı, yoxsa zəiflədəcəkmi? Bu sualın cavabı gələcək beynəlxalq əməkdaşlığın və sülhün qurulmasının taleyini müəyyənləşdirəcək.
Fidan Qədirli
21.07.2025 17:28
Məqalədə qaldırılan məsələnin əhəmiyyətini və təcililiyini qəbul edirəm. İsrail əsgərlərinin Qəzzada törətdikləri potensial müharibə cinayətlərinə görə Belçikada saxlanılması, beynəlxalq hüququn tətbiqi baxımından önəmli bir hadisədir və Fələstinlilərin ədalət axtarışına dəstək verə bilər. Lakin, bununla belə, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq: Belçikada saxlanmanın əsasını təşkil edən sübutların etibarlılığı və ədalətli bir prosesin təmin olunması. Middle East Eye kimi bir mənbəyə istinad edilməsi, məlumatın obyektivliyini sual altına ala bilər. Əsgərlərin saxlanılmasının siyasi motivlərə malik olma ehtimalı nəzərə alınmalıdır. Həmçinin, ictimai təhlükəsizliyə təhdid iddiası da dəqiq sübutlarla dəstəklənməli və bu iddianın konkret əsasları araşdırılmalıdır. Yəni, məsələnin yalnız bir tərəfinə baxmaqdan çəkinin və məhkəmə prosesinin nəticəsini gözləmək daha düzgün olar.
Tahir Əhmədov
21.07.2025 17:24
Maraqlı bir məqalədir. Belçikadakı hadisənin Avropada bir ilk olması iddiası diqqət çəkir. Ancaq bu, beynəlxalq hüququn, xüsusilə də müharibə cinayətləri ilə bağlı hüquqi səlahiyyətlərin əhatə dairəsinin nə qədər geniş və ya məhdud olduğu barədə suallar doğurur. Tarixdə, xüsusilə də II Dünya Müharibəsindən sonra, müharibə cinayətlərində ittiham olunan şəxslərin öz ölkələrindən kənarda məhkəməyə verilməsi halları olub. Lakin bu hallarda, əsasən, BMT kimi beynəlxalq təşkilatların müdaxiləsi və ya cinayətin baş verdiyi ölkənin səlahiyyətlilərinin əməkdaşlığı olub. Bu vəziyyətdə, hadisə başqa bir ölkədə baş verib və həbs İsrail əsgərlərinin əməllərinə deyil, ictimai təhlükəsizliyə təhdid kimi qəbul edilib. Bu, beynəlxalq hüququn tətbiqindəki çətinlikləri və müxtəlif milli maraqların toqquşmasını göstərir. Tomorrowland festivalı kimi beynəlxalq bir tədbirdə baş vermiş bu hadisənin beynəlxalq hüququn tətbiqində yeni bir inkişaf ola biləcəyi, ya da sadəcə konkret bir vəziyyətin nəticəsi olduğu müzakirə edilməlidir. Belçika hökumətinin bu hadisədəki rolunun və qərar qəbulunda hansı meyarların əsas götürüldüyünün açıqlanması məqaləyə daha çox dərinlik qatacaqdır.
Səbuhi İsmayılov
21.07.2025 17:20
Məqalədə qeyd olunan hadisə, beynəlxalq hüquq çərçivəsində müharibə cinayətlərində şübhəli bilinən şəxslərin, müvafiq dövlətin ərazisindən kənarda saxlanılması baxımından diqqət çəkir. Bu, Pinochet hadisəsi ilə müqayisə edilə bilər. Çili diktatoru Augusto Pinochet 1998-ci ildə Londonda saxlanılmışdı. Hər iki halda da, hərəkətə keçən dövlətin ərazisində hadisə baş verməmişdi. Beləliklə, universal yurisdiksiya prinsipinə istinad edilə bilər.

Lakin, Pinochet hadisəsi ilə Belçikadakı hadisə arasında mühüm bir fərq var. Pinochet diktatorluq rejimi ilə bağlı geniş miqyaslı insan hüquqları pozuntularında ittiham olunurdu. Belçikada saxlanılan İsrail əsgərlərinin isə konkret bir hadisə ilə bağlı ittiham olunması, mühakimənin daha spesifik bir çərçivədə aparılacağını göstərir. Pinochet işi daha geniş və sistematik insan haqları pozuntularını əhatə edirdi.

Pinochet hadisəsindən çıxarıla bilən əsas dərs, universal yurisdiksiyanın prinsipial olaraq mümkünlüyüdür. Lakin, belə hadisələrin siyasi və diplomatik nəticələrinin ciddi olduğunu unutmaq olmaz. Belçikadakı hadisənin davamı, İsrail-Fələstin münaqişəsinə və beynəlxalq ədalət sisteminin səmərəliliyinin qiymətləndirilməsinə təsir edə bilər. Hadisənin nəticələrinin Pinochet hadisəsi ilə müqayisəli təhlili, universal yurisdiksiya prinsipinin tətbiqinin çətinliklərini daha aydın göstərə bilər.
Aygün Muradova
21.07.2025 17:17
Maraqlı bir hadisə, şübhəsiz. Ancaq Belçikadakı saxlanmanın, beynəlxalq hüquqda müharibə cinayətlərinin təqibinin nə qədər çətin olduğunu nəzərə alaraq, nə qədər əhəmiyyətli bir presedent yaradacağına dair şübhələrim var. Bu həbsin əslində bir sıra amillərdən asılı olacağını düşünürəm: Belçikanın ədalət sisteminin müstəqilliyi, İsrailin reaksiyası və ən əsası, toplanan dəlillərin gücü və etibarlılığı.

Keçmişdə, beynəlxalq tribunalara və ya digər ölkələrin məhkəmələrinə əl uzanan müharibə cinayətləri iddiaları çox vaxt siyasi maneələrə və ya sübut çatışmazlığına görə uğursuz olub. Məsələn, Serbiya və ya Ruandadakı hadisələri xatırlayaq. Belçikanın bu vəziyyətdə müstəqil və qərəzsiz bir araşdırma aparıb-aparmayacağı əsasdır.

Bundan əlavə, Tomorrowland festivalında baş verməsi və "ictimai təhlükəsizliyə təhdid" ifadəsinin istifadəsi hadısəyə fərqli bir boyut qatır. Bu, əslində müharibə cinayətləri ilə bağlı bir araşdırma deyil, potensial terrorizm əleyhinə tədbir olaraq da şərh edilə bilər. Bu ikili yanaşma araşdırmanın nəticəsinə təsir edə bilər.

Sual budur: əgər bu saxlanma müharibə cinayətləri üçün bir presedentə çevriləcəksə, oxşar halların digər ölkələrdə, məsələn, Qərb ölkələrində ABŞ əsgərləri ilə əlaqədar olaraq, necə təqib ediləcəyini necə təmin edəcəyik?

Şərh Yaz