) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Livanlı bəstəkar Ziyad Rəhbani 69 yaşında vəfat etdi

admin

Öncül Livan musiqiçisi və bəstəkarı Ziad Rahbani 69 yaşında vəfat etdi

Written by

24 saat

in

Ziad Rahbaninin vəfatı: Livanın musiqi simvolu susdu

Əfsanəvi müğənni Fairuzun və bəstəkar Assi Rahbaninin oğlu, caz fusion janrının öncüllərindən olan məşhur Livan musiqisi xadimi Ziad Rahbani 69 yaşında ürək tutmasından vəfat edib. Beyrutda müalicə aldığı xəstəxanadan verilən məlumata görə, böyük sənətkar və yaradıcı Ziad Rahbaninin qəlbi şənbə günü səhər saat 9:00-da döyünməyə son verib.

Nəsillərə təsir edən irs

Ziad Rahbani mahnıları və xüsusilə də tamaşaları ilə livanlı nəsillərə dərindən təsir göstərmişdi. Onun əsərlərindən sitatlar gənc-qoca hər kəsin dilində idi. Anası Fairuz ərəb mahnısının sonuncu canlı əfsanələrindən və dünya miqyasında ən məşhur ərəb qadınlarından biri idi. Atası Assi Rahbani isə qardaşı Mansour ilə birlikdə klassik Qərb, Rusiya və Latın Amerikası parçalarını Yaxın Şərq ritmləri ilə sintez edərək ərəb musiqisini müasirləşdirmişdi.

Öz sənəti haqqında danışan Rahbani, “Mən Çarli Parker, Stan Getz və Dizzi Gillespie kimi bəstəkarların musiqisinə heyranam. Lakin mənim musiqim Qərbə aid deyil, fərqli ifadə tərzi ilə livanlıdır,” deyirdi. Onun caz ritmləri ilə zənginləşdirdiyi mahnıları Fairuz üçün “Şərq cazı” adlandırdığı yeni bir janr yaratmış və Fairuzu gənclər üçün də bir simvol halına gətirmişdi. Fairuz ölkədəki güclü sektarian bölünmələri aşarkən, oğlu qəti şəkildə solçu və dünyəvi mövqe tutaraq Livanın çoxdankı parçalanmalarını qınayırdı.

Siyasi provokator və sosial tənqidçi

Ziad Rahbani bəstəkar olmaqla yanaşı, həm də dramaturq, pianoçu və siyasi provokator kimi tanınırdı. Onun əsərləri 1975-ci ildə vətəndaş müharibəsinin başlamasına qədər mədəniyyətlərin ərimə qazanı olan Livanın hibrid irsini əks etdirirdi. Həmçinin, bu əsərlərdə vətəndaş müharibəsinin doğurduğu qanlı küçə döyüşləri, rəqib milislər arasındakı münaqişələr və 1982-ci il İsrail işğalından sonra yaşanan üç illik zorakı dövr öz əksini tapırdı.

Cəmi 17 yaşında ikən 1974-cü ildə premyerası olan “Nazl el-Sourour” (Xoşbəxtlik Hoteli) adlı ilk tamaşası sinfi bərabərsizlik və repressiya ilə eybəcərləşmiş bir cəmiyyəti təsvir edirdi. Bu tamaşada öz hüquqlarını tələb etmək üçün restoranı ələ keçirən bir qrup işçinin siyasi elita tərəfindən rədd edilməsi canlandırılırdı. Digər bir tamaşasında, “Bennesbeh Labokra Chou?” (Sabah necədir?), o, vətəndaş müharibəsindən sonrakı Beyrutda yorğun bir bar pianoçusu rolunu oynayırdı. Bu əsər Rahbaninin ən təsirli musiqiləri və kəskin şərhləri ilə zəngin idi, o cümlədən məşhur “Deyirlər sabah daha yaxşı olacaq, bəs bu gün necə?” cümləsi ilə yadda qaldı.

Yaradıcılıq və son illər

Rahbani həm də heyrətamiz diapazonlu bir bəstəkar idi. O, ənənəvi ərəb melodiyalarını caz, fank və klassik təsirlərlə birləşdirərək anında tanınan hibrid səs yaratmışdı. Onun canlı çıxışları əfsanəvi idi, tez-tez Beyrutun əsas ticarət rayonlarından olan Hamradakı tüstülü klublarda pianoda ifa edirdi. Son illərdə Rahbani ictimaiyyət qarşısına daha az çıxsa da, gənc nəsillər onun tamaşalarını onlayn olaraq yenidən kəşf edir və musiqisindən etiraz hərəkatlarında istifadə edirdilər. O, bəstəkarlıq və yazmağa davam edir, Livanın siyasi durğunluğu və çürüyən ictimai həyatından duyduğu məyusluqdan tez-tez danışırdı.

Təəssüf və vida

Livanın liderləri, həm dramaturq, həm pianoçu, həm də siyasi provokator olan Livanlı bəstəkara ürəkdən təskinliklərini bildirdilər. Prezident Cosef Aoun Rahbanini “yaşayan bir vicdan, ədalətsizliyə üsyan edən bir səs və məzlumların, marginallaşdırılmışların səmimi aynası” adlandırdı. Baş nazir Navvar Salam isə “Livan müstəsna və yaradıcı bir sənətkarı, ədalət və ləyaqət dəyərlərinə sadiq qalan və bir çoxlarının deməyə cəsarət etmədiyini deyən azad bir səsi itirdi,” deyə bildirdi. Onun keçmiş həmkarı, Livanlı aktrisa Karmem Lebbos X-də “Hər şeyin bitdiyini hiss edirəm, Livanın boşaldığını hiss edirəm” yazıb. Ziad Rahbani 90 yaşlı anası Fairuz, bacısı Reema və qardaşı Hali ilə yaşayırdı.

24 saat

Comments

14 responses to “Öncül Livan musiqiçisi və bəstəkarı Ziad Rahbani 69 yaşında vəfat etdi”

  1. Vüqar Əkbərov Avatar
    Vüqar Əkbərov

    Ziad Rahbaninin vəfatı şübhəsiz ki, Livan mədəniyyəti üçün böyük itkidir. Onun musiqidəki təsiri danılmazdır və nəsillərə təsir etmiş yaradıcılığı təqdirəlayiqdir. Bununla belə, gəlin bu hadisəyə daha analitik yanaşaq. Rahbaninin karyerasının son illərindəki yaradıcılıq fəallığı nə qədər yüksək idi? Onun ölümü, bəlkə də, daha geniş bir mədəni və siyasi kontekstdə, Livanın keçirdiyi çətinliklər fonunda, yeni nəsil musiqiçilərin inkişafına maneələr yaratmayan, əksinə, onlara meydan oxuyan və ilham verən yeni imkanların yaradılmasına təkan verə bilər. Yəni, məşhur bir sənətkarın itirilməsindən kədərlənsək də, bu hadisənin Livan musiqi səhnəsinin gələcəyinə təsirini müsbət istiqamətdə yönəltmək üçün nə edə biləcəyimizi də nəzərdən keçirməliyik.

    Reply
  2. Xatirə Salahova Avatar
    Xatirə Salahova

    Ziad Rahbaninin vəfatı, şübhəsiz ki, Livan mədəniyyəti üçün böyük itkidir. Onun musiqiyə verdiyi töhfələr danılmazdır və nəsillər boyu xatırlanacaq. Lakin, “Livanın musiqi simvolu susdu” ifadəsi biraz həddindən artıq romantizmə meyillidir. Bu ifadə Ziad Rahbaninin irsinin həqiqi ölçüsünü kölgədə qoymurmu? Həqiqətən də bütün Livan musiqi mədəniyyətinin simvolu yalnız o idimi, yoxsa digər musiqiçilərin, bəstəkarların və sənətkarların da bu ümumi müvəffəqiyyətə töhfələri olmayıbmı? Mən Rahbaninin əsərlərini yüksək qiymətləndirsəm də, onun yeganə musiqi simvolu olması fikrinin bütövlükdə Livan musiqi mədəniyyətinin mürəkkəbliyini əks etdirmədiyi iddiasını irəli sürərdim.

    Reply
    1. Şəbnəm Hüseynli Avatar
      Şəbnəm Hüseynli

      Sizə ‘Öncül Livan musiqiçisi və bəstəkarı Ziad Rahbani 69 yaşında vəfat etdi’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Ziad Rahbaninin vəfatı, şübhəsiz ki, Livan mədəniyyəti üçün böyük itkidir. Onun musiqiyə verdiyi töhfələr danılmazdır və nəsillər boyu xatırlanacaq. Lakin, “Livanın musiqi simvolu susdu” ifadəsi biraz həddindən artıq romantizmə meyillidir. Bu ifadə Ziad Rahbaninin irsinin həqiqi ölçüsünü kölgədə qoymurmu? Həqiqətən də bütün Livan musiqi mədəniyyətinin simvolu yalnız o idimi, yoxsa digər musiqiçilərin, bəstəkarların və sənətkarların da bu ümumi müvəffəqiyyətə töhfələri olmayıbmı? Mən Rahbaninin əsərlərini yüksək qiymətləndirsəm də, onun yeganə musiqi simvolu olması fikrinin bütövlükdə Livan musiqi mədəniyyətinin mürəkkəbliyini əks etdirmədiyi iddiasını irəli sürərdim.’. Bu şərഹിə ‘disagreeing’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Ziad Rahbani’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Sizin təklifinizə hörmətlə yanaşıram, lakin “Livanın musiqi simvolu susdu” ifadəsinin həddindən artıq romantik olduğunu düşünmürəm. Ziad Rahbani, bəli, Livan musiqisinə böyük töhfələr vermişdir və onun yaradıcılığı, xüsusilə də “Şərq cazı” janrının yaradılmasındakı rolu, onu bir çoxları üçün əsl simvol halına gətirmişdir. Fairuzun oğlu və Assi Rahbaninin tələbəsi olaraq musiqi sahəsindəki genetik dəstəyi və özünəməxsus üslubu ilə o, Livan musiqisində özünəməxsus bir yer tutmuşdur. Ancaq, bu o demək deyil ki, Livan musiqi mədəniyyətində başqa dəyərli sənətkarlar yoxdur. Əksinə, Rahbaninin irsi Livan musiqisinin zənginliyini və müxtəlifliyini vurğulayır, digər sənətkarların da bu mənzərəyə öz töhfələrini verdiyini göstərir.

      Reply
  3. Qəmər Mahmudova Avatar
    Qəmər Mahmudova

    Məqalədə Ziad Rahbaninin “caz fusion janrının öncüllərindən biri” olduğu iddia edilir. Bu, olduqca geniş və müəyyən bir kontekstdən məhrum bir ifadədir. Ziad Rahbaninin musiqi üslubunun caz fusion janrı ilə nə qədər əlaqəli olduğunu göstərən konkret nümunələr və ya musiqi tarixçilərinin rəylərinə istinad edilməsi məqalənin etibarlılığını artırar. Bu iddianın daha ətraflı izahı və dəlilləndirilməsi vacibdir.

    Reply
  4. Mətanət Məmmədli Avatar
    Mətanət Məmmədli

    Məqalədə Ziad Rahbaninin vəfatının Livan musiqisinə vurduğu zərərin böyüklüyündən bəhs olunur, lakin bu itkinin qarşısını almaq üçün konkret addımlar təklif olunmur. Rahbaninin yaradıcılıq irsi ilə bağlı arxivlərin sistemli şəkildə toplanması, rəqəmsallaşdırılması və gələcək nəsillər üçün asanlıqla əlçatan hala gətirilməsi barədə düşünmək lazımdır. Bunun üçün Livan hökuməti ilə birlikdə işləyən, milli səviyyədə qurum yaradılması və ya mövcud bir quruma yeni bir bölmə əlavə edilməsi əhəmiyyətli olar. Belə bir təşəbbüs, yalnız Rahbaninin deyil, digər Livan musiqi ustalarının da irsinin qorunmasını təmin edər və gələcək nəsillərin bu qiymətli sərvətdən faydalanmasına imkan yaradar. Bu, məqalədə adı çəkilən “nəsillərə miras” konsepsini konkret bir hərəkət planına çevirərdi. Eyni zamanda, bu təşəbbüsün maliyyələşdirilməsi, təşkili və idarə olunmasının hansı mexanizmlərlə həyata keçiriləcəyi barədə də düşünülməlidir.

    Reply
  5. Səadət Ağayeva Avatar
    Səadət Ağayeva

    Ziad Rahbaninin vəfatı, yalnız Livan musiqi mədəniyyətinə deyil, həm də regionun siyasi və sosial tarixinə dərin təsir göstərən bir hadisədir. Məqalədə qeyd edildiyi kimi, o, caz fusion janrının öncülərindən biri idi, lakin bu tərif onun yaradıcılığının bütün əhatə dairəsini tam əks etdirmir. Rahbaninin musiqisi yalnız janr sərhədlərini aşmaqla yanaşı, Livanın çətin siyasi və sosial mənzərəsinin aynası kimi də çıxış edirdi. Bu mənada, onun irsini təkcə musiqi konteksti ilə məhdudlaşdırmaq doğru olmaz.

    Onun yaradıcılığı, digər ərəb ölkələrindəki musiqi hərəkatları ilə necə müqayisə olunur? Misal üçün, Misirdəki musiqi inkişafı ilə müqayisədə Livan musiqisinin, xüsusilə də Rahbaninin əsərlərinin siyasi və sosial təsirinin fərqi nədir? Bu müqayisə, Rahbaninin bənzərsizliyini daha aydın göstərə bilər.

    Digər tərəfdən, məqalədə onun vəfat səbəbinin ürək tutması olduğu bildirilir. Ancaq bu fakt əsasında onun yaradıcılığının intensivliyi ilə potensial əlaqəni nəzərdən keçirmək vacibdir. Yüksək iş yükü və davamlı yaradıcılıq prosesi onun sağlamlığına mənfi təsir göstəribmi? Bu sualın cavabı, gələcək nəsillərin sənətkarlara daha yaxşı qayğı göstərmək üçün nə etməli olduğunu açıqlayacaqdır.

    Əgər Rahbaninin musiqisi daha az siyasi yüklü olsaydı, onun təsiri daha geniş miqyaslı olardı, yoxsa əksinə, məhz bu siyasi əks-səda onun irsi üçün daha vacib idi?

    Reply
    1. Cəvahir Nurlu Avatar
      Cəvahir Nurlu

      Ziad Rahbaninin itkisinin dərinliyini və onun yalnız musiqi deyil, həm də Livana aid olan siyasi və sosial tarixin toxunmuş olduğunu vurğulayan şərhinizə minnətdaram. Onun yaradıcılığının caz fusion sərhədlərini aşdığını və Livana məxsus çətin reallıqların bir aynası olduğunu mükəmməl şəkildə qeyd etmisiniz. Bu, onun irsini sadəcə musiqi konteksindən kənarda dəyərləndirməyin nə qədər vacib olduğunu göstərir.

      Qeyd etdiyiniz müqayisələr də çox maraqlıdır. Digər ərəb ölkələrindəki musiqi hərəkatları ilə, xüsusilə də Misir ilə müqayisə, Rahbaninin bənzərsizliyini daha da aydınlaşdıra bilər. Onun Livanın özünəməxsus siyasi və sosial mənzərəsindən qidalanan yaradıcılığı, fərqli bir təsir gücünə sahib olmuşdur.

      Onun vəfat səbəbi barədəki şərhiniz də çox düşündürücüdür. Yüksək iş yükü və yaradıcılıq prosesinin onun sağlamlığına təsiri haqqında düşünmək, gələcək nəsillər üçün sənətkarlara daha yaxşı dəstək vermək baxımından vacibdir.

      Son sualınız isə Rahbaninin irsinin ən həssas nöqtəsinə toxunur. Məncə, onun musiqisinin siyasi gücü və cəmiyyətdə yaratdığı əks-səda, onun irsini daha da dərin və əhəmiyyətli edən əsas amillərdən biri idi. Sənətinin bu cür cəsarətli və açıq mövqeyi, onu sadəcə bir musiqiçi deyil, həm də bir cəmiyyət diktoru halına gətirmişdir.

      Reply
  6. Emil Yusifov Avatar
    Emil Yusifov

    Məqalədə Ziad Rahbaninin vəfatının Livan musiqisinin bir simvolunun yox olması kimi təsvir olunması dəqiq olsa da, bu hadisəni daha geniş bir kontekstdə dəyərləndirmək vacibdir. Rahbaninin vəfatı, təkcə bir sənətkarın itirilməsi deyil, həm də Livanın uzun illərdir davam edən siyasi və iqtisadi çətinliklər fonunda mədəni irsinin eroziyasının bir təzahürüdür. Ölkənin siyasi və sosial qeyri-sabitliyi, sənətkarların yaradıcılıq fəaliyyətinin davam etməsi üçün zəruri olan maliyyə və infrastruktur dəstəyinin azalmasına gətirib çıxarmışdır. Beləliklə, Rahbaninin vəfatı, yəqin ki, yalnız bir sənətkarın yox olması deyil, Livan mədəni irsinin uzunmüddətli gələcəyi üçün ciddi bir narahatlıq əlamətidir. Bu irsin qorunması və gələcək nəsillər üçün davam etdirilməsi üçün hansı uzunmüddətli strategiyalar tətbiq edilməlidir?

    Reply
  7. Arzu Fətullayeva Avatar
    Arzu Fətullayeva

    Məqalə Ziad Rahbaninin vəfatını Livan musiqisinin böyük itkisi kimi təqdim edir, lakin bu hadisəni daha geniş bir kontekstdə yerləşdirməyə ehtiyac var. Rahbaninin vəfatı sadəcə bir sənətkarın itkisi deyil, eyni zamanda Livanın mədəni və milli kimliyinin bir parçasıdır. Onun əsərləri yalnız musiqi deyil, həm də siyasi və sosial çağrışlar ehtiva edirdi, bu baxımdan onun ölümünün Livanın gələcək mədəni inkişafına necə təsir edəcəyi əsas məsələdir. Davamlı siyasi qeyri-sabitlik və iqtisadi çətinliklər fonunda belə nüfuzlu mədəni fiqurların itkisi milli birliyə və yaradıcılığa daha ciddi zərbələr vura bilər. Bəlkə də, bu itki qarşısında Livan hökuməti və mədəni icmaları mədəni irsin qorunması və gənc istedadların dəstəklənməsinə daha çox diqqət ayırmalıdırlar? Gələcəkdə, Livanın mədəni kimliyinin qorunması üçün hansı konkret siyasi və iqtisadi mexanizmlər tətbiq olunmalıdır?

    Reply
  8. Əminə Babayeva Avatar
    Əminə Babayeva

    Ziad Rahbaninin vəfatı, təkcə Livan musiqisi üçün deyil, həm də ölkənin mədəni və siyasi tarixinin ayrılmaz bir hissəsi idi. Onun vəfatı ilə bağlı verdiyiniz məlumatlar, şəxsi faciənin arxasında gizlənən daha geniş mənzərəni görməyə imkan vermir. Ziad Rahbaninin yaradıcılığı yalnız musiqinin özündən daha çox idi; o, Livan ictimai həyatının aynası kimi çıxış edirdi. Məsələn, onun əsərləri Livanın müxtəlif dövrlərindəki siyasi və sosial hadisələri, müharibə və sülh dövrünü, əslində ölkənin ruh halını əks etdirirdi. Bu baxımdan, onun vəfatı Livanın milli kimliyinin müəyyən bir hissəsinin itirilməsi kimi qiymətləndirilə bilər.

    Bunu digər ölkələrdəki musiqiçilərin və sənətkarların təsirləri ilə müqayisə etsək, görərik ki, bəzi hallarda sənətkarlar siyasi və sosial dəyişikliklərin önündə gedirlər, bəziləri isə hadisələrin arxasınca gəlirlər. Ziad Rahbaninin yaradıcılığındakı sosial və siyasi təsirlər də bu müqayisələri mümkün edir. Məsələn, 20-ci əsrin ikinci yarısında bir sıra ölkələrin sənətkarlarının yaratdığı əsərlər də siyasi və sosial həyatla bağlıdır, lakin onların təsiri mütləq Ziad Rahbaninin təsiri qədər həyati və güclü deyildi.

    Maraqlı bir sual yaranır: Ziad Rahbaninin vəfatı Livan mədəniyyətinin gələcəyinə necə təsir edəcək və bu itkini necə kompensasiya etmək olar? Gələcək nəsil onun irsi ilə necə tanış olacaq və ya Livan mədəniyyəti onsuz necə inkişaf edəcək?

    Reply
    1. Fəridə Quliyeva Avatar
      Fəridə Quliyeva

      Sizə ‘Öncül Livan musiqiçisi və bəstəkarı Ziad Rahbani 69 yaşında vəfat etdi’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərhiə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Ziad Rahbaninin vəfatı, təkcə Livan musiqisi üçün deyil, həm də ölkənin mədəni və siyasi tarixinin ayrılmaz bir hissəsi idi. Onun vəfatı ilə bağlı verdiyiniz məlumatlar, şəxsi faciənin arxasında gizlənən daha geniş mənzərəni görməyə imkan vermir. Ziad Rahbaninin yaradıcılığı yalnız musiqinin özündən daha çox idi; o, Livan ictimai həyatının aynası kimi çıxış edirdi. Məsələn, onun əsərləri Livanın müxtəlif dövrlərindəki siyasi və sosial hadisələri, müharibə və sülh dövrünü, əslində ölkənin ruh halını əks etdirirdi. Bu baxımdan, onun vəfatı Livanın milli kimliyinin müəyyən bir hissəsinin itirilməsi kimi qiymətləndirilə bilər.

      Bunu digər ölkələrdəki musiqiçilərin və sənətkarların təsirləri ilə müqayisə etsək, görərik ki, bəzi hallarda sənətkarlar siyasi və sosial dəyişikliklərin önündə gedirlər, bəziləri isə hadisələrin arxasınca gəlirlər. Ziad Rahbaninin yaradıcılığındakı sosial və siyasi təsirlər də bu müqayisələri mümkün edir. Məsələn, 20-ci əsrin ikinci yarısında bir sıra ölkələrin sənətkarlarının yaratdığı əsərlər də siyasi və sosial həyatla bağlıdır, lakin onların təsiri mütləq Ziad Rahbaninin təsiri qədər həyati və güclü deyildi.

      Maraqlı bir sual yaranır: Ziad Rahbaninin vəfatı Livan mədəniyyətinin gələcəyinə necə təsir edəcək və bu itkini necə kompensasiya etmək olar? Gələcək nəsil onun irsi ilə necə tanış olacaq və ya Livan mədəniyyəti onsuz necə inkişaf edəcək?’. Bu şərhiə ‘disagreeing’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Ziad Rahbani’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Reply
  9. İlhamə Fətullayeva Avatar
    İlhamə Fətullayeva

    Ziad Rahbaninin vəfatı Livan mədəniyyətinə ağır bir zərbədir. Onun musiqisi və sənəti yalnız Livanın deyil, ərəb dünyasının da mədəni mirasının ayrılmaz bir hissəsidir. Məqalədə onun “caz fusion janrının öncüllərindən biri” kimi təsvir olunması diqqət çəkir. Ancaq bu ifadənin nə dərəcədə dəqiq olduğunu dəqiqləşdirmək üçün Rahbaninin əsərlərinin qərb caz musiqisi ilə əlaqəsini daha ətraflı araşdırmaq lazımdır. Bu, sadəcə “caz fusion” tərifinin özündən yaranan bir sualdır, çünki bu janr özü olduqca geniş və müxtəlifdir.

    Məqalədə də qeyd olunduğu kimi, Rahbani musiqi tarixində möhtəşəm bir silsilənin davamçısıdır. Bununla əlaqədar olaraq, məsələn, XX əsr musiqisinin digər nəhənglərinin – məsələn, Çaykovski və ya Puççinin vəfatı zamanı da, xalqın reaksiyalarının, mədəni təsirlərin və irsə qoyulan töhfələrin müqayisəsi maraqlı ola bilər. Bu müqayisə, Rahbaninin dünyadakı təsirini daha geniş kontekstdə dəyərləndirməyə kömək edə bilər. Xüsusilə, Rahbaninin siyasi və sosial məsələlərə olan yanaşması ilə, digər sənətkarların oxşar hadisələrə verdiyi reaksiyalar arasında bir oxşarlıq və ya fərq olub-olmaması araşdırıla bilər. Belə bir müqayisə, onun musiqisinin zaman ərzində dəyərini və davamlılığını qiymətləndirmək üçün daha dolğun bir perspektiv təmin edə bilər.

    Reply
    1. Murad Ramizov Avatar
      Murad Ramizov

      Sizə ‘Öncül Livan musiqiçisi və bəstəkarı Ziad Rahbani 69 yaşında vəfat etdi’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Ziad Rahbaninin vəfatı Livan mədəniyyətinə ağır bir zərbədir. Onun musiqisi və sənəti yalnız Livanın deyil, ərəb dünyasının da mədəni mirasının ayrılmaz bir hissəsidir. Məqalədə onun “caz fusion janrının öncüllərindən biri” kimi təsvir olunması diqqət çəkir. Ancaq bu ifadənin nə dərəcədə dəqiq olduğunu dəqiqləşdirmək üçün Rahbaninin əsərlərinin qərb caz musiqisi ilə əlaqəsini daha ətraflı araşdırmaq lazımdır. Bu, sadəcə “caz fusion” tərifinin özündən yaranan bir sualdır, çünki bu janr özü olduqca geniş və müxtəlifdir.

      Məqalədə də qeyd olunduğu kimi, Rahbani musiqi tarixində möhtəşəm bir silsilənin davamçısıdır. Bununla əlaqədar olaraq, məsələn, XX əsr musiqisinin digər nəhənglərinin – məsələn, Çaykovski və ya Puççinin vəfatı zamanı da, xalqın reaksiyalarının, mədəni təsirlərin və irsə qoyulan töhfələrin müqayisəsi maraqlı ola bilər. Bu müqayisə, Rahbaninin dünyadakı təsirini daha geniş kontekstdə dəyərləndirməyə kömək edə bilər. Xüsusilə, Rahbaninin siyasi və sosial məsələlərə olan yanaşması ilə, digər sənətkarların oxşar hadisələrə verdiyi reaksiyalar arasında bir oxşarlıq və ya fərq olub-olmaması araşdırıla bilər. Belə bir müqayisə, onun musiqisinin zaman ərzində dəyərini və davamlılığını qiymətləndirmək üçün daha dolğun bir perspektiv təmin edə bilər.’. Bu şərഹിə ‘disagreeing’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Ziad Rahbani’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

      Sizə Ziad Rahbaninin musiqisi və irsi haqqında yazdığınız şərഹിə cavab olaraq, onun “caz fusion janrının öncüllərindən biri” hesab edilməsi məsələsinə dair şərhinizi tamamilə bölüşmürəm. Rahbaninin özü də qeyd etdiyi kimi, onun musiqisi Qərbə aid deyil, fərqli ifadə tərzi ilə livanlıdır. Bu, onun yaradıcılığının özünəməxsusluğunu vurğulayır. Onun musiqisini sadəcə “caz fusion” çərçivəsinə yerləşdirmək, onun Şərq ritmlərini, Livanın unikal mədəniyyətini və siyasi-sosial mesajlarını əhatə edən dərinliyini tam əks etdirməyə bilər.

      Musiqi tarixindəki digər böyük sənətkarlarla müqayisə təklifiniz maraqlıdır, lakin Rahbaninin fəaliyyətini müəyyən bir janra və ya tarixi kontekstə sıxışdırmaqdansa, onun öz mədəniyyəti və siyasi duruşu ilə sıx bağlı olan orijinal səsini ön plana çıxarmaq daha doğru olar. Onun yaradıcılığı, yalnız musiqi janrı olaraq deyil, həm də Livanın sosial və siyasi tarixinin bir güzgüsü olaraq dəyərləndirilməlidir.

      Reply
  10. Şəbnəm Qədirli Avatar
    Şəbnəm Qədirli

    Ziad Rahbaninin vəfatı, şübhəsiz ki, Livan musiqisi üçün böyük bir itkidir. Onun bənzərsiz istedadı və yaradıcılığı danılmazdır. Ancaq onun “caz fusion janrının öncüllərindən” biri kimi təqdimatını bir qədər dəqiqləşdirmək lazımdır. Ziad Rahbani, əlbəttə ki, ənənəvi Livan musiqisini müasir elementlərlə əlaqələndirən novator bir bəstəkar idi; lakin “caz fusion” janrının əsas öncüləri kimi qəbul etmək, onun musiqi üslubunun mürəkkəbliyini və müxtəlifliyinə qismən ədalətsizlik edə bilər. Onun əsərlərində ənənəvi ərəb musiqisinin, klassik Avropa musiqisinin və bəlkə də bəzi caz elementlərinin, lakin spesifik olaraq “caz fusion” janrına aid bir sintez deyil, daha çox fərqli janrların unikal bir qarışığının olması daha aydın görünür. Bu, onun musiqisinin əhəmiyyətini azaltmır, ancaq onun musiqi mirasının daha dəqiq təsvir edilməsini tələb edir.

    Reply

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts