İsrailin Avropa Futbolundan Kənarlaşdırılması Tələbləri Artır
Qəzzada atəşkəs qüvvəyə mindikdən bir gün sonra və İsrail komandasının FİFA 2026-cı il Dünya Kuboku üçün seçmə kampaniyasına qayıdışı ilə Avropa futbolundan bu ölkənin kənarlaşdırılması ilə bağlı çağırışlar yenidən yüksəlib.
İnsan haqları müdafiə qrupu “Game Over Israel” şənbə günü UEFA-nı Fələstinlilərə qarşı sui-istifadə hallarına son qoyana qədər bu dövləti dərhal kənarlaşdırmağa çağırıb. “Game Over Israel” kampaniyasının direktoru Aşiş Praşar Qəzzada atəşkəsin qüvvəyə minməsindən sonra Tel-Əvivin davranışlarına görə məsuliyyət daşımasının vacibliyini vurğulayıb. Praşar bildirib ki, aparıcı insan haqları təşkilatları və BMT müstəntiqlərinin soyqırım kimi qiymətləndirdiyi dəhşətləri Qəzzada törətmiş ölkənin beynəlxalq futbolda yeri yoxdur. O, əlavə edib ki, “bomba və güllələr dayansa belə, soyqırım bəşəriyyətə qarşı cinayətdir və bəlkə də bir dövlətin törədə biləcəyi ən ağır cinayətdir.” Praşar həmçinin İkinci Dünya müharibəsindən sonra Nasist Almaniyasının futboldan kənarlaşdırılmasını və Nürnberq məhkəmələrinin keçirilməsini xatırladıb.
Soyqırım İttihamları və Beynəlxalq Hərəkatlar
“Game Over Israel” mesajlarını çatdırmaq üçün dünyanın əsas şəhərlərində reklam lövhələrindən istifadə edir. Ən son reklam lövhəsi Milanda nümayiş etdirilib və UEFA prezidenti Aleksander Çeferinə ünvanlanıb: “İsrail soyqırım törədir. Bu ölkəni indi kənarlaşdırın. Bu, sizin mənəvi borcunuzdur.” Kampaniya şənbə günü “Los Angeles Times” qəzetində tam səhifəlik elanla da eyni mesajı çatdırıb. Fələstin üzrə keçmiş BMT-nin xüsusi məruzəçisi Con Duqard, UEFA-nın İsrail Futbol Assosiasiyasını (İFA) qadağan etməsinin qanuni olaraq zəruri və təcili olduğunu bildirib. Duqard qeyd edib ki, “bu ölkənin komandalarına ev sahibliyi etməyə davam etməklə, UEFA müharibə cinayətlərinin normallaşmasında şərik olmaq riskini daşıyır.” O, UEFA-nı İFA-nı və bütün əlaqəli komandaları bu dövlət soyqırımı və qanunsuz işğalı bitirənə, beynəlxalq hüquq qarşısında öhdəliklərinə tam əməl edənə qədər dərhal kənarlaşdırmağa çağırıb.
Beynəlxalq Qaydalara Zidd Fəaliyyətlər və Presedentlər
Qəzzadakı vəhşiliklərlə yanaşı, İsrail beynəlxalq hüquqa görə qanunsuz sayılan işğal altındakı İordan çayının qərb sahilindəki yaşayış məntəqələrində yerləşən komandaların FİFA qaydalarını pozaraq öz peşəkar liqalarında çıxış etməsinə icazə verir. FİFA nizamnaməsində qeyd olunur ki, “üzv assosiasiyalar və onların klubları digər üzv assosiasiyanın ərazisində sonuncunun razılığı olmadan oynaya bilməzlər.” BMT qətnamələri və Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin rəyləri ilə dəstəklənən beynəlxalq konsensus var ki, İordan çayının qərb sahili bu ölkə tərəfindən qanunsuz olaraq işğal edilmiş Fələstin ərazisidir. Həm FİFA, həm də UEFA 2022-ci ildə Rusiyanı Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğala başlamasından bir neçə gün sonra kənarlaşdırmışdı. BMT-nin keçmiş rəsmisi Kreyq Mokhiber bəyanatında deyib: “Kütləvi həbslər qırmızı xəttdir. Sistematik işgəncə qırmızı xəttdir. Qanunsuz işğal qırmızı xəttdir. Aparteid qırmızı xəttdir. Və soyqırım hamısından ən qırmızı xəttdir. Bu dövlət bəşəriyyətin çox sayda qırmızı xəttini keçib ki, ona göz yumulsun.”
Beynəlxalq Reaksiyalar və Dünya Kuboku Perspektivləri
Bu ay 30-dan çox hüquqşünas alim Çeferinə məktub yazaraq bu ölkəni qadağan etməyin zəruriliyini vurğulayıb. Şənbə günü Norveç milli komandasının İsrailə qarşı oyunundan əvvəl yüzlərlə norveçli azarkeş Fələstin bayraqları və bu dövləti aparteid və soyqırımda günahlandıran plakatlarla etiraz aksiyası keçirib. Həmin matç Norveçin 5-0 hesablı qələbəsi ilə başa çatıb. İsrail hazırda UEFA seçmə mərhələlərinin I qrupunda üçüncü yerdədir və çərşənbə axşamı İtaliyaya qarşı matçdan əvvəl Dünya Kuboku üçün pley-off mərhələsinə vəsiqə qazanmaq şansı çox azdır. Gələn il Kanada və Meksika ilə birlikdə turnirə ev sahibliyi edəcək ABŞ prezidenti Donald Tramp, İsrailin Dünya Kubokundan kənarlaşdırılması cəhdlərini bloklayacağını bildirib. Bu ölkə heç vaxt Avropa kvotası ilə FİFA Dünya Kubokuna vəsiqə qazanmayıb. Yalnız 1970-ci ildə Asiyadan vəsiqə əldə edib.
Leave a Reply