Rəfah Keçidinin Gecikən Açılışı və Hərbi Əməliyyatlar
İsrail Qəzza zolağı ilə Misir arasındakı Rəfah keçidinin insanların hərəkəti üçün yenidən açılışını növbəti dəfə təxirə salıb. Xarici İşlər naziri Gideon Saar keçidin bazar günü açıla biləcəyini qeyd edərkən, İsrailin Qəzzanın cənubunda törətdiyi hücumlarda ən az üç fələstinli həlak olub. Cümə axşamı yayılan bəyanatda, işğal olunmuş ərazidə mülki məsələlərə cavabdeh olan İsrail hərbi qurumu COGAT, zəruri hazırlıqlar başa çatdıqdan sonra Misirlə koordinasiyanın aparıldığını bildirib.
COGAT bildirib ki, atəşkəs razılaşmasının onun yenidən açılmasını nəzərdə tutmadığını iddia edərək, Rəfah keçidi yardımlar üçün bağlı qalacaq. Bütün humanitar yardım təchizatının İsrail təhlükəsizlik yoxlamalarından sonra bunun əvəzinə Karem Abu Salem (İsraildə Kerem Şalom adlanır) keçidindən keçəcəyini vurğulayıb.
İtaliya xəbər agentliyi ANSA İsrailin Xarici İşlər naziri Gideon Saarın Rəfah keçidinin bazar günü açıla biləcəyini bildirdiyini, lakin əlavə təfərrüatlar vermədiyini sitat gətirib. Keçid, ötən həftə qüvvəyə minən İsrail-HƏMAS atəşkəs razılaşmasının şərtlərinə əsasən çərşənbə günü açılmalı idi.
Qəzzada yaşayan fələstinlilər üçün Rəfah keçidi uzun müddət xarici dünyaya yeganə əlaqə və İsrail tərəfindən birbaşa nəzarət edilməyən yeganə çıxış nöqtəsi olub. Ötən may ayında İsrail qüvvələri keçidə basqın edərək nəzarəti ələ keçirmiş və binalarını dağıtmışdı. Son 20 ildə ilk dəfə olaraq İsrail qüvvələri sərhəd keçidinə birbaşa nəzarət edir və hələ də mövcud olan Fəladelfiya Dəhlizi boyunca əsgərlər yerləşdirib. ABŞ-ın tədricən çıxarılmasını nəzərdə tutan atəşkəs razılaşması çərçivəsində İsrail qüvvələri Qəzzanın təxminən 53 faizində, o cümlədən Rəfahın əksər hissəsində qalaraq, onun istifadəsi ilə bağlı suallar doğurur.
Qəzzada Humanitar Yardım Böhranı
Ötən həftəki atəşkəs razılaşmasından sonra Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Qəzzaya humanitar yardım çatdırılmasında az irəliləyiş əldə olunduğunu və təcili humanitar yardım ehtiyaclarını qarşılamaq üçün yardımların geniş miqyasda daxil olması lazım olduğunu bildirib. Qəzzanın bəzi hissələrində aclıq şəraitinin mövcud olduğunu qeyd edən BMT-nin Humanitar Məsələlər üzrə Katib müavini Tom Fletcher çərşənbə günü bildirib ki, böhranı yüngülləşdirmək üçün indi hər həftə minlərlə yardım maşını Qəzzaya daxil olmalıdır. Tibbi xidmətlər də qıt, 2.2 milyon əhalinin əksəriyyəti isə didərgin düşüb. UNICEF-in sözçüsü Tess İnqram Əl-Cəzirəyə bildirib ki, Qəzzanın şimalındakı fələstinlilər minlərlə insanın tamamilə dağıdılmış ərazilərə qayıtmasından sonra “çarəsiz şəkildə” ərzaq və suya ehtiyac duyurlar. Qəzza zolağının cənubundakı əl-Mavasi bölgəsindən Əl-Cəzirəyə danışan İnqram qeyd edib ki, humanitar yardım çatdırılmasını artırmaq üçün anklava bir neçə keçid açılmalıdır. O, “risklərin həqiqətən yüksək olduğunu” deyib. “Təkcə iyul və avqust aylarında 28 min uşaqda qidalanma pozğunluğu diaqnozu qoyulub, o vaxtdan bəri isə minlərlə uşaqda da. Buna görə də, təkcə ərzaq deyil, həm də qidalanma pozğunluğu müalicələrinin də gəldiyinə əmin olmalıyıq.” Qəzza Hökumət Media Ofisi İsrailin hücumları qismən dayandıqdan sonra daxil olan yardımların “okeanda bir damla” olduğunu bildirib. Bəyanatda “bölgəyə təcili olaraq böyük, davamlı və mütəşəkkil şəkildə yardım, yanacaq, bişirmə qazı, ilkin təchizat və tibbi ləvazimatlar axını lazımdır” deyilir. Ayrı bir bəyanatda ofis, İsrailin iki illik bombardmanından sonra ərazidə 70 milyon ton daş-kəsək və zibilin olduğunu da bildirib. “Bu dağıntılara minlərlə ev, obyekt və həyati əhəmiyyətli infrastruktur daxildir” deyə qeyd edilib. “Bu nəhəng dağıntıların təmizlənməsi prosesi ciddi maneələrlə üzləşir; ən əsası İsrail işğalının ağır avadanlıq və maşınların daxil olmasına qadağası, sərhəd keçidlərinin tam bağlanması və qurbanların cəsədlərini çıxarmaq üçün zəruri material və maşınların gətirilməsinə qəsdən maneə törədilməsidir” deyə əlavə olunub.
Atəşkəs Pozuntuları və Fələstinlilərin Cəsədlərinin Qaytarılması
Bu bəyanat İsrailin bu həftənin əvvəlində Qəzzaya daxil olan yardımlara yeni məhdudiyyətlər tətbiq etməsindən və Rəfah keçidinin yenidən açılışını təxirə salmasından sonra gəlib. İsrail HƏMAS-ı ölmüş əsirlərin qalan hissəsini geri qaytarmaqda çox yavaş olmaqda günahlandırıb. Qrup isə, dağıdılmış Qəzzada tapa bildiyi bütün cəsədləri təhvil verdiyini bildirir. HƏMAS-ın silahlı qanadı Qəzzada daha çox cəsədin təhvil verilməsinin blokadada olan anklava ağır texnika və qazıntı avadanlığının daxil olmasına ehtiyac duyacağını qeyd edib ki, bu da humanitar yardımın fəal şəkildə çatdırılması üçün zəruri şərtdir.
Cümə axşamı günü yüksək rütbəli HƏMAS rəsmisi İsraili cümə günündən bəri hücumlarda ən az 24 nəfəri öldürməklə atəşkəsi pozmaqda ittiham edib və bu cür pozuntuların siyahısının vasitəçilərə təqdim edildiyini bildirib. O, “işğalçı dövlət öz pozuntuları ilə razılaşmanı zəiflətmək üçün gecə-gündüz çalışır” deyib.
Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, son 24 saat ərzində İsrail hücumlarında həlak olan 29 nəfərin cəsədi anklavın xəstəxanalarına daxil olub. Buraya dağıntılar altından çıxarılan 22 cəsəd, yaralarından dünyasını dəyişən üç və yeni İsrail hücumlarında öldürülən dörd nəfər daxildir. Rəsmi Fələstin xəbər agentliyi WAFA-nın məlumatına görə, cümə axşamı günü Xan Yunisin şərqində İsrailin hava zərbələrində ən az üç nəfər həlak olub.
Səhiyyə Nazirliyi müharibə zamanı öldürülən 30 fələstinlinin cəsədinin cümə axşamı geri qaytarıldığını, bununla da bazar ertəsindən bəri alınan cəsədlərin sayının 120-yə çatdığını bildirib.
Qəzza səlahiyyətliləri cəsədlərdə asılma və iplə bağlama izləri, bağlanmış əl və ayaqlar, yaxın məsafədən açılan atəş daxil olmaqla işgəncə əlamətləri olduğunu bildirib.
Hələ rəsmi olaraq müəyyən edilməmiş onlarla cəsəddə “məhkəməsiz edamların və qəddar işgəncələrin qəti sübutları” olduğu qeyd edilib. Qəzza media ofisi bildirib: “Biz bu iyrənc cinayətləri araşdırmaq və İsrail rəhbərlərini Qəzza zolağındakı xalqımıza qarşı törətdikləri müharibə cinayətlərinə görə məsuliyyətə cəlb etmək üçün təcili olaraq müstəqil beynəlxalq təhqiqat komissiyasının yaradılmasını tələb edirik.”
Leave a Reply