İsrailin hücumları və məcburi aclıq nəticəsində Qəzzada səhərdən bəri ən azı 81 fələstinli həlak olub. İsrail ordusu, təxminən bir milyon insanın təhlükəli şəraitdə yaşadığı bölgənin ən böyük şəhər mərkəzi olan Qəzza Şəhərini ələ keçirmək üçün planlaşdırılan hücumun ilk mərhələlərinə başladığını açıqlayıb. Çərşənbə günü mühasirədə olan ərazidə daha üç fələstinli aclıqdan ölüb ki, bununla da aclıqla bağlı ölümlərin ümumi sayı 269-a, o cümlədən 112 uşağa çatıb. İsrail hücumlarına cənubi Qəzzada köçkün fələstinlilərin yaşadığı çadıra edilən zərbə də daxil olub, nəticədə üç nəfər həlak olub.
Məşhur fələstinli basketbolçu Məhəmməd Şaalan, GHF yardım paylama məntəqələrində baş verən atışmalarda İsrail qüvvələri tərəfindən öldürüldü. Çərşənbə günü ən azı 30 yardım axtaran şəxs həyatını itirib.
Aclıq böhranı və humanitar yardımın məhdudlaşdırılması
Qəzza İsrailin sərt blokadası və davam edən hücumları nəticəsində ərzaq, yanacaq və tibbi ləvazimatların çatdırılmasının qarşısını aldığı üçün aclıqla üz-üzə qalıb. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ümumdünya Ərzaq Proqramı (WFP), İsrailin davamlı yardım blokadası fonunda bölgədə qidalanma çatışmazlığının artdığını xəbərdar edib. WFP, “Bu sadəcə aclıq deyil, bu, kütləvi aclıqdır” bəyanatını verib. Agentlik, “Qidalanma çatışmazlığı səssiz bir qatildir” deyərək, bunun “ömür boyu inkişaf qüsurlarına” səbəb olduğunu və immunitet sistemini zəiflədərək “adi xəstəlikləri belə ölümcül etdiyini” qeyd edib. Fələstinli Qaçqınlar üçün BMT Agentliyi (UNRWA) Qəzza Şəhərində hər üç fələstinli uşaqdan təxminən birinin hazırda qidalanma çatışmazlığından əziyyət çəkdiyini bildirir.
İsrailin hüquq müdafiə qrupu “Gisha”, İsrail hökumətinin bütün ərazidə baş verən aclıq böhranına görə məsuliyyətdən yayınmaq və onu minimuma endirmək məqsədi daşıyan bir sıra iddialarını təkzib edib. İsrailin Birləşmiş Millətlər Təşkilatını (BMT) humanitar yardımın bölgəyə daxil olmaması səbəbində günahlandırmasına baxmayaraq, “Gisha” təşkilatı “İsrailin hərbi hücumun ilk günündən bəri yardımların girişinə nəzarətini müharibə silahı kimi istifadə etdiyini” bildirib. Təşkilat, “İsrail bu əraziyə yardımların çatdırılmasını demək olar ki, qeyri-mümkün edən şərait yaratmış və yaratmaqda davam edir” deyə qeyd edib.
UNRWA, dərhal atəşkəs üçün çağırışlarını təkrarlayıb və əməkdaşlarının bölgədə işlədiyi şəraiti ağır kimi qiymətləndirib. Mülki Müdafiə isə yanacaq böhranının ciddiliyi barədə həyəcan təbili çalaraq, yanacaq çatışmazlığının təcili yardım və xilasetmə işlərinə cavab vermək qabiliyyətini təhdid etdiyini bildirib. Mülki Müdafiənin bəyanatında, “Çox vaxt avtomobillərimiz yanacaq çatışmazlığı, bəzən də təmir üçün ehtiyat hissələrinin olmaması səbəbindən missiyalara gedərkən yolda qalıb” deyə qeyd olunub. “Biz İsrailin davam edən yox etmə müharibəsinin təhdidləri fonunda böyük humanitar problemləri ilə üzləşirik” əlavə edilib.
Qəzza Şəhərinə hücum və kütləvi köçkünlük dalğası
Hücumlar, İsrail ordusunun Qəzza Şəhərini ələ keçirmək planını irəli sürərkən yaxın həftələrdə 60 min ehtiyatda olan hərbçini çağıracağını bildirməsi ilə baş verib. Hərbi sözçü şəhərə hücumun ilk mərhələlərinin başladığını qeyd edib. Təxminən bir milyon fələstinlinin ərazidə tələyə düşdüyü, İsrail tanklarının bu həftə şəhərin mərkəzinə daha da yaxınlaşdığı bildirilir. BMT rəhbəri Antonio Quterreşin sözçüsü Stefani Dujarriç, İsrail ordusunun Qəzza Şəhərindəki əməliyyatlarından narahatlığını ifadə edərək, bunun “müharibə başlayandan bəri dəfələrlə köçkün düşən insanların daha bir kütləvi yerdəyişməsinə səbəb olacağını” deyib.
Əl-Cəzirənin Qəzza Şəhərindən reportaj verən müxbiri Hani Mahmud, İsrail qüvvələrinin Qəzza Şəhərinin Zeytun məhəlləsində, eləcə də şimaldakı Cəbəliyyədə hücumları intensivləşdirdiyini bildirib. Mahmud, “Bu, evlərin sistematik şəkildə dağıdılmasından irəli gələn davamlı partlayışları əhatə edir. Bu, İsrail ordusunun çox effektiv strategiyasıdır, əsas məqsədi Qəzza Zolağını əhalisindən məhrum etməkdir” deyib. O, “İnsanlar əşyalarını, son bir neçə həftədə əldə etdikləri ərzaq tədarükünü geridə qoyub gedirlər” əlavə edib.
Qəzzada girov götürülən İsrail vətəndaşlarının qohumları, İsrail Müdafiə Nazirliyinin Qəzza Şəhərini ələ keçirmək planını təsdiqləməsini pisləyib və hökuməti HƏMAS tərəfindən qəbul edilmiş atəşkəs təklifini görməzdən gəlməkdə günahlandıraraq, bunu “ailələrin və İsrail ictimaiyyətinin qəlbinə saplanmış xəncər” adlandırıblar. HƏMAS, İsrail ordusunun Qəzza Şəhərinə irəliləməsinin İsrailin “günahsız mülki vətəndaşlara qarşı qəddar müharibəsini davam etdirmək” və Fələstin şəhərini dağıtmaq, əhalisini köçkün salmaq niyyətinin aydın əlaməti olduğunu bildirib.
Bu ayın əvvəlində elan edilən Qəzza Şəhəri hücumu, İsrailin bölgəyə ərzaq və dərman çatdırılmasını qadağan etməsinə qarşı artan beynəlxalq qınama və fələstinlilərin növbəti məcburi köçkünlüyü qorxusu fonunda baş verir. “Save the Children” təşkilatının regional direktoru Əhməd Əl-Hindavi, “Bu ərazidə gördüklərimiz uşaqlar, onların ailələri və bu nəsil üçün fəlakətli bir reallıqdan başqa bir şey deyil” deyib. “Bu nəslin çəkdiyi çətinlikləri sözlərlə ifadə etmək mümkün deyil.”
Atəşkəs səyləri və İsrailin mövqeyi
Vasitəçilər, 22 aydır davam edən müharibədə atəşkəsin təmin edilməsi üçün səylərini davam etdirirlər. Qətər və Misir, HƏMAS-ın bu həftənin əvvəlində razılaşdığı təklifə İsrailin cavabını gözlədiklərini bildiriblər. Son çərçivə 60 günlük atəşkəs, girovlar və fələstinli məhbusların mərhələli mübadiləsi, eləcə də artırılmış humanitar yardım girişini nəzərdə tutur.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu, ABŞ tərəfindən dəstəklənən təklif barədə ictimaiyyətə şərh verməyib. Keçən həftə o, hər hansı bir razılaşmanın “bütün girovların dərhal və müharibənin bitirilməsi şərtlərimizə uyğun olaraq azad edilməsini” təmin etməli olduğunu israr edib. Uzaq sağçı hökumətin bu mövqeyə sadiq qaldığına dair əlavə xəbərlər də var.
Əl-Cəzirənin baş siyasi analitiki Mərvən Bişara, ərəb dövlətlərinin ABŞ-a təzyiq göstərərək İsraili atəşkəsə razı salmalı olduğunu bildirib. Bişara, “Aydındır ki, israillilər iki fikir arasındadır: Bir tərəfdən ehtiyatda olan hərbçiləri çağırmaq, planları hazırlamaq və Qəzza Zolağını birbaşa yenidən işğal etmək, insanlarını şimaldan cənuba köçürərək ərazini etnik təmizləməyə hazırlamaqdır. Digər tərəfdən, daxili təzyiq və İsrailin bir neçə girovu sağ ələ keçirərək daha uzunmüddətli bir razılaşmaya getmək fikri var” deyib. “Ərəb dövlətləri Vaşinqton üzərində təzyiq göstərməzsə, düşünürəm ki, israillilər yəqin ki, ilk ssenariyə üstünlük verəcəklər.”
İsrailin soyqırım müharibəsi nəticəsində 62,122-dən çox fələstinli həlak olub, Qəzza Səhiyyə Nazirliyi bildirib.
Bir cavab yazın