Livan Prezidentindən Birləşmiş Ştatlara Müraciət
Livan Prezidenti Cozef Aoun, son günlər İsrail hücumlarının şimal qonşusuna qarşı intensivləşdiyi bir vaxtda, ABŞ-ın xüsusi nümayəndəsi Morqan Ortagus ilə Beyrutda keçirdiyi görüşdə demək olar ki, hər gün baş verən ölümcül İsrail hücumlarına son qoyulması çağırışı edib.
Atəşkəs Razılaşmasının Pozulması və İnsan Təlafatı
İsrail dəfələrlə Livanı bombalayaraq, beynəlxalq hüquq prinsiplərini açıq şəkildə pozmaqla, 2024-cü ilin noyabrında Livanın silahlı qruplaşması Hizbullah ilə bir ildən artıq davam edən və aylarla tammiqyaslı müharibəyə çevrilmiş düşmənçiliklərə son qoymaq məqsədi daşıyan atəşkəs razılaşmasını kobud şəkildə pozub. Ölkənin Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, təkcə oktyabr ayında İsrail hücumları Livanda 20-dən çox insanın ölümünə səbəb olub.
Prezidentlikdən çərşənbə axşamı verilən açıqlamada Aounun Ortagusa “düşmənçiliklərin dayandırılmasına nəzarət komitəsinin fəaliyyətini gücləndirməyin zəruriliyini, xüsusilə də davam edən İsrail pozuntularının qarşısının alınması ilə bağlı” təkid etdiyi bildirilib.
Birləşmiş Ştatlar və Fransanın da daxil olduğu beş nəfərlik komitə atəşkəsin icrasına nəzarət edir. Ortagusun bu həftə komitənin iclasında iştirak edəcəyi gözlənilir.
Aoun həmçinin “xüsusilə qış yaxınlaşdığı bir vaxtda, cənub vətəndaşlarının öz evlərinə qayıtmasına və zədələnmiş evlərini təmir etməsinə imkan yaratmağın zəruriliyini” vurğulayıb.
Son həftələrdə baş verən İsrail hücumları qazma avadanlıqlarını və buldozerləri hədəf alıb. Livan rəsmiləri bu hücumların müharibədən zərər çəkmiş cənubda hər hansı yenidənqurma işlərinin qarşısını almaq məqsədi daşıdığına inanır. İsrail isə heç bir dəlil təqdim etmədən Hizbullahı hədəf aldığını iddia edir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının insan haqları ofisi çərşənbə axşamı bildirdi ki, atəşkəs elan edildiyi vaxtdan bəri Livanda İsrail qüvvələri tərəfindən 111 mülki vətəndaşın qətlə yetirildiyini təsdiqləyib.
Atəşkəs Şərtləri və İsrailin Mövqeyi
Keçən ilki atəşkəs razılaşmasının bir hissəsi olaraq, İsrail qoşunları ölkənin cənubundan çıxarılmalı, Hizbullah isə Litani çayının şimalına çəkilməli və cənubdakı bütün hərbi infrastrukturunu dağıtmalı idi.
Razılaşmaya əsasən, ölkənin cənubunda yalnız Livan ordusu və BMT sülhməramlıları yerləşdirilməlidir.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Fransa, bazar günü Livanın cənubunda BMT sülhməramlı qoşunlarına qarşı həyata keçirilən İsrail hücumlarını qınayıb.
BMT-nin sözçüsü Stefan Düjarrik bazar ertəsi bildirib ki, bir gün əvvəl UNIFIL qoşunlarına qarşı baş verən hücum – hansı ki, İsrail pilotsuz təyyarəsinin patrul ərazisinə qumbara atması, eləcə də bir tankın sərhəd şəhəri Kfar Kila yaxınlığında sülhməramlılara atəş açması ilə nəticələnib – “çox, çox təhlükəli” idi.
İsrail hələ də cənubi Livanda beş mövqeyi işğal altında saxlayır və atəşkəsə məhəl qoymayaraq demək olar ki, hər gün hücumlar həyata keçirir.
ABŞ-ın təzyiqi altında və İsrail hücumlarının güclənməsindən ehtiyat edən Livan hökuməti, Hizbullahı tərksilah etməyə başlayıb. Hizbullah isə İsrailin cənubdakı hücumlarına və işğalına qarşı ölkənin əsas müqaviməti olaraq silahı yerə qoymayacaqlarını bildirib.
Atəşkəsin şərtlərinə baxmayaraq, İsrail strateji hesab etdiyi beş sərhəd nöqtəsində qoşunlarını saxlayıb.
Regional Destabilləşdirmə Siyasəti
Qəzzadakı son atəşkəs razılaşmasına baxmayaraq, İsrailin Yaxın Şərqdəki İsrail hücumları dayanmayıb.
Livan, Suriya və işğal altındakı İordan çayının qərb sahili son bir həftədə İsrail hücumlarına məruz qalıb ki, bu da İsrailin qonşularını destabilləşdirilmiş və zəif saxlamağa çalışdığı fikrini gücləndirir.
Leave a Reply