Qəzza səmasına düşən ümid deyil, dəhşətdir: Havadan yardımın acı reallığı
Ötən həftə mərkəzi Qəzzanın Əz-Zəvaydə məhəlləsi yaxınlığında səmadan havadan yardım endiyini gördüm. Nə mən, nə də qonşularım onun ardınca getməyə cürət etmədik, çünki bilirdik ki, yerə dəyən kimi toqquşma başlayacaq. Yardım havada sağ qalsa belə, talançıların əlindən qurtula bilməyəcəkdi.
Mənzərə demək olar ki, həmişə eynidir. Təyyarə qutuları atdığı an atəş səsləri eşidilir. Silahlı dəstələr artıq yerdə gözləyir, malları güc tətbiq edərək ələ keçirməyə hazırdırlar. Kim birinci çatsa, kim birinci atəş açsa, o da ərzaqla uzaqlaşır. Ən çox ehtiyacı olanlar heç vaxt bunu əldə edə bilmirlər.
Daha sonra həmin “yardım qutularını” Deyr əl-Bəlah bazarında, içindəkiləri hədsiz yüksək qiymətlərə satışda görürdük. Bu yaxınlarda kiçik qardaşım biskvit istəyirdi. Bazarda yardım paketindən olan biskvitləri görüb qiymətini soruşdum. Bir biskvit üçün 20 şekel (5 dollar) tələb olunurdu ki, bu da bizim ödəyə bilməyəcəyimiz bir məbləğ idi.
Havadan yardımın faciəvi nəticələri
Səmadan endirilən havadan yardım nəinki aclara yemək vermir, həm də onları öldürür. Bazar ertəsi günü havadan atılan palet məcburi köçkünlər üçün çadıra düşüb və Əl-Əqsa Şəhidlər Xəstəxanasında işləyən feldşer Üdəy əl-Quranı öldürüb. Bir həftə əvvəl isə şimali Qəzzada başqa bir havadan yardım paleti çadırlara düşəndə 11 nəfər yaralanmışdı.
Ötən il, digər uğursuz havadan yardım əməliyyatlarında da insanlar həlak oldu. Qəzza şəhərindəki Şati qaçqın düşərgəsində bir paletin paraşütü açılmadığı üçün beş nəfər həyatını itirdi; dənizə düşən qutulara çatmağa çalışarkən 12 nəfər boğuldu; böyük bir insan kütləsinin havadan yardım bölgəsinə axın etməsindən sonra yaranan basabasda altı nəfər öldürüldü.
PR şousu yoxsa real həll yolu?
Bu son havadan yardımlar ideyası İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahuya məxsusdur. O, dünyanı bu prosesə kömək etməyə çağırmışdı. Bir çox hökumətlər bu fikri alqışladı və bəziləri, o cümlədən İordaniya, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Avropa ölkələri bu səyə qoşuldu.
Lakin Netanyahu çox yaxşı bilir ki, havadan yardımlar Fələstinlilərin aclığını dayandırmayacaq. Məhz buna görə də o, Qəzzaya quru keçidlərini açmaq və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurumlarına hər zamankı kimi ədalətli və nizamlı şəkildə yardım paylamağa icazə vermək əvəzinə, bu yardımlara çağırış edib.
Qlobal ictimaiyyət aclıqla bağlı nəsə edildiyi barədə aldadılsa da, Qəzza daxilində bu havadan yardımlar real həll yolu və ya humanitar jest kimi qəbul edilmir. Biz onları yalnız bir PR şousu – dayanmayan bir cinayəti ört-basdır etmək yolu kimi görürük: minlərlə yük maşınının daxil olmasına mane olmaqla bütün bir əhalini sıx mühasirə altında ac saxlamaq, eyni zamanda kameralar üçün səmadan bir neçə qutu atmaq. Bütün bunlar aclığı uzatmaq və İsrail üzərində beynəlxalq təzyiqi azaltmaq strategiyasının bir hissəsidir.
Beləliklə, aclıq sürətlə davam edir. Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, 92 uşaq daxil olmaqla, 180-dən çox insan aclıqdan həyatını itirib.
Tarixi dərslər və quru yolunun üstünlüyü
Havadan yardımların səmərəsiz və təhlükəli hesab edilməsi təkcə Qəzzaya aid deyil. 2001-ci ildə Əfqanıstanda havadan yardımlar kaset bombaları ilə eyni şəkildə qablaşdırılırdı. Uşaqlar sonuncuları ərzaq qutusu zənn edərək arxasınca qaçarkən həlak olurdular. Suriyada, mühasirəyə alınmış əraziyə havadan atılan yardım isə aclıq çəkən mülki vətəndaşlara çatmadı, çünki ya zədələndi, ya da İŞİD-in nəzarətində olan əraziyə düşdü.
Havadan yardımların işə yaramadığı və başqa variantlar mövcud olduqda onlardan istifadə etməyə heç bir səbəb olmadığı yaxşı məlumdur. BMT dəfələrlə bu metodun səmərəsiz olduğunu, quru yolu ilə çatdırılmanın isə daha təhlükəsiz və qat-qat üstün olduğunu bildirib. Bir yük maşını paraşütdən dörd-on dəfə çox yardım daşıya bilər. Həm də bu, qat-qat ucuzdur. Sərhədin Misir tərəfində minlərlə yük maşını gözləyir ki, bu da insanları doyurmaq və daha çox insanın aclıqdan ölməsinin qarşısını almaq üçün kifayətdir.
Qəzzanın mühasirəsi və dünyanın susqunluğu
Buna baxmayaraq, biz bu faydasız tamaşanı Qəzzada bir daha görürük. Burada biz səmaya ümidlə baxmamağı bilirik. Bombalar atan eyni səmaya yemək atması üçün etibar etmək olmaz.
Bu “paraşütlü insanlıq” dünyanın utancını və aclığı səssizcə izləmə qərarını ört-basdır etmək üçün istifadə olunan bir əncir yarpağıdır. Qəzza təkcə bombalarla deyil, həm də yalanlarla, cinayətə şərik olmaqla, qanlı qətliamları ört-basdır edən yumşaq dillə mühasirədədir. Susqun qalan, haqq qazandıran, qatil ilə qurbanı bərabər tutan hər kəs bu cinayətdə ortaqdır.
Biz Fələstinlilər isə sadəcə qurban deyil, şahidlərik. Biz dünyanın hərəkət etməkdən imtina etdiyini, ölkələrin İsraili silahlandırmağa, onunla ticarət etməyə, ona diplomatik dəstək verməyə davam etdiyini görürük. Biz hökumətlərin – beynəlxalq hüquqa görə öhdəlikləri olsa da – soyqırım törədən bir millətə qarşı embarqo tətbiq etməmək üçün yazıq bəhanələr düşündüyünü görürük.
Sabah, tarix yazılarkən, bu, diplomatik dil, evfemizmlər və bəhanələrlə deyil, faktların dili ilə, Fələstinlilərin kütləvi qətli və aclığında şərik olanların adları aydın hərflərlə yazılacaq.
Bir cavab yazın