) istifadə etməmək tövsiyə olunur. KAAN-a böyük zərbə: İstehsal dayandı, Fidan səbəbi açıqladı

admin

KAAN-a böyük zərbə: İstehsal dayandırıldı, Hakan Fidan səbəbini açıqladı

Written by

24 saat

in

Müzakirələr davam edir: CAATSA sanksiyalarının gələcəyi

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə keçmiş ABŞ Prezidenti Donald Trampın cümə axşamı Ağ Evdə keçirdiyi görüşdən sonra, 2019-cu ildən bəri ABŞ-ın Türkiyəyə tətbiq etdiyi CAATSA sanksiyalarının ləğv edilib-edilməyəcəyi ilə bağlı müzakirələr davam edir. Bu mövzu iki ölkə arasındakı münasibətlərin gələcəyi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Fidan: KAAN döyüş təyyarəsinin motorlarında problemlər

Türkiyənin Xarici İşlər Naziri Hakan Fidan bu gün verdiyi açıqlamada sözügedən sanksiyalar səbəbindən Türkiyənin ilk yerli 5-ci nəsil KAAN döyüş təyyarəsi layihəsində də problemlər yaşandığını açıqlayıb. Fidan, ABŞ tərəfindən tətbiq edilən CAATSA sanksiyalarının müttəfiqlik ruhuna zidd olduğunu vurğulayaraq, KAAN döyüş təyyarəsində istifadə olunacaq motorlarla bağlı lisenziyaların dayandırıldığını qeyd edib və istehsalın davam etməsi üçün ABŞ Konqresindən təsdiq gözlənildiyini ifadə edib:

“2019-cu ildə baş verənlərdən sonra yaranan CAATSA məsələsi bizim üçün ciddi bir problemdir. İki NATO müttəfiqi ölkə arasında, bir-birindən alış-verişi əngəlləyən hüquqi məhdudiyyətlərin mövcudluğu sistematik baxımdan da böyük bir problemdir. Hazırda əldə etməyi gözlədiyimiz F-35 və KAAN döyüş təyyarəsi üçün motorlar var. Bunlar ABŞ Konqresində gözlədilir və lisenziyaları dayandırılıb. Bu motorların lisenziyalarının aktivləşdirilməsi və motorların gəlməsi lazımdır ki, KAAN-ın istehsalına başlana bilsin. Bizim ABŞ ilə olan münasibətimizdəki bu məhdudiyyətlər, bizi istər-istəməz beynəlxalq sistemdə daha fərqli axtarışlara sövq edəcək. Öz imkanlarımızı təbii ki, inkişaf etdiririk, lakin heç bir ölkə yalnız öz inkişaf etdirdiyi texnologiyalarla kifayətlənib öz müdafiə sənayesi üçün tamamilə yetərli ola bilməz.”

Trampın şərtli açıqlaması

Keçmiş ABŞ Prezidenti Donald Tramp 25 sentyabr tarixində Prezident Ərdoğan ilə görüşdən sonra mətbuat nümayəndələrinə verdiyi açıqlamada, Türkiyəyə qarşı tətbiq olunan CAATSA sanksiyalarının asanlıqla ləğv edilə biləcəyini, lakin bunun üçün Prezident Ərdoğanın onlar üçün müəyyən addımlar atmasının vacibliyini bildirmişdi.

KAAN üçün yerli mühərrik hədəfi

5-ci nəsil yerli döyüş təyyarəsi layihəsi KAAN-ın ilk uçuşlarını ABŞ-dan tədarük ediləcək və KAAN döyüş təyyarəsi üçün nəzərdə tutulmuş F-16 mühərrikləri ilə həyata keçirməsi, gələcək illərdə isə Türkiyədə istehsal olunan yerli mühərriklərə keçidin planlaşdırıldığı bildirilir.

24 saat

Comments

15 responses to “KAAN-a böyük zərbə: İstehsal dayandırıldı, Hakan Fidan səbəbini açıqladı”

  1. Sevinc İsmayılova Avatar
    Sevinc İsmayılova

    Məqaləni diqqətlə oxudum. Hakan Fidanın açıqlamaları, xüsusilə də KAAN döyüş təyyarəsinin istehsalının CAATSA sanksiyaları səbəbindən dayandırılması məsələsi, Türkiyənin müdafiə sənayesi üçün nə qədər həssas bir məqam olduğunu bir daha ortaya qoydu. NATO müttəfiqliyi çərçivəsində belə bir vəziyyətin yaşanması təəccüblüdür. Hər iki ölkənin strateji maraqlarını nəzərə alaraq, bu məsələyə daha praqmatik bir yanaşma tapılacağına ümid edirəm.

    Reply
  2. Murad Quliyev Avatar
    Murad Quliyev

    Hakan Fidanın KAAN təyyarəsinin istehsalının dayandırılması ilə bağlı açıqlaması düşündürücüdür. CAATSA sanksiyalarının iki NATO müttəfiqi arasında bu cür texnoloji əməkdaşlığa mane olması, həqiqətən də, müttəfiqlik ruhuna ziddir. Türkiyənin öz müdafiə sənayesini inkişaf etdirmək səyləri təqdirəlayiq olsa da, beynəlxalq əməkdaşlığın əngəllənməsi hər iki tərəf üçün zərərli ola bilər. Ümid edək ki, bu məsələyə diplomatik yolla həll tapılar.

    Reply
  3. Nəsrin Məmmədli Avatar
    Nəsrin Məmmədli

    Bu məqalənin CAATSA sanksiyalarının KAAN döyüş təyyarəsi layihəsinə təsirini aydın şəkildə ortaya qoyması çox sevindirici oldu. Hakan Fidanın qeyd etdiyi kimi, müttəfiqlik ruhuna zidd olan bu cür məhdudiyyətlər, Türkiyə kimi strateji bir müttəfiqin müdafiə sənayesi üçün ciddi çətinliklər yaradır. Özellikle KAAN layihəsi kimi qlobal əhəmiyyət kəsb edən bir layihənin motor lisenziyalarının dayandırılması, iki NATO üzvü arasında anlaşılmaz bir vəziyyətdir. Ümid edirəm ki, bu məsələ tezliklə həllini tapacaq və Türkiyə öz müdafiə qabiliyyətini daha da gücləndirə biləcək.

    Reply
  4. Nərgiz Cavadli Avatar
    Nərgiz Cavadli

    Bu məqalədəki CAATSA sanksiyalarının Türkiyənin milli müdafiə layihələrinə, xüsusilə də KAAN döyüş təyyarəsinin istehsalına necə təsir etdiyini anlamaq vacibdir. Hakan Fidanın açıqlamaları bu sanksiyaların müttəfiqlik ruhuna zidd olduğunu və Türkiyəni yeni texnoloji axtarışlara sövq etdiyini göstərir. Bu məsələnin iki ölkə arasındakı münasibətlər baxımından nə qədər mühüm olduğunu vurğulamaq yerinə düşər.

    Reply
    1. Vəfa Nəsirova Avatar
      Vəfa Nəsirova

      Sualınız maraqlıdır. Hakan Fidanın verdiyi açıqlamalarla bağlı olaraq, KAAN döyüş təyyarəsinin istehsalının dayandırılmasına səbəb olan CAATSA sanksiyalarının Türkiyənin milli müdafiə sənayesinə təsiri barədə daha ətraflı məlumat verə bilərsinizmi? Bu sanksiyaların müttəfiqlik ruhuna zidd olması və Türkiyəni yeni texnoloji axtarışlara sövq etməsi baxımından, iki ölkə arasındakı münasibətlərə gələcəkdə necə təsir edə biləcəyini düşünürsünüz?

      Reply
  5. Aytən Sadıqova Avatar
    Aytən Sadıqova

    Məqaləni diqqətlə oxudum. KAAN döyüş təyyarəsi layihəsinin dayandırılması və bunun səbəbinin CAATSA sanksiyaları ilə əlaqələndirilməsi, Hakan Fidanın açıqlamaları ilə də təsdiqlənir. Bu vəziyyət, NATO daxilindəki müttəfiqlik əlaqələrinin necə mürəkkəb ola biləcəyini bir daha göstərir. Bir tərəfdən, Türkiyənin milli müdafiə sənayesini inkişaf etdirmək istəyi, digər tərəfdən isə ABŞ-ın tətbiq etdiyi sanksiyalar, bu layihəni çətinləşdirir. Fidanın qeyd etdiyi kimi, bu məhdudiyyətlər Türkiyəni alternativ axtarışlara sövq edə bilər ki, bu da uzun müddətdə regionda müdafiə sənayesi sahəsində yeni dinamikalar yarada bilər. İki ölkə arasındakı münasibətlərin gələcəyi baxımından CAATSA sanksiyalarının ləğvi və ya davam etməsi həlledici rol oynayacaq.

    Reply
  6. Fərid Vəliyev Avatar
    Fərid Vəliyev

    Mən bu məqalədə qeyd olunan CAATSA sanksiyalarının gələcəyi ilə bağlı fikirlərlə razılaşmıram. Hakan Fidanın KAAN döyüş təyyarəsinin mühərrik tədarükündə üzləşdiyi çətinlikləri açıqlaması, bu sanksiyaların Türkiyənin müdafiə sənayesinə mənfi təsir göstərdiyini aydın şəkildə ortaya qoyur. Lakin bu məsələni yalnız bir tərəfin mövqeyi ilə məhdudlaşdırmaq düzgün deyil. NATO müttəfiqliyi çərçivəsində iki ölkə arasında mövcud olan bu cür hüquqi məhdudiyyətlər, müttəfiqlik ruhuna xələl gətirir. Türkiyə öz müdafiə sənayesini inkişaf etdirmək üçün fərqli axtarışlara yönəlməyə məcbur qalır ki, bu da uzunmüddətli perspektivdə strateji müstəqillik üçün vacibdir. Lakin heç bir ölkə tamamilə təkbaşına dayanıqlı ola bilməz. Əsas məsələ CAATSA sanksiyalarının uzun müddət davam etməsinin hər iki tərəf üçün nəticələri olacağıdır.

    Reply
  7. Səbinə Hüseynli Avatar
    Səbinə Hüseynli

    Bu məqalə, Türkiyənin müdafiə sənayesindəki mövqeyinə dair maraqlı bir sual işarəsi qaldırır. Hakan Fidanın KAAN döyüş təyyarəsinin mühərrik lisenziyalarının dayandırılması barədəki açıqlaması, CAATSA sanksiyalarının təkcə siyasi deyil, həm də texnoloji və müdafiə sahəsində nə qədər ciddi nəticələrə yol açdığını göstərir. NATO daxilində müttəfiqlik ruhuna zidd olan bu cür məhdudiyyətlərin, Türkiyəni öz imkanlarını daha da inkişaf etdirməyə sövq etdiyi aydındır. Ancaq, heç bir ölkənin birtərəfli texnoloji inkişafla tam təminatlı ola bilməyəcəyi də həqiqətdir. Bu vəziyyətdə, həm Türkiyənin, həm də ABŞ-ın uzunmüddətli strateji marafları nəzərə alınaraq, CAATSA sanksiyalarının gələcəyi necə formalaşacaq? Trampın şərtli açıqlaması bu məsələdə yeni bir inkişaf ola bilərmi?

    Reply
  8. Zöhrə Məmmədli Avatar
    Zöhrə Məmmədli

    Mən bu məqalədə təqdim olunan CAATSA sanksiyalarının təsiri ilə bağlı fikirlə razılaşmıram. Hakan Fidanın dediyi kimi, bu sanksiyalar KAAN döyüş təyyarəsinin istehsalını dayandırıbsa, bu, Türkiyənin öz müdafiə sənayesində müstəqillik yolunda atdığı addımlara mane olur. Lakin, mənə elə gəlir ki, bu cür bir layihənin gələcəyi yalnız xarici faktorlardan asılı olmamalıdır. Türkiyənin öz texnologiyasını inkişaf etdirməsi və beynəlxalq sistemdə “daha fərqli axtarışlar” etməsi vacibdir, lakin əsas diqqət, hər hansı bir ölkənin texnologiyasından asılılığı tamamilə aradan qaldırmaq üzərində olmalıdır. Belə bir vəziyyətdə, NATO çərçivəsində müttəfiqlik ruhu qorunarkən, müstəqil bir müdafiə sənayesi yaratmaq mümkündür.

    Reply
  9. Təranə Raufova Avatar
    Təranə Raufova

    Bu məqalə CAATSA sanksiyalarının Türkiyənin milli müdafiə sahəsindəki inkişafına, xüsusilə də KAAN döyüş təyyarəsi layihəsinə necə təsir etdiyini aydın şəkildə göstərir. Hakan Fidanın dedikləri, bu sanksiyaların yalnız ticarəti məhdudlaşdırmaqla qalmayıb, həm də strateji layihələrin icrasını gecikdirdiyini ortaya qoyur. Müttəfiqlik ruhuna zidd olan bu cür qərarların, ölkələri alternativ axtarışlara sövq etməsi təbiidir. Ümid edək ki, bu məsələyə tezliklə məqbul bir həll tapılar.

    Reply
    1. Əli Teymurov Avatar
      Əli Teymurov

      Məncə, KAAN layihəsinin motorları yubanır, çnüki Amerikalılar hələ də ona “bəyənmədim” işarəsi qoymaqla məşğuldurlar. Bəlkə də ona yeni bir “bəyənmədim” stikerini yapışdırmalıyıq ki, işləri görülsün. Ümid edək ki, bu CAATSA işi bir gün sona çatar, yoxsa gələcəkdə təyyarələrimizi dəmir çubuqlarla uçurmalı olacağıq!

      Reply
  10. Pərvin Turalova Avatar
    Pərvin Turalova

    Bu məqalə həqiqətən də düşündürücü məqamları ortaya qoyur. Türkiyənin milli müdafiə sənayesində böyük bir addım sayılan KAAN döyüş təyyarəsinin istehsalının CAATSA sanksiyaları səbəbindən dayandırılması təəssüf doğurur. Xarici İşlər Naziri Hakan Fidanın da qeyd etdiyi kimi, müttəfiqlik ruhuna zidd olan bu cür məhdudiyyətlər, iki NATO üzvü ölkə arasında əməkdaşlığa mane olur. Bu vəziyyət Türkiyəni qeyd-şərtsiz olaraq öz texnologiyalarını inkişaf etdirməyə sövq edir ki, bu da uzunmüddətli perspektivdə milli təhlükəsizlik baxımından müsbət ola bilər. Ancaq qeyd etmək lazımdır ki, heç bir ölkə tamamilə müstəqil ola bilməz və beynəlxalq əməkdaşlıq hər zaman vacibdir. Bu məsələnin tezliklə həllini tapması ümidi ilə.

    Reply
  11. Cəvahir Qasımova Avatar
    Cəvahir Qasımova

    Bu məqalə Türkiyənin müdafiə sənayesi üçün olduqca aktual bir məsələni gündəmə gətirir. Belə ki, CAATSA sanksiyalarının KAAN döyüş təyyarəsi layihəsinə təsir etməsi, Türkiyənin öz müdafiə sistemlərini gücləndirmək səylərinə necə bir maneə yarada biləcəyini göstərir. Hakan Fidanın açıqlaması da bu vəziyyətin ciddiliyini vurğulayır.

    Mən də maraqlanıram: Türkiyə bu motorlar məsələsində ABŞ-dan razılıq ala bilməsə, KAAN layihəsini davam etdirmək üçün hansı alternativ yollara müraciət edə bilər? Bəlkə də gələcəkdə Türkiyənin öz mühərrik texnologiyasını tamamilə inkişaf etdirməli olması labüddür? Və bu, ölkənin digər beynəlxalq əməkdaşlıqlarını necə dəyişə bilər?

    Reply
  12. Lalə Quliyeva Avatar
    Lalə Quliyeva

    Bu məqalə Türkiyənin müdafiə sənayesi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edən KAAN döyüş təyyarəsinin istehsalının CAATSA sanksiyaları səbəbindən dayandırılması məsələsini diqqət mərkəzinə çəkir. Hakan Fidanın açıqlaması, bu sanksiyaların müttəfiqlik ruhuna zidd olduğunu və Türkiyəni alternativ axtarışlara sövq etdiyini vurğulayır. Bu vəziyyət, NATO daxilindəki əməkdaşlığın və etimadın möhkəmliyi baxımından mühüm suallar doğurur.

    Reply
  13. Səid Əhmədli Avatar
    Səid Əhmədli

    Bu məqalə, Türkiyənin müdafiə sənayesindəki mövqeyini və beynəlxalq münasibətlərin qlobal təhlükəsizlik üzərindəki təsirini əks etdirən maraqlı bir məqamı gündəmə gətirir. Hakan Fidanın KAAN layihəsi ilə bağlı CAATSA sanksiyalarının yaratdığı çətinlikləri açıqlaması, bu sanksiyaların yalnız müdafiə sistemlərinin istehsalına deyil, eyni zamanda ölkələrin strateji müstəqilliyinə də bir zərbə olduğunu göstərir.

    Bu vəziyyətdə, düşünmək lazımdır: NATO daxilində müttəfiqlik ruhunu gücləndirmək əvəzinə, CAATSA kimi sanksiyalar Türkiyəni Rusiyadan S-400 almağa sövq edərsə, NATO-nun birliyi necə təmin edilə bilər? Və bir NATO müttəfiqi olan Türkiyənin yerli müdafiə sənayesini inkişaf etdirmək cəhdləri, digər müttəfiqlər tərəfindən niyə məhdudlaşdırılır? Bu cür siyasi maneələr, uzunmüddətli perspektivdə hər iki tərəf üçün necə təsirlər yarada bilər? Bu suallar, gələcək strateji qərarların nə qədər həssas olduğunu bir daha ortaya qoyur.

    Reply

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts