AŞM Azərbaycanda 59 nəfərin casus proqram işi üzrə sorğuya başlayır

Written by

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsində “Pegasus” İddiaları

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) Azərbaycandan olan jurnalist və ictimai fəalların “Pegasus” casus proqramı ilə bağlı şikayətləri üzrə kommunikasiya mərhələsinə başlayıb. Bu barədə vəkil Fariz Namazlı məlumat verib.

Casus Proqramı İddialarının Kökəni və Daxili Şikayətlər

Vəkil xatırladır ki, 2021-ci ildə yayılan məlumatlara görə, bir sıra ölkələr, o cümlədən Azərbaycan hökuməti, müxalif şəxslərin və jurnalistlərin telefonlarına “Pegasus” casus proqramı vasitəsilə müdaxilə etməkdə ittiham olunurdu. Bu şəxslər şəxsi məlumatlarının ələ keçirilməsi ilə bağlı Baş Prokurorluğa şikayət versələr də, müraciətlərinə əsaslı baxılmayıb.

AİHM-in Araşdırmasının Əhatəsi

Daxili hüquq-mühafizə orqanlarının cavabsızlığının ardınca, şikayətçilər AİHM-ə müraciət ediblər. Məhkəmə Azərbaycandan daxil olan 59 nəfərin şikayətini birləşdirərək iki iş üzrə araşdıracaq. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi bu işlər üzrə tərəflərə suallar göndərərək Konvensiyanın bir neçə maddəsinin pozulub-pozulmadığını yoxlayacaq. Bunlara 8-ci maddə (şəxsi həyata hörmət hüququ), 13-cü maddə (səmərəli müdafiə vasitələri hüququ) və 18-ci maddə (hüquqlardan sui-istifadə qadağası) daxildir. Bəzi şikayətlərdə həmçinin 10-cu maddə (ifadə azadlığı) və 6-cı maddə (ədalətli məhkəmə araşdırması hüququ) üzrə iddialar da irəli sürülüb. Bu hüquqlar hər bir fərdin toxunulmazlığını təmin etmək məqsədi daşıyır.

OCCRP-nin İddiaları və Hökumətin Susqunluğu

2021-ci il iyulun 18-də Jurnalistlərin Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiyanı Araşdırma Layihəsinin (OCCRP) dərc etdiyi araşdırmada bildirilirdi ki, Azərbaycan hökuməti jurnalistlərə, siyasətçilərə və vətəndaş cəmiyyəti fəallarına qarşı İsrailin kiber-izləmə qurğularını istehsal edən “NSO Group” şirkətinin casus proqramından, yəni “Pegasus”dan istifadə edib. Sızdırılan şübhəli hədəflər siyahısında 200-dən çox şəxsin adı hallanırdı. Azərbaycan hökuməti indiyədək ictimai fəalların və jurnalistlərin “Pegasus” proqramı ilə izlənməsi iddialarını cavablandırmayıb.

24 saat

Comments

5 responses to “AŞM Azərbaycanda 59 nəfərin casus proqram işi üzrə sorğuya başlayır”

October 14, 2025

Orxan Raufov

AİHM-ə də təsəllü Məhkəmə işi düşdü, yəqin ki, bəzi adamlar telefonuna “dinlənilir” deyib yatmazdı, amma indi hamı biləcək ki, elə idi ya yox. Görəsən, bu “Pegasus” adamın ruhuna da “səkkizinci maddə” ilə girib çıxıb?

Reply
October 14, 2025

Cəvahir Elnarli

Bu xəbəri oxuyarkən çox təəccübləndim. “Pegasus” casus proqramının insan hüquqları ilə bağlı bu qədər ciddi iddialara yol açması təəssüf doğurur. Məncə, AİHM-in bu məsələni kommunikasiya mərhələsinə gətirməsi vacib bir addımdır. Əslində, bu mövzunu araşdıran zaman mənim də bir dostum oxşar bir təcrübədən danışmışdı. Onun telefonunun qanunsuz olaraq izlənildiyinə dair şübhələri vardı, amma nəticədə heç bir nəticəyə gəlinməmişdi. Belə halların araşdırılması və insanlara hüquqi müdafiənin təmin olunması çox önəmlidir. Maraqlıdır, bu məsələnin Avropa Məhkəməsindəki gedişatı necə olacaq və nəticəsi nə ilə yekunlaşacaq?

Reply
October 14, 2025

Əhməd Sadıqov

Bu məqalə “Pegasus” casus proqramı ilə bağlı şikayətlərin Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə çatması haqqında çox mühüm bir məlumat verir. Xüsusilə, Azərbaycandan olan 59 nəfərin bu məsələ ilə bağlı şikayətinin birləşdirilib araşdırılması maraq doğurur. Daxili şikayətlərin əsaslı cavablandırılmaması nəticəsində AİHM-ə müraciət etməli olmaları, hüquq müdafiəsi üçün digər yolların tükənməsinin göstəricisidir. Mənm də bu mövzuda bir fikrim var: Bəs sizcə, bu cür casus proqramlarının istifadəsi şəxsi həyata və jurnalistikanın müstəqilliyinə gələcəkdə hansı daha böyük təsirləri ola bilər?

Reply
October 14, 2025

Xədicə Nəsirova

Bu xəbər mənə çox ümid verdi. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin bu məsələyə əl atması, jurnalistlərin və ictimai fəalların hüquqlarının qorunması istiqamətində atılmış vacib bir addımdır. Bu cür casus proqramlarının insan haqlarına təsirini araşdırmaq çox önəmlidir. Ümid edirəm ki, məhkəmə ədaləti təmin edəcək və bu cür halların qarşısı alınacaq.

Reply
October 14, 2025

Sevinc Məmmədli

Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin bu məsələyə toxunması olduqca əhəmiyyətlidir. Qeyd etdiyiniz kimi, daxili şikayətlərə baxılmaması hallarda AİHM-ə müraciət etməyin zərurətini bir daha göstərir. Maraqlıdır ki, məhkəmə Konvensiyanın 8-ci, 13-cü və 18-ci maddələri ilə yanaşı, bəzi hallarda 10-cu və 6-cı maddələrini də araşdıracaq. Bu, şəxsi həyatın toxunulmazlığı və ifadə azadlığı kimi fundamental hüquqların qorunması baxımından mühüm bir addımdır. Bu işin nəticəsi, digər oxşar şikayətlər üçün də presedent yarada bilər.

Reply