ABŞ İrana Hərbi Zərbələr Endirib: Nüvə Obyektləri Tamamilə Dağıdılıb
ABŞ müdafiə naziri Pete Hegseth və Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri general Dan “Razin” Caine bazar günü səhər Pentaqondan mətbuat konfransı keçirərək, ABŞ ordusunun İranın nüvə obyektlərinə uğurlu zərbələri barədə ətraflı məlumat veriblər. Bu əməliyyat, İranın nüvə proqramını ciddi şəkildə zəiflətmək məqsədi daşıyırdı.
“Gecə Çəkici” Əməliyyatının Detalları
Müdafiə naziri Hegseth bazar günü səhər Pentaqondan bildirib ki, “Keçən gecə, ABŞ prezidenti Donald Trampın əmri ilə, ABŞ Mərkəzi Komandanlığı İranın Fordow, Natanz və İsfahan şəhərlərindəki üç nüvə obyektinə dəqiq zərbə endirərək İranın nüvə proqramını məhv etdi və ya ciddi şəkildə zəiflətdi”. O, əlavə edib: “Bu, inanılmaz və böyük bir uğur idi. Ali baş komandanımızdan aldığımız əmr diqqətli, güclü və aydın idi – biz İranın nüvə proqramını darmadağın etdik. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, əməliyyat İran qoşunlarını və ya İran xalqını hədəf almayıb.”
Mətbuat konfransı, ABŞ prezidenti Donald Trampın şənbə gecəsi saat 22:00-da, İranın üç nüvə obyektinə uğurlu zərbələri elan etməsindən bir neçə saat sonra keçirilib. General Caine, medianı “Gecə Çəkici” adlandırılan zərbələr barədə məlumatlandırıb. O qeyd edib ki, əməliyyat sualtı qayıqlardan, onlarla Tomahawk qanadlı raketlərindən istifadəni və 2001-ci ildən bəri ən uzun B-2 “Spirit” bombardmançı missiyasını əhatə edib. Caine deyib: “Keçən gecə təxminən saat 17:00 (Şərq standart vaxtı ilə) və zərbə paketi İrana daxil olmazdan əvvəl, Mərkəzi Komandanlığın məsuliyyət zonasında yerləşən ABŞ sualtı qayığı əsas yerüstü infrastruktur hədəflərinə iyirmidən çox Tomahawk qanadlı raketi atdı. ABŞ bir neçə aldatma taktikasından istifadə etdi.”
Trampın Tarixi Çıxışı və Siyasi Reaksiyalar
“Bu, Vaşinqtonda çox az adamın planın vaxtını və xarakterini bildiyi yüksək məxfi bir missiya idi,” Caine əlavə edib. O, əməliyyatın detallarını açıqlayarkən yanındakı qrafikə istinad edib: “Cümə gecəsindən şənbə səhərinə keçən gecə, taktiki sürprizi qorumaq planının bir hissəsi olaraq, materik ABŞ-dan böyük bir B-2 zərbə paketi bombardmançıları yola çıxdı. Paketin bir hissəsi qərbə və Sakit okeana doğru hərəkət etdi – aldatma cəhdi olaraq, yalnız Vaşinqtonda və Tampada çox az sayda planlaşdırıcı və əsas liderlər üçün məlum idi.”
ABŞ prezidenti Donald Tramp, ABŞ-ın İranın nüvə obyektlərinə zərbələr endirdiyini şənbə axşamı “Truth Social” paylaşımında elan edib. Bu açıqlamadan əvvəl heç bir media sızması və ya zərbələrin qaçılmaz olduğuna dair göstəricilər yox idi. Prezident altı B-2 “Spirit” bombardmançısına İranın Fordow, Natanz və İsfahan nüvə obyektlərinə zərbələr endirmək əmrini verib. Tramp, şənbə gecəsi zərbələri elan etdikdən qısa müddət sonra Fox News-dan Sean Hannityə bildirib ki, Fordow nüvə sahəsinə beş-altı bunker dağıdan bomba atılıb.
Sonradan Tramp, Ağ Evdən, vitse-prezident JD Vance, müdafiə naziri Pete Hegseth və dövlət katibi Marco Rubionun müşayiəti ilə xalqa müraciət edib. O, İranın nüvə obyektlərinin “tamamilə məhv edildiyini” və ölkənin çətin vəziyyətə düşdüyünü, indi “sülh bağlamalı olduğunu” bildirib. “İranın nüvə zənginləşdirmə obyektləri tamamilə və bütünlüklə məhv edilib,” Tramp deyib. “Və Yaxın Şərqin xuliqanı olan İran indi sülh bağlamalıdır. Əgər bunu etməsələr, gələcək hücumlar daha böyük və qat-qat asan olacaq.”
Tramp öz çıxışında deyib: “Qırx ildir ki, İran ‘Amerikaya ölüm. İsrailə ölüm’ deyir. Onlar bizim insanları öldürür, qollarını, ayaqlarını yol kənarındakı bombalarla partladırlar. Bu onların ixtisası idi. Biz mindən çox insanımızı, Yaxın Şərqdə və bütün dünyada isə yüz minlərlə insanı onların nifrətinin birbaşa nəticəsi olaraq itirmişik.” Prezident, zərbələrə aparan yolda ABŞ-ın İsraillə komanda şəklində işlədiyini bildirib. “Mən Baş nazir Binyamin Netanyahuya təşəkkür edir və onu təbrik edirəm,” o deyib. “Biz bəlkə də heç vaxt olmadığı qədər bir komanda kimi işlədik və İsrailə qarşı bu dəhşətli təhlükəni aradan qaldırmaq üçün böyük yol qət etdik. İsrail ordusuna gördükləri möhtəşəm işə görə təşəkkür edirəm. Və ən əsası, bu gecə bu möhtəşəm maşınları idarə edən böyük Amerika vətənpərvərlərini və bütün ABŞ ordusunu onilliklərdir dünyanın görmədiyi bir əməliyyata görə təbrik edirəm.”
ABŞ-İsrail Əməkdaşlığı və Sülh Çağırışları
General Caine mediaya bildirib ki, şənbə axşamı zərbələri ABŞ-ın rəhbərliyi ilə həyata keçirilib, eyni zamanda İsrailin “İranın imkanlarını zəiflədən” ilkin əməliyyatlarını da tərifləyib. “İsrail inanılmaz hərbi uğur qazanıb, xüsusilə əvvəldə və davam edən İran imkanlarını, İranın buraxılış qurğularını, təkrar istifadə edilə bilən ballistik raketlərini zəiflətməkdə,” Caine deyib. “Müttəfiqimiz İsrailin bacardığını izləmək inanılmaz idi.” O əlavə edib: “Lakin bu zərbəyə gəldikdə, bu, ABŞ tərəfindən idarə olunan və ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi bir əməliyyat idi. Biz son bir həftə yarım ərzində görülən bəzi hazırlıq işlərindən faydalandıq.”
Müdafiə naziri Hegseth vurğulayıb ki, ABŞ prezidenti Donald Tramp zərbələrdən sonra Orta Şərqdə sülhü təmin etməyə fokuslanıb. “Prezidentin dünən gecə ifadə etdiyi kimi, o, sülh istəyir,” Hegseth deyib. “Burada danışıqlar yolu ilə həll olunmuş bir razılaşma olmalıdır. Biz nəticədə nümayiş etdirdik ki, İran nüvə imkanlarına sahib ola bilməz. Bu, bu əməliyyatın çox aydın missiya hədəfidir.”
İsrail iyunun 12-də, aylarla davam edən və nəticəsiz qalan nüvə danışıqları, habelə İranın nüvə proqramını irəli sürdüyünə dair artan narahatlıqdan sonra İrana qarşı qabaqlayıcı zərbələr endirib. Netanyahu bundan qısa müddət sonra zərbələrin “İsrailin varlığına olan İran təhlükəsini geri çevirmək üçün zəruri olduğunu” bəyan edib. Şənbə axşamı zərbələr gözlənilməz idi, çünki Tramp cümə axşamı İrana dair qərarını növbəti iki həftə ərzində verəcəyini bildirmişdi, bu isə belə bir zərbənin həftəsonu baş verməyəcəyini göstərirdi. Missouri-dən Quama doğru hərəkət edən altı B-2 bombardmançısı şənbə günü günorta görünsə də, bunlar aldatma idi və “bəlkə də prezident Trampın qərarı təxirə saldığını göstərmək üçün yayılan çaşdırıcı məlumatların” bir hissəsi idi. Fox News-un Baş Milli Təhlükəsizlik üzrə müxbiri Jennifer Griffin şənbə axşamı zərbələr xəbəri yayılanda deyib: “Quama doğru hərəkət edən həmin altı B-2 bombardmançısı bu zərbədə iştirak etmək üçün İrana vaxtında çata bilməzdilər. Bu mənə onu göstərir ki, bəlkə də Whiteman Hava Qüvvələri Bazasından əlavə bir B-1 paketi şərqə doğru uçmuşdu. Yenə də, bütün bunlar aldatmanın bir hissəsi idi. Prezident Trampın qərarı təxirə saldığını və bunun iki həftədən sonra baş verəcəyini göstərmək üçün bir çox çaşdırıcı məlumatlar yayıldı.”
Prezident Donald Tramp İranın nüvə proqramına qarşı qətiyyətli addımlar atdığına görə Konqres üzvlərindən ikitərəfli təriflər qazanıb. Lakin digər Konqres üzvləri isə hərbi zərbələrdən əvvəl Konqresin təsdiqini almadığına görə Trampı tənqid edib və müharibə riskindən narahatlıqlarını ifadə ediblər.
İranın Ali Rəhbəri Ayətullah Əli Xameneyi hələ zərbələr barədə şərh verməyib. Lakin İranın Xarici İşlər naziri Abbas Araqçi ABŞ zərbələrindən sonra diplomatiyanın qeyri-mümkün bir seçim olduğunu bildirib. “Keçən həftə İsrail diplomatiyanı partlatmaq qərarına gəldikdə biz ABŞ ilə danışıqlarda idik. Bu həftə isə ABŞ diplomatiyanı partlatmaq qərarına gəldikdə biz E3/AB ilə danışıqlar apardıq,” Araqçi X sosial şəbəkəsində yazıb. “Siz hansı nəticəni çıxarardınız?”
Araqçi bazar günü axşam Moskvaya səfər edərək, İranın “strateji tərəfdaşlıq” münasibətlərinin olduğu Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşəcəyini bildirib. Hegseth bazar günü mətbuat konfransında deyib ki, sülh müqaviləsi əldə etmək üçün İranla həm açıq, həm də gizli əlaqələr aparılır. Müdafiə naziri bildirib: “Mən yalnız təsdiq edə bilərəm ki, iranlılara çoxsaylı kanallar vasitəsilə həm açıq, həm də gizli mesajlar birbaşa çatdırılır, onlara sülhə imkan yaratmaq üçün hər cür fürsət verilir. Onlar Amerika mövqeyini dəqiq başa düşürlər. Dəqiq olaraq hansı addımları ata biləcəklərini bilirlər. Və biz onların bunu edəcəyinə ümid edirik.”
24saat
