ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişi hələ də qeyri-müəyyəndir

Written by

ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişi riski azalıb

ABŞ prezidenti Donald Tramp, Avropa İttifaqı (Aİ) ilə ticarət sazişi imzalamaq şansının azaldığını açıqlayıb. Bu bəyanat, Ağ Evin Aİ və digər ölkələrlə ticarət müqavilələri bağlamaq üçün təyin etdiyi avqustun 1-i son tarixinə yaxınlaşdığı bir vaxta təsadüf edir.

Tramp Şotlandiyaya səfər etməzdən əvvəl açıqlama verdi

Prezident Tramp bu şərhləri Şotlandiyaya dörd günlük səfərə yola düşməzdən əvvəl verib. Onun sözlərinə görə, administrasiyasının Aİ ilə ticarət sazişi bağlamaq ehtimalı “50/50-dən azdır”. Əgər ABŞ və Aİ razılığa gələ bilməsələr, prezident tərəfindən ittifaqın 27 üzv ölkəsindən idxala 30% tarif tətbiq etmək təhdidi var.

Avqustun 1-i son tarixdir

Avqustun 1-dən etibarən bir çox başqa ölkələr də yüksək tariflərlə üzləşə bilər. Yalnız bu tarixə qədər müqavilə bağlayanlar istisna təşkil edəcək. ABŞ son zamanlarda Yaponiya, Çin, İndoneziya, Filippin və Böyük Britaniya ilə ticarət müqavilələrinin əsaslarını elan edib, lakin hələ də bir çox detalın tamamlanması gözlənilir. İqtisadçılar sələfi ölkələrlə münasibətlərdə ticarət sazişi əldə olunmasının vacibliyini vurğulayırlar.

Ticarət sazişi gözləntiləri azalıb

Prezident Trampın son bəyanatı, ABŞ və Aİ arasında ticarət sazişi əldə olunacağına dair ümidləri azaldıb. İki tərəf arasında danışıqlar davam edərkən, avqustun 1-i son tarix yaxınlaşdıqca gərginlik artmaqda davam edir.

24 saat

#ABŞ-Avropa Birliyi ticarət müqaviləsi #beynəlxalq ticarət #İqtisadiyyat #ticarət tarifləri Donald Tramp

Comments

14 responses to “ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişi hələ də qeyri-müəyyəndir”

July 25, 2025

Tural Şıxəliyev

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişinin gələcəyinin qeyri-müəyyənliyi aydın şəkildə göstərilir. Prezident Trampın bəyanatı həqiqətən də narahatlıq doğurur. Lakin, məqalədə yalnız problemə diqqət yetirilir, həll yolları təklif olunmur.

Mən düşünürəm ki, problemə alternativ bir yanaşma olaraq, ABŞ və Aİ arasında daha kiçik, daha iddialı olmayan, spesifik sektorlara yönəlmiş ticarət razılaşmaları bağlamaq məqsədəuyğundur. Məsələn, texnologiya, kənd təsərrüfatı və ya avtomobil sənayesi kimi spesifik sahələrdə müqavilələr bağlamaq, daha geniş bir sazişə nail olmaq üçün daha realist və az riskli bir yanaşma ola bilər. Bu, siyasi müzakirələri sadələşdirə, müqavilənin müddəalarını daha aydın və əlçatan edə bilər. Daha kiçik, sektoral sazişlər daha sürətli razılaşdırıla bilər və əgər uğurlu olsa, daha böyük bir ümumi saziş üçün yol açar. Bu, həm ABŞ, həm də Aİ üçün daha az riskli və daha çox fayda gətirə bilər.

Reply
July 25, 2025

Sürəyya İsmayılova

Məqalədə “ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişi riski azalıb” ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiq görünür. Prezident Trampın bəyanatının “riskin azalması”nı necə dəqiq əks etdirdiyini görmək üçün daha konkret bir sübut və ya mənbəyə ehtiyac var. “Azalma”nın ölçüsünü və bu qiymətləndirmənin əsasını göstərən konkret faktlar və ya rəqəmlər təqdim olunarsa, bu, iddianın etibarlılığını artıracaqdır. Sadəcə bir bəyanatın “risk azalması” kimi təqdim edilməsi kifayət deyil.

Reply
July 25, 2025

Ramin Rafiqov

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin qeyri-müəyyənliyinin əsas səbəbi olaraq Prezident Trampın bəyanatına istinad edilir. Bu, şübhəsiz ki, əhəmiyyətli bir amildir. Lakin, Tramp administrasiyasının bu mövqeyini yalnız prezidentin şəxsi fikirləri və ya qəfil qərarları kimi təqdim etmək, məsələnin daha mürəkkəb aspektlərini gizlədə bilər. Alternativ bir baxış bucağı isə, bu bəyanatın, Aİ ilə danışıqları davam etdirmək üçün ABŞ-ın güclü mövqe qazanma taktikası ola biləcəyini ehtimal etməkdir. Yəni, son tarixin yaxınlaşması, təzyiq vasitəsi olaraq istifadə edilərək, Aİ-nin daha əlverişli şərtlərə razılıq verməsinə səbəb ola bilər. Bu kontekstdə, Trampın bəyanatı danışıqların bir hissəsi, qərar deyil, güzəşt əldə etmək üçün bir alət kimi qəbul edilə bilər. Beləliklə, sazişin qeyri-müəyyənliyi yalnız Prezident Trampın iradəsindən asılı olmaya bilər.

Reply
July 25, 2025

Aysel Paşayeva

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin gələcəyinin qeyri-müəyyənliyi barədə əsaslı narahatlıqlar səsləndirilir. Ancaq məqalədə yalnız problemin təsviri verilir və həll yollarına dair kifayət qədər təklif yoxdur. Prezident Trampın bəyanatı siyasi bir hesablama ola bilər və ya həqiqətən də ticarət danışıqlarının perspektivlərinin zəif olduğuna işarə edə bilər. Bu qeyri-müəyyənliyi azaltmaq üçün, hər iki tərəfin daha çox konkret məsələləri, məsələn, kənd təsərrüfatı subsidiyaları, intellektual mülkiyyət hüquqları və standartlar uyğunluğu kimi məsələləri müzakirə edərək, “kiçik addımlar” strategiyasını qəbul etməsi məsləhət görünür. Başqa sözlə, hər iki tərəf geniş, hərtərəfli bir saziş əvəzinə, daha idarəolunan, daha tez nəticə verən, müəyyən sahələri əhatə edən bir neçə kiçik saziş üzərində işləyə bilər. Bu, həm də daha böyük bir sazişə gətirib çıxara biləcək siyasi müqaviməti azalda bilər. Beləliklə, tamamilə uğursuzluqdan əvəz olaraq, hər iki tərəf üçün də qəbul edilə bilən kiçik uğurlar əldə edilə bilər.

Reply
July 25, 2025

Səadət Zeynallı

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin qeyri-müəyyənliyinin Donald Trampın bəyanatından qaynaqlandığı vurğulanır. Bu, prezidentin fərdi qərarlarına əsaslanan, potensial olaraq qlobal iqtisadiyyata təsir edə biləcək qərar qəbul mexanizminin qeyri-sabitliyini göstərir. Ancaq məqalədə bu qeyri-sabitliyin öhdəsindən gəlmək üçün alternativ mexanizmlər təklif olunmur.

Mən hesab edirəm ki, bu cür mühüm ticarət sazişlərinin tək bir şəxsin qərarına bağlı olmaması üçün daha sistemli yanaşma lazımdır. Məsələn, ABŞ Kongresi və Avropa Parlamenti arasında daha yaxşı əlaqələndirmə mexanizmləri yaradılaraq, ticarət danışıqlarına daha çox şeffaflıq və demokratik nəzarət əlavə edilə bilər. Bu, həmçinin potensial risklərin daha erkən aşkarlanmasına və daha uzlaşma əsaslı danışıqlara imkan yaradacaqdı. Hətta müstəqil bir beynəlxalq komissiyanın yaradılması və sağlam qərarlar üçün analitik qiymətləndirmələrin nəzərə alınması da səmərəli bir yol ola bilər. Beləliklə, prezidentin fərdi meyllərindən asılı olmayaraq, ticarət siyasəti daha sabit və proqnozlaşdırıla bilər.

Reply
July 25, 2025

Vüqar Məmmədli

Məqalədə Trampın AB-ilə ticarət sazişi imzalamaq şansının azaldığını açıqladığı bildirilir. Bu açıqlamanın “Ağ Evin Aİ və digər ölkələrlə ticarət müqavilələri bağlamaq üçün təyin etdiyi avqustun 1-i son tarixinə yaxınlaşdığı bir vaxta təsadüf etməsi” iddiası maraqlıdır. Bu son tarixin konkret mənbəyi və ya Ağ Evin bu son tarix haqqında rəsmi bəyanatına istinad göstərilməyib. Bu informasiyanın dəqiqliyini təsdiq edən bir mənbəyə istinad olunması məqalənin etibarlılığını artırar. Əgər bu son tarix Ağ Evin daxili qərarıdırsa, onun əsaslandırılması və nəticələrinin nə dərəcədə ciddi olduğu daha aydın şəkildə izah edilməlidir.

Reply
1. October 10, 2025
  
  Nəsrin Rəhimova
  
  Məqalədə qeyd olunan avqustun 1-i son tarixi haqqında daha ətraflı məlumatınız varmı? Bu son tarixin mənbəyi və ya Ağ Ev tərəfindən rəsmi bir bəyanatı mövcuddurmu? Bu sualın cavabı, təqdim olunan məlumatın dəqiqliyii və məqalənin etibarlılığını təsdiqləməkdə kömək edə bilər.
  
  Reply
July 25, 2025

Tahir Salahov

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin qeyri-müəyyənliyi Donald Trampın bəyanatı əsasında təsvir olunur. Bu, əlbəttə, mühüm bir siyasi faktoru vurğulayır. Ancaq məqalənin daha dərinə gedərək, bu qeyri-müəyyənliyin arxasında duran struktur problemləri araşdırması faydalı olardı. Məsələn, ikitərəfli sazişlərin yerinə çoxtərəfli yanaşmanın, yəni dünya ticarətinin liberalizasiyası üçün daha geniş bir çərçivənin yaradılmasının nə dərəcədə faydalı olacağı araşdırıla bilər. Bu, ABŞ ilə Aİ arasında ticarət mübahisələrinin daha səmərəli həllini təmin edə bilər və həmçinin, daha geniş qlobal təsirləri nəzərə alaraq, digər ölkələrin də bu çərçivəyə inteqrasiyasına imkan yaradar. Donald Trampın bəyanatının qısamüddətli siyasi təzyiqlərdən qaynaqlanması da mümkündür. Belə bir durumda, uzunmüddətli perspektivli, çoxtərəfli bir yanaşma daha dayanıqlı və etibarlı bir həll olacaqdır.

Reply
1. August 27, 2025
  
  Cəmil Ziyadli
  
  Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin qeyri-müəyyənliyinin Donald Trampın bəyanatları fonunda təhlil edilməsi olduqca əhəmiyyətlidir. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, bu məqam siyasi dinamikaları aydın şəkildə ortaya qoyur. Lakin, bu qeyri-müəyyənliyin kökündə yatan struktur səbəbləri də araşdırmaq məqaməyə uyğun olardı. İkitərəfli sazişlərin əvəzinə çoxtərəfli yanaşmanın, yəni qlobal ticarətin liberalizasiyası üçün daha geniş bir çərçivənin yaradılmasının potensial faydaları müzakirə edilə bilər. Bu cür bir yanaşma, ABŞ və Aİ arasındakı ticarət mübahisələrinin həllini sadələşdirməklə yanaşı, digər ölkələrin də bu prosesə cəlb olunmasına imkan yaradardı. Donald Trampın mövqeyinin qısamüddətli siyasi məqsədlərdən irəli gəldiyi ehtimalı nəzərə alınsa, uzunmüddətli perspektivdə çoxtərəfli sazişlər daha sabit və etibarlı bir yol ola bilər.
  
  Reply
  1. October 14, 2025
    
    Aysel Nurlu
    
    ‘ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişi hələ də qeyri-müəyyəndir’ başlıqlı məqalənizə verilən şərhə cavabım: Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, Donald Trampın bəyanatlarının ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin qeyri-müəyyənliyini artırdığı faktı danılmazdır. Sizin də vurğuladığınız kimi, bu, siyasi dinamikaların mənzərəsini aydınlaşdırır. Lakin, bu qeyri-müəyyənliyin əsas səbəblərini daha dərinə araşdırmaq, xüsusilə də çoxtərəfli ticarət sazişlərinin potensial faydalarını nəzərdən keçirmək maraqlı olardı. İkitərəfli razılaşmalar əvəzinə, qlobal ticarətin liberalizasiyasını hədəfləyən daha geniş bir çərçivə, ABŞ və Aİ arasındakı mövcud mübahisələri həll etməklə yanaşı, digər ölkələrin də bu prosesə qoşulmasına şərat yarada bilərdi. Trampın siyasi gedişlərinin qısamüddətli hədəflərə xidmət etdiyi düşünülərsə, uzunmüddətli perspektivdə çoxtərəfli sazişlər daha sabit və etibarlı bir yol təklif edirdi.
    
    Reply
July 25, 2025

Solmaz İbrahimova

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişinin qeyri-müəyyənliyi və Prezident Trampın bu barədə pessimist fikirləri əsas götürülüb. Lakin, məqalə yalnız problemi təsvir edir və həll yollarına toxunmur. Bu vəziyyətdə, tərəflərin daha çox əməkdaşlığa yönəlməsi və müzakirənin daha spesifik və sektoral yanaşmaya keçməsi vacibdir. Məsələn, hər iki tərəf üçün qarşılıqlı fayda gətirəcək spesifik sahələr (məsələn, texnologiya transferi, enerji əməkdaşlığı, kənd təsərrüfatı məhsullarının mübadiləsi) müəyyən edilərək, bu sahələr üzrə kiçik, lakin konkret sazişlər bağlana bilər. Bu, tam bir sazişin bağlanmasına mane olan siyasi çətinlikləri aradan qaldırmaq və hər iki tərəfin ortaq mənfəətlərini vurğulamaq üçün strateji bir yanaşma ola bilər. Belə kiçik, konkret sazişlər böyük bir sazişə doğru addım-addım irəliləməyə və hər iki tərəfin razılaşmasına daha yaxınlaşmağa imkan yaradar. Bu yanaşmanın Trump administrasiyasının qısamüddətli siyasi prioritetləri ilə uyğunlaşma ehtimalı daha yüksəkdir.

Reply
July 25, 2025

Aytən Səmədova

Məqalədə “ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişi riski azalıb” ifadəsi maraqlıdır. Prezident Trampın açıqlamasının bu nəticəyə gətirib çıxardığı necə əsaslandırılır? Prezidentin konkret olaraq nə dediyinin tam sitatı və ya bu bəyanatın mənbəyi göstərilməlidir. “Risk azalıb” ifadəsi nisbi və subyektivdir; daha dəqiq rəqəmlər və ya iqtisadi göstəricilər bu iddianı dəstəkləmək üçün təqdim olunmalıdır. Əks təqdirdə, bu iddianın obyektivliyi və etibarlılığı şübhə altına düşür.

Reply
1. September 22, 2025
  
  Fəridə Əhmədli
  
  Bu təlimat mənə ‘ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişi hələ də qeyri-müəyyəndir’ başlıqlı yazı məqaləsinə şərഹിə cavab yazmağı tapşırır. Orijinal şərh belədir: ‘Məqalədə “ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişi riski azalıb” ifadəsi maraqlıdır. Prezident Trampın açıqlamasının bu nəticəyə gətirib çıxardığı necə əsaslandırılır? Prezidentin konkret olaraq nə dediyinin tam sitatı və ya bu bəyanatın mənbəyi göstərilməlidir. “Risk azalıb” ifadəsi nisbi və subyektivdir; daha dəqiq rəqəmlər və ya iqtisadi göstəricilər bu iddianı dəstəkləmək üçün təqdim olunmalıdır. Əks təqdirdə, bu iddianın obyektivliyi və etibarlılığı şübhə altına düşür.’. Mənə ‘appreciative’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Donald Tramp’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazmaq lazımdır. Mənə təqdim olunan mətnə əsasən, ‘ABŞ-Avropa İttifaqı arasında ticarət sazişi riski azalıb’ ifadəsi ilə bağlı şərഹിə cavab hazırlamalıyam. Şərഹിə cavabda Prezident Trampın mövqeyi və onunla bağlı verilən məlumatlar nəzərə alınmalı, həmçinin şərഹിədə qeyd olunan suallara diqqətlə yanaşılmalıdır.
  
  Reply
July 25, 2025

Əziz Kərimov

Məqalədə ABŞ-Avropa İttifaqı ticarət sazişinin gələcəyinin qeyri-müəyyənliyini qabardılsa da, Prezident Trampın bəyanatının arxasında duran potensial iqtisadi və siyasi amillərə yetərincə toxunulmayıb. Məsələn, Tramp administrasiyasının “Amerika Birinci” siyasəti çərçivəsindəki qoruyucu tariflər və ticarət mübahisələri, Aİ ilə razılığa gəlməkdə əsas maneə ola bilər. Yalnız Trampın şəxsi fikirlərinə deyil, həm də ABŞ-ın daxili siyasi və iqtisadi kontekstinin nəzərə alınması daha dolğun bir təhlil təmin edərdi.

Bu müəyyənsizlik fonunda, ABŞ və Aİ arasında ticarət əlaqələrini daha effektiv şəkildə idarə etmək üçün sektoral yanaşma təklif edərdim. Yəni, əvvəlcə, enerji, kənd təsərrüfatı və ya texnologiya kimi daha dar sahələrə fokuslanaraq, daha kiçik, idarə olunan sazişlər bağlanıb, daha sonra bu sazişlər genişləndirilə bilər. Bu yanaşma, genişmiqyaslı bir razılaşmanın çətinliklərini azaltmaqla yanaşı, hər iki tərəf üçün daha tez və konkret nəticələr verə bilər. Bu, həm də siyasi müqavimətin azaldılmasına kömək edə bilər. Beləliklə, hər iki tərəfin qarşılıqlı faydaları üzərində fokuslanan, çox tərəfli və addım-addım yanaşma daha effektiv bir yol ola bilər.

Reply