Deflasiya Təzyiqləri Altında Çin İqtisadiyyatı
ABŞ şirkətləri inflasiya ilə mübarizə apararkən, Çin iqtisadiyyatı tamamilə fərqli bir problemlə – deflasiya ilə üz-üzədir. 2025-ci ilin avqust ayında Pekində yerləşən Beiyuan Grand Hoteli, səyahət, ziyafət və tədbirlərə ayrılan xərclərin azalması səbəbindən axşam saatlarında səkilərdə piştaxtalar quraraq keçənlərə yeməklər təklif etməyə başlayıb. Hoteldə işləyən Şef Vanq özünün xüsusi qızardılmış göyərçinini restoranın içində deyil, çöldə hazırlayır. O, bu barədə deyib: “Əvvəllər hoteldə gündə cəmi 60-70 qızardılmış göyərçin satırdıq. İndi isə bu rəqəm 200-ə yaxınlaşır.” Lakin bu satışlar kəskin endirilmiş qiymətlərlə gerçəkləşir. Əvvəllər hər qızardılmış göyərçin 8 dollara satıldığı halda, hazırda qiyməti 5.30 dollardır.
Qiymət Endirimləri və Artan Rəqabət
Ölkənin hər yerində qiymətlərin düşməsi Çin iqtisadiyyatı üçün böyük problem yaradır. Gələcək barədə qeyri-müəyyənliklə üzləşən istehlakçılar, dəyər axtarışındadırlar. İşdən evə qayıdarkən, Van Qiang Beiyuandan dörd dollardan bir qədər baha qiymətə ördək boyunları, ördək qanadları və buğda çörəyindən ibarət gurme yeməyi alıb. O qeyd edib: “İqtisadiyyat o qədər də yaxşı deyil. Bu yeməklər çox təmiz və keyfiyyətlidir.” Çin iqtisadiyyatında qiymətlərə təzyiq göstərən digər bir amil isə elektrikli nəqliyyat vasitələrindən və günəş panellərindən tutmuş, yemək çatdırma xidmətlərinə qədər hər sahədə mövcud olan həddindən artıq istehsal gücüdür. Bu vəziyyət, ölkədə “involyusiya” və ya aşağıya doğru qiymət savaşı kimi təsvir edilən şiddətli rəqabətə yol açır. Yemək çatdırma xidməti ən sərt rəqabət meydanlarından biridir. Bazar lideri Meituan, Alibaba və JD.com kimi şirkətlərin amansız rəqabəti ilə üzləşir. Onların hamısı müştəri qazanmaq üçün kupon endirimləri təklif edərək qiymətləri aşağı salırlar. Deflasiyanın dərinləşməsindən narahat olan Çin hökuməti, qiymətlərə nəzarət etmək üçün xəbərdarlıqlarla çıxış edib və qaydaları yenidən nəzərdən keçirmişdir.
İstehlakçı Davranışlarındakı Dəyişikliklər
Ölkə, sentyabrın 8-də avqust ayı üçün istehlakçı qiymətləri indeksi və istehsalçı qiymətləri indeksi məlumatlarını açıqlayacaq. Goldman Sachs-ın proqnozlarına görə, topdansatış qiymətlərinin inflasiyası “dərin mənfi” səviyyədə qalacaq, istehsalçı qiymətləri indeksi illik müqayisədə 2,9% azalacaq. Bank, istehlakçı qiymətləri indeksinin isə “orta dərəcədə mənfi” olacağını və illik 0,2% azalma göstərəcəyini düşünür. Deflasiya mühitində istehlakçı davranışları dəyişir. İkinci əl lüks mallara tələbat o qədər artıb ki, onlayn vintaj məhsullar satıcısı Zhuanzhuan bu yay Pekinin mərkəzində fiziki supermağaza açıb. Bir vaxtlar imkanlı Çin istehlakçıları üçün yeni məhsul almamaq sosial olaraq qəbuledilməz idi. Lakin Hao Venli kimi şəxslər üçün bu, artıq bir qınaq obyekti deyil. O deyir: “Biz artıq lüks mağazalara getmirik. İndi pul qazanmaq çətindir, bəs niyə bu cür yerlərdən alış-veriş edib qənaət etməyək?”
Leave a Reply