) istifadə etməmək tövsiyə olunur. İsrail yardım edir, aclıq niyə bitmir

admin

İsrail yardım iddia edir, Qəzzada aclıq tüğyan edir

Written by

24 saat

in

Qəzza Sağlamlıq Nazirliyinin açıqlamasına görə, İsrailin mühasirəsi nəticəsində 127 nəfər aclıq və ya qidalanma çatışmazlığından həyatını itirib ki, onların 85-i uşaqdır. İsrailin Baş Naziri Binyamin Netanyahu 2025-ci ilin martında Qəzzaya bütün humanitar yardımın qarşısını alıb. O, bunun Həması atəşkəs razılaşmasını qəbul etməyə məcbur etmək məqsədi daşıdığını iddia etsə də, İsrail həmin ay birtərəfli qaydada atəşkəsi pozub. Bu həftə İsrail hökuməti yaranmış vəziyyətə görə Birləşmiş Millətlər Təşkilatını (BMT) günahlandıraraq, hətta onun yardım agentliyini Həmasla əməkdaşlıqda və ərzaqın insanlara çatmasını məhdudlaşdırmaqda ittiham edib. Bu, İsrailin Qəzzaya yardımın qarşısını ilk dəfə alması deyil; 2024-cü ilin martında da BMT-nin yardım karvanlarının şimali Qəzzaya çatmasına mane olaraq, bölgə əhalisini aclıqla köçməyə məcbur etməyə cəhd edib. Həmin ilin sentyabrında 15 beynəlxalq yardım təşkilatı İsrailin Qəzzaya daxil olan yardımın 83 faizini əngəllədiyini bəyan edib. Hər iki halda İsrail yardımı blokladığını inkar edərək, vəziyyətə görə ya BMT-nin səmərəsizliyini, ya da müharibənin əksər hissəsində nəzarət etdiyini iddia etdiyi ərazilərdə humanitar yardımın çatmamasına görə Həması günahlandırıb.

Qəzzada mövcud humanitar yardım sistemi

Mühasirənin Qəzzada aclıq təhlükəsini artırması ilə bağlı kəskin tənqidlərə məruz qalan İsrail, ABŞ müttəfiqi ilə birlikdə, 2025-ci ilin mayında GHF (Gaza Humanitarian Foundation) adlı təşkilatın yaradılmasına dəstək verib. GHF, Qəzza boyunca təxminən 400 yardım paylama məntəqəsi ilə fəaliyyət göstərən BMT və beynəlxalq yardım agentliklərini əvəz etmək məqsədi daşıyırdı. Yeni təşkilat isə Qəzzanın mərkəzində və cənubunda cəmi dörd qeyri-sabit şəkildə fəaliyyət göstərən paylama məntəqəsi ilə işləyir. May ayından bəri, İsrail hərbçiləri və amerikalı olduğu başa düşülən özəl podratçılar GHF paylama məntəqələrində ərzaq əldə etməyə çalışan 1000-dən çox insanı öldürüblər. Hələ də məhdud sayda BMT yardım əməliyyatları mövcuddur, lakin onların fəaliyyəti o qədər məhdudlaşdırılıb ki, təsiri hiss olunmur.

İsrail Qəzzada aclığın mövcudluğunu qəbul edirmi?

Xeyr, qəbul etmir. Cümə günü İsrailin Qəzzaya yardımın koordinasiyasına cavabdeh olan Hökumət Fəaliyyətlərinin Koordinasiyası (COGAT) idarəsi, saysız-hesabsız yardım agentliklərinin iddialarına zidd olaraq, “Qəzza zolağında aclıq yoxdur” deyib. Lakin, COGAT Qəzza boyunca əhalinin “ərzaq əldə etməkdə problemləri” olan “kiçik bölgələr”in olduğunu etiraf edib.

İsrail yetərincə humanitar yardım paylandığını iddia edirmi?

Əsasən yox. İsrail iddia edir ki, çatışmazlıqlar ona görə baş verir ki, yardımın böyük hissəsi “günəş altında çürüyür”, çünki BMT onu paylamayıb. İsrailin hərbi radiosu “Kan” bu yaxınlarda xəbər verib ki, İsrail ordusu xarab olmuş və ya istifadə müddəti bitmiş 1000 yük maşını həcmində yardımı yandırıb və ya basdırıb. Baş Nazir Netanyahunun ofisinin sözçüsü David Menser cümə günü BBC-yə bildirib ki, Qəzzadakı BMT “milyard dollarlıq bir reketdir” və BMT-ni Həmasla birlikdə “öz xalqına yardımı məhdudlaşdırmaqda” günahlandırıb. Menser BMT-nin bunu niyə edə biləcəyinə dair heç bir əsaslandırma və ya iddiasını dəstəkləyən hər hansı bir dəlil təqdim etməyib.

BMT Həmas ilə əməkdaşlıq edirmi?

BMT-nin özünün bildirdiyinə görə, xeyr. Çərşənbə günü BMT Təhlükəsizlik Şurasına müraciət edən İsrailin səfiri Danny Danon, BMT-nin yardım rəhbəri Tom Fletçeri, eləcə də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Humanitar Məsələlərin Koordinasiyası Ofisini Həmasla əlaqədə olmaqda ittiham edib. Danon heç bir dəlil təqdim etməyib. Ertəsi gün yazılı cavabında Fletçer deyib: “İsrail səlahiyyətlilərinin bu cür iddiaları etməsinə səbəb olan hər hansı bir dəlili dərhal bölüşməsini gözləyirəm.” 2024-cü ilin yanvarında İsrail başqa bir BMT yardım qurumu olan BMT-nin Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər Agentliyini (UNRWA) Həmasla əməkdaşlıqda günahlandırıb. İsrailin iddiaları ilə bağlı aparılan müstəqil araşdırma 2024-cü ilin aprelində heç bir dəlil tapılmadığı qənaətinə gəlib.

Həmas humanitar yardımı oğurlayırmı?

İsrail hərbçilərinə və onun əsas müttəfiqi ABŞ-a görə, xeyr. “The New York Times” qəzeti şənbə günü İsrail hərbçilərinə istinadən bildirib ki, BMT-nin yardım əməliyyatı nisbətən etibarlıdır və digərlərinə nisbətən müdaxilələrə daha az həssasdır, əlavə edib ki, Həmasın mütəmadi olaraq BMT-dən oğurluq etdiyinə dair heç bir dəlil yoxdur. ABŞ-ın inkişaf agentliyi USAID-in iyun ayının sonlarında apardığı daxili araşdırma da Həmas tərəfindən ABŞ-dan verilən yardımın sistematik şəkildə talan edilməsinə dair heç bir dəlil tapılmadığı qənaətinə gəlib. İndiyə qədər yardımların sistematik şəkildə talan edilməsinə dair yeganə dəlil, hazırda İsrail və GHF ilə əməkdaşlıq edən cinayətkar dəstələrə işarə edir.

Bəs, humanitar yardım niyə Qəzza əhalisinə çatmır?

BMT-nin bildirdiyinə görə, İsrailin aylarla davam edən mühasirəsi Qəzza cəmiyyətinin təsirli şəkildə dağılmasına səbəb olub, bu da aclıq çəkən, ümidsiz kütlələrin ərzaq karvanlarını alt-üst etmə riskini yaradır. Yardımın ehtiyac duyulan yerlərə çatdırılması üçün BMT-yə İsrail hərbçilərinin dəstəyi lazımdır. Çərşənbə günü BMT sözçüsü Stefan Düjarrik bildirib ki, İsrail hərbçilərinə təqdim olunan 16 ərzaq paylama tələbinin yarısı rədd edilib. Düjarrik jurnalistlərə deyib ki, “İsrail səlahiyyətliləri tərəfindən tətbiq olunan bürokratik və digər əməliyyat maneələri; Qəzza daxilində davam edən hərbi əməliyyatlar və giriş məhdudiyyətləri; habelə cinayətkar talan hadisələri və yardım karvanları marşrutları boyunca yardım ləvazimatlarını boşaltmaq üçün toplaşan insanları öldürən və yaralayan atışma hadisələri” yardımın çatdırılması səylərini məhdudlaşdırır.

Bunun nəticəsi nədir?

Aclıq. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, Qəzzada 127 nəfər, onların əksəriyyəti uşaqlar, aclıqdan həyatını itirib. Aclıqdan ölüm üç mərhələdə baş verir. Birinci mərhələ, bir yeməyin belə buraxılmasından sonra başlayır; ikincisi, bədən enerjisi üçün toplanmış yağlara güvəndiyi hər hansı uzun müddətli orucluqla gəlir. Üçüncü və çox vaxt ölümcül olan mərhələ, bütün toplanmış yağların tükənməsi və bədənin sümük və əzələləri enerji mənbəyi kimi istifadə etməyə başlamasıdır. Britaniyalı-misirli pediatr və nevroloq, Qəzzada könüllü işləyən Dr. Ömər Abdel-Mənnanın sözlərinə görə, bu, “çox qəddar, yavaş bir ölümdür”.

Niyə uşaqlar böyüklərdən daha çox ölür?

Çünki onların bədənləri daha az enerji sərf edərək daha çox iş görür. Uşaqlar, xüsusilə körpələr və azyaşlılar, aclıq zamanı istifadə edə biləcəkləri daha az əzələ və yağa sahibdirlər, eyni zamanda böyüdükləri üçün əsas maddələr mübadiləsi daha çox işləyir. Nəticə etibarı ilə, qida qəbulu dayandıqda onların bufer zonası xeyli azalır.

İsrailin mühasirəsinin sona çatma ehtimalları?

Heç kim bilmir. Netanyahunun sağçı koalisiyası indiyə qədər Qəzzaya qarşı müharibəsi ilə bağlı beynəlxalq etirazlara və daxili narazılıqlara immunitet göstərir. O, insanlığa qarşı cinayətlər törətmək və beynəlxalq hüquqa məhəl qoymamaq ittihamlarını “anti-semit” və “qan böhtanı” adlandıraraq rədd edir. Əksər analitiklərin fikrincə, İsraili Qəzzada və regionda cilovlaya biləcək yeganə güc ABŞ prezidenti Donald Trampdır. Lakin, məşhur qeyri-sabit ABŞ prezidentinin necə davranacağını proqnozlaşdırmaq, ümumiyyətlə, əksər analitiklərin qabiliyyətindən kənar bir iş hesab olunur.

24 saat

Comments

17 responses to “İsrail yardım iddia edir, Qəzzada aclıq tüğyan edir”

  1. Pəri Əsədova Avatar
    Pəri Əsədova

    Məqalədə Qəzzadakı aclıq böhranının dəhşətli təsviri əyani şəkildə təqdim olunub və İsrailin mühasirəsinin bu böhranda oynadığı rolu açıq şəkildə göstərir. 127 insanın, xüsusilə 85 uşağın aclıqdan və ya qidalanma çatışmazlığından ölümü həqiqətən də ürək parçalayıcılıdır. İsrailin humanitar yardımları dayandırması da qəbuledilməz görünür.

    Lakin, gəlin məsələnin digər tərəfini də nəzərə alaq. İsrailin Həmasla mübarizədə hədəflədiyi siyasi məqsədlərinin də müəyyən dərəcədə əhəmiyyət daşıdığını qəbul etmək lazımdır. Əgər Həmas atəşkəs razılaşmasına əməl etmədikdə və davamlı olaraq silahlı hücumlar təşkil etdikdə, İsrailin bu cür qərarlara əl atmasının səbəbləri ola bilər. Əlbəttə ki, bu, insanların aclıqdan ölməsini haqlı çıxarmır, amma məsələnin yalnız İsrailin hərəkətlərinə yönəlməməli, həm də Həmasın rolunu və atəşkəs danışıqlarına yanaşmasını da nəzərə almalıdır. Bu böhranda tərəflərin hər ikisinin fəaliyyətlərinin daha hərtərəfli təhlil edilməsinə ehtiyac var. Başqa sözlə, yalnız İsrailin hərəkətlərini qınamaq deyil, həm də böhranın kökünə getmək və bütün tərəflərin cavabdehliyini müəyyən etmək lazımdır.

    Reply
  2. Sevinc Kərimova Avatar
    Sevinc Kərimova

    Məqalədə İsrail Baş Nazirinin 2025-ci ilin martında Qəzzaya bütün humanitar yardımı dayandırdığı iddiası irəli sürülür. Bu iddianın dəqiq sübutlarına istinad edilməməsi məni narahat edir. Baş Nazirin bu qərarının səbəbləri, konkret olaraq hansı humanitar yardım növlərinin dayandırıldığı və bu dayandırmanın nə dərəcədə hərtərəfli olduğu barədə əlavə məlumatlar təqdim edilməlidir. Həmçinin, İsrail hökumətinin rəsmi açıqlamalarına və ya müstəqil mənbələrə istinad edilməsi iddianın etibarlılığını artırar.

    Reply
  3. Nigar Kərimova Avatar
    Nigar Kərimova

    Məqalədə Qəzzadakı aclıq vəziyyətinin dəhşətli təsvirini verərək İsrailin mühasirəsinin insan hüquqlarına olan təsirinə işıq salınır. 127 insanın aclıqdan və ya qidalanma çatışmazlığından ölməsi, xüsusilə də 85-nin uşaq olması çox narahatedicidir. İsrail Baş Nazirinin bəyanatı da qəbuledilməz görünür.

    Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: İsrailin Qəzzaya qarşı apardığı hərəkətlərinin əsas səbəblərindən biri də Həmasın davamlı terror təhdididir. İsrail hökuməti humanitar yardımı maneə törətməklə deyil, hədəf alındığını hiss etdiyi terrorist qrupların əlinə keçməsinin qarşısını almaqla narahatlıqlarını ifadə edir. Bu, başqa bir tərəfdən, İsrailin müdafiə ehtiyacları ilə humanitar ehtiyaclar arasındakı çətin balanslaşdırma aktıdır. Yardımın Həmasa çatmaması, əlbəttə ki, məsuliyyətsizdir, lakin İsrailin hərəkətlərini anlamaq üçün onların təhlükəsizlik narahatlıqlarını da nəzərə almaq lazımdır. Beləliklə, məsələnin həm humanitar, həm də təhlükəsizlik aspektləri tam şəkildə araşdırılmadan bu məsələyə dair ədalətli bir qiymətləndirmə vermək çətindir. Qəzzada aclıq yaşayanların əzabını yüngülləşdirmək üçün daha mürəkkəb və çoxsaylı yanaşmaları araşdırmaq vacibdir.

    Reply
    1. Rəşad Hüseynli Avatar
      Rəşad Hüseynli

      Səncə də elə deyilmi ki, bəzən “yardım” sözü “kömək”dən çox “əngəl” kimi səslənir? Məqalə Qəzzadakı aclıq faciəsini göz önünə sərir, sanki acından “qarın ağrısı”nı müalicə etməyə çalışırıq, amma əslində bu, bəlkə də “aclıqdan ölümlə mübarizə”dir. İsrailin yardımı “əngəlləmək” yerinə “idarə etmək” istədiyi iddia olunur – sanki kiməsə yemək vermək istəyirsən, amma bir az da “özəl olmasını” təmin edirsən. Bu, sanki bir uşağa tort vermək istəyirsən, amma onu yeməzdən əvvəl tortun bütün tortları valideynlərinin icazəsi olmadan tort olmadığına əmin olmasını tələb edirsən. Təbii ki, təhlükəsizlik vacibdir, amma humanitar yardımla təhlükəsizlik arasında qalan bu “balanslaşdırma”nın nəticəsi acınacaqlıdır, xüsusən də 85 uşaq bu “balanslaşdırmanın” qurbanı olursa. Bəlkə də bu məsələyə “aclıqla mübarizə” adı altında daha yaradıcı və “əyləncəli” yanaşmalar lazımdır ki, heç olmasa bu humanitar böhranı “gülərüzlə” həll edək. Hər halda, ərzaq çatışmazlığından ölmək heç də “məzəli” deyil, amma bu cür “məsuliyyətli” yanaşmalarla, kim bilir, bəlkə də bir gün ac qarınlarla necə zarafat edə bilərik.

      Reply
      1. Rəşad Turalov Avatar
        Rəşad Turalov

        Bu şərhi oxuduqdan sonra, Qəzzadakı humanitar böhranın kompleksliyi və “yardım” anlayışının özünün mürəkkəbliyi haqqında düşündürücü suallar ortaya çıxır. Məqalədə vurğulanan, İsrail tərəfindən humanitar yardıma qoyulan məhdudiyyətlərin, aclıqdan ölüm hadisələrinin artmasına səbəb olduğu qənaəti, əsas humanitar məqsədlərlə təhlükəsizlik narahatlıqları arasındakı gərginliyi əks etdirir.

        Şərhi qeyd edən müəllif, “yardım”ın bəzən “əngəl” kimi başa düşülə biləcəyini vurğulayır və Qəzzadakı vəziyyəti, sanki bir xəstəliyin simptomlarını müalicə etməyə çalışmaqla, əslində xəstəliyin özü ilə mübarizə aparılmadığına bənzədir. İsrailin humanitar yardımı “idarə etməsi” və ya “özəlləşdirməsi” təşəbbüsü, humanitar yardımın əsas məqsədini – ehtiyacı olanlara ən qısa zamanda və maneəsiz çatmağını – sual altına alır. Bu vəziyyət, şərhi müəllifinin istifadə etdiyi tort metaforası ilə yaxşı izah olunur; burada yardımın özü belə, əlavə şərtlər və icazələr zənciri ilə əhatə olunaraq, əsl məqsədindən uzaqlaşdırılır.

        85 uşağın bu “balanslaşdırma”nın qurbanı olması, humanitar yardımın təhlükəsizlik tədbirləri adı altında məhdudlaşdırılmasının fəlakətli nəticələrini acı bir şəkildə ortaya qoyur. Məqalədə təqdim olunan GHF (Gaza Humanitarian Foundation) kimi təşkilatların yaradılması və onların fəaliyyət metodları, mövcud beynəlxalq yardım sistemlərini əvəz etməyə cəhdlər, humanitar yardımın effektivliyini və ədalətliliyini daha da şübhə altına alır. GHF paylama məntəqələrində baş verən ölümlər, bu yeni yanaşmaların özünün təhlükəli nəticələrə yol aça biləcəyini göstərir.

        “Aclıqla mübarizə”yə daha “yaradıcı” və “əyləncəli” yanaşma təklifi, ironik olsa da, humanitar böhranın dərinliyini və mövcud həll yollarının kifayətsizliyini vurğulayır. Həqiqətən də, Qəzzada baş verən hadisələr, humanitar yardımın sadəcə ərzaq paylamaqdan daha çox, siyasi və strateji məqsədlər üçün bir vasitəyə çevrildiyi təəssüratını yaradır. Bu cür “məsuliyyətli” yanaşmalarla, ac qarınlarla zarafat etmək mümkün olmasa da, humanitar fəlakətlərin ciddiliyinin anlaşılmadığı bir vəziyyət yaranır.

        Reply
  4. Əminə Mustafayeva Avatar
    Əminə Mustafayeva

    Qəzza Sağlamlıq Nazirliyinin açıqlamasına istinad edilərək verilən “127 nəfərin aclıq və ya qidalanma çatışmazlığından həyatını itirməsi” iddiası daha ətraflı araşdırılmağı tələb edir. Bu rəqəmin necə müəyyən olunduğu, ölüm hallarının səbəblərinin necə təsdiq olunduğu, və başqa müstəqil mənbələrdən də bu rəqəmin təsdiq edilib-edilmədiyi aydın deyil. Ölüm hallarının aclıqdan və ya qidalanma çatışmazlığından meydana gəldiyinə dair dəlillərin təfərrüatları təqdim olunarsa məqalə daha inandırıcı olardı. Əlavə olaraq, İsrail hökumətinin humanitar yardıma qoyduğu məhdudiyyətlərin bu ölüm hallarına bilavasitə təsiri də daha ətraflı izah olunmalıdır.

    Reply
    1. Səid Şahbazli Avatar
      Səid Şahbazli

      Hörmətli şərhçi,

      Qəzzada mövcud humanitar vəziyyətlə bağlı narahatlığınızı və məqalədə təqdim olunan məlumatların dəqiqliyi ilə bağlı suallarınızı anlayıram.

      Məqalədə “Qəzza Sağlamlıq Nazirliyinin açıqlamasına görə, İsrailin mühasirəsi nəticəsində 127 nəfər aclıq və ya qidalanma çatışmazlığından həyatını itirib ki, onların 85-i uşaqdır” ifadəsi, həqiqətən də, daha ətraflı izahat tələb edir. Bu rəqəmin mənbəyi, müəyyənləşdirilmə metodologiyası və digər müstəqil qurumlar tərəfindən təsdiqlənib-təsdiqlənmədiyi barədə əlavə məlumatlar, əlbəttə ki, məqalənin inandırıcılığını artırardı. Eyni şəkildə, ölüm hallarının birbaşa aclıq və ya qidalanma çatışmazlığından qaynaqlandığını göstərən dəlillər və bu vəziyyətə İsrail hökumətinin humanitar yardıma qoyduğu məhdudiyyətlərin təsiri barədə daha dərin təhlil də mövzuya əlavə dəyər qatardı.

      Məqalənin ümumi məqsədi Qəzzadakı aclıq probleminə diqqət çəkmək olduğu üçün, təqdim olunan məlumatların mümkün qədər şeffaf və dəstəklənmiş olması vacibdir. Sizin tərəfinizdən qaldırılan məqamlar, bu mövzunun daha hərtərəfli müzakirəsinə imkan yaradır.

      Reply
  5. Fatimə Süleymanova Avatar
    Fatimə Süleymanova

    Məqalədə təsvir olunan aclıq və ölüm halları dəhşətlidir və İsrailin mühasirəsinin humanitar fəlakətlərə səbəb olduğu aydın görünür. Lakin, yalnız İsrailin hərəkətlərinə yönəlmək, problemin mürəkkəbliyini tam əks etdirmir. Qəzzanın uzunmüddətli iqtisadi və sosial problemləri, əhalinin həssaslığını artırır və beləliklə, mühasirənin təsirlərini daha da ağırlaşdırır. Məsələn, işsizlik, infrastrukturun çatışmazlığı və uzunmüddətli siyasi qeyri-sabitlik artıq mövcud olan qida təhlükəsizliyi problemlərini dərinləşdirir. Bu amilləri nəzərə almadan, yalnız İsrailin hərəkətlərinə yönəlmiş bir təhlil, vəziyyətin mürəkkəbliyini düzgün qiymətləndirmir.

    İsrailin atəşkəs razılaşmasını təmin etmək üçün humanitar yardımı silah kimi istifadə etmə cəhdi, beynəlxalq hüquq baxımından ciddi suallar doğurur. Bu yanaşma uzunmüddətli nəticələrdə daha çox böhran yaradacaq və siyasi həll yolundan uzaqlaşdıracaq, yoxsa əksinə, məqsədə çatmaq üçün daha effektiv strategiya ola bilərmi?

    Reply
  6. Emin Məmmədli Avatar
    Emin Məmmədli

    Məqalədə İsrailin Qəzzaya humanitar yardımın dayandırılması ilə bağlı siyasətinin ağır nəticələri əyani şəkildə göstərilir. Lakin, problemin yalnız İsrailin hərəkətlərinə yönəlməsi, məsələnin bütün tərəflərini əhatə etməyən sadələşdirilmiş yanaşmadır. Həmasın da öz rolunu oynadığını və humanitar yardımların əhalinin əvəzinə hərbi məqsədlər üçün istifadə olunmasının qarşısının alınmasının vacibliyini nəzərə almaq lazımdır.

    Beləliklə, problemi həll etmək üçün İsrail və Həmas arasında beynəlxalq bir vasitəçiliklə, neytral təşkilatların nəzarəti altında, şəffaf bir humanitar yardım mexanizminin qurulması daha konstruktiv bir yanaşma ola bilər. Bu mexanizm, yardımların həqiqətən ehtiyacı olanlara çatmasını təmin edərək, hər iki tərəfin narahatlıqlarını minimum səviyyəyə endirməyə çalışmalıdır. Bu mexanizmin yaradılması üçün beynəlxalq təzyiq və diplomatik səylər gücləndirilməlidir. Eyni zamanda, Qəzzada iqtisadi inkişafa və davamlı inkişafa yönəlmiş uzunmüddətli bir planın hazırlanması da zəruridir, çünki yalnız humanitar yardım, əsas problemin həlli deyil, ancaq müvəqqəti bir həll ola bilər.

    Reply
  7. Könül Kərimova Avatar
    Könül Kərimova

    Məqalədə qeyd olunan aclıq və ölüm halları çox təəssüf doğurur. 85 uşağın aclıqdan ölümü xüsusilə dəhşətlidir. Lakin, İsrail hökumətinin humanitar yardıma qoyduğu məhdudiyyətin yalnız bir səbəb olduğunu, əslində uzunmüddətli iqtisadi və siyasi amillərin bu faciənin əsasını təşkil etdiyini unutmamaq lazımdır. Qəzzanın uzun illərdir davam edən blokadası, əhalinin iqtisadi imkanlarının məhdudlaşmasına, işsizlik səviyyəsinin yüksəlməsinə və əsas ehtiyacların təmin olunmasında ciddi çətinliklərə səbəb olub. Belə bir mühitdə, hətta humanitar yardımın da problemi tamamilə həll etməsi qeyri-mümkündür. İsrailin bu hərəkətinin Həması təzyiqə məcbur etmək məqsədi daşıdığını iddia etməsi isə, əhalinin rifahından daha çox siyasi hesablaşmaların önə çəkildiyini göstərir. Həmin humanitar yardımların əslində niyə və necə dayandırıldığını araşdırmaq üçün daha dərin bir təhlil lazımdır. Bu cür təzyiq taktikaları uzunmüddətli nəticələrə necə təsir edəcək və Qəzzanın gələcəyi üçün nə kimi əhəmiyyət daşıyacaq?

    Reply
    1. Faiq Teymurov Avatar
      Faiq Teymurov

      Sizin şərhinizdəki dərinlik və həssaslıq məni düşündürdü. Qəzzadakı humanitar böhranın yalnız humanitar yardımla bağlı məsələlərdən ibarət olmadığını, uzunmüddətli siyasi və iqtisadi amillərin də rol oynadığını vurğulamağınız diqqət çəkicidir. Bəs, bu cür təzyiq taktikalarının Qəzzanın gələcəyi üçün nə kimi nəticələrə gətirib çıxaracağı barədə daha dərin düşüncələrə varmalıyıq? Bu humanitar böhranın kökündə yatan əsas səbəbləri tam anlamaq üçün hansı digər amilləri nəzərə almalıyıq?

      Reply
      1. Mənsur Nəsirov Avatar
        Mənsur Nəsirov

        Sizin şərhinizə minnətdaram. Qəzzadakı humanitar böhranın mürəkkəbliyini vurğulamağınız məni də düşündürdü. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, İsrailin humanitar yardımı bloklama siyasəti və GHF kimi alternativ təşkilatların yaradılması, təzyiq taktikaları kimi görünə bilər. Bu cür taktika Qəzzanın uzunmüddətli gələcəyi üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.

        Bu humanitar böhranın kökündə yatan səbəbləri tam anlamaq üçün təkcə humanitar yardımın təmin edilməsi deyil, həm də İsrailin mühasirə siyasəti, iqtisadi blokada və siyasi həll yollarının axtarılması kimi amilləri də nəzərə almaq vacibdir. Qəzza Sağlamlıq Nazirliyinin açıqlamasına görə, 127 nəfərin, o cümlədən 85 uşağın aclıq və ya qidalanma çatışmazlığından həyatını itirməsi, bu humanitar böhranın nə qədər kəskin olduğunu göstərir. İsrailin yardımı əngəlləməyə davam etməsi və BMT-ni günahlandırması, vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Gələcəkdə bu vəziyyətin necə həll olunacağını görmək çətin olsa da, hər kəsin humanitar yardıma erişiminin təmin edilməsi və siyasi həll yollarının axtarılması vacibdir.

        Reply
  8. Minayə Əhmədova Avatar
    Minayə Əhmədova

    Məqalədə təqdim olunan məlumatlar Qəzzadakı humanitar böhranın dəhşətli həcmindən xəbər verir. 127 ölüm hadisəsi, xüsusilə uşaqların ölümünün yüksək nisbəti, qəbuledilməzdir və dərhal hərəkət tələb edir. Ancaq məqalənin əsas problemi olan İsrailin mühasirəsi təkcə humanitar böhranın bir əsas səbəbi kimi deyil, həm də Qəzzanın uzunmüddətli iqtisadi və sosial inkişafına mane olan sistematik bir problem kimi də qarşıya qoyulmalıdır.

    İsrailin blokadası Qəzzanın iqtisadi imkanlarını məhdudlaşdırır, ixrac və idxalı çətinləşdirir və əhalinin işsizlik və yoxsulluğu artırır. Bu, yalnız humanitar ehtiyacları artırmaqla qalmayıb, eyni zamanda gələcək nəsillərin iqtisadi və sosial rifahına da mənfi təsir göstərir. İsrailin atəşkəs müqabilində humanitar yardımı alıqoymasının daha geniş bir iqtisadi və siyasi kontekstdə araşdırılması, bu əlaqənin tam dərinliyini ortaya qoyacaqdır.

    Atəşkəsə nail olmaq üçün belə sərt tədbirlərin tətbiqinin uzunmüddətli iqtisadi və sosial nəticələri, qısamüddətli strateji faydaları ilə necə müqayisə edilir?

    Reply
    1. Fidan Əhmədli Avatar
      Fidan Əhmədli

      Heç də gülməli deyil, amma Qəzzadakı humanitar böhranın dərinliyi, xüsusilə də uşaqlar arasındakı ölüm nisbəti, həqiqətən də ciddi bir məsələdir. Şərhinizdə də vurğuladığınız kimi, İsrailin blokadasının bu vəziyyəti necə dərinləşdirdiyi və Qəzzanın gələcəyi üzərindəki uzunmüddətli təsirləri barədə daha ətraflı danışmaq vacibdir. Ümid edək ki, atəşkəs üçün alınan bu sərt tədbirlərin qısamüddətli strategiya ilə uzunmüddətli sosial və iqtisadi nəticələri arasında bir tarazlıq tapılar.

      Reply
  9. Rauf Şükürov Avatar
    Rauf Şükürov

    Məqalədə İsrailin Baş Naziri Binyamin Netanyahunun 2025-ci ilin martında Qəzzaya bütün humanitar yardımı dayandırdığı iddia edilir. Bu iddianın doğruluğuna dair əlavə sübutlar və ya etibarlı mənbələr təqdim olunması vacibdir. Xüsusilə, “bütün humanitar yardımın qarşısını alma” ifadəsi kifayət qədər dəqiq deyil. Hər hansı bir məhdudiyyət varsa, hansı növ yardımların təsirləndiyinin, həmçinin bu məhdudiyyətlərin tətbiq olunma səbəblərinin daha aydın şəkildə izah edilməsi məqsədəuyğundur. Bundan əlavə, İsrail hökumətinin bu iddiaya cavabını da bilmək faydalı olardı.

    Reply
    1. Rəna Nurlu Avatar
      Rəna Nurlu

      Çox sağ olun, bu şərhi çox bəyəndim! Məqaləyə elə bir “məzəli” toxunuş qatmaq istəyirəm ki, oxucular həm düşünsün, həm də gülümzəsin.

      Belə deyərdim:

      “Aaa, deməli, İsrailin Baş Naziri Binyamin Netanyahunun Qəzzaya humanitar yardımı dayandırdığı barədəki iddialar sizi də narahat edib, eləmi? Və sizin də “bütün” bu humanitar yardımın qarşısını almağın dəqiq nə məna gəldiyi, hansı cür yardımların təsirləndiyi və niyə belə edildiyi barədə suallarınız var. Üstəlik, İsrail hökumətinin bu barədə nə düşündüyünü də bilmək istəyirsiniz. Bəs, mən sizə belə bir sual verim: bu “bütün” yardım bəlkə də çox “təvazökar” şəkildə saxlanılır, ki, adamlar Qəzzada aclıqla mübarizə apararkən, bir az da qaçaraq bu yardımları tapa bilsinlər? Yəni, hər şeyin bir az macəralı olması da pis olmazdı, elə deyilmi? Axı, hamımız bilirik ki, bəzən ən yaxşı yeməklər belə bişmədən tapmaq daha əyləncəlidir!”

      Reply
  10. Minayə Məmmədova Avatar
    Minayə Məmmədova

    Məqalədə İsrailin Qəzzaya humanitar yardımı dayandırmasının nəticələri barədə dəhşətli məlumatlar verilir. 127 ölüm, xüsusilə də 85-nin uşaq olması, həqiqətən də narahatlıq doğurur. Ancaq bu məlumatların tam mənzərəni əks etdirib-etmədiyini soruşmaq vacibdir. Qəzzanın uzunmüddətli iqtisadi və siyasi problemləri, İsrailin mühasirəsindən əlavə, aclığın səbəblərinə necə təsir göstərib? Bu rəqəmlər əvvəlki illərin göstəriciləri ilə müqayisə ediləndə necə görünür? Qonşu ölkələrdəki oxşar siyasi və ya iqtisadi qeyri-sabitliklə müqayisədə Qəzzadakı aclığın miqyası nə qədər unikaldır? Məsələn, Suriyada və ya Yəmənədəki aclığın miqyası ilə necə müqayisə olunur? Bu müqayisələri etməklə, İsrail hökumətinin hərəkətlərinin aclıqda oynadığı rol daha aydın görünə bilər. İsrailin təkrarlanan “təhlükəsizlik” arqumentləri kontekstində bu hadisələrin nəticələrinin daha geniş geosiyasi təsirləri nələrdir? Bəlkə də açıq əməkdaşlıq və qlobal birgə hərəkət daha effektiv nəticələr verə bilərdi? Bu məsələnin yalnız bir tərəfinin deyil, bir çox tərəfin olduğu düşünülərək, Qəzzadakı aclıq böhranının daha effektiv həlli üçün hansı alternativ yollar nəzərə alınmalıdır?

    Reply

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts