admin

Category: Gündəm

  • Üzüyünə görə təyyarəyə buraxılmadı, təcili xəstəxanaya aparıldı

    Üzüyünə görə təyyarəyə buraxılmadı, təcili xəstəxanaya aparıldı

    Məşhur Bloqqerin Barmağında Galaxy Ring Batareyası Şişdi

    1.6 milyondan çox izləyicisi olan məşhur bloqqer Rotar, hadisəni sosial media hesabında paylaşaraq “Samsung Galaxy Ring üzüyümün batareyası şişməyə başladı. Barmağımdaykən, üstəlik təyyarəyə minmək ərəfəsində. Üzüyü çıxara bilmirəm, barmağım da ağrıyır. Nə etməliyəm?” deyə yazdı.

    Paylaşdığı fotolarda barmağının qızardığı və üzüyün sıxışdığı göründü. Rotar daha sonra batareyanın gözlə görünən şəkildə şişdiyini bildirərək, “Hazırda barmağımdan çıxmır və bu vəziyyət heç də yaxşı deyil” ifadələrini işlətdi.

    Uçuşu Ləğv Edildi, Xəstəxanaya Yerləşdirildi

    Üzüyün şişən batareyası səbəbindən Rotar hava limanında təyyarəyə buraxılmadı. Təcili şəkildə xəstəxanaya aparılan texnologiya bloqqerinin barmağından üzük həkimlər tərəfindən çıxarıldı. Soyuq tətbiq və xüsusi tibbi gel sayəsində üzük taxıldığı yerdən qurtarıldı.

    Fotolarda batareyanın bir neçə yerdən şişərək üzüyün daxilini tamamilə doldurduğu görüldü. Hadisə üzündən Rotar uçuşunu əldən buraxdı və gecəni bir oteldə keçirmək məcburiyyətində qaldı.

    Şişmənin Səbəbi Hələ Də Bilinmir

    Digər tərəfdən, Rotar hadisədən əvvəl Havayda olduğunu və Galaxy Ring üzüyünün isti hava və duzlu suya məruz qaldığını bildirdi. İstifadə təlimatında suya girildikdə cihazın diqqətlə qurudulması lazım gəldiyi yazılsa da, Galaxy Ringin 100 metrə qədər suya davamlı olduğu qeyd olunur. Rotar həmçinin gün ərzində iki dəfə uçuş etdiyini, lakin bunun batareyanın şişməsinə səbəb olmaması lazım olduğunu dedi.

    Samsung şirkətinin nümayəndəsi isə “Müştəri təhlükəsizliyi bizim prioritetimizdir. Bu, son dərəcə nadir bir haldır. Məhsulu geri almaq və araşdırmaq üçün Rotar ilə əlaqə saxlayırıq” deyə açıqlama verdi.

    Ağıllı Üzüklərlə Bağlı Narahatlıqlar Artır

    Sosial mediada bir çox insan belə bir cihaz əldə etmək fikrindən daşındığını yazarkən, Rotar da yaşadığı bu təcrübədən sonra “Bir daha heç vaxt ağıllı üzük taxmaram” dedi.

    24 saat

  • 40 illik ömür bahasına gündə 167 lirəyə əllə təmizlik

    40 illik ömür bahasına gündə 167 lirəyə əllə təmizlik

    Hindistan kanalizasiyalarında ağır şərait

    Siçanların, ilanların və saysız-hesabsız mikrobların at oynatdığı Hindistan kanalizasiyaları bəzi insanlar üçün məcburi bir dolunca qapısı olaraq qalmaqdadır. Dünyanın sağlamlıq baxımından ən təhlükəli işlərindən biri hesab olunan kanalizasiya təmizliyi Hindistanda əllə həyata keçirilir və bu ibtidai təmizlik prosesi zamanı heç bir qoruyucu avadanlıqdan istifadə olunmur.

    İş bölgüsü və böyük risklər

    Təmizləmə prosesi zamanı kişilər kanalizasiya tunellərini və foseptik çənlərini boşaltmaq üçün boyunlarına qədər çirkaba girərək böyük risklər götürürlər. Qadınlar isə bu müddətdə kanalizasiyadan çıxarılan nəcis və çirkab qalıqlarını başlarının üstündə tutduqları zənbillərdə başqa bir yerə daşıyaraq boşaldırlar.

    Uşaq əməyi və acınacaqlı gələcək

    Bu təhlükəli peşə bir çox insanın övladını əsla yaxınlaşdırmayacağı mühitlərdə icra edilsə də, həyat şərtləri səbəbilə bir çox uşaq ailələrinə kömək etmək üçün kiçik yaşlarından bu işə cəlb olunmağa başlayır. Hələ 15 yaşında olan uşaqlar bu qeyri-sağlam peşəyə qədəm qoyaraq onlarla xəstəliyə açıq hala gəlirlər.

    Sağlamlıq təhlükələri və məcburi alkoqol istifadəsi

    Bu məşğuliyyətlə məşğul olan işçilər ağciyər xərçəngi, alkoqolizm, tetanus və karbonmonoksit zəhərlənməsindən həyatlarını itirirlər. Bəzi hallarda təmizlik zamanı zəhərlənərək ölən işçilərə də rast gəlinir. Pis qoxuya və qeyri-sağlam ağır şəraitə dözə bilmək üçün qeyri-qanuni spirtli içkilər içməyə məcbur edilən və orta ömür müddəti 40 il olan işçilərin gündəlik qazancı 3 sterlinə təxminən 6.5 manata bərabərdir ki, bu da onların ancaq qarınlarını doyurmağa güclə çatır.

    24 saat

  • Qazıntıda 3 min illik sərvət aşkarlandı

    Qazıntıda 3 min illik sərvət aşkarlandı

    ŞOTLANDİYADA NƏSİLLƏRİN SIRRI: UNİKAL TAPINTI ÜZƏ ÇIXDI

    Arxeoloqlar, Şotlandiya ərazisində indiyə qədər aşkar edilmiş ən mürəkkəb bəzək əşyası kimi təsvir edilən halqalı artefaktı tapıblar. Bu dəyərli tarixi əşyanın qədim dövrlərdə sahibləri tərəfindən bilərəkdən basdırıldığı, lakin sonradan geri alınmadığı ehtimal olunur.

    2021-Cİ İLDƏ KƏŞF EDİLƏN HİKMƏTLİ HAZİNƏ İCTİMAİLƏŞDİ

    Dəyərli əsərlər, hələ 2021-ci ildə, gələcək bir yaşayış massivi üçün planlaşdırılan ərazidə aparılan qazıntılar zamanı aşkar edilmişdi. Lakin bu kəşf, hərtərəfli elmi təhlillər və araşdırmalar başa çatdıqdan sonra, yalnız indi geniş ictimaiyyətə təqdim olunub.

    MÖCÜZƏVİ QORUNMA: TAPINTININ SIRRI

    Məlumatlara görə, tapılan bəzək əşyası qıjı yarpaqları və ağac qabığından hazırlanmış xüsusi bir sarğı içərisində aşkar edilib. Tapıntıların bu qədər yaxşı vəziyyətdə qorunub saxlanılmasında bölgə torpağının bataqlıq xarakterinin böyük rol oynadığı vurğulanır. Bu faktı qorunmanın əsas səbəbi kimi göstərirlər.

    QƏDİM YAŞAYIŞ YERİNDƏ METAL SƏNƏTİ AŞKARA ÇIXARILDI

    Əlavə olaraq, arxeoloqlar ərazidə qədim metal işçiliyinə aid izlərə də rast gəliblər. Tədqiqatlar zamanı qılınc, nizə ucu, oraq kimi alətlərin və bilərziklərin hazırlanmasında istifadə olunan qəlib parçaları tapılıb. Aparılan radiokarbon analizləri, bu bölgədə insan məskunlaşmasının ən azı 600 il ərzində fasiləsiz şəkildə davam etdiyini sübut edir.

    24 saat

  • Məhkəmə 532 jurnalistin işdən çıxarılmasına veto qoydu

    Məhkəmə 532 jurnalistin işdən çıxarılmasına veto qoydu

    ABŞ məhkəməsi VOA jurnalistlərinin işdən çıxarılmasını dayandırdı

    Amerika Birləşmiş Ştatlarında federal məhkəmə, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp administrasiyasının “Voice of America” (VOA) yayım qurumundakı yüzlərlə jurnalisti işdən çıxarmaq planını müvəqqəti olaraq dayandırıb. Bu qərar, mətbuat azadlığı və müstəqil xəbərçilik baxımından olduqca vacib bir inkişaf kimi qiymətləndirilir.

    Hakimdən sərt xəbərdarlıq

    ABŞ Bölgə Hakimi Roys Lambert ABŞ Qlobal Media Agentliyinin (USAGM) işdən çıxarma təşəbbüsü ilə bağlı qərarında sərt ifadələr işlədib. Lambert, hökumət rəsmilərinin əvvəllər verilən ehtiyat tədbir qərarına qarşı “narahatverici hörmətsizlik” nümayiş etdirdiyini bildirib. Məhkəmə, USAGM-nin aprel ayında verilən qərara uyğun gəlib-gəlmədiyini araşdırana qədər işdən çıxarmaların dayandırılmasına hökm edib.

    Yayımlar qəflətən dayandırılmışdı

    Məhkəmə prosesi həmçinin VOA-nın qanuni vəzifəsini yerinə yetirib-yetirmədiyini də dəyərləndirəcək. Qurumun “etibarlı və səlahiyyətli xəbər mənbəyi” olma missiyasına sadiq qalıb-qalmadığı araşdırılacaq. Donald Tramp administrasiyasının 2020-ci ilin martında imzaladığı prezident fərmanı ilə VOA yayımları qəfil şəkildə dayandırılmış, ardınca 532 ştatlı əməkdaşın işinə son verilməsi planlaşdırılmışdı. Bu vəziyyət VOA jurnalistlərinin gələcəyi ilə bağlı ciddi narahatlıqlar yaratmışdı.

    Beynəlxalq media nəhəngi böhran astanasında

    1942-ci ildə qurulan “Voice of America” uzun illərdir ki, ABŞ-ın ən əhəmiyyətli beynəlxalq yayım orqanlarından biridir. 2024-cü ilin məlumatına görə, həftəlik 360 milyon insana çatan yayım imkanı ilə VOA, dünya miqyasında fəaliyyəti ən yüksək media quruluşları arasında yer alır. Lakin Donald Tramp administrasiyası, ilk prezidentlik dövründən etibarən VOA ilə tez-tez qarşıdurmalar yaşayırdı. Bu gərginlik mətbuat azadlığı prinsiplərinə təsir edən ciddi problemlərə yol açırdı.

    Kritik qərarın beynəlxalq əks-sədası

    Qəbul edilən qərar təkcə yüzlərlə VOA jurnalistlərinin gələcəyini deyil, həm də ABŞ-ın beynəlxalq arenadakı jurnalistika azadlığı göstəricisini yaxından maraqlandırır. VOA-dakı inkişafların həm Amerikada, həm də bütün dünyada diqqətlə izlənilməsi gözlənilir.

    24 saat

  • ayna.gov.az-da qeyri-ciddilik: Dövləti Təmsil Edən Sayt Təhlükəsizlik Yoxlamasından Keçməyib

    ayna.gov.az-da qeyri-ciddilik: Dövləti Təmsil Edən Sayt Təhlükəsizlik Yoxlamasından Keçməyib

    Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) rəsmi e-xidmet.ayna.gov.az elektron portalı dövlətin rəqəmsal xidmətlərini təqdim edən əsas ünvanlardan biri kimi nəzərdə tutulub. Portalın məqsədi vətəndaşlara sürətli, şəffaf və etibarlı onlayn xidmət göstərmək olsa da, mövcud vəziyyət tamamilə əks mənzərə ortaya qoyur. Saytın hazırkı durumu dövlət qurumundan gözlənilən peşəkarlıq və məsuliyyət prinsiplərinə ciddi ziddiyyət təşkil edir.

    Saxta Suallar və “Test” Mətnləri – Dövlət Saytında Qeyri-ciddilik

    Portalın FAQ (Tez-tez verilən suallar) bölməsi vətəndaşların ehtiyac duyduğu sual-cavab məlumatları üçün nəzərdə tutulsa da, burada tamamilə mənasız, heç bir məna daşımayan yazılar və proqramlaşdırma testlərindən qalmış kod parçaları yerləşdirilib:

    • “asdasdasdasd / sdafdgdfgdfg”

    • “Quizart / sdafdgdfgdfg”

    Hətta açıq şəkildə <script>alert() kimi XSS (Cross-site Scripting) hücumunu test edən kod qalıqlarına rast gəlinir. Bu, sadəcə texniki səhlənkarlıq deyil, həm də dövlət qurumunun vətəndaş qarşısında imicinə birbaşa zərbədir. Belə hallar:

    • Portalın peşəkar şəkildə idarə olunmadığını göstərir.

    • Təhlükəsizlik boşluqlarını açıq şəkildə üzə çıxarır.

    • Vətəndaşlarda dövlətin rəqəmsal xidmətlərinə olan inamı ciddi şəkildə sarsıdır.

    Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) rəsmi e-xidmet.ayna.gov.az portalında səhlənkar idarəçilik, test mətnləri və təhlükəsizlik boşluqları – dövlətin rəqəmsal xidmətlərində peşəkarlıq böhranı

    Əlaqə Kanallarının Olmaması – Şəffaflıq Prinsiplərinə Zidd

    Dövlət xidmətləri göstərən bir portal üçün ən vacib məsələlərdən biri vətəndaşlarla operativ ünsiyyət kanallarının mövcudluğudur. Lakin AYNA-nın portalında:

    • Heç bir rəsmi e-mail ünvanı göstərilmir.

    • Portala yerləşdirilmiş “1181” çağrı mərkəzi nömrəsi realda təyin edilməyib və işlək deyil.

    Nəticədə vətəndaşlar şikayət, təklif və ya suallarını heç bir yolla dövlət qurumuna ünvanlaya bilmir. XXI əsrdə rəqəmsal hökumət iddiasında olan bir qurum üçün bu, tamamilə qəbuledilməzdir. Bu hal yalnız səhlənkarlıq deyil, həm də vətəndaş hüquqlarının pozulmasıdır.

    Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyinin (AYNA) rəsmi e-xidmet.ayna.gov.az portalında səhlənkar idarəçilik, test mətnləri və təhlükəsizlik boşluqları – dövlətin rəqəmsal xidmətlərində peşəkarlıq böhranı

    Dövlətin Beynəlxalq İmicinə Zərbə

    Azərbaycan illərdir ki, rəqəmsal hökumət modelini inkişaf etdirmək, elektron xidmətləri genişləndirmək və beynəlxalq aləmdə müasir dövlət imici formalaşdırmaq üçün böyük resurs sərf edib. Lakin AYNA-nın belə səhlənkar yanaşması:

    • Dövlətin rəsmi imicini kölgə altına alır.

    • Beynəlxalq tərəfdaşlarda Azərbaycanın rəqəmsal potensialına dair mənfi rəy formalaşdırır.

    • Vətəndaşların gözündə “rəqəmsal dövlət” anlayışını formal bir şüara çevirir.

    Əgər vətəndaş dövlət portalında belə qeyri-peşəkar mətnlər və təhlükəli kod parçaları ilə rastlaşırsa, bu, həm daxildə, həm də xaricdə güvəni tamamilə sarsıdır.

    Nəticə və Təkliflər

    Mövcud vəziyyət qəbuledilməzdir və təcili tədbirlər görülməlidir. AYNA aşağıdakı addımları dərhal atmalıdır:

    1. Saytın tam texniki auditi aparılmalı, bütün test mətnləri və təhlükəli kod qalıqları silinməlidir.

    2. Portal kiberhücumlara qarşı tam qorunmalı, təhlükəsizlik zəmanətləri təmin olunmalıdır.

    3. Əlaqə üçün işlək vasitələr – rəsmi e-mail ünvanı, onlayn müraciət forması, düzgün çağrı mərkəzi nömrəsi əlavə olunmalıdır.

    4. İctimaiyyətə rəsmi açıqlama və üzrxahlıq təqdim edilməlidir.

    Bir dövlət qurumunun rəsmi portalında bu səviyyədə səhlənkarlıq sadəcə texniki xırdalıq deyil. Bu, dövlət-vətəndaş etimadının sarsılmasına səbəb ola biləcək ciddi böhrandır. AYNA bu məsələyə dərhal müdaxilə etməli, yalnız texniki yox, həm də məsuliyyətli idarəçilik nümunəsi göstərməlidir.

    “24 saat“

  • Müharibənin ortasındakı nüvə stansiyası: Fəlakət qapıda

    Müharibənin ortasındakı nüvə stansiyası: Fəlakət qapıda

    Rusiyanın işğalı altında olan Ukraynanın cənub-şərqində yerləşən nəhəng Zaporijya Nüvə Elektrik Stansiyası addım-addım faciəyə doğru sürüşür. Cəbhə xəttində, artilleriya atəşlərinin davamlı olduğu ərazidə yerləşən stansiyanın yüksək gərginlik xəttinin sıradan çıxması, fəaliyyəti dayandırılmış reaktorlarda yanacaq çubuqlarının soyudulması üçün vacib olan sistemin çökməsi təhlükəsini artırıb.

    Çərşənbə günündən etibarən Zaporijya Nüvə Elektrik Stansiyası yalnız ehtiyat dizel generatorları vasitəsilə soyudulur. Rusiyadakı yanacaq çatışmazlığı və generatorların köhnə olması isə bu nüvə fəlakəti riskini daha da sürətləndirir.

    GƏLƏCƏK TƏHLÜKƏNİN İŞARƏLƏRİ

    Zaporijya Nüvə Elektrik Stansiyası 2022-ci ildə Rusiya ordusunun işğalından sonra Ukrayna və Rusiya cəbhə xətlərinin tam ortasında qalıb. Bu müddət ərzində davamlı artilleriya atəşləri və toqquşmalar səbəbindən aktiv nüvəni soyutmaq üçün zəruri olan elektrik xətləri bir-bir kəsilib.

    İllər boyu davam edən döyüşlərdə 10 elektrik xəttindən səkkizi sıradan çıxıb, qalan iki xətt isə yalnız Ukraynanın nəzarətində olan ərazilərdən enerji təmin edirdi. Bunlardan biri keçən may ayında tamamilə işlək vəziyyətdən çıxmış, sonuncu xətt isə çərşənbə günü qırılıb. İşğalla birlikdə stansiya işçilərinə qarşı təzyiqlər, hətta işgəncələr tətbiq edildiyi iddia edilir. Artan stres insan səhvi riskini də böyüdür. 2023-cü ildə bəndin dağılması ilə əsas soyutma mənbəyi itdi və stansiya kiçik bir hovuza və quyulara möhtac qaldı.

    RUSİYA VƏ UKRAYNA BİR-BİRİNİ GÜNAHLANDIRIR

    Moskva, nüvə stansiyasının soyutma mexanizmini qidalandıran xəttin Ukrayna artilleriyası tərəfindən vurulduğunu və təmirinin qeyri-mümkün olduğunu bildirərkən, Kiyev bu iddiaları rədd edir. Ukrayna tərəfi, Rusiyanın qapıdakı nüvə fəlakəti böhranını stansiyanı öz elektrik şəbəkəsinə bağlamaq üçün bəhanə etdiyini iddia edir.

    Rəsmi şəxslər vəziyyətin təcili ərimə və ya partlayış riski daşımadığını, lakin təhlükəsizlik qatlarının getdikcə zəiflədiyini qeyd edirlər. Nüvə enerjisi mütəxəssisləri, yaxın günlərdə nüvə əriməsinin mümkün olduğunu vurğulayır və təcili həll yolları tapmağa çağırırlar.

    24 saat

  • Ən zərərli şorba açıqlandı: Mütəxəssislər “zəhər kimi” adlandırır

    Ən zərərli şorba açıqlandı: Mütəxəssislər “zəhər kimi” adlandırır

    Solyanka şorbası uzun illərdir ki, Şərqi Avropada, xüsusilə Rusiya və Ukraynada geniş yayılmışdır. Bölgə əhalisinin zövqünə uyğun gəlsə də, tərkibindəki inqrediyentlər sağlamlıqla bağlı narahatlıqlar doğurur və mübahisələrə səbəb olur.

    Turş və duzlu dadı ilə tanınan bu yemək, müxtəlif ət məhsulları, kolbasa, sosiska, zeytun, duzlu xiyar və limon kimi inqrediyentləri özündə birləşdirir. Lakin bu zəngin tərkib sağlamlıq üçün ciddi problemlər yarada bilər.

    Orqanlara Vurduğu Zərər və Sağlamlıq Riskləri

    Qida mütəxəssisləri Solyanka şorbasının və onun tərkibinin zərərləri barədə xəbərdarlıq edir, xüsusilə də ürək-damar xəstəlikləri riskinə diqqət çəkirlər. Müxtəlif mədə-bağırsaq problemləri və ya mədəaltı vəzi xəstəlikləri olan şəxslərə bu şorbanın qətiyyən tövsiyə edilməməsinə baxmayaraq, ənənəvi vərdişlər səbəbindən Rusiya və Ukrayna mətbəxlərində bu şorba növü hələ də tez-tez süfrələrdə öz yerini tutur. Bu vəziyyət ümumi sağlamlıq narahatlıqlarını artırır.

    Solyanka Şorbasının Əsas Tərkib Hissələri

    Şorbanın əsasını müxtəlif ət növləri təşkil edir: mal, quzu, toyuq və ya donuz əti. Klassik rus reseptlərində hətta sosiska və kolbasa kimi işlənmiş ət məhsulları da istifadə olunur. Ət və ya toyuq suyu bu ləzzətli yeməyə əsas dadı verir.

    Soğan qovrulduqda şirin ətir verir. Duzlu xiyar və xiyar suyu Solyanka şorbasına turş dad verən ən vacib inqrediyentlərdəndir. Tomat pastası isə şorbaya həm rəng, həm də yüngül şirinlik qatır.

    Dada Zənginlik Qatan Əlavələr

    • Zeytun (qara və ya yaşıl)
    • Kapar (bəzi reseptlərdə)
    • Limon dilimləri (süfrəyə verilərkən əlavə edilir)
    • Şüyüd və cəfəri (üzərinə səpilir)
    • Smetana (turş krem): Şorbanın turşuluğunu tarazlamaq üçün yanında təqdim edilir.

    Ədviyyatlar

    • Dəfnə yarpağı
    • Qara istiot
    • Bəzən acı qırmızı bibər

    24 saat

  • Azərbaycanda rəsmi işsizlik: Gerçəklik sual altında

    Azərbaycanda rəsmi işsizlik: Gerçəklik sual altında

    Rəsmi İşsizlik Rəqəmləri Şübhə Altında

    Ölkə prezidenti İlham Əliyev son dövrlərdə dəfələrlə bəyan edib ki, Azərbaycan hakimiyyəti son 20 ildə işsizliyin 5 faizə endirilməsi kimi mühüm bir uğura imza atıb. Sentyabrın 27-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının tribunasından da bu fakt bir daha səsləndirilib. Lakin müstəqil iqtisadçılar bu rəqəmlərə həmişə ehtiyatla yanaşır. Onların əsas arqumenti budur ki, qeyri-rəsmi məşğulluğun geniş yayıldığı Azərbaycan kimi ölkələrdə işsizliyin bu qədər aşağı səviyyədə göstərilməsi reallıqdan çox uzaqdır.

    Qeyri-rəsmi Məşğulluğun Miqyası və Statistika Manipulyasiyası

    Rəsmi hesabatlarda Azərbaycanda qeyri-formal məşğulluğa dair məlumatlar gizli saxlanılsa da, Bakı Araşdırmalar İnstitutunun ötən il apardığı hesablamalara görə, Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məşğul hesab etdiyi hər on nəfərdən azı dördü qeyri-rəsmi formada çalışır. Beynəlxalq Əmək Təşkilatının statistika metodologiyasına görə, qeyri-formal məşğulluq vergi uçotuna düşmədən və əmək müqaviləsi imzalamadan çalışan istənilən şəxsə şamil edilir. Statistikanın yüksək səviyyədə siyasiləşdiyi bir şəraitdə hökumət qurumları qeyri-rəsmi məşğulluq sferasını istədiyi qədər genişləndirməklə sənədlər üzərində işsizliyin səviyyəsini də aşağı salmağa nail olur. Bəzi ekspertlər hesab edir ki, işsizliyin alternativ ölçülməsi ilə bağlı müstəqil araşdırmaların olmaması da rəsmi qurumların real faktlarla manipulyasiyasına əlverişli zəmin yaradır.

    Dövlət Vergi Xidmətinin Açıqladığı Ziddiyyətli Faktlar

    Bununla belə, rəsmi açıqlanan çox vacib bir göstərici var ki, məhz onun əsasında rəsmi işsizlik göstəricisinin reallıqdan çox uzaq olduğunu görmək olur. Söhbət Dövlət Vergi Xidməti tərəfindən müntəzəm açıqlanan aktiv vergi ödəyicilərinin sayı barədə məlumatdan gedir. Vergi orqanları sahibkarlıq subyektlərini aktiv və passiv biznes subyektləri olaraq iki qrupa ayırır. Aktiv vergi ödəyiciləri vergi orqanlarında qeydiyyatda olan və fəaliyyəti dayandırılmamış, yəni vergi hesabatlarını təqdim edən və ya fəaliyyəti mövcud olan biznes subyektləridir (həm hüquqi, həm də fiziki şəxslər). Passiv vergi ödəyiciləri isə fəaliyyətini dayandırmış, yaxud uzun müddət vergi hesabatı təqdim etməyən subyektlərə deyilir.

    Rəsmi məlumata görə, hazırda uçotda olan 1,6 milyondan çox biznes subyektinin təxminən yarısı, yəni 831 min vahidi aktiv vergi ödəyicisidir. Halbuki, Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) Dövlət Vergi Xidmətinin passiv saydığı, yəni fəaliyyətini ya ümumiyyətlə dondurduğu, yaxud uzun müddətdir dayandırdığı biznes subyektlərini faktiki məşğul şəxslər kimi göstərir və beləliklə, gerçək işsizliyin səviyyəsini təhrif edərək gizlədir.

    Real İşsizlik: 5 yox, ən azı 20 Faiz

    Məsələn, DSK-nın 2024-cü ilin yekunlarına görə açıqladığı əmək bazarı statistikasında faktiki məşğul əhalinin sayı 5 milyon 30 min nəfər göstərilib ki, bunun da 33,1 faizinin, yəni 1 milyon 661 min nəfərinin sahibkarlıq subyektləri olduğu qeyd edilir. Diqqət çəkən odur ki, dövlət qurumlarından biri (Dövlət Vergi Xidməti) fəaliyyətsiz saydığı 800 mindən artıq insanı, digər bir qurumu (Dövlət Statistika Komitəsi) faktiki işləyən hesab edir. Əslində, həmin fəaliyyətsiz 800 mindən çox şəxs real olaraq işsizdir və rəsmi statistika orqanı onları məhz bu statusda uçota almalı idi. Əgər belə olsaydı, rəsmi işsizlik səviyyəsi hazırda elan edilən 5 faiz deyil, ən azı 20 faiz olmalıdır. Bu cür faktlar dövlət başçısı İlham Əliyev tərəfindən səsləndirilən “tarixi uğur” iddialarının nə qədər əsaslı olduğunu sual altına qoyur.

    24 saat

  • Azparking MMC ilə bağlı yeni şikayətlər: “Haqqımızı tələb etdik, işdən uzaqlaşdırılmaqla hədələdilər”

    Azparking MMC ilə bağlı yeni şikayətlər: “Haqqımızı tələb etdik, işdən uzaqlaşdırılmaqla hədələdilər”

    Azparking MMC bələdçisinin iddiaları gündəmdə

    Son günlər Azparking MMC ilə bağlı şikayətlər yenidən ictimai müzakirələrə çıxarılıb. Şirkətin bələdçisi İlyasov Kənan çəkdiyi videomüraciətdə həm öz təcrübəsini, həm də kolleqalarının üzləşdiyi problemləri ictimailəşdirib. O bildirir ki, “haqqını tələb edən hər kəs müxtəlif yollarla təzyiq və təhdidlərə məruz qalır”.

    Kənanın sözlərinə görə, rəhbərlik açıq şəkildə xəbərdarlıq edib: “Əgər video çəkib efirə çıxsaq və ya media orqanlarına danışsaq, müqaviləmizə xitam veriləcək və işdən uzaqlaşdırılacağıq.”

    Əmək haqqı və bayram günləri ilə bağlı şikayətlər

    Şikayətçi bildirir ki, Azparking MMC-də əmək haqlarının ödənilməsi və bayram günləri ilə bağlı ciddi problemlər mövcuddur:

    • Mart–aprel aylarında bələdçilərə ikiqat əməkhaqqı vəd edilsə də, yalnız bir qisminin ödənişi həyata keçirilib.

    • Rəqəmsal İnkişaf Nazirliyinə edilən müraciətdən sonra yalnız şikayət edən işçilərin maaşı ödənilib.

    • Digər əməkdaşlar isə haqlarını ala bilməyiblər.

    Bu hadisədən sonra işçilər efirə çıxmaqdan çəkindirilib, “səssiz qalın, pullarınız veriləcək” deyə vədlər verilib.

    İş şəraitində məhdudiyyətlər: yemək, fasilə və siqaret qadağası

     

    İlyasov Kənan açıqlamasında iş şəraitindəki haqsızlıqlardan da danışıb. Onun sözlərinə görə, sahə rəisləri və auditorlar bələdçilərin fəaliyyətini məhdudlaşdırır:

    • Bələdçilər gündə yalnız bir dəfə ayaqyoluna buraxılır. İkinci dəfə üçün xüsusi icazə tələb olunur.

    • Əmək müqaviləsində göstərilən fasilə vaxtlarına baxmayaraq, yemək saatları rəhbərliyin istəklərinə uyğun müəyyən edilir.

    • Hətta siqaret çəkmək belə rəhbərliyin nəzarəti altında saxlanılır və “gündə neçə dəfə və harada siqaret çəkə biləcəyinizi biz deyəcəyik” ifadələri işlədilir.

    “Ödəniş sistemi manipulyasiya olunur”

    Şikayətdə qeyd olunur ki, Azparking MMC-nin onlayn ödəniş sistemində də sui-istifadələr var. Bəzi hallarda əraziyə gizli müdaxilə edilərək parklanma vaxtı bağlanır, nəticədə sürücülər əlavə ödənişlə üzləşirlər.

    İddialara görə, bu prosesdə şirkətin rəhbər şəxsləri – Zalış Zeynalov və İlkin adlı auditorların rolu var. Təlimatlar isə xidmət rəisi Bəşirov Yalçın və bölgə müdiri Azər Seyfullayev tərəfindən verilir.

    “Qohum-əqrəbalıq və rüşvət halları geniş yayılıb”

    Şikayətçi həmçinin qohumluq əlaqələrinin və rüşvətin işə qəbulda əsas rol oynadığını iddia edir:

    • Sahə rəisləri və baş bələdçilərin əksəriyyəti qohumluq əlaqələri ilə işə düzəlib.

    • “İ-patrul” sürücüləri və bəzi bələdçilər işə qəbul olunmaq üçün 2–3 min manat məbləğində pul ödəməyə məcbur ediliblər.

    • Şirkətdə illərlə eyni ərazilərdə çalışan işçilər olduğu halda, digər bələdçilərin yeri hər 3–5 aydan bir dəyişdirilir.

    “Sən yuxarıda adamın olmadıqca vəzifəyə yüksələ bilməzsən”

    İlyasov Kənan deyir ki, diplomu, hərbi bileti və müharibə iştirakçısı statusu olsa da, rəhbərlik açıq şəkildə bildirib: “Sənin yuxarıda adamın yoxdur, ona görə vəzifəyə yüksələ bilməzsən, maaş artımı da olmayacaq.”

    O, əlavə edib ki, məsələni efirə çıxarmaq istədikdə isə “hara istəyirsən de, sənə heç kim inanmayacaq” cavabını alıb.

    Dövlət orqanlarına çağırış

    Şikayətçi sonda Prezident İlham Əliyev, Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətinin rəhbəri Əli Nağıyev və Daxili İşlər Naziri Vilayət Eyvazova müraciət edərək Azparking MMC-də baş verən haqsızlıqların araşdırılmasını xahiş edib:

    “Bizim əlimizdə faktlar var. Bu insanlar cəzasız qalmamalıdır. Haqq öz yerini tapmalıdır.”

    AYNA ilə bağlı əlavə qeydlər

    Məsələ ilə bağlı informasiya sorğusu ünvanlamaq üçün AYNA-nın rəsmi elektron poçt ünvanı tapılmadı. Qurumun saytında e-mail ünvanı göstərilmir. Sayta yerləşdirilən 1181 telefon nömrəsi isə təyin edilməyib və zənglər qəbul edilmir.

    Bu hal qurum barəsində səsləndirilən fikirləri təsdiqləməklə yanaşı, həm də “İnformasiya əldə etmək haqqında” Qanunun açıq pozuntusu hesab olunur.

  • İnternetin yaradıcısından böyük peşmanlıq etirafı

    İnternetin yaradıcısından böyük peşmanlıq etirafı

    Dünyanın ən böyük ixtiralarından biri olan internetin təməlini qoyan şəxslərdən Tim Berners-Li, illər sonra diqqətçəkən bir etiraf edib. Ümumdünya Şəbəkəsinin (WWW) yaradıcısı, öz ixtirası sayəsində həyatımıza daxil olan bu platformanın bu gün tamamilə fərqli bir istiqamətə inkişaf etməsindən böyük təəssüf hissi keçirdiyini bildirib.

    İNQİLABIN ƏSASI QOYULDU

    1989-cu ildə CERN-də fəaliyyət göstərən gənc kompüter mütəxəssisi Berners-Li, bəşəriyyət tarixini dəyişdirən bir sistem yaratdı: Ümumdünya Şəbəkəsi. HTTP protokolu, URL ünvanları və veb brauzerlərinin atası sayılan bu alim, mənbə kodunu heç bir müəllif hüququ və ya ödəniş tələb etmədən dünyaya açdı. Həmin dövrdə bu qərar qlobal miqyasda sürətlə yayılmasına yol açdı.

    Berners-Linin məqsədi aydın idi: hər kəsin bərabər şəkildə daxil ola biləcəyi, informasiyaya sərbəst şəkildə çata biləcəyi bir sistem qurmaq. İnsanlar məlumat yüklədikcə və ya axtarış etdikcə pul ödəməməli idilər. İnternetin uğurlu olması üçün tamamilə ödənişsiz olması vacib şərt idi.

    NƏZARƏT VƏ TƏZYİQ MƏRKƏZİNƏ ÇEVRİLİB

    Lakin ötən illər ərzində Berners-Li, ixtirasının gəldiyi nöqtədən razı deyil. “Guardian”a danışan tanınmış elm adamı, şəbəkənin əsl məqsədindən uzaqlaşdığını deyib:

    “Bu gün ixtirama baxıram və bu sualı verməyə məcburam: O, hələ də tamamilə pulsuz və azaddırmı? Xeyr, deyil.”

    Onun fikrincə, bu şəbəkə dünya miqyasında yaradıcılığı və əməkdaşlığı təşviq edən bir platforma olmalı idi. Lakin bu gün istifadəçi məlumatlarını toplayan və satan nəhəng texnologiya şirkətlərinin nəzarəti altında, nəzarət və təzyiqin artdığı bir quruluşa çevrilib.

    ALQORİTMALAR HÖKM SÜRÜR

    Berners-Linin diqqət çəkdiyi digər bir məqam isə sosial mediadır. Onun sözlərinə görə, alqoritmlərin idarə etdiyi platformalar, xüsusilə gənc nəsillər üzərində ciddi zərərlər törədir. Yalan informasiya, asılılıq və manipulyasiya kimi problemlər, bu platformanın azad və yaradıcı ruhuna kölgə salıb.

    TƏƏSSÜF VƏ ÜMİD ARASINDA

    Hər nə qədər peşmanlığını dilə gətirsə də, Berners-Li tamamilə ümidsiz deyil. Şəbəkəni pulsuz təqdim etmə qərarının dünyanı dəyişdirdiyini qəbul edir. Lakin gələcəkdə internetin daha azad, daha təhlükəsiz və həqiqətən də bəşəriyyət üçün faydalı bir sahəyə çevrilməsinin vacibliyini vurğulayır.

    24 saat