Niderland XİN rəhbəri İsrail sanksiyaları dalanı üzündən istefa

Niderlandın İsrail Sanksiyaları Cəhdləri

Niderlandın xarici işlər naziri Caspar Veldkamp Qəzza zolağındakı hərbi əməliyyatlara görə İsrailə qarşı əlavə sanksiyalara Nazirlər Kabinetinin dəstəyini ala bilmədikdən sonra istefa verib.

Mərkəz-sağ Yeni Sosial Müqavilə partiyasının üzvü olan Veldkamp cümə günü verdiyi açıqlamada "mənalı tədbirlər" barədə razılığa gələ bilmədiyini və mövcud sanksiyalarla bağlı həmkarlarından dəfələrlə müqavimətlə üzləşdiyini bildirib. Onun səyləri arasında İsrailin ifrat sağçı nazirləri Bezalel Smotrich və İtamar Ben-Qvirə qarşı giriş qadağaları tətbiq etmək də var idi. Buna səbəb kimi onların fələstinlilərə qarşı yaşayış məntəqəsi zorakılığını təşviq etməkdəki rolları göstərilmişdi.

Veldkamp həmçinin hərbi gəmi komponentləri üçün üç ixrac icazəsini ləğv edərək Qəzzada "vəziyyətin pisləşməsi" və "arzuolunmaz son istifadə riski" barədə xəbərdarlıq edib. O, jurnalistlərə Qəzzada, Qəzza Şəhərinə hücumda və İordan çayının qərb sahilində, mübahisəli E1 yaşayış məntəqəsi ilə bağlı tikinti qərarında, eləcə də Şərqi Qüdsdə baş verənləri diqqətlə izlədiyini söyləyib.

Hökumətdəki Gərginlik və Toplu İsteqfa

Caspar Veldkampın istefası Niderlandı xarici işlər nazirsiz qoyub. Bu hadisə Avropa İttifaqının Ukrayna üçün təhlükəsizlik zəmanətlərini müzakirə etdiyi və ABŞ ilə tariflər üzrə danışıqları davam etdirdiyi bir vaxta təsadüf edir.

Veldkampın istefasından sonra Yeni Sosial Müqavilə partiyasının bütün nazirləri və dövlət katibləri ona dəstək nümayiş etdirərək müvəqqəti hökumətdən istefa verdiklərini təsdiqləyiblər.

Qeyd olunur ki, Veldkamp parlamentdəki deputatlardan, xüsusən də müxalifətdən İsrailə qarşı daha sərt sanksiyalar tələbləri səbəbindən artan təzyiq altında idi. Qəzza Şəhərinə edilən hücumlardan və "artırılan təcavüzdən" sonra, xarici işlər naziri hökumətin "daha çox iş görməsi" ilə bağlı artan tələblərlə üzləşirdi.

Veldkamp həmçinin Avropa İttifaqının İsrail ilə ticarət müqaviləsinin dayandırılması üçün təzyiq göstərirdi, lakin Almaniyanın buna mane olması səbəbindən getdikcə məyus olmuşdu. Bu, Niderland parlamentində Niderlandın Avropa sanksiyalarını gözləmədən İsrailə birtərəfli sanksiyalar tətbiq etməsi tələbini gücləndirdi.

Niderlandın Beynəlxalq Siyasətdəki Mövqeyi

Niderlandın İsrailə qarşı tətbiq etdiyi məhdud sanksiyalara baxmayaraq, ölkə İsrailin F-35 qırıcı təyyarə təchizat zəncirini dəstəkləməyə davam edir.

Fələstin Gənclər Hərəkatının 2025-ci ilin iyun ayında aparılan araşdırması göstərir ki, F-35 komponentlərini daşıyan gəmilər Danimarkanın "Maersk" gəmiçilik şirkəti tərəfindən idarə olunan Rotterdam limanında tez-tez dayanır. F-35 təyyarələri 2023-cü ilin oktyabr ayından bəri Qəzzaya hava zərbələrində istifadə olunub, nəticədə zolağın böyük hissəsi xarabalıqlar altında qalıb və 62,000-dən çox insanın ölümünə səbəb olub.

Bu həftənin əvvəlində Niderland 20-dən çox digər ölkəyə qoşularaq İsrailin Qərb Sahilində böyük yaşayış məntəqəsi genişləndirmə planını pisləyərək bunu "qəbuledilməz və beynəlxalq hüquqa zidd" adlandırıb.

Qəzza, F-35 və Bölgə Gərginliyi

Bu hadisələr fonunda İsrailin Qəzzaya hərbi hücumları davam edir. Bu hücumlar mülki əhalinin Qəzza Şəhərindən cənuba doğru köçməsinə səbəb olur, regionda aclıq isə artır. Cümə günü qlobal aclıq monitoru Qəzza Şəhəri və ətraf əhalisinin rəsmi olaraq aclıq şəraiti ilə üzləşdiyini təsdiqləyib.

Caspar Veldkampın yerinə hələ heç bir varis təyin edilməyib. Ötən koalisiyanın 3 iyun tarixində dağılmasından sonra fəaliyyət göstərən Niderland müvəqqəti hökumətinin oktyabrda keçiriləcək seçkilərdən sonra yeni koalisiya qurulana qədər vəzifədə qalacağı gözlənilir, bu proses aylarla çəkə bilər.

24 saat