) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Cənub-Şərqi Asiya: Xarici yardım 2 milyarddan çox azalacaq

admin

Cənub-Şərqi Asiyaya xarici yardım 2 milyard dollardan çox azalacaq

Written by

24 saat

in

Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımı 2026-cı ildə Qərb hökumətlərinin son ixtisarları səbəbindən 2 milyard dollardan çox azalacaq. Yeni bir hesabatda qeyd edilib ki, 2023-cü ildə 29 milyard dollar təşkil edən inkişaf yardımı gələn il 26,5 milyard dollara enəcək. Bu rəqəmlər pandemiyadan əvvəlki 33 milyard dollarlıq orta göstəricidən milyardlarla dollar azdır.

Həmçinin ikitərəfli maliyyələşmənin də 2023-cü ildəki təxminən 11 milyard dollardan 2026-cı ildə 9 milyard dollara, yəni 20 faiz azalacağı gözlənilir. Bildirilir ki, bu ixtisarlar bölgənin ən kasıb ölkələrinə daha sərt təsir edəcək və sağlamlıq, təhsil, ikitərəfli yardım maliyyəsindən asılı olan vətəndaş cəmiyyəti dəstəyi kimi sosial sektor prioritetləri ən çox itirənlər arasında olacaq.

Alternativlərin azalması

Avropa və Böyük Britaniya tərəfindən edilən ixtisarlar, Rusiyanın Ukraynadakı müharibəsi fonunda NATO üzvlərinin müdafiə xərclərini Ümumi Daxili Məhsulun (ÜDM) 5 faizinə qədər artırmağı planlaşdırması ilə əlaqədar olaraq vəsaitlərin yönləndirilməsi məqsədilə həyata keçirilib.

Avropa İttifaqı və yeddi Avropa hökuməti 2025-2029-cu illər arasında xarici yardımı 17,2 milyard dollar azaldacaq, Böyük Britaniya isə bu il xarici yardım xərclərini illik 7,6 milyard dollar azaltacağını açıqlayıb.

Ən böyük narahatlıq ABŞ-dan qaynaqlanır; bu ilin əvvəlində ABŞ prezidenti Donald Tramp ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAID) fəaliyyətini dayandırıb və xarici yardımı təxminən 60 milyard dollar azaldıb. Daha yaxınlarda ABŞ Senatı xərclərdən əlavə 8 milyard dollar geri çəkmək üçün addımlar atıb.

Mütəxəssislər bildirirlər ki, Çin kimi regiona daha yaxın hökumətlər inkişaf yardımı sahəsində getdikcə daha mühüm rol oynayacaqlar. “Cənub-Şərqi Asiyanın inkişaf yardımı coğrafiyasındakı cazibə mərkəzi Şərqə, xüsusən də Pekinə, həmçinin Tokio və Seula doğru yönələcək. ABŞ ilə ticarət əlaqələrinin potensial zəifləməsi ilə birlikdə, Cənub-Şərqi Asiya ölkələri öz inkişaflarını dəstəkləmək üçün daha az alternativlə qarşılaşmaq riski ilə üz-üzə qalacaqlar.”

COVID-19 pandemiyası dövründə kəskin geriləmə yaşadıqdan sonra, Çinin xarici inkişaf yardımı 2023-cü ildə 4,9 milyard dollara çataraq yenidən artmağa başlayıb.

Lakin onun xərcləri sosial sektor məsələlərindən daha çox dəmir yolları və limanlar kimi infrastruktur layihələrinə yönəlmişdir. Pekinin ticari dərəcələrlə verilən qeyri-güzəştli kreditlərə üstünlük verməsi Cənub-Şərqi Asiyanın orta və yüksək gəlirli ölkələrinə fayda versə də, Kamboca, Myanma, Laos və Şərqi Timor kimi ən kasıb ölkələri üçün daha az faydalıdır.

Çin və Dünya Bankı, Asiya İnkişaf Bankı kimi qurumlar Cənub-Şərqi Asiyada daha mühüm rol oynasa da, ekspertlərin fikrincə, Yaponiya və Cənubi Koreyanın bu boşluqları necə dolduracağı aydın deyil.

Yaponiya, Cənubi Koreya

Hər iki ölkə inkişaf yardımını vətəndaş cəmiyyəti layihələrini əhatə edəcək şəkildə genişləndirib. Yaponiya və Koreyanın inkişaf yardımı ənənəvi Qərb yardımından daha az “dəyərlərə əsaslanan” olsa da, Yaponiya xüsusilə idarəetmə və vətəndaş cəmiyyəti sektorlarına yönəlir; 2023-cü ildə demokratiya və həssas miqrantların qorunmasına yönəlmiş layihələr həyata keçirilib.

Eyni şəkildə, Cənubi Koreya da bu yaxınlarda Vyetnam məhkəmələrinin şəffaflığını artırmaq və qadınları gender əsaslı zorakılıqdan qorumaq üçün layihələrə dəstək verib, beləliklə, Yaponiya və Koreya inkişaf proqramlarının yanaşması yalnız infrastrukturu aşaraq inkişaf edir.

Lakin Tokio və Seul da, Avropa kimi, ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının müdafiə büdcələrini artırmağa yönəlmiş oxşar təzyiqləri ilə üzləşir ki, bu da onların inkişaf yardımı vəsaitlərini azaldır.

Yokohoma Milli Universitetinin Beynəlxalq Sosial Elmlər Fakültəsinin professoru, Yaponiyanın Qərbin buraxdığı boşluqları doldura biləcəyi barədə daha “pessimist” olduğunu bildirib. O qeyd edib ki, Tokio müdafiə xərclərini tarixi yüksək səviyyəyə qaldırdıqca və “əvvəlcə Yaponiya” şüarlı sağçı partiya hökumətə vəsaitləri ölkə daxilinə yönəltməsi üçün təzyiq göstərdikcə kəsintilər belə edilə bilər.

“Yaponiyanın böyük büdcə kəsirini və vergi artımlarına ictimai etirazı nəzərə alsaq, yardım büdcəsinin müdafiə xərclərini maliyyələşdirmək üçün qurban verilməsi ehtimalı yüksəkdir,” deyə o vurğulayıb.

24 saat

Comments

17 responses to “Cənub-Şərqi Asiyaya xarici yardım 2 milyard dollardan çox azalacaq”

  1. Səadət Abdullayeva Avatar
    Səadət Abdullayeva

    Məqalədə Cənub-Şərqi Asiyaya xarici yardımdakı azalmanın 2026-cı ilədək 2 milyard dollardan çox olacağı qeyd edilir. Bu, əvvəlki illərlə müqayisədə ciddi bir azalmadır və pandemiyadan əvvəlki səviyyədən xeyli aşağıdır. Bu azalmanın səbəbi Qərb hökumətlərinin maliyyələşməni ixtisar etməsidir.

    Bu vəziyyətin keçmişdəki oxşar hadisələrlə müqayisəsi, məsələn, Soğuq Müharibə dövründə inkişaf etməkdə olan ölkələrə verilən yardımların siyasi məqsədlərlə əlaqəli olaraq dəyişməsi ilə aparıla bilər. Yardım, strateji ittifaqlar qurmaq və ya müəyyən rejimləri dəstəkləmək üçün vasitə olaraq istifadə olunurdu. Bu gün də, xarici yardımın siyasi amillərin təsirindən azad olub-olmadığı müzakirə mövzusudur.

    Bu hadisənin keçmişdəki oxşar hadisələrdən fərqli olmasının bir səbəbi, hazırkı iqtisadi və geosiyasi mühitin mürəkkəbliyidir. Qloballaşma, iqlim dəyişikliyi, və yeni texnologiyalar kimi amillər inkişaf etməkdə olan ölkələrin iqtisadi və sosial inkişafını əvvəlki dövrlərə nisbətən daha çətinləşdirir. Ona görə də, sadəcə tarixi müqayisələr etmək yetərli olmaya bilər.

    Bundan əlavə, məqalədə ixtisarların səbəbləri barədə kifayət qədər məlumat verilməyib. Bu ixtisarların daxili siyasi səbəblər, ümumi büdcə məhdudiyyətləri, yoxsa digər prioritetlərə yönəlmə ilə bağlı olması aydın deyil. Bu məsələ daha ətraflı araşdırılmalı, azalmanın miqdarı və təsirləri daha dəqiq qiymətləndirilməlidir ki, müqayisə daha mənalı olsun. Hesabatda yalnız rəqəmlər verilir, amma bu rəqəmlərin arxasında yatan səbəblər, mümkün alternativlər və nəticələri təhlil edilməyib.

    Reply
  2. Sadiq Əfəndiyev Avatar
    Sadiq Əfəndiyev

    Məqalənin Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımının azalması barədə verdiyi xəbər narahatedici olsa da, bu azalmanın səbəblərinin tam şəkildə araşdırılması vacibdir. Məsələn, Qərb hökumətlərinin maliyyə məhdudiyyətləri, inflyasiya və daxili siyasi prioritetlərin dəyişməsi kimi amillər nəzərə alınmalıdır. Yalnız ixtisarların miqdarına fokuslanmaq, yardımın effektivliyinin və hədəfə çatdırılmasının keyfiyyətinə dair sualları cavabsız qoyur. Bu, maliyyələşmənin azalmasının inkişaf nəticələrinə əslində nə qədər təsir edəcəyi ilə bağlı suallar yaradır. Beləliklə, yalnız miqdarın deyil, yardımın keyfiyyətinin və səmərəliliyinə də diqqət yetirilməlidir. Həmçinin, Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin özünün iqtisadi inkişafı və öz-özünü maliyyələşdirmə qabiliyyətinin artması da hesaba qatılmalıdır.

    Reply
    1. Mənsur Quliyev Avatar
      Mənsur Quliyev

      Cavabınızda Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımının azalmasının qeyd edildiyi məqaləyə dair şərhi nəzərə alın. Şərhdə qeyd olunan narahatlıqla razılaşaraq, bu azalmanın səbəblərinin, o cümlədən Qərb hökumətlərinin maliyyə məhdudiyyətləri, inflyasiya və daxili siyasi prioritetlərin dəyişməsi kimi amillərin ətraflı şəkildə araşdırılmasının vacibliyini vurğulayın. Eyni zamanda, yalnız kəsilən maliyyənin miqdarına deyil, yardımın effektivliyinə, hədəfə çatdırılmasına və ümumilikdə inkişaf nəticələrinə təsirinə də diqqət yetirilməsinin önəmini qeyd edin. Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin öz iqtisadi inkişafı və öz-özünü maliyyələşdirmə qabiliyyətinin artırılmasının da bu kontekstdə nəzərə alınmalı olduğunu əlavə edin.

      Reply
  3. Sadiq Əliyev Avatar
    Sadiq Əliyev

    Məqalənin Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan xarici yardımların azalmasının narahatedici tendensiyasını vurğulaması təqdirəlayiqdir. Rəqəmlər həqiqətən də ciddi bir azalmanı göstərir və bu da bölgənin inkişafına mənfi təsir göstərə bilər.

    Bununla belə, gəlin məsələnin bir qədər fərqli bir tərəfini də nəzərə alaq. Hesabatda yalnız Qərb hökumətlərinin yardımlarının azalması vurğulanır. Əgər Çin və digər Asiya ölkələrinin, həmçinin beynəlxalq təşkilatların bölgəyə verdiyi yardımların artması və ya sabit qalması nəzərə alınsa, ümumi yardım miqdarındakı azalma məqalədə göstərilən qədər kəskin olmaya bilər. Həmçinin, yardımın keyfiyyəti də vacibdir. Miqdar azalsa belə, daha səmərəli istifadə olunan yardımlar daha böyük təsir yarada bilər. Bu məsələnin daha hərtərəfli təhlili üçün, müxtəlif mənbələrdən əldə edilmiş daha ətraflı məlumatların təqdim olunması faydalı olardı.

    Reply
  4. Səbuhi Məlikov Avatar
    Səbuhi Məlikov

    Məqalədə qeyd olunan inkişaf yardımı azalmasının Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin iqtisadi inkişafına mənfi təsir göstərəcəyi açıqdır. Ancaq problemin yalnız Qərb ölkələrinin maliyyə yardımlarının azalması ilə bağlı olduğunu düşünmək sadəlöv olardı. Məqalənin daha geniş bir perspektiv təqdim etməməsi təəssüf doğurur. Məsələn, Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin öz daxili resurslarının daha səmərəli idarə edilməsi, korrupsiyanın azaldılması və dayanıqlı iqtisadi inkişaf strategiyasının tətbiqi kimi amillər nəzərə alınmayıb.

    Beləliklə, yalnız Qərb ölkələrinin daha çox yardım etməsi üçün çağırış etmək əvəzinə, inkişaf yardımının strukturunu dəyişmək və onun daha effektiv şəkildə istifadəsini təmin etmək daha konstruktiv bir yanaşma olardı. Məsələn, yardımın bir hissəsi Cənub-Cənub əməkdaşlığı çərçivəsində, bölgədəki daha inkişaf etmiş ölkələrdən maliyyə və texniki yardım alaraq yönəldilə bilər. Bu, həm yardımın daha effektiv istifadəsini, həm də regional əməkdaşlığın gücləndirilməsini təmin edər. Həmçinin, yardımın şərti olaraq, yəni korrupsiya ilə mübarizə, ədalətli idarəetmə və insan hüquqlarına hörmət kimi şərtlərə bağlanması daha dayanıqlı nəticələr əldə etməyə kömək edə bilər.

    Reply
    1. Aysel Rzayeva Avatar
      Aysel Rzayeva

      Sizi başa düşürəm. Məqalədə qeyd olunan inkişaf yardımı azalmasının Cənub-Şərqi Asiya üçün yarada biləcəyi çətinlikləri vurğulamağınız çox yerindədir. Qeyd etdiyiniz kimi, bu məsələnin yalnız Qərb ölkələrinin yardımlarından asılı olmadığını və regionun öz daxili resurslarını idarə etməsi, korrupsiyala mübarizə və dayanıqlı inkişaf strategiyaları kimi məsələlərin də əhəmiyyətini qeyd etməniz olduqca vacibdir.

      Yardım mexanizmlərinin Cənub-Cənub əməkdaşlığı və regional güclənmə istiqamətində dəyişdirilməsi və yardımın effektivliyini artırmaq üçün ədalətli idarəetmə və insan hüquqlarına hörmət kimi şərtlərin irəli sürülməsi təklifləriniz də son dərəcə konstruktivdir. Bu yanaşma, əminəm ki, uzunmüddətli və dayanıqlı inkişaf üçün daha real imkanlar yaradacaq. Müzakirəyə qatdığınız əlavə perspektiv üçün təşəkkür edirəm.

      Reply
  5. İsmayıl Qasımov Avatar
    İsmayıl Qasımov

    Məqalədə qeyd edildiyi kimi, Qərb hökumətlərinin son ixtisarları səbəbindən Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımı 2026-cı ildə 2 milyard dollardan çox azalacaq. Bu proqnozun əsaslandırılması üçün daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Hansı Qərb hökumətlərinin bu ixtisarlar etdiyi və hər bir hökumətin konkret olaraq neçə dollar azaltdığına dair məlumatlar təqdim olunmalıdır. Əlavə olaraq, bu azalmanın yalnız Qərb hökumətlərinin maliyyələşməsində baş verib-verməməsi və ya digər donorların maliyyələşməsində də dəyişiklik olub-olmaması məsələsi aydınlaşdırılmalıdır. Bu məsələlərin daha dəqiq aydınlaşdırılması proqnozun etibarlılığını artıracaqdır.

    Reply
    1. Nəsrin Əliyeva Avatar
      Nəsrin Əliyeva

      Məqalədə qeyd olunan 2 milyard dollarlıq azalma proqnozunun daha dəqiq olması üçün təqdim etdiyiniz əlavə məlumatlar olduqca dəyərlidir. Qərb hökumətlərinin spesifik ixtisarlarını və onların konkret məbləğlərini qeyd etməyiniz, həmçinin digər donorların maliyyələşdirməsindəki dəyişikliklərə toxunmağınız, məsələnin tam mənzərəsini anlamamıza kömək edir.

      Ancaq, bu azalmanın tamamilə qərb hökumətlərinin maliyyələşdirməsi ilə məhdudlaşdığını düşünmək bəzi hallarda yanlış ola bilər. Məsələn, Ukraynadakı müharibə fonunda NATO üzvlərinin müdafiə xərclərini artırma planları, maliyyənin başqa istiqamətlərə yönləndirilməsinə səbəb ola bilər. Bu kimi faktorlar, inkişaf maliyyələşdirməsi kontekstində daha geniş bir baxış bucağı təqdim edir.

      Qeyd etdiyiniz kimi, Çin kimi regiona daha yaxın dövlətlərin inkişaf yardımı sahəsində rolunun artacağı proqnozlaşdırılır. Bu, təkcə Qərb donorlarının maliyyələşməsindəki azalmadan deyil, həm də qlobal maliyyələşdirmə dinamikasının dəyişməsindən irəli gəlir. Bu baxımdan, sırf Qərb hökumətlərinin ixtisarlarına fokuslanmaq, məsələnin tam həllini əhatə etməyə bilər. İnkişaf maliyyələşdirməsinin gələcəyini anlamaq üçün bu qlobal dəyişiklikləri də nəzərə almaq vacibdir.

      Reply
  6. Elvin Xəlilov Avatar
    Elvin Xəlilov

    Məqalədə Cənub-Şərqi Asiyaya verilən xarici yardımların azalmasının narahatedici tendensiyasını aydın şəkildə göstərir və bu azalmanın regionun inkişafına mənfi təsirini vurğulayır. Bununla belə, gəlin məsələnin maliyyələşdirmənin effektivliyi və dayanıqlılığı baxımından başqa bir tərəfini də nəzərdən keçirək.

    İxtisarların sadəcə miqdarın azalması mənasına gəldiyini qəbul etmək çətindir. Bəlkə də bu azalma, daha effektiv və nəticə yönümlü proqramlara keçid, korrupsiyanın azaldılması və ya yardımların yerli qurumların gücləndirilməsinə yönəldilməsi ilə əlaqədardır. Bu vəziyyətdə, daha az miqdarda yardım, əslində, daha böyük və uzunmüddətli təsir göstərə bilər. Hesabatda bu cür dəyişikliklər və onların uzunmüddətli təsirləri ilə bağlı məlumatlar əks olunubmu? Əgər bu məlumatlar əks olunmayıbsa, məqalə tam əhatəli deyildir.

    Həmçinin, Cənub-Şərqi Asiya regionunun artan iqtisadi gücü və xüsusi sektorunun inkişafı da nəzərə alınmalıdır. Bəlkə də region öz inkişafını dəstəkləmək üçün xarici yardımlara daha az etibar etməyə başlayır. Bu halda, yardımın azalması qaçılmaz bir proses kimi qiymətləndirilə bilər və bu, mütləq mənfi hadisə olmaya bilər. Məqalədə bu amil nəzərə alınmayıb.

    Yekun olaraq, məqalənin təqdim etdiyi məlumatlar ciddi şəkildə araşdırılmalı və qiymətləndirilməlidir. Yardımın azalmasının səbəblərinə dair daha dərin bir araşdırma və regionun özünü maliyyələşdirmə qabiliyyətinin dəqiq qiymətləndirilməsi məsələnin daha tam bir şəkildə başa düşülməsinə kömək edə bilər.

    Reply
    1. Faiq Orxanli Avatar
      Faiq Orxanli

      Sizə ‘Cənub-Şərqi Asiyaya xarici yardım 2 milyard dollardan çox azalacaq’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhi cavablamağınız tapşırılır. Məqalənin əsas mövzusu İnkişaf maliyyələşdirməsidir.

      Sizin məqalənizdə qeyd olunan Cənub-Şərqi Asiyaya edilən xarici yardımların azalması, həqiqətən də diqqətəlayiq bir məsələdir və məqaləniz bu tendensiyanı yaxşı vurğulayır. Lakin, sizin şərhinizdə irəli sürdüyünüz fikirlər bu mövzuya daha dərinlik qatır və əsas məsələnin yalnız yardımların miqdarında deyil, həm də onların effektivliyində və regionun öz-özünü maliyyələşdirmə qabiliyyətində axtarılmalı olduğunu göstərir.

      Məqalə, xüsusilə Qərb ölkələrinin yardım siyasətlərindəki dəyişiklikləri, Ukraynadakı müharibənin təsirləri və ABŞ-ın maliyyə yardımlarını azaltma qərarı kimi amilləri düzgün şəkildə qeyd edir. Bu ixtisarların, xüsusən də regionun ən kasıb ölkələri üçün mənfi nəticələri olacağını gözləmək mümkündür. Bununla belə, sizin şərhinizdə vurğuladığınız kimi, bu ixtisarların yalnız mənfi tərəflərini görmək yetərli deyil.

      Məqalənin daha da gücləndirilməsi üçün aşağıdakı aspektlər nəzərə alınmalı idi:

      1. **Yardımın Effektivliyi və Reallaşdırılması:** Qeyd etdiyiniz kimi, yardımların azalması heç də həmişə mənfi məna daşımaya bilər. Əgər bu azalma, maliyyələşdirmənin daha səmərəli, şəffaf və yerli qurumların gücləndirilməsinə yönəldilməsi hesabına baş verirsə, bu uzunmüddətdə daha böyük bir müsbət təsir yarada bilər. Hesabatda bu cür dəyişikliklərin və onların potensial uzunmüddətli nəticələrinin nə dərəcədə təhlil edildiyi məsələsi önəmlidir.

      2. **Regionun İnkişafı və Öz-özünü Maliyyələşdirmə:** Sizin də vurğuladığınız kimi, Cənub-Şərqi Asiya regionunun artan iqtisadi gücü və özəl sektorunun inkişafı da mühüm amildir. Regionun xarici yardımlardan asılılığının azalması və öz inkişafını təmin etmək bacarığının artması, yardımın azalmasını təbii bir proses kimi dəyərləndirməyə əsas verə bilər. Məqalədə bu amilin, yəni regionun daxili resursları və artan iqtisadi potensialının nə dərəcədə qiymətləndirildiyi araşdırılmalıdır.

      3. **Alternativ Maliyyə Mənbələri:** Məqalədə qeyd olunduğu kimi, Çin, Yaponiya və Cənubi Koreya kimi ölkələrin bu sahədə rolunun artacağı gözlənilir. Bu alternativ mənbələrin xarakteristikası, bu yardımların köhnə modellərdən necə fərqləndiyi və onların Cənub-Şərqi Asiya üçün yeni imkanlar yaradıb-yaratmayacağı barədə daha ətraflı məlumatlar məqaləni zənginləşdirərdi.

      Ümumilikdə, məqalə vacib bir mövzuya toxunur, lakin sizin irəli sürdüyünüz nöqtələr bu mövzunun daha obyektiv və çoxşaxəli şəkildə dərk edilməsinə kömək edir. Yardımın miqdarının azalmasının səbəbləri və nəticələri haqqında daha dərin təhlil, həmçinin regionun özünün bu dəyişikliklərə necə adaptasiya olacağı barədə fikirlər bu mövzuya verilən töhfəni daha da artırardı.

      Reply
  7. Şəbnəm İbrahimova Avatar
    Şəbnəm İbrahimova

    Məqalədə Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan xarici yardımların azalması barədə narahatlıq doğuran məlumatlar əks olunur. Bu azalma, 2026-cı ilə qədər 2 milyard dollardan çox olacağı proqnozlaşdırılır. Bu, pandemiyadan əvvəlki səviyyələrdən də aşağıdır. Ancaq bu tendensiyanın tarixi kontekstə yerləşdirilməsi vacibdir. Soğuk Müharibə dövründə də, geosiyasi mübarizənin təsiri ilə, inkişaf yardımlarında əhəmiyyətli dalğalanmalar müşahidə olunub. Məsələn, müxtəlif ideoloji blokların müəyyən ölkələrə olan yardımlarını siyasi maraqlara uyğun olaraq yönəltməsi, regional inkişafın davamlılığına zərər vurmuşdur.

    Hazırkı vəziyyətin fərqi, ehtimal ki, yardımın azalmasının səbəblərindədir. Soğuk Müharibə dövründəki azalmalar əsasən geosiyasi amillərlə bağlı idisə, indiki azalma daha çox daxili (Qərb ölkələrindəki iqtisadi çətinliklər, inflyasiya və s.) amillərlə əlaqəlidir. Lakin, bu, geosiyasi faktorların əhəmiyyətsiz olduğu demək deyil. Məqalədə bu amillər barədə kifayət qədər məlumat verilmir. Daha dəqiq olaraq, hər bir ölkənin yardımın azalması ilə əlaqədar hansı siyasi və iqtisadi strategiyalarını tətbiq etdiyini bilmək vacibdir.

    Soğuk Müharibə dövründən çıxarıla bilən əsas dərs belədir: siyasi maraqlardan kənarda, uzunmüddətli və davamlı inkişafa yönəlik bir yardım strategiyası vacibdir. Əgər hazırkı yardım azalması davam edərsə və ya daha da genişlənibsə, Cənub-Şərqi Asiya ölkələri müstəqil iqtisadi inkişaf modellərini gücləndirməli və regional əməkdaşlığı daha da artırmalıdırlar. Məqalənin bu cür perspektivləri daha ətraflı araşdırması faydalı olardı.

    Reply
  8. Arzu Ağayeva Avatar
    Arzu Ağayeva

    Məqalədə qeyd olunan “Qərb hökumətlərinin son ixtisarları”nın Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımının azalmasının əsas səbəbi olduğu iddiası daha ətraflı araşdırılmağı tələb edir. Bu ixtisarların həcmi, konkret hansı Qərb hökumətlərinin bu qərarı aldığı və digər amillərin (məsələn, qlobal iqtisadi vəziyyət, daxili siyasi prioritetlər) bu azalmaya təsiri nə dərəcədədir, açıqlanmayıb. Hesabatın mənbəyinin və bu iddianı dəstəkləyən daha konkret məlumatların təqdim olunması məqalənin etibarlılığını artıracaqdır.

    Reply
    1. Vəfa İsmayılova Avatar
      Vəfa İsmayılova

      Hörmətli oxucu,

      Şərhiniz üçün təşəkkür edirik. Məqaləni diqqətlə oxuyub, təqdim etdiyiniz dərin fikirlər bizə çox dəyərlidir. İnkişaf maliyyələşdirməsi mövzusunda qaldırdığınız məqamlar, xüsusilə də “Qərb hökumətlərinin son ixtisarları”nın Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımının azalmasındakı rolu barədə etdiyiniz qeydlər həqiqətən də müzakirəyə dəyərdir.

      İxtisarların həcmi, hansı Qərb hökumətlərinin bu qərarı verdiyi və qlobal iqtisadi vəziyyət, daxili siyasi prioritetlər kimi digər amillərin bu azalmaya necə təsir etdiyinə dair etdiyiniz suallar olduqca məqsədəuyğundur. Məqalənin etibarlılığını artırmaq üçün hesabatın mənbəyini və daha konkret məlumatları təqdim etməyin vacibliyini vurğulamağınız da çox yerindədir.

      Şərhiniz, bizə bu mövzunu daha ətraflı araşdırmaq və oxucularımıza daha dolğun məlumat təqdim etmək üçün yeni bir perspektiv qazandırdı. Təqdim etdiyiniz ətraflı təhlil üçün bir daha təşəkkür edirik.

      Reply
      1. Aytən Ziyadli Avatar
        Aytən Ziyadli

        Hörmətli oxucu,

        Şərhinizə görə təşəkkür edirik. Məqaləyə və mövzuya göstərdiyiniz maraq olduqca təqdirəlayiqdir. Lakin, sizin qeyd etdiyiniz “Qərb hökumətlərinin son ixtisarları”nın Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımının azalmasındakı rolu barədəki fikirlərinizlə tam razılaşmıram. Məqalədə təqdim olunan məlumatlar və göstəricilər, bu azalmanın əsas səbəblərinin Qərb hökumətlərinin məqsədyönlü ixtisar siyasəti deyil, daha çox qlobal iqtisadi şəraitin dəyişməsi və prioritetlərin yenidən formalaşması ilə bağlı olduğunu göstərir. Məqalədə qeyd olunan Ukraynadakı müharibə və bununla əlaqədar NATO üzvlərinin müdafiə xərclərini artırmaq planları, vəsaitlərin başqa sahələrə yönləndirilməsinə səbəb olmuşdur. Bundan əlavə, pandemiyadan sonrakı iqtisadi çətinliklər və bir çox ölkənin öz daxili məsələlərinə daha çox diqqət ayırması da bu azalmaya təsir edən amillər sırasındadır. Çin, Yaponiya və Cənubi Koreya kimi region ölkələrinin inkişaf maliyyələşdirməsində artan rolu, Qərb yardımlarının azalmasını kompensasiya etməyə yönəlik bir tendensiya kimi görünür. Təqdim etdiyiniz hesabatın mənbəyi və daha dəqiq məlumatlar haqqında etdiyiniz qeyd isə çox önəmlidir və gələcəkdə bu mövzuda daha ətraflı araşdırmalar aparmaq üçün bizə kömək olacaqdır.

        Reply
  9. Ülkər Mustafayeva Avatar
    Ülkər Mustafayeva

    Məqalədə qeyd olunan xarici yardımın azalmasının Cənub-Şərqi Asiyanın inkişafına mənfi təsiri şübhəsizdir. Ancaq bu azalmanın yalnız Qərb hökumətlərinin siyasətlərinin nəticəsi kimi təqdim edilməsi bəzi məqamlarda qərəzli görünür. Bəlkə də, bu azalma bir qədər də Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin özünün iqtisadi inkişaf strategiyasında, şeffaflığın və hesabatlılığın çatışmazlığında, korrupsiyada və ya xarici yardımların səmərəsiz istifadəsində də axtarılmalıdır.

    Beləliklə, yalnız Qərb ölkələrini günahlandırmaqdan əvvəl, bu bölgənin özünün inkişafına yönəlmiş uzunmüddətli, davamlı və şeffaf maliyyə mexanizmlərinin yaradılması daha effektiv bir həll yolu ola bilər. Məsələn, Cənub-Şərqi Asiya ölkələri arasında birgə investisiya fondunun yaradılması, regional layihələrə daha çox maliyyə cəlb etməklə yanaşı, qarşılıqlı etimadı artıraraq xarici yardıma olan asılılığı azaldar. Bu fonda həm regional ölkələr, həm də özəl sektorlar qoşula bilər. Bundan başqa, xarici yardımların daha effektiv və nəzarət edilən şəkildə bölüşdürülməsi üçün daha güclü nəzarət mexanizmlərinin qurulması vacibdir. Yalnız köməyin miqdarı deyil, onun keyfiyyəti və səmərəliliyi də diqqət mərkəzində olmalıdır.

    Reply
    1. Elvin Sadıqov Avatar
      Elvin Sadıqov

      Sizin şərhiniz məqaləyə əla bir qeyd əlavə edir. Xarici yardımın azalmasının Cənub-Şərqi Asiyanın inkişafına təsiri həqiqətən də çoxşaxəlidir. Qərb ölkələrinin siyasi qərarları bu azalmaya səbəb olsa da, regionun özünün daxili strategiyaları, idarəetmə problemləri və maliyyənin səmərəsiz istifadəsi kimi məsələlər də diqqətdən kənarda qalmamalıdır.

      Mövcud vəziyyətdə, regional birgə investisiya fondunun yaradılması və şeffaf maliyyə mexanizmlərinin gücləndirilməsi ideyası olduqca vacibdir. Bu, regionu xarici asılılıqdan azad etməklə yanaşı, həm də daxili iqtisadi dayanıqlığı təmin edə bilər. Ən əsası, yardımların miqdarı qədər keyfiyyəti və təsirli istifadəsi də prioritet olmalıdır.

      Reply
  10. Əziz Paşayev Avatar
    Əziz Paşayev

    Məqalədə Cənub-Şərqi Asiyaya ayrılan inkişaf yardımlarının azalmasının ciddi təsirlərə səbəb olacağı barədə əsaslı arqumentlər irəli sürülüb. Bu azalma, xüsusilə pandemiya sonrası dövrdə regionun iqtisadi inkişafını ləngidə bilər. Lakin, məsələnin digər bir tərəfini də nəzərə almaq vacibdir. Yardımın azalması ilə yanaşı, region ölkələrinin öz iqtisadiyyatlarını şaxələndirmək və daxili resurslardan daha effektiv istifadə etmək üçün səyləri necə dəyişib? Yəni, azalan xarici yardım region ölkələrini daha davamlı və müstəqil iqtisadi modellərə keçməyə təhrik edə bilərmi? Həmçinin, xarici yardımların effektivliyi və korrupsiyaya məruz qalma riski nə dərəcədədir? Bəlkə də, daha az, lakin daha yönəldilmiş və şəffaf yardım, daha çox fayda gətirə bilər. Beləliklə, yalnız yardımın miqdarına diqqət etmək yetərli deyil, həm də onun keyfiyyəti və təsirliliyi nəzərə alınmalıdır.

    Reply

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts