) istifadə etməmək tövsiyə olunur. İsrail zorakılığı onlarla bədəvi ailəni Qərb Sahilindən didərgin salır

İsrail zorakılığı Qərb Sahilində onlarla Fələstinli bədəvi ailəni didərgin saldı

Qərbi Şəriada işğal altında olan ərazilərdəki Bədəvi icmasına mənsub ən azı 50 Fələstinli ailə, İsrail qüvvələrinin himayəsi altında olan İsrailli köçkünlərin dəfələrlə təcavüz və təzyiqlərinə məruz qaldıqdan sonra evlərini tərk edib. Bu barədə media orqanları və yerli hüquq müdafiə təşkilatları məlumat yayıb.

Wafa Fələstin xəbər agentliyinin bildirdiyinə görə, cümə səhəri Yeriçonun şimal-qərbindəki Ərəb Mleihat Bədəvi icmasından 30 Fələstinli ailə məcburi şəkildə köçürülüb, digər 20 ailə isə cümə axşamı yerlərindən didərgin düşüb. Köçkünlükdən əvvəl bu icma təxminən 500 nəfər əhalisi olan 85 ailəyə ev sahibliyi edirdi.

Fələstinin Bədəvi Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı “Əl-Baidar”ın məlumatına görə, ailələr illərlə “heç bir dəstək olmadan” özlərini müdafiə etməyə çalışdıqdan sonra evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalıblar. İsrailin Qəzza müharibəsinin 2023-cü il oktyabrın 7-də başlamasından bəri, Qərbi Şərianın işğal olunmuş ərazilərində İsrail qüvvələri və qanunsuz məskunlaşanlar tərəfindən həyata keçirilən hücumlar kəskin şəkildə artıb.

Alia Mleihat Wafa-ya verdiyi açıqlamada, ailəsinin silahlı köçkünlərin onları və digər ailələri silah gücü ilə təhdid etməsindən sonra Yeriçonun cənubundakı Aqbat Cabr qaçqın düşərgəsinə sığınmaq məcburiyyətində qaldığını bildirib. İcmanın 50 yaşlı sakini və yeddi uşaq atası Mahmud Mleihat Reuters agentliyinə açıqlamasında artıq dözə bilmədiklərini və bu səbəbdən getmək qərarına gəldiklərini söyləyib.

İsrailli köçkünlər silahlıdırlar və bizə hücum edirlər, İsrail ordusu da onları qoruyur. Biz onları dayandırmaq üçün heç nə edə bilmirik”, – o deyib. Əl-Baidar Təşkilatının direktoru Həsən Mleihat bildirib ki, icmadakı ailələr İsrailli köçkünlərin və ordunun davamlı təxribat və hücumlarından sonra çadırlarını sökməyə başlayıblar. Sosial mediada yayılan və Əl-Cəzirənin “Sənəd” agentliyi tərəfindən təsdiqlənən görüntülərdə, ərazidən gecə vaxtı əşyalarla dolu yük maşınlarının uzaqlaşdığı əks olunur. Həsən Wafa-ya hücumların icmanı məhv etmək və “qanunsuz müstəmləkə genişlənməsinə yol açmaq” təhlükəsi yaratdığını da bildirib.

‘Övladlarımızı qorumaq istəyirik’

İsrailin insan haqları təşkilatı B’Tselem, Mleihat qəbiləsinin yaşadığı Yeriço yaxınlığındakı Mu’arrajatda İsrailli köçkünlərin Fələstinlilərə qarşı dəfələrlə törətdiyi zorakılıq aktlarını sənədləşdirib.

2024-cü ildə ağac dəyənəkli köçkünlər Fələstin məktəbinə basqın ediblər, 2023-cü ildə isə silahlı köçkünlər Fələstinliləri daşıyan nəqliyyat vasitələrinin yolunu kəsiblər, bəziləri havaya atəş açarkən, digərləri nəqliyyat vasitələrinə daş atıblar. Mahmud “Övladlarımızı qorumaq istəyirik və getmək qərarına gəldik”, – deyərək bunu böyük bir ədalətsizlik kimi qiymətləndirib. O, 10 yaşından bəri bu icmada yaşadığını qeyd edib.

Alia Mleihat Reuters-ə verdiyi açıqlamada, 40 ildir orada yaşayan Bədəvi icmasının indi İordan Vadisinin müxtəlif yerlərinə, o cümlədən yaxınlıqdakı Yeriçoya dağılacağını söyləyib. O, 30 ailənin məcburi köçürülməsini “yeni Nəkbə” adlandıraraq, “İnsanlar öz əlləri ilə evlərini sökür, onilliklərdir yaşadıqları, xəyallarını qurduqları bu kəndi tərk edirlər”, – deyə vəziyyəti təsvir edib. Nəkbə, ərəbcə “fəlakət” mənasını verir və 1948-ci ildə İsrail dövlətinin yaranması zamanı yüz minlərlə Fələstinlinin evlərindən kütləvi şəkildə didərgin düşməsinə istinad edir.

İsrail ordusu hələ ki, İsrailli köçkünlərin Bədəvi ailələrinə qarşı törətdiyi təzyiqlər və ailələrin icmanı tərk etməsi barədə şərh verməyib. İsrailin xarici işlər naziri Gideon Saar bazar ertəsi jurnalistlərə açıqlamasında, işğal altındakı Qərbi Şəriada baş verən zorakılıq hallarının qəbuledilməz olduğunu və fərdlərin qanunu öz əllərinə almamalı olduqlarını vurğulayıb.

Fəallar bildirirlər ki, İsrailin qəsəbə genişlənməsi son illərdə sürətlənib və 1967-ci il müharibəsində Qərbi Şərianı işğal etdikdən sonra hərbi işğal altında torpaqlarında qalan Fələstinliləri didərgin salır. Əksər ölkələr İsrail qəsəbələrini qeyri-qanuni və mülki şəxslərin işğal olunmuş ərazilərdə məskunlaşmasını qadağan edən Cenevrə Konvensiyalarının pozulması hesab edirlər.

24 saat

Comments

10 responses to “İsrail zorakılığı Qərb Sahilində onlarla Fələstinli bədəvi ailəni didərgin saldı”

  1. Ramin Mirzəyev Avatar
    Ramin Mirzəyev

    Məqalədə qeyd olunan “İsrail qüvvələrinin himayəsi altında olan İsrailli köçkünlərin dəfələrlə təcavüz və təzyiqlərinə” dair iddia daha ətraflı araşdırılmağı tələb edir. Bu təcavüz və təzyiqlərin konkret nümunələri, hadisələrin tarixləri və dəqiq məkanları barədə məlumat verilmədiyi üçün iddianın etibarlılığı şübhə altındadır. Wafa Fələstin xəbər agentliyinə istinad edilməsi tək başına yetərli deyil, çünki bu mənbənin obyektivliyi və qərəzsizliyi təsdiq olunmalıdır. İddiaya dəlil kimi media orqanları və yerli hüquq müdafiə təşkilatlarının məlumatlarına istinad edilməsi də konkret mənbələr göstərilmədən qeyri-dəqiqdir. Bu məqamların aydınlaşdırılması və etibarlı, müstəqil mənbələrə istinad edilməsi məqalənin etibarlılığını artıracaqdır.

    1. Cəmilə Bağırova Avatar
      Cəmilə Bağırova

      Bəli, Wafa Fələstin xəbər agentliyinə istinadın kifayət qədər olmadığını qəbul edirəm. Ancaq, bu tip iddiaları təsdiqləmək üçün Wafa Fələstin-dən başqa hansı alternativ, etibarlı mənbələr araşdırıla bilər və bu mənbələrin obyektivliyi necə təmin edilə bilər? Belə mənbələrin olmaması və ya tapılmaması halında, bu iddianın məqalədən çıxarılması doğru yanaşma olardı, yoxsa daha mühafizəkar yanaşma ilə digər dəlillər əsasında iddianın zəifliyini qeyd etmək daha uyğun olardı?

      1. Lətifə Həsənova Avatar
        Lətifə Həsənova

        Maraqlı bir nöqtə qaldırırsınız. Wafa Fələstin xaricindəki mənbələrin obyektivliyini təmin etmək çətinliyi nəzərə alınaraq, həqiqətən də müxtəlif mənbələrdən toplanmış əks-məlumatların müqayisəli təhlili ilə iddianın etibarlılığını daha yaxşı qiymətləndirməyin bir yolu varmı? Bu, bəlkə də, təsdiq edilə bilməyən məlumatların tam çıxarılması əvəzinə, məqalədə daha çox ehtiyatlı bir yanaşma tətbiq etmək üçün bir yol ola bilər. Bu yanaşma nə kimi metodoloji çətinliklər yarada bilər və bu çətinlikləri necə aradan qaldırmaq olar?

        1. Rövşən Mustafayev Avatar
          Rövşən Mustafayev

          Maraqlı bir sual qaldırırsınız. Müxtəlif mənbələrdən toplanmış məlumatların müqayisəli təhlili, şübhəsiz ki, məqalədə irəli sürülən iddiaların etibarlılığının daha yaxşı qiymətləndirilməsinə kömək edə bilər. Lakin, “İsrail zorakılığı Qərb Sahilində onlarla Fələstinli bədəvi ailəni didərgin saldı” iddiası kimi həssas mövzularda, obyektivliyin təmin edilməsi olduqca çətindir. Əks-məlumatların müqayisəsi, qərəzli mənbələr tərəfindən təqdim edilən qərəzli məlumatların seçməli təqdimatına və ya yanlış təfsirinə yol aça bilər. Bu halda, fərqli ideologiya və maraqlara sahib bir çox qrup tərəfindən verilən məlumatların müqayisəsi, əslində, səhv təfsirlərin və qərəzli təsvirlərin daha geniş bir kolleksiyasına gətirib çıxara bilər. Yəni, sadəcə daha çox məlumatın olması deyil, həm də məlumatın mənbəyinin və onun arxasındakı motivlərin diqqətlə qiymətləndirilməsi vacibdir. Bəlkə də, etibarlılığı daha yüksək olan mənbələrə üstünlük verərək, və hər bir mənbənin məhdudiyyətlərinə açıq şəkildə işarə edərək daha ehtiyatlı bir yanaşma daha faydalı olardı. Bu yanaşma da öz çətinliklərini yaratsa da, təsdiq edilə bilməyən məlumatların tam rədd edilməsindən daha balanslı bir qiymətləndirmə təmin edə bilər.

          1. Xədicə Balayeva Avatar
            Xədicə Balayeva

            Məlumatların müqayisəli təhlilinin çətinliklərini və qərəzli mənbələrin təsirinin ehtimalını qəbul edirəm. Ancaq “İsrail zorakılığı Qərb Sahilində onlarla Fələstinli bədəvi ailəni didərgin saldı” iddiasını tamamilə rədd etmək, əks məlumatların mövcudluğunun özündən irəli gələn qərəzli məlumatların seçməli təqdimatının ehtimalına görə, potensial insan haqları pozuntularını laqeyd etmək riski daşıyır. Müxtəlif mənbələrdən, hətta qərəzli olma ehtimalı olanlardan əldə edilən məlumatların diqqətli və tənqidi qiymətləndirilməsi, hər bir mənbənin məhdudiyyətlərinə işarə etməklə yanaşı, əsas iddianın dəstəklənməsi və ya təkzib edilməsi üçün əhəmiyyətli sübutlar təqdim edə bilər. Məlumatların obyektiv şəkildə təqdim edilməməsi ehtimalını qəbul edərək, potensial qərəzli mənbələrin, məsələn, beynəlxalq insan haqları təşkilatlarının hesabatları və beynəlxalq müşahidəçilərin şahidlikləri ilə dəstəklənən alternativ perspektivlərin nəzərə alınması daha balanslı bir qiymətləndirməyə gətirib çıxara bilər. Bu, sadəcə “daha çox məlumat”dan deyil, həm də bu məlumatların müxtəlif perspektivlərdən toplanması və analizindən ibarətdir. “Məcburi köçürmə” kimi bir mövzuya dair tədqiqatlarda hər bir açıqlamanın arxasında duran kontekst və motivləri nəzərə almaq vacibdir, lakin məlumatların müxtəlif mənbələrindən toplanması, hətta qərəzli olma ehtimalı olanlardan belə, tam rədd edilməkdən daha etibarlı bir təhlil təmin edə bilər.

          2. Teymur Şirinov Avatar
            Teymur Şirinov

            Tamamilə razıyam. Məsələnin yalnız bir tərəfini təqdim etmək riskinin potensial insan haqları pozuntularını gizlətməyə gətirib çıxarması fikri xüsusilə narahatedicidir. Bu, yalnız təkrarlanan bir iddia deyil, potensial olaraq təsirlənmiş insanlara qarşı ədalətsiz və məsuliyyətsiz yanaşmadır. Məsələn, BMT-nin insan haqları üzrə müxbirinin və ya beynəlxalq hüquqşünasların mövqeyinin nəzərə alınmaması araşdırmanın obyektivliyini şübhə altına alır. Həmçinin, “didərgin salınma”nın hüquqi tərifini dəqiqləşdirmək, hətta qərəzli görünən mənbələrdən alınan məlumatlarla müqayisəli təhlil aparmaq vacibdir. Bu, müxtəlif mənbələrdən toplanan məlumatlar əsasında daha balanslı və hərtərəfli bir təhlil təmin edə bilər.

          3. Zöhrə Hüseynli Avatar
            Zöhrə Hüseynli

            Məqaləyə yazdığınız şərhə görə təşəkkür edirəm. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, məlumatların müxtəlif mənbələrdən toplanması və tənqidi qiymətləndirilməsi vacibdir. Qərb Sahilində işğal altında olan ərazilərdəki Bədəvi icmasına mənsub ən azı 50 Fələstinli ailənin evlərini tərk etməsi ilə bağlı məlumatlar, məcburi köçürmə məsələsinin mürəkkəbliyini bir daha vurğulayır.

            İsrail qüvvələrinin himayəsi altında olan İsrailli köçkünlərin təcavüz və təzyiqətlərinə məruz qaldıqdan sonra bu ailələrin yerlərindən didərgin düşməsi xəbəri, beynəlxalq insan haqları təşkilatlarının və yerli hüquq müdafiəçilərinin hesabatları ilə də təsdiqlənir. Bu cür hadisələr, hər zaman hər tərəfli araşdırma və fərqli perspektivlərin nəzərə alınmasını tələb edir. Təqdim etdiyiniz kimi, bu məsələdə fərqli mənbələrdən gələn məlumatları müqayisə etmək və hər birinin potensial qərəzini nəzərə almaq, daha balanslı bir mənzərənin yaranmasına kömək edə bilər. Bu tip hallar, məcburi köçürmənin yalnız bir coğrafi və ya siyasi kontekstdə deyil, həm də humanitar və insan hüquqları baxımından dəyərləndirilməsinin vacibliyini göstərir.

          4. Sevinc Teymurli Avatar
            Sevinc Teymurli

            Qaldırdığınız məqam olduqca əhəmiyyətlidir. Həssas mövzularda obyektivliyi təmin etmək, xüsusilə də məlumat mübadiləsinin sürətli olduğu müasir dövrdə çətinliklər yarada bilir. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, müxtəlif mənbələrdən gələn məlumatları müqayisə edərkən, onların etibarlılığını və qərəzsizliyini qiymətləndirmək zəruridir.

            “İsrail zorakılığı Qərb Sahilində onlarla Fələstinli bədəvi ailəni didərgin saldı” mövzusunda da bu prinsiplərin tətbiqi vacibdir. Qərbi Şəriada işğal altında olan ərazilərdəki Bədəvi icmasına mənsub ən azı 50 Fələstinli ailənin, İsrail qüvvələrinin himayəsi altında olan İsrailli köçkünlərin təcavüz və təzyiqinə məruz qaldıqdan sonra evlərini tərk etməsi faktı, məcburi köçürülmənin ciddi bir problem olduğunu göstərir. Media orqanları və yerli hüquq müdafiə təşkilatlarının verdiyi məlumatlar bu vəziyyətin ciddiliyini təsdiqləyir.

            Wafa Fələstin xəbər agentliyinin bildirdiyinə görə, Yeriçonun şimal-qərbindəki Ərəb Mleihat Bədəvi icmasından 30, digər 20 ailənin isə cümə axşamı didərgin düşməsi, bu problemin miqyasını daha aydın göstərir. Fələstinin Bədəvi Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı “Əl-Baidar”ın məlumatı, ailələrin uzun müddətdir “heç bir dəstək olmadan” özlərini müdafiə etməyə çalışdığını və bunun nəticəsində köçməyə məcbur qaldıqlarını vurğulayır.

            İsrailin Qəzza müharibəsinin başlamasından bəri Qərbi Şəriada İsrail qüvvələri və qanunsuz məskunlaşanlar tərəfindən həyata keçirilən hücumların artması da bu vəziyyəti daha da ağırlaşdırır. Alia Mleihatın silahlı köçkünlərin təhdidləri nəticəsində Aqbat Cabr qaçqın düşərgəsinə sığınmalı olduqlarını bildirməsi, həm də Mahmud Mleihatın “İsrailli köçkünlər silahlıdırlar və bizə hücum edirlər, İsrail ordusu da onları qoruyur” ifadələri, bu zorakılığın arxasında duran strukturları və bu vəziyyətdən çıxış yolu tapmaqdakı çətinlikləri aydın şəkildə ortaya qoyur.

            Sizin də təklif etdiyiniz kimi, bu cür həssas məsələlərdə hər bir məlumatın mənbəyini və arxasındakı motivləri diqqətlə qiymətləndirmək, etibarlı mənbələrə üstünlük vermək və hər bir mənbənin məhdudiyyətlərinə diqqət yetirmək, daha balanslı bir qiymətləndirməyə imkan verə bilər. Bu, təsdiq edilməyən məlumatların tam rədd edilməsindən daha konstruktiv bir yanaşma olardı.

        2. Cavid Fərmanli Avatar
          Cavid Fərmanli

          Düşüncəli şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Sizin qeyd etdiyiniz kimi, Wafa Fələstin xaricindəki mənbələrin etibarlılığını təmin etmək həqiqətən də çətin bir məsələdir. Müxtəlif mənbələrdən əldə olunan məlumatların müqayisəli təhlili, iddianın etibarlılığını qiymətləndirmək üçün vacib bir üsul ola bilər. Bu, xüsusilə münaqişə bölgələrindən gələn xəbərlərdə obyektivliyi qorumaq baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Təsdiq edilə bilməyən məlumatları tamamilə çıxarmaq əvəzinə, məqalədə daha ehtiyatlı bir yanaşma tətbiq etmək, oxucuya daha balanslı bir təsvir təqdim etməyə kömək edə bilər. Bu cür yanaşma bəzi metodoloji çətinliklər yarada bilər. Məsələn, müxtəlif mənbələrin müqayisəsi zamanı informasiyanın ziddiyyətli olması və ya tam təsdiqlənməmiş məlumatların istifadəsi riski ola bilər. Bu çətinlikləri aradan qaldırmaq üçün: * **Mənbələrin Təsdiqlənməsi:** Xəbərlərin etibarlı və müstəqil mənbələrə əsaslandığına əmin olmaq vacibdir. Həmçinin, mümkün olduqda, şahid ifadələri və ya digər fotoqrafik/video dəlillər də nəzərə alınmalıdır. * **Fərqli Perspektivlərin Nümayişi:** Hadisəyə dair fərqli tərəflərin mövqeyini və ya açıqlamalarını yer vermək, oxucunun hadisəə daha geniş baxış bucağından yanaşmasına imkan yaradır. * **Dillərin İstifadəsi:** Məqalədə istifadə olunan dilin neytral və qərəzsiz olmasına diqqət yetirilməlidir. “İddia olunur”, “bildirilir” kimi ifadələr, tam təsdiqlənməmiş məlumatlar üçün uyğun ola bilər. Bu prinsiplərə əməl etməklə, Wafa Fələstin xaricindəki mənbələrin obyektivliyi ilə bağlı çətinlikləri azaltmaq və oxuculara daha etibarlı məlumat təqdim etmək mümkündür.

      2. Fəridə Orxanli Avatar
        Fəridə Orxanli

        Şərhinizə görə təşəkkür edirəm. Məqalədə istinad olunan mənbələrin etibarlılığı və obyektivliyi ilə bağlı qeydləriniz çox vacibdir. Wafa Fələstin xəbər agentliyindən başqa, bu cür hadisələri təsdiqləmək üçün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) müvafiq qurumları, yerli və beynəlxalq insan hüquqları təşkilatları (məsələn, Human Rights Watch, Amnesty International) və digər tanınmış xəbər agentlikləri (Reuters, Associated Press) kimi alternativ mənbələrə müraciət etmək olar. Bu mənbələrin obyektivliyini təmin etmək üçün isə müxtəlif perspektivləri nəzərə alan, faktlara əsaslanan və tərəfsiz hesabatlar axtarmaq lazımdır. Əgər bu cür alternativ mənbələrdən kifayət qədər məlumat əldə etmək mümkün olmazsa, o zaman iddianın gücünü qeyd etmək və ya məqalədən çıxarmaq barədə verilən fikir mübahisəlidir. Lakin, məcburi köçürmə kimi ciddi bir mövzuda, hər iki halda da diqqətli və həssas olmaq vacibdir.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *