Category: Gündəm

Fransada Küçə Musiqisi Festivalı Zamanı Yayılan İynəli Hücumlar

Gecə saat 1:30 radələrində, Bordo küçələrində kütlə seyrəldikdən sonra, Manon qolunda hipodermik iynənin batdığını hiss etdi. “Kimsə sol qoluma toxundu. Əzələmdə keyləşmə hiss etməyə başladım, sanki peyvənd vurduranda olduğu kimi. Təxminən 30 dəqiqə sonra iynə izi göründü,” o, təcrübəsini danışdı. Nə ilə və kim tərəfindən iynə vurulduğunu bilməsə də, o, “panikaya düşmək istəmədiyini” bildirdi.

22 yaşlı Manon, həftəsonu ölkəboyu keçirilən küçə musiqisi festivalı zamanı qeydə alınan iynəli hücumların qurbanı olan təxminən 150 nəfərdən biri idi. Daxili İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, bu hadisələrdə Rohypnol və ya GHB kimi zorlama dərmanlarının istifadə edilib-edilmədiyi hələ də qeyri-müəyyən olaraq qalır. Ölkənin müxtəlif yerlərində baş verən bu Fransadakı hadisələr çoxsaylı təşəbbüskarları əhatə etdiyi görünür.

Sosial Mediya Xəbərdarlıqları və Qorxu Yayılması

Milyonlarla insanı küçələrə çıxaran festivaldan əvvəl, bir feminist təsir edən şəxs sosial mediada qadınların iynələrlə hədəf alınması üçün çağırışlar edildiyini xəbərdar etmişdi. Bazar günü səhər saat 4-dən 7-ə qədər təcili yardım otağında qaldıqdan sonra, Manon təcrübəsi ilə bağlı videosunu TikTok-da paylaşdı. Təhlükəsizlik səbəbindən soyadını açıqlamayan Manon, “Mənim üçün məlumatlılığı artırmaq vacib idi, çünki bu cür iynəli hücumlarla bağlı heç bir şəhadət görməmişdim,” dedi.

O, əlavə etdi: “Sosial mediada bizə diqqətli olmaq tövsiyə edilmişdi, lakin düşünürəm ki, insanlar bu iynəli hücumlar barədə daha çox bilmək istəyir – bu necə baş verir, əlamətləri nədir, necə inkişaf edir. Bu barədə danışmaq mənə rahatlıq verdi, çünki o an tək idim.”

Hüquqi Tədbirlər və Axtarışlar

Xəstəxanadan evə qayıtdıqdan sonra, Manon polisə şikayət etdi. “Bu vacibdir, çünki əgər laqeyd olsaq, ‘başqaları şikayət edər’ desək, heç nə dəyişməz. Mən özümə dedim ki, bəlkə bu, bir təsir yarada bilər.” Şənbə günündən bəri Fransadakı hadisələrlə əlaqədar polis 19-44 yaş arası 14 kişini – həm Fransa vətəndaşlarını, həm də xarici ölkə vətəndaşlarını – saxlayıb. Lakin bu hadisələrlə əlaqədar hələlik heç bir həbs edilməyib. Bu məlumatı çərşənbə axşamı polis sözçüsü Aqata Fuko Radio France-a açıqlayıb.

Ədliyyə Naziri Jerald Darmanin çərşənbə axşamı bildirdi: “Polis bu iynə vurma hadisələrinin arxasındakı cinayətkarları müəyyən etməyib, lakin insidentlər təsdiqlənib.” Nazir əlavə etdi ki, səlahiyyətlilər onlayn olaraq bu hücumlara çağırış edənləri də təqib edəcəklər. Darmanin qeyd etdi: “Qadınları hədəf alan bu çox zərərli iynə oyunları üçün sosial mediada məsuliyyət daşıyanları cinayət məsuliyyətinə cəlb etmək üçün cinayət siyasəti həyata keçiririk.”

Qurbanların Psixoloji Vəziyyəti və Mübarizə Əzmi

Festivaldan əvvəl kişilərin sosial mediada bu cür iynəli hücumlar planladığı barədə xəbərdarlıq edən feminist təsir edən şəxs Abrège Soeur bildirdi ki, təşəbbüskarların “məqsədi yalnız qadınları zəhərləmək deyil, onlarda qorxu yaratmaqdır.” O əlavə etdi: “İnsanlar iynə hücumları olacağını deməyə başlayanda, bu şayiə şəklində yayılır – bəziləri qrup söhbətlərində qeyd edir, digərləri bunu götürür, sadəcə güclənir. Qadınların özlərini daha təhlükəsiz hiss etmələrinə kömək etməliyik.”

Toksikoloji nəticələrini üç həftə gözləməli olan Manon, “son bir neçə gündə demək olar ki, yatmadığını” bildirsə də, yaşadığı təcrübənin onu qorxutmasına izin vermir. “Musiqi Festivalı (Fête de la Musique) xoş əhval-ruhiyyə, musiqi, rəqs və əyləncə zamanı olmalıdır. Kimsə bu anı məhv etmək, bu ruhu öldürmək istədi. Özümə dedim ki, buna məğlub olmayacam. Kədərlənmək və ya qəzəblənmək istəmirəm. Onların qazanmasına izin vermək istəmirəm.”

24 saat

ABŞ prezidenti Donald Tramp çərşənbə günü NATO Baş katibi Mark Rutte tərəfindən yeni bir ləqəblə çağırıldı. Rutte, ona zarafatla “atacan” deyə müraciət etdi.

İki lider NATO zirvəsi öncəsi söhbət edərkən ABŞ prezidenti İran ilə İsrail arasındakı münaqişəni yenidən məktəb həyətində dava edən uşaqlara bənzətdi. Tramp, “Onlar böyük bir dava etdilər. İki uşaq kimi. Onları dayandıra bilməzsiniz. İki-üç dəqiqə dalaşmalarına icazə verin, sonra dayandırmaq daha asan olar” dedi.

Rutte bu şərhin üzərinə Trampa dönərək “O zaman atacan bəzən sərt dil işlətməli olur” deyə cavab verdi. Rutte, Trampın İran və İsrailin atəşkəsdən sonra qarşıdurması barədə “nə etdiklərini bilmirlər” açıqlamasına istinad edirdi. Tramp isə Ruttenin verdiyi ləqəbə gülüşlə qarşılıq verdi.

KİV-DƏ TƏRİF VƏ QƏRİBƏLİK

Bu qədər tərif mətbuatda təəccüb doğurmağa başladı. ABŞ prezidenti və Ruttenin mətbuat konfransı zamanı jurnalistlər, “Trampı bu qədər tərifləməyiniz və verdiyiniz ləqəb sizin üçün alçaldıcı deyilmi?” sualını verdilər. Rutte, “Xeyr, belə düşünmürəm. Bu, bir az zövq məsələsidir” dedi. O, prezidenti “yaxşı bir dost” adlandırdı.

O, həmçinin ABŞ prezidenti Donald Trampın İrana qarşı qətiyyətli mövqeyi və müttəfiqləri müdafiə xərclərini artırmağa məcbur etməsi səbəbindən “hər cür tərifə layiq olduğunu” vurğuladı.

RUTTENİN DONALD TRAMP DİPLOMATİYASI

NATO Baş katibi Rutte, son dərəcə vacib bir məqama təsadüf edən NATO zirvəsində ABŞ prezidentinin dəstəyini itirməmək üçün hər cür addımı atmağa hazır olduğunu bir daha nümayiş etdirdi.

Rutte zirvəni ABŞ prezidenti üçün mümkün qədər qısa müddətə planlaşdırdı və onun Hollandiya Kral Sarayında bir gecəlik qalmasını təşkil edərək hər detallı diqqətlə nəzərdən keçirdi. Bu diplomatiyasında Rutte, öz ləqəbini də haqlı çıxardı. Avropa mətbuatında Rutte, “Trampın Pıçıltıçı Adamı” ləqəbini aldı.

24 saat

ABŞ-ın “Gecəyarısı Çəkici” əməliyyatı dünya gündəminə bomba kimi düşdü. ABŞ-ın B-2 bombardmançı təyyarələri 37 saat fasiləsiz uçaraq indiyə qədər müharibədə heç vaxt istifadə edilməmiş GBU-57 bombaları ilə İranın Natanz, Fardou və İsfahan nüvə obyektlərini vurdu. Bu hücumun təsirləri böyük sarsıntı yaradarkən, əməliyyatı həyata keçirən pilotların 37 saatlıq bu çətin missiyaya necə dözdükləri maraq doğurdu.

ABŞ-dan İrana və geri uçan, tapşırıq bitənə qədər havada qalan bombardmançı təyyarəsi pilotlarının yaşadıqlarını, təqaüddə olan bir B-2 bombardmançı təyyarəsi pilotu ətraflı şəkildə izah etdi. Pilotlar missiya boyu ayıq qalmaq üçün dərman qəbul etdiklərini, tualet və qida ehtiyaclarını necə qarşıladıqlarını və bombalama anını bütün detalları ilə çatdırdılar.

Pilot Dözümlülüyü: Sınırları Aşmaq

Təqaüddə olan Hərbi Hava Qüvvələri Polkovniki Melvin Q. Deaile, bu cür uzun müddətli tapşırıqların nə anlama gəldiyini bilən az sayda şəxsdən biridir. 2001-ci ildə Əfqanıstan üzərində 44 saat davam edən rekord uçuşun iştirakçısı olan Deaile, bu həftəsonu baş tutan əməliyyatı “inanılmaz bir nailiyyət” kimi qiymətləndirdi.

Deaile, öz təcrübəsinə əsaslanaraq 2001-ci il missiyasını xatırlatdı. O dövrdə Əfqanıstandakı hədəflərə çatmaq üçün uzun mənzilli və yüksək hündürlükdə uça bilən B-2 tipli təyyarələrə ehtiyac var idi. Deaile qeyd etdi ki, uçuşdan əvvəl pilotlara yuxu rejimini planlaşdırmaq üçün simulyator təlimi verilirdi. Yəni, pilotların yuxu tənzimləmələri belə təlimin bir hissəsi idi. Bu təlimlər, ümumiyyətlə, təyyarəni 24 saat fasiləsiz idarə edə bilmək üçün vacibdir. Lakin Deaile daha əvvəl 25 saat fasiləsiz pilotluq tapşırığını yerinə yetirdiyini də vurğuladı.

Ayıq Qalmaq və Fizioloji Ehtiyaclar: Kabus Vari Şərtlər

Deaile, ekipajın nə vaxt uçacaqlarını da bilmədiyini bildirdi. Belə uçuşlarda “əmrlər gəldiyi an təyyarələrə gedilir” deyə izah etdi. Buna görə də pilotlar daim hazır olmaq məcburiyyətindədirlər. Tapşırıq günü pilotlar 3-4 saat davam edən brifinqlərdə iştirak edirlər. Uçuş zamanı kritik anlarda hər iki pilot da öz yerlərində olmaq məcburiyyətindədir.

Digər vaxtlarda növbə ilə kokpitdəki kiçik yatağa keçərək üç-dörd saatlıq yuxu yata bilirlər. Lakin bu yuxular da əvvəlcədən müəyyənləşdirilir. Bir B-2 bombardmançı təyyarəsində yatmaq asan deyildi. Deaile bildirdi: “Müharibə bölgəsinə gedən hər kəsin müəyyən bir narahatlığı olar. Amma bədəniniz bir nöqtədə yatmaq məcburiyyətində qalır.” Deaile görə, 24 saat fasiləsiz gündüz uçmaq, bioloji saatı təsir edir və yuxusuzluğu azaldır. Keçmiş pilot, pilotlara ayıq qalmaq üçün “ayıqlıq həbi” adlanan stimulyatorlar verildiyini dedi. Lakin bu asılılıq yaradan maddələrin hazırda istifadə edilməyə biləcəyini də qeyd etdi.

Təyyarədəki tualet şəraiti isə olduqca ibtidai idi. Təyyarədə yalnız təcili hallar üçün istifadə edilən kimyəvi tualet mövcuddur. Tualetin sifonu yoxdur və pilotlar özlərini yalnız sadə nəmli salfetlərlə təmizləmək məcburiyyətindədirlər. Lakin pilotların bu tualeti istifadə etməsi qətiyyən arzuolunmur. Sidik isə daha sadə bir həll yolu ilə qarşılanır. Pilotlar “sızma torbası” adlanan xüsusi torbalara sidik ifraz edirlər. Yəni, pilotlar yerlərindən qalxmadan sidiklərini ağzı bağlı bir torbaya etmək məcburiyyətindədirlər. Deaile bildirdi ki, iki pilot bəzən bu torbaların ağırlığını hesablayaraq vaxt keçirirlər.

Uzun Mənzilli Uçuşlar və Yanacaq İkmalının Sirləri

Missuri ştatındakı Whiteman Hava Bazasından havalanan yeddi ədəd B-2 bombardmançı təyyarələri, iki nəfərlik ekipajları ilə birlikdə İrana doğru yola çıxdı. Bu uzun səyahətdə pilot dözümlülüyünin sərhədləri zorlandı. Əməliyyata 125-dən çox təyyarə qatıldı. Missuridən şərqə doğru İrana yönələn bombardmançı təyyarələri ilə yanaşı, qərbə doğru yanıltıcı uçuşlar edən digər B-2-lər də var idi. ABŞ prezidenti Donald Tramp bu təyyarələri bir “aldatma” olaraq uçurduqlarını qeyd etmişdi.

Döyüş təyyarələri, kəşfiyyat təyyarələri və yanacaq təchizatı tankerləri də bu nəhəng hərəkatın bir hissəsi idi. 37 saatlıq missiya boyunca bombardmançı təyyarələri, havadakı tankerlər sayəsində uçuş zamanı yanacaq ikmalı etdi. Bu da yerə enmə ehtiyacını aradan qaldırdı.

Hər bir B-2, ABŞ rəsmilərinin İranın nüvə proqramını qoruyan dağlıq bölgələrə nüfuz etmək üçün nəzərdə tutulan 500 kiloqram ağırlığında GBU-57 bombalarını daşıyırdı. Bu bombalar ilk dəfə bir müharibədə istifadə edildi. Yeddi bombardmançı təyyarəsi ümumilikdə bir düzindən çox bomba daşıdı. Təyyarələrdən atılan tonlarla ağırlığın qəfil azalmasının B-2 kimi qabaqcıl bir təyyarəyə təsiri demək olar ki, olmadı.

Lakin keçmiş B-2 bombardmançı təyyarəsi pilotu Steven Başamın fikrincə, yorğun ekipaj üçün geri dönüş yolundakı yanacaq ikmalları missiya boyunca yaşadıqları ən çətin anlar ola bilərdi. Yenə də, “ABŞ sahillərinə yaxınlaşdıqda bir nəzarətçinin ‘xoş gəlmisiniz’ çağırışını eşitmək onlara ruh yüksəkliyi verəcəkdir” dedi.

24 saat