Category: Yaxın Şərq

Qəzza zolağında İsrail Hücumları: Xəstəxanalar Hədəfdə

İsrail qüvvələri mühasirə altında olan Qəzza zolağının müxtəlif bölgələrini şiddətli atəşə tutaraq ən azı 85 fələstinlini öldürüb, çox sayda insanı isə yaralayıb. Həlak olanlar arasında yardım axtaranlar və məktəblərdə sığınan ailələr də var. Hücumlar, həmçinin sıxlıq müşahidə olunan bir xəstəxananı da hədəf alıb.

Bazar ertəsi davam edən hücumlarda qurbanların 62-si Qəzza şəhəri və ərazinin şimalında qeydə alınıb. İsrail donanması Qəzza şəhərindəki bir limanı vurub. Hərbi əməliyyatların gücləndiyi bu ərazidə ən azı 21 nəfər həlak olub, 30 nəfər isə yaralanıb; ölənlərin və yaralananların çoxu qadın və uşaqlardır. Qəzza şəhərindəki yerindən bildirilənlərə görə, hücum Qəzza limanı yaxınlığındakı məcburi köçkün mərkəzinin mərkəzində baş verib. Bu ərazi, bir çox travma keçirmiş və evlərini tərk etmiş insanlar üçün sığınacaq olaraq istifadə olunur, çadırlarda müşahidə olunan ağır istidən müəyyən dərəcədə rahatlıq təmin edirdi.

Yenə bazar ertəsi İsrail qüvvələri mərkəzi Qəzzadakı Deyr əl-Balahda yerləşən Əl-Əqsa Xəstəxanasının həyətinə zərbələr endirib. Burada minlərlə ailə sığınacaq tapmışdı. Onlayn yayılan görüntülər xəstəxanada böyük xaosun yaşandığını əks etdirir. Hücum nəticəsində məcburi köçkün ailələrin sığındığı çadırlar zədələnib və insanlar təhlükəsiz yerə qaçıblar. Xəstəxanaya edilən hücumun şahidlərindən verilən məlumata görə, ordu “heç bir xəbərdarlıq” etmədən “güclü partlayışa” səbəb olub. Hücumun baş verdiyi yerin yayım nöqtəsindən təxminən 10 metr (33 fut) məsafədə olduğu bildirilir. Xəstəxananın həyətinə bu ilk hücum deyil; bu tibb müəssisəsi İsrail qüvvələri tərəfindən ən azı 10 dəfə birbaşa hədəf alınıb. Bu, tibb müəssisələrinə qarşı inanılmaz sayda hücum deməkdir ki, bu da çətinliklə fəaliyyət göstərən xəstəxanalara əlavə yük yaradır.

Qəzzanın Hökumət Media Ofisi İsrailin hücumunu pisləyərək bunu Fələstin anklavının səhiyyə sisteminə qarşı “sistematik cinayət” adlandırıb. Bildirilib ki, İsrail döyüş təyyarələri Əl-Əqsa Şəhidlər Xəstəxanasının divarları daxilində yerləşən məcburi köçkün çadırını bombalayıb. Bu hücum nəticəsində yaralananlar, maddi ziyan və onlarla xəstənin həyatına birbaşa təhlükə yaranıb. İsrail 22 aylıq müharibə ərzində Qəzzada onlarla xəstəxananı dəfələrlə hədəf alıb. İnsan haqları təşkilatları və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının dəstəklədiyi ekspertlər İsraili anklavın səhiyyə sistemini sistematik şəkildə dağıtmaqda ittiham edib.

‘Zəlzələ Kimi Hiss Olunurdu’

Cənubda isə ABŞ və İsrail tərəfindən dəstəklənən mübahisəli Qəzza Humanitar Fondu (GHF) tərəfindən idarə olunan yardım paylama mərkəzlərində qida axtaran ən azı 15 nəfər İsrailin Qəzzanın cənubundakı Xan Yunisdə həyata keçirdiyi hava zərbəsi nəticəsində həlak olub. Nasser Tibb Kompleksindəki mənbələrə görə, hücumda əlli nəfər də yaralanıb. Bu, GHF-nin mayın sonlarında Qəzzaya məhdud yardım çatdırılmasını öz üzərinə götürdüyü vaxtdan bəri, İsrailin iflic edici blokadası fonunda demək olar ki, 600 fələstinlinin həlak olduğu bu məntəqələrdə hər gün baş verən qətliam dalğasının ən son qurbanlarıdır.

İsrail ordusu bazar ertəsi yardım paylama mərkəzlərində fələstinli mülki şəxslərə ziyan dəydiyini etiraf edərək, “öyrənilən dərslər”dən sonra qüvvələrə təlimat verildiyini və atəş açma hadisələrinin araşdırıldığını bildirib. Bu hadisə, İsrailin “Haaretz” xəbər agentliyinin Qəzzadakı yardım məntəqələri yaxınlığında fəaliyyət göstərən əsgərlərin fələstinlilərə qəsdən atəş açdığını bildirməsindən sonra baş verib. “Haaretz”in adı açıqlanmayan İsrail əsgərlərinə istinadən verdiyi məlumata görə, əsgərlərə fələstinli kütlələrə atəş açmaları və heç bir təhlükə yaratmayan şəxslərə qarşı lüzumsuz ölümcül güc tətbiq etmələri əmr edilib.

İsrail qüvvələri Xan Yunisdə evlərin dağıdılması əməliyyatlarını da həyata keçirir ki, bu da yeni bir quru işğalı qorxusunu artırır. Bu arada, İsrail ordusu şimali Qəzza zolağındakı böyük rayonlarda fələstinlilərə daha çox məcburi evakuasiya təhdidləri verib. İsrail qüvvələrinin əvvəllər fəaliyyət göstərdiyi və genişmiqyaslı dağıntılar qoyub getdiyi bu ərazilər yeni bir köç dalğasına səbəb olub.

Qəzza şəhərindən olan 60 yaşlı beş uşaq atası Salah deyib: “Partlayışlar heç vaxt dayanmadı; məktəbləri və evləri bombaladılar. Zəlzələ kimi hiss olunurdu. Xəbərlərdə atəşkəsin yaxınlaşdığını eşidirik. Yerdə isə ölüm və partlayışlar görürük.” İsrail tankları Qəzza şəhərinin Zeitoun qəsəbəsinin şərq hissələrinə daxil olub və şimaldakı bir neçə ərazini atəşə tutub. Sakinlərin bildirdiyinə görə, təyyarələr içərisində sığınan yüzlərlə ailəni tərk etməyə məcbur etdikdən sonra ən azı dörd məktəbi bombalayıb. Qəzzanın səhiyyə orqanları Zeitoun qəsəbəsinə edilən hücumlarda ən azı 10 nəfərin, Qəzza şəhərinin cənub-qərbində isə ən azı 13 nəfərin həlak olduğunu bildirib. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının məlumatına görə, Qəzzanın 80 faizindən çoxu hazırda İsrail tərəfindən hərbiləşdirilmiş zona və ya məcburi köçkün əmrləri altındadır.

Sülh Danışıqları və Gərginlik

Hücumlar, İsrail rəsmilərinin, o cümlədən İsrailin Strateji Məsələlər Naziri Ron Dermerin ABŞ Prezidenti Donald Trampın administrasiyası tərəfindən yeni atəşkəs təşviqi üçün Vaşinqtona səfəri ərəfəsində baş verib. Əsas vasitəçi Qatar, ABŞ-ın danışıqlara qayıtmaq üçün ciddi niyyətlərinin olduğunu təsdiqləyib, lakin Qətər Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsünün bildirdiyinə görə, bəzi çətinliklər mövcuddur. Sözçü Qəzza zolağında davam edən insan itkilərini qəbul etməyin çətinləşdiyini bildirib və Qəzzada humanitar və hərbi aspektlər arasındakı davamlı əlaqənin qəbuledilməz olduğunu vurğulayıb. Ağ Evdəki danışıqların İran məsələsini və daha geniş regional diplomatik razılaşmaları da əhatə edəcəyi gözlənilir.

İsraildə Baş nazir Benyamin Netanyahunun təhlükəsizlik kabinetinin Qəzzadakı növbəti addımları müzakirə etmək üçün toplanacağı gözlənilirdi. Cümə günü İsrailin hərbi rəisi mövcud quru əməliyyatının məqsədlərinə çatdığını bildirib, bazar günü isə Netanyahu, əsirlərin geri qaytarılması üçün yeni imkanların yarandığını iddia edib. Əsirlərdən 20-sinin hələ də sağ olduğuna inanılır. Son atəşkəs səyləri barədə məlumatlı olan Fələstin və Misir mənbələri, vasitəçilər Qətər və Misirin hər iki tərəflə təmaslarını gücləndirdiyini, lakin yeni atəşkəs danışıqları üçün hələ bir tarixin təyin edilmədiyini bildirib.

24 saat

ABŞ prezidenti Donald Tramp İranın nüvə obyektlərinə birbaşa hücumlar etdikdən sonra dərhal qələbə elan etdi. Onun administrasiyası iddia edirdi ki, “bombardman kampaniyası İranın nüvə silahı yaratmaq qabiliyyətini yox etdikdən sonra dünya daha təhlükəsizdir”.

Lakin hücumların ardından İranın nüvə proqramının nə dərəcədə gerilədiyinə dair geniş müzakirələr gedir. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (MAQATE) rəhbəri Rafael Qrossinin qeyd etdiyi kimi, kraterlər beton qatlarının altında nəyin sağ qaldığı barədə az məlumat verir. Tramp administrasiyası ən azı bir obyektin bunker dağıdan bombalarla hədəflənmədiyini etiraf etdi, çünki o, yeraltında çox dərində idi. İranın sentrifuqalarının və 60 faiz zənginləşdirilmiş uran ehtiyatının taleyi isə naməlum qalır.

İranın nüvə proqramının nə dərəcədə zərər gördüyü qeyri-müəyyən qalsa da, illərdir onu şəffaf saxlayan nüvə silahsızlanma rejimi dağıdılıb. Nüvə yayılmasının qarşısını almaq əvəzinə, bu qısaqörən hərbi əməliyyat, hədəf aldığı nüvə təhdidini gücləndirərək, təkcə Yaxın Şərqi deyil, bütün dünyanı qat-qat daha təhlükəli bir yerə çevirə bilər.

Yaxşı nəzarət altında olan İranın nüvə proqramı

Bu ayki hücuma qədər, İranın nüvə proqramı əsasən dinc xarakter daşıyırdı. O, 1950-ci illərdə ABŞ-ın “Sülh üçün Atomlar” təşəbbüsü ilə başladı. Növbəti onilliklər ərzində proqram genişlənərək bir sıra nüvə obyektini əhatə etdi.

Bunlara hazırda fəaliyyətsiz olan Arak ağır su reaktoru; 1967-ci ildə ABŞ-ın köməyi ilə inşa edilmiş və tibbi izotop istehsalı üçün istifadə olunan Tehran Tədqiqat Reaktoru; İsfahandakı uranın çevrilməsi və nüvə yanacağının istehsalı kompleksi; ölkənin əsas zənginləşdirmə sahəsi olan Natanz nüvə obyekti; Qum yaxınlığındakı Fordo yeraltı zavodu; və Rusiyadan tədarük olunan yanacağa əsaslanan, hazırda İranda fəaliyyət göstərən yeganə Büşəhr nüvə elektrik stansiyası daxildir. Bundan əlavə, İran daha iki nüvə qurğusu – Darkhovin və Sirik elektrik stansiyası layihələri – inşa edir, lakin bunlar hələ də erkən mərhələlərdədir.

İranın nüvə proqramının bütün aspektləri onilliklər ərzində MAQATE tərəfindən dəqiq nəzarət altında idi. Ölkə 1968-ci ildə Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinin (NPT) tərəfdaşı oldu, bununla da hüquqi olaraq nüvə silahı əldə etməkdən imtina etməyi və bütün nüvə materiallarını MAQATE-nin təminatları altına yerləşdirməyi öhdəsinə götürdü.

İran 1974-cü ildə Hərtərəfli Təminat Müqaviləsini imzaladı və 18 nüvə obyektini, eləcə də nüvə materiallarının istifadə olunduğu obyektlərdən kənarda doqquz yeri elan etdi. Bunlara zənginləşdirmə zavodları, tədqiqat reaktorları, çevrilmə və yanacaq istehsalı obyektləri, laboratoriyalar və radioizotop istifadə edən xəstəxana sahələri daxil idi. Bəzi hallarda, xüsusilə 2002-ci ildə əvvəllər gizli olan obyektlər aşkar edildikdən sonra, MAQATE daha müdaxiləçi yoxlama tədbirləri həyata keçirdi və İrana Əlavə Protokolu – genişləndirilmiş yoxlamalar üçün bir razılaşmanı – həyata keçirmək üçün təzyiq göstərdi. Ölkə 2003-cü ildən 2006-cı ilə qədər bunu könüllü olaraq etdi.

2015-ci ildə İran ABŞ, Böyük Britaniya, Çin, Rusiya, Fransa və Almaniya ilə Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planını (JCPOA) imzaladı. O, uranın zənginləşdirilməsinə sərt məhdudiyyətlər qəbul etdi və sanksiyaların ləğvi müqabilində uran ehtiyatını 97 faiz azaltmağa razılaşdı. MAQATE-yə İranın proqramına əvvəlkindən də geniş giriş hüququ verildi və nüvə obyektlərində kameralar və məsafədən idarə olunan sensorlar quraşdırmağa icazə verildi, bu da real vaxt rejimində monitorinqə imkan verdi. Bu genişlənmiş giriş İranın nüvə proqramının bütün əsas obyektlərini, o cümlədən ABŞ tərəfindən bu yaxınlarda hücuma məruz qalan Natanz, Fordo və İsfahanı əhatə edirdi. JCPOA qüvvədə olduğu müddətcə çox effektiv olduğunu sübut etdi.

Nüvə diplomatiyasının sarsıdılması

2018-ci ildə, ilk prezidentlik dövründə, ABŞ prezidenti Donald Tramp JCPOA-dan çıxmaq qərarına gəldi, iddia edərək ki, müqavilənin müddəalarına görə İran “çox az qarşılığında çox şey” əldə edib. Avropalı müttəfiqlərin razılaşmanı qorumaq üçün dəfələrlə xahişlərinə baxmayaraq, ABŞ sanksiyaları yenidən tətbiq etdi və İran iqtisadiyyatını iflic etmək üçün “maksimum təzyiq” kampaniyasına başladı.

Trampın geri çəkilməsinin nəticələri sürətli oldu. Müqavilənin faydalarından məhrum olan İran, müqaviləyə riayət etməyi azaltmağa başladı. 2020-ci ildə, Trampın əmri ilə həyata keçirilən hava zərbəsi nəticəsində İran generalı Qasım Süleymani öldürüldükdən sonra, Tehran nüvə müqaviləsi çərçivəsində heç bir əməliyyat məhdudiyyətinə tabe olmayacağını elan etdi.

Təəccüblü deyil ki, Trampın hərəkətləri İranla yeni danışıqları qat-qat çətinləşdirdi. İkinci Tramp administrasiyası dövründə ABŞ rəsmiləri İranla danışıqları bərpa etməyə çalışdı və bir neçə raund dolayı müzakirələr apardı. İran liderləri yeni bir razılaşmanın sarsılmayacağı və ya sanksiyaların yenidən birtərəfli qaydada tətbiq edilməyəcəyinə dair təminatlar tələb etdilər, lakin Vaşinqton çox az çeviklik göstərdi, əvəzində daha sərt tələblər irəli sürdü. İranın baxışından, təklif olunan JCPOA-dan daha az əlverişli bir razılaşma idi və vədlərinin etibarsız olduğu sübut edilmiş bir ölkədən gəlirdi.

ABŞ-İsrail hücumları danışıqları bərpa etmək səylərini demək olar ki, məhv etdi. Hücumlardan bir neçə saat sonra İran Omanla ABŞ arasında növbəti danışıqları ləğv etdi və danışıqçılarının vətənə qayıtmasını əmr etdi. Hücumlardan sonrakı günlərdə İran parlamenti NPT-dən çıxmaq üçün qanun layihəsi hazırlamağa başladı. Əgər İran bunu həyata keçirərsə, bu geri çəkilmə qlobal silah nəzarətinin təməl müqaviləsinin pozulmasına səbəb ola bilər. Yarım əsrdən çoxdur ki, NPT nüvə bombasını bir neçə dövlətlə məhdudlaşdırıb. İranın indi çıxması, Şimali Koreyanın 2003-cü ildə NPT-dən uzaqlaşmasından və dörd il sonra nüvə silahı sınaqdan keçirməsindən bəri müqavilənin ən əhəmiyyətli pozuntusu olacaq.

NPT-dən kənarda İran heç bir məhdudiyyətə və ya yoxlamaya tabe olmayacaq, dünyanı onun fəaliyyətləri barədə məlumatsız qoyacaq. Qeyri-şəffaf bir İranın nüvə proqramı ehtimal ki, digər regional gücləri də eyni addımı atmağa sövq edəcək, onilliklərin məhdudiyyətlərini pozacaq. NPT-dən çıxmaq asan olmaq üçün nəzərdə tutulmayıb. O, üç ay qabaqcadan bildiriş, ictimai əsaslandırma, keçmiş pozuntulara görə davamlı məsuliyyət və idxal edilmiş bütün nüvə texnologiyalarının təhvil verilməsi və ya davamlı mühafizəsini tələb edir. Müqavilənin depozitar dövlətləri və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurası, çıxan tərəfin hələ də masa arxasında qalmaqda hər hansı bir dəyər gördüyü fərz edilərsə, təzyiq etmək üçün bu addımlardan istifadə edə bilər.

İran hələ NPT-dən çıxdığını elan etməsə də, parlamenti MAQATE ilə bütün əməkdaşlığı dayandırmaq üçün qanun qəbul etdi. Bu, İranın çoxşaxəli diplomatiyaya davamlı riayət etmə perspektivlərinin zəif olduğuna dair açıq bir işarədir.

Diplomatiya hələ də yeganə yoldur

MAQATE-nin aktiv təminatları altında olan obyektləri bombalayaraq, ABŞ əslində hər bir nüvə silahı olmayan dövlətə əməkdaşlığın az təhlükəsizlik gətirdiyini bildirdi. Hücumlar təhlükəli bir presedent yaratdı: obyektlərini müfəttişlərə açan və danışıqlar çərçivəsində qalan bir ölkə hərbi gücə məruz qaldı. Əgər dövlətlər NPT-yə riayət etməyin və yoxlamalara icazə verməyin onları hücumdan və ya məcburiyyətdən qorumayacağını qərara gələrsə, nüvə çəkindirici vasitə inkişaf etdirməyin yeganə etibarlı təhlükəsizlik təminatı olduğuna qərar verə bilərlər. Axı, Şimali Koreya nüvə silahı olduğunu açıq şəkildə bildirdikdən sonra ABŞ-ın Şimali Koreya nüvə obyektlərinə zərbələr endirməyi düşünmədiyini görürük.

Bu səhv düşünülmüş güc nümayişinin əldə etmək istədiyi müvəqqəti geriləmə nə olursa olsun, indi bu, daha geniş nüvə silahsızlanma rejiminin və regional sabitliyin strateji bir parçalanmasına səbəb olma riski daşıyır. ABŞ-ın Yaxın Şərqdə və dünyanın qalan hissəsində nüvə silahlanma yarışının qarşısını almaq üçün hələ də bir şansı var. Bunun üçün diplomatiyaya daha çox səy göstərməli və yaratdığı dərin etibarsızlığı açıq şəkildə həll etməlidir.

Razılaşmaya nail olmaq vacibdir, lakin bunun üçün Amerika diplomatiyası danışıqlarda realizmə qayıtmalıdır. Vaşinqton “sıfır zənginləşdirmə” kimi maksimalist tələbdən imtina etməlidir. Silahlara nəzarət mütəxəssisləri qeyd edirlər ki, İranın heç bir zənginləşdirmə qabiliyyətinə malik olmasında israr etmək nüvə silahsızlanma üçün lazımsız və eyni zamanda qeyri-realdır. JCPOA artıq sübut etdi ki, sərt şəkildə məhdudlaşdırılmış zənginləşdirmə proqramı ilə birləşdirilmiş ciddi monitorinq İranın bombaya gedən yollarını effektiv şəkildə bağlaya bilər. ABŞ təhlükəsizlik təminatları və sanksiyaların ləğvi müqabilində belə bir razılaşmanı qəbul etməyə hazır olduğunu bildirməlidir.

Öz növbəsində, Tehran, ədalətli bir razılaşma təklif olunarsa, yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatını xaricə göndərməyə və zənginləşdirmə səviyyələrini yenidən məhdudlaşdırmağa hazır olduğunu bildirdi, baxmayaraq ki, zənginləşdirmə hüququndan tamamilə imtina etməyi rədd edir. Nəticə etibarilə, diplomatiya və davamlı beynəlxalq əlaqələr nüvə yayılması risklərini idarə etmək üçün ən effektiv vasitələrdir, riskli birtərəfli hərəkətlər deyil. Hücumlar ciddi strateji səhv idi. Zərərin bərpası diplomatiyanın çətin işinə eyni dərəcədə dramatik bir şəkildə yenidən sadiq qalmağı tələb edəcək.

24 saat

Qəzzada Mülki Şəxslərin Hədəf Alınması: Dron Hücumları Həyati Təhlükə Yaradır

2025-ci il iyunun 30-da yayılan görüntülər İsrailə məxsus pilotsuz uçuş aparatının Qəzza şəhərində əlində bir kisə un daşıyan fələstinlini hədəf alaraq öldürdüyünü təsdiqləyib. Bu dəhşətli hadisə bölgədəki mülki əhalinin üzləşdiyi ağır vəziyyəti bir daha gözlər önünə sərib.

Qeyd olunur ki, İsrail qüvvələri Qəzza Humanitar Fondu tərəfindən idarə olunan paylama məntəqələrindən qida əldə etməyə çalışan 600-ə yaxın insanı öldürüb. Bu, münaqişə zonasında ərzaq təminatının nə qədər təhlükəli bir prosesə çevrildiyini göstərir.

BMT-dən Kəskin Reaksiya: Yardımlaşma Mərkəzləri “Ölüm Tələsi” Adlandırılır

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) bu məntəqələri kəskin şəkildə qınayaraq onları “iyrənc” və “ölüm tələsi” adlandırıb. Təşkilat, ehtiyac içində olan insanların həyatını təmin etməli olan yerlərin faciəvi şəkildə qurbanlara çevrildiyini vurğulayıb. Bu, bölgədəki humanitar vəziyyətin acınacaqlı halını bir daha ortaya qoyur.

Beynəlxalq təşkilatlar və insan haqları müdafiəçiləri dəfələrlə tərəfləri mülki əhalini qorumağa və yardımların fasiləsiz çatdırılmasını təmin etməyə çağırıb. Lakin son hadisələr göstərir ki, bölgədə vəziyyət getdikcə daha da gərginləşir və dinc sakinlər üçün təhlükə artır.

24 saat

İzmirdə Güclü Küləklərin Qızışdırdığı Yanğınlar

Türkiyənin qərbində, Egey dənizi sahilində yerləşən İzmir vilayətində güclü küləklərin təsiri ilə alovlanan böyük meşə yanğınları ikinci gündür ki, davam edir. Alovlar sürətlə yayılaraq geniş əraziləri bürüyür və yaşayış məntəqələri üçün ciddi təhlükə yaradır. Bu səbəbdən, ətraf kəndlərin sakinləri təhlükəsiz bölgələrə köçürülməkdədir.

Təxliyələr və Yanğınsöndürmə Səyləri

Menderes rayonunda başlamış yanğınlar, xüsusilə də şiddətli küləklər səbəbindən yanğınsöndürmə briqadalarının işini xeyli çətinləşdirir. Təhlükəli zonalardan əhalinin təxliyə edilməsi əsas prioritetlərdən biridir. Yanğınla mübarizəyə həm qurudan, həm də havadan cəlb olunan qüvvələr cəlb edilib.

Quru və Hava Dəstəyi

Yanğınsöndürmə briqadaları yerüstü qruplarla yanaşı, havadan müdaxilə edən helikopter və təyyarələrin dəstəyi ilə alovları nəzarət altına almağa çalışır. Bu cür miqyaslı yanğınlarla mübarizədə hər iki növ resursun koordinasiyalı fəaliyyəti mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Hazırda bütün səylər Menderes ətrafındakı təhlükəni aradan qaldırmağa yönəldilib və vəziyyət daim nəzarətdə saxlanılır.

24 saat

İsrailin Şərqi Qəzzaya Zərbələri: Evakuasiya Çağırışları Fonunda Güclənən Hücumlar

İsrail ordusu Fələstin vətəndaşlarına Qəzza zolağının şərq hissələrindən təxliyə olunmaları barədə göstəriş verdikdən qısa müddət sonra Qəzza şəhərinin şərqinə qarşı ağır bombardmana başlayıb. Bu addım regionda onsuz da gərgin olan vəziyyəti daha da dramatikləşdirərək, dinc əhali arasında böyük təşvişə səbəb olub.

Mülki Əhali Üzərindəki Təsir və Humanitar Çağırışlar

Şərqi Qəzzada yaşayan minlərlə insan İsrailin havadan və qurudan endirdiyi zərbələrin intensivləşməsi ilə üzləşib. Evakuasiya çağırışları, əsasən, Səbra, Zeytun və Şücaıyyə kimi sıx məskunlaşmış rayonları əhatə edir. Sakinlər tələm-tələsik evlərini tərk edərək, nisbətən daha təhlükəsiz hesab edilən ərazilərə sığınmağa çalışırlar. Lakin Qəzza zolağının kiçik ərazisi və mühasirədə olması, təxliyə olunanlar üçün etibarlı sığınacaq tapmaqda ciddi çətinliklər yaradır. Beynəlxalq təşkilatlar bölgədəki humanitar vəziyyətin kritik həddə çatdığını bildirərək, mülki əhalinin müdafiəsi üçün təcili addımların atılmasını tələb edirlər.

Davamlı Hərbi Əməliyyatların Konteksti

Son hərbi əməliyyatlar İsrail və Həmas arasında aylardır davam edən qarşıdurmanın bir hissəsidir. İsrail hökuməti bu zərbələrin Həmas-ın hərbi infrastrukturunu hədəf aldığını bəyan etsə də, bombardmanlar mülki tikililərə və yaşayış məntəqələrinə də ciddi ziyan vurur. Bu cür əməliyyatlar beynəlxalq hüququn müddəaları baxımından mübahisələrə səbəb olur və mülki itkilərin artmasına yol açır. Bölgədəki gərginlik Yaxın Şərqdə sülh perspektivlərini zəiflədir.

Beynəlxalq Reaksiyalar və Gələcək Proqnozlar

Bir çox ölkə və beynəlxalq təşkilatlar Qəzzadakı son hərbi əməliyyatlarla bağlı dərin narahatlıqlarını ifadə ediblər. Onlar tərəfləri gərginliyi azaltmağa və mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etməyə çağırırlar. Lakin hazırda Qəzzadakı vəziyyət, hərbi qarşıdurmanın yaxın vaxtlarda dayanacağına dair ümidləri azaldır. Təxliyə olunan sakinlərin taleyi və bölgədəki humanitar böhranın daha da dərinləşməsi qaçılmaz görünür.

24 saat