İspaniyanın Barcelona Futbol Klubu, İsrailin Hapoel Bank Yahav Jerusalem basketbol komandasının Baxi Manresa ilə qarşılaşacağı Avropa Kuboku oyunu öncəsi tələbini rədd edib.
Təlim Məşq Tələbinə Rədd Cavabı
Kataloniya radiosu RAC1-in məlumatına əsasən, Barcelona klubu, İsrail təmsilçisi Hapoel Bank Yahav Jerusalem komandasının EuroCup çərçivəsində oktyabrın 15-də keçiriləcək Baxi Manresa ilə oyun öncəsi səhər saatlarında “Blaugrana” zalında məşq etmək tələbinə ictimai asayiş səbəbi ilə mənfi cavab verib.
RAC1-in yaydığı xəbərdə, Barcelona klubunun “məntiqi və ictimai asayişi pozma” ehtimalı ilə İsrail komandasına qapılarını açmadığı bildirilib.
Oyun “Yüksək Riskli” Elan Edildi
Digər tərəfdən, İspaniya İdman Nazirliyinə bağlı İdman, İrqçilik, Ksenofobiya və Dözümsüzlüyə Qarşı Dövlət Komissiyası Baxi Manresa – Hapoel Bank Yahav Jerusalem qarşılaşmasını “yüksək riskli” elan edib.
Komissiya, Baxi Manresa klubunu təşkilatçı olaraq “təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirmək üçün zəruri addımları atmağa” çağırıb.
Baxi Manresa-nın bəzi azarkeş qrupları isə İsrailin Qəzzada törətdiyi soyqırımın etirazı olaraq Kataloniya klubu ilə İsrail komandası arasındakı oyunun təxirə salınması tələbi ilə çıxış ediblər.
“Soyqırımçılara Vermərik” Şüarı
Azarkeş qrupları sosial media vasitəsilə yaydıqları mesajda, “Basketbolun bizi əhatə edən reallıqdan təcrid olunmuş bir qabarcıq içində mövcud ola bilməyəcəyinə inanırıq. İsrail dövləti soyqırım törədərkən, öz stadionumuzda bir İsrail komandasının olmasını qətiyyən qəbul etmirik. Mesajımız aydın və güclüdür. İnsan həyatı, hər hansı bir idman tədbirindən daha önəmlidir” ifadələrini səsləndiriblər.
İspaniya Baş Naziri Pedro Sançes sentyabrın 15-də verdiyi açıqlamada, Ukraynanı işğal edən Rusiyaya qarşı alınan qərarlara bənzər olaraq Qəzzadakı soyqırımından dolayı İsrailin də bütün beynəlxalq idman yarışlarından kənarlaşdırılmasını tələb etmişdi.
el-Fasher Xəstəxanasına Dəhşətli Hücum: Ölü və Yaralılar Var
Sudanın Şimali Darfur əyalətində, el-Fasher şəhərində yerləşən bir xəstəxana paramilitar Sürətli Dəstək Qüvvələri (SDQ) tərəfindən atəşə tutulub. Hadisə nəticəsində azı 12 nəfər həlak olub, 17 nəfər isə yaralanıb. Tibbi mənbələrdən verilən məlumata görə, yaralananlar arasında bir qadın həkim və bir tibb bacısı da var.
Sudan Həkimlər Şəbəkəsinin çərşənbə günü yaydığı bəyanatda bildirilir ki, SDQ tibb müəssisəsini “birbaşa bombalayıb”. Təşkilat bu hücumu “tamhəcmli hərbi cinayət” adlandıraraq, hadisənin “dinc əhalinin həyatına və səhiyyə obyektlərini, onların işçilərini qoruyan beynəlxalq qanunlara tamamilə etinasızlıq” nümayiş etdirdiyini vurğulayıb.
Sürətli Dəstək Qüvvələri Beynəlxalq Hərbi Cinayətlə Təqsirləndirilir
Həkimlər qrupu hücuma görə Sürətli Dəstək Qüvvələrini “tam məsuliyyət daşıyan tərəf” hesab edib və beynəlxalq ictimaiyyəti, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasını səhiyyə obyektlərinə və mülki evlərə edilən hücumları dayandırmaq, mühasirədə olan şəhərdəki dağılmış səhiyyə sistemini qorumaq üçün təcili tədbirlər görməyə çağırıb.
Bu xəstəxana şəhərdə fəaliyyət göstərən son tibb müəssisələrindən biridir. Əksər xəstəxanalar dəfələrlə bombardman edildiyi üçün fəaliyyətini dayandırmaq məcburiyyətində qalıb. Çərşənbə günü baş verən hücum 24 saat ərzində xəstəxanaya edilən ikinci hücum idi; bundan əvvəl çərşənbə axşamı doğum şöbəsinə edilən hücumda səkkiz nəfər həlak olmuşdu.
Vəziyyət Pisləşir: Humanitar Böhran Dərinləşir
Sürətli Dəstək Qüvvələri hazırda el-Fasher şəhərini rəqibi Sudan ordusundan almaq üçün şiddətli hücumlar həyata keçirir. 2023-cü ilin aprel ayından bəri iki qüvvə arasında davam edən vətəndaş müharibəsi on minlərlə insanın ölümünə, təxminən 15 milyon insanın köçkün düşməsinə və 25 milyona yaxın insanın kəskin aclıqla üzləşməsinə səbəb olub. BMT-nin məlumatına görə, bu, geniş şəkildə dünyanın ən böyük humanitar böhranı kimi təsvir edilir.
Bəzi fəallar el-Fasheri – Darfur bölgəsində paramilitar qüvvələrin nəzarətindən kənarda qalan sonuncu əyalət paytaxtını – acından ölən mülki əhali üçün “açıq səma altında morq” adlandırırlar.
Şəhər Blokadada: Yardım Çatdırılması Çətinləşir
Sürətli Dəstək Qüvvələri 2024-cü il mayın 10-dan bəri el-Fasher şəhərinə blokada tətbiq edib. Bu, beynəlxalq ictimaiyyətin Darfurun beş əyalətində humanitar əməliyyatlar üçün mərkəz olan şəhər üçün təhlükələr barədə xəbərdarlıqlarına baxmayaraq baş verib.
BMT-nin məlumatına görə, el-Fasherdə tibbi yardıma ehtiyacı olan ev təsərrüfatlarının demək olar ki, 80 faizi ona çıxış əldə edə bilmir. Yorgun tibbi qruplar şəhərə edilən gündəlik hücumlar fonunda yaralıları müalicə etmək üçün mübarizə aparır.
SDQ-nin mühasirəsinin demək olar ki, 18 ayı geridə qoyduğu bu şəhərdə, 400 min nəfərlik tələyə düşmüş mülki əhali üçün demək olar ki, hər şey tükənib. Ailələrin aylarla yaşadığı heyvan yemi də qıtlaşıb və indi bir kisəsi yüzlərlə dollara başa gəlir. Yerli müqavimət komitələrinin – yardımı koordinasiya edən könüllü qrupların məlumatına görə, şəhərdəki şorba mətbəxlərinin əksəriyyəti ərzaq çatışmazlığı səbəbindən bağlanmağa məcbur olub. Sudan vətəndaş müharibəsi başlayandan bəri bir milyondan çox insan şəhərdən qaçıb, SDQ-nin paytaxt Xartumu itirməsindən sonra hücumları artırması ilə köçkünün sayı dramatik şəkildə yüksəlib.
Kiçik Əşyalar, Böyük Anlamlar: Qəzza Zolağından Hekayələr
Ən kiçik əşyalar belə, zamanla güclü yadigarlara çevrilə bilər. 2025-ci ilin bu günlərində, Fələstinlilər Qəzza zolağı daxilində və ondan kənarda dəfələrlə köç etməyə məcbur qaldıqca, özləri ilə dərin məna daşıyan şəxsi əşyalar aparırlar. Bu əşyalar sadəcə maddi varlıqlar deyil, itirilmiş evlərin, dağılmış xatirələrin və itməyən ümidlərin səssiz şahidləridir.
Davam edən və bir çoxlarının soyqırım adlandırdığı müharibənin ortasında, bu mədəniyyət mirası sayılan obyektlər insanların dözümlülüyünün təcəssümüdür. Uşaq oyuncaqlarından köhnə fotolara, nənənin şalından ailə sənədlərinə qədər hər bir əşya fərdi bir hekayəni və kollektiv bir tarixi özündə cəmləşdirir. Onlar Fələstin xalqının identity-sini, mədəniyyətini və müqavimətini simvolizə edir.
Harbiye Açıq Hava Səhnəsində Edisin konsertində kameralara tuş gələn məşhur aktrisa Hazal Kaya son görünüşü ilə gündəmə damğa vurub. Saç rəngini dəyişərək sarışın olan simanın bu dəfəki görkəmi əsasən çəki itkisi ilə bağlı müzakirələrə səbəb olub. Pərəstişkarları arasında “Xəstədirmi?”, “Tamamilə ərimiş kimi görünür” kimi şərhlər səsləndirilib.
“Aşk-ı Memnu” və “Pera Palas’ta Gecə Yarısı” kimi populyar seriallarla geniş kütləyə çatan sənətçi sosial şəbəkələrdəki paylaşımları ilə tez-tez diqqət mərkəzində olur.
CİDDİ DİET VƏ NƏZƏRÇARPACAQ DƏYİŞİM
Qeyd edək ki, sənətçi bir neçə ay əvvəl ciddi idman və pəhriz proqramına başlayaraq böyük pəhriz nəticəsində əhəmiyyətli çəki itkisi yaşamışdı. Verdiyi kilolarla həqiqətən də tanınmaz dərəcədə dəyişən aktrisanın üzündəki fərqliliklər əvvəllər də izləyicilərin diqqətindən yayınmamış və estetik əməliyyat etdirdiyi iddialarına səbəb olmuşdu. Bu dəfəki görünüşü isə onun fiziki formasında davamlı dəyişiklikləri bir daha təsdiqləyir.
AKTRİSANIN SON GÖRÜNÜŞÜ
Təqdim olunan görüntülərdə məşhur aktrisanın hazırkı görünüşünü görmək olar.
Al Jazeera Director General Sheikh Nasser bin Faisal Al Thani says ‘protecting journalists is protection of the truth.’
The Director General of Al Jazeera Media Network has stressed the importance of protecting journalists working in conflict zones and called for more solidarity between media organisations and human rights groups.
In his first public address since he was appointed director general of the Doha-based network last month, Sheikh Nasser bin Faisal Al Thani said on Wednesday that Al Jazeera has made the protection of journalists a firm priority and the network conducts training and mentorship of its journalists to ensure this.
Recommended Stories
list of 4 itemsend of list
“The press has never been a party to the conflict, but has been a tool for getting information to the people,” Sheikh Nasser told the Conference on The Protection of Journalists in Armed Conflicts, a two-day event held in Doha, Qatar.
He said it is critical to ramp up measures to safeguard journalists in war zones. “Otherwise, war crimes will remain unwritten” about.
He called for the implementation of human rights regulations and enhanced solidarity among media organisations and human rights organisations.
“Silencing free speech will not stop the truth,” Sheikh Nasser said. “Protecting journalists is protection of the truth itself.”
‘Journalists are being killed’
The first day of the conference comprised several sessions, where speakers included journalists who had reported in conflict zones, such as Al Jazeera’s Gaza bureau chief Wael Dahdouh, who was wounded in an Israeli attack on Gaza in late 2023.
Dahdouh has campaigned to raise awareness of the unsafe conditions for journalists working in Gaza since Israel launched its war on the Palestinian territory on October 7, 2023.
At least 300 journalists and media workers have been killed in Gaza during the two-year war, according to the Shireen Abu Akleh Observatory. This includes 10 journalists from Al Jazeera.
“Journalists are being killed and genocide is being committed against them,” Dahdouh told the conference.
Other speakers included legal experts and workers associated with nonprofit organisations that work for the safety of journalists, such as Reporters Without Borders (RSF) and the Committee to Protect Journalists (CPJ). A spokesperson for the International Criminal Court (ICC) also spoke at one of the sessions.
The discussions focused on attacks against journalists and the imprisonment of journalists in Gaza and around the world.
Several speakers throughout the day highlighted the importance of treating journalists like civilians. Speakers added, however, that international law provisions that lay down safeguards for civilians might not apply similarly to journalists. They pressed on the need for international laws that specifically focus on safeguarding journalists and media organisations.
“The civilian can go away from the combat field but the journalist has to stay. To assimilate the war journalist with the civilian is not right,” Omar Mekky, the regional legal coordinator for the Near and Middle East Region for the International Committee of the Red Cross (ICRC), said.
Speakers also asserted the importance of countries stepping in and putting pressure on the governments that are targeting journalists.
The conference will continue for its second day on Thursday.
— bu xəbəri Azərbaycan dilində **yenidən yaz**, lakin tərcümə və ya texniki konversiya deyil, **peşəkar jurnalist mətninə çevrilmiş formada** təqdim et. Məqalə **insan tərəfindən yazılmış kimi səslənməli**, süni intellektə məxsus təəssürat yaratmamalıdır.
🛑 Qəti TƏLİMATLAR:
1. Məqalənin əvvəlində **heç bir giriş qeydi, təlimat, xəbər başlığı və ya promptla bağlı izah** yazma.
2. Heç bir halda **müəllifə və ya xəbər mənbəyinə istinad etmə**.
3. Yazının **strukturunu belə qur**:
– Başlıq: sistemdən kənarda verilir, sən yalnız
alt başlıqlar və
paraqraflar yarat.
– Hər
altında uyğun
paraqraflar yaz.
– Məqalənin sonunda bu keçidi əlavə et:
`
4. **Açar sözlərlə bağlı dəqiq davran**:
– Yazıya başlamazdan əvvəl **əsas açar sözləri müəyyən et** (ən azı 2).
– Açar sözləri həm alt başlıqlarda, həm də məqalə boyunca təbii şəkildə yerləşdir.
– Açar sözləri HTML-də bu formada vurğula:
`açar söz`
– Açar söz sıxlığı **1% – 1.5%** arasında olmalıdır. Bu nisbət pozulmamalıdır.
5. Yazının stili və dili:
– Cümlələr **qısa, aydın, axıcı və peşəkar** olmalıdır.
– **Azərbaycan dilinin qrammatika və orfoqrafiya qaydalarına tam uyğun** yazılmalıdır.
– Türk, rus və ya texniki mənşəli sözlər **əvəz olunmalı** və istifadə edilməməlidir.
– Cümlələri **yenidən qur**, eyni məna daşıyan ifadələri təkrarlama.
6. Faktlara ciddi nəzarət et:
– Tarix, hadisə, şəxs, yer adları **dəyişdirilməməlidir**.
– Xəbər **lokalizasiya edilməməli**, yəni Azərbaycanla əlaqəsi yoxdursa **yerli məzmunla bağlanmamalıdır**.
– 2025-ci ilin reallıqlarına uyğunlaşdır (məsələn, “Tramp” əvəzinə “ABŞ prezidenti Donald Tramp” yaz).
7. **Ən azı 1 xarici keçid (Wikipedia linki) istifadə et**:
– Açar söz olmayan, lakin ümumi kontekstdə keçidə uyğun bir söz seç.
– Keçidi
Galatasaray İdarə Heyətinin Oktyabr Ayı Toplantısında Galatasaray adası ilə bağlı müzakirələr aparılıb. Toplantıda klub prezidenti Dursun Özbek adanın gələcəyi ilə bağlı önəmli açıqlamalar verib.
Galatasaray Adası: Tamamlama mərhələsi
Dursun Özbek çıxışında Galatasaray adasında aparılan yeniləmə işlərinin böyük ölçüdə tamamlandığını bildirib. Prezident hovuzla bağlı bəzi işlərin qaldığını və bu işlər üçün dəstək gözlədiklərini vurğulayıb. O, tikinti üçün icazə sənədi alındıqdan sonra qanuni öhdəliklərin tam şəkildə yerinə yetiriləcəyini qeyd edib.
Galatasaray Adası – prestij mənbəyi
Toplantı zamanı klub üzvü Mehmet Bilenin “Zərərin əsas mənbəyi futboldur” fikrinə cavab verən Özbek, klubun ümumi maliyyə vəziyyətini nəzərə almağın vacibliyini vurğulayıb. Galatasaray adasının zərər etməsi ilə bağlı səsləndirilən tənqidlərə cavab olaraq prezident, adanın yalnız üzvlərin istifadəsi üçün nəzərdə tutulduğunu və Avropa hissəsində bir araya gəlmə məkanı olduğunu xatırladıb. Özbek, adanın kommersiya məqsədi daşımadığını, əksinə Galatasaray üçün bir prestij və qürur mənbəyi olduğunu vurğulayıb. O, Liverpul rəhbərlərinin adaya gəldikdə heyran qaldıqlarını və adanın Galatasaray-a məxsus olmasına təəccübləndiklərini bildirib.
“Adanın satılması ağlasığmazdır”
Toplantıda səsləndirilən “Galatasaray adası satıla bilər” fikirlərinə sərt reaksiya verən Dursun Özbek, bu iddianın qəbuledilməz olduğunu bildirib. O, adanın satılmasının ağlasığmaz olduğunu və belə bir fikri gündəmə gətirənin Galatasaray azarkeşi ola bilməyəcəyini vurğulayıb.
Divan üzvlərindən gələn “Olur!” səslərinə cavab olaraq Özbek, Galatasaray adasının heç kim tərəfindən satıla bilməyəcəyini qətiyyətlə ifadə edib.
“Satmaq istəyən Galatasaraylı ola bilməz”
Divan üzvlərindən birinin “Galatasaraylı ölçəyinmi var, cənab prezident?” sualına cavab verən Dursun Özbek, Galatasaray adasını satmaq istəyənin Galatasaraylı ola bilməyəcəyini bildirib.
Divan üzvlərindən gələn “Satmaq istəyən yoxdur” replikasına isə Özbek, “Hadi hadi hadi!” cavabını verib.
Dursun Özbek, bu cür müzakirələrin onu ruhdan salmadığını, əksinə milyonlarla Galatasaray azarkeşinin məlumatlandırılması baxımından vacib olduğunu vurğulayıb. O, Galatasaray adasının satılması ilə bağlı iddiaların provokasiya xarakteri daşıdığını və idarə heyətinin əldə etdiyi uğurları kölgədə qoymaq məqsədi güddüyünü bildirib.
Keçmiş “Mançester Yunayted” və “Real Madrid” hücumçusunun sərvəti “Əl-Nəsr”lə müqaviləsinin uzadılması ilə artıb.
Futbol dünyasının yeni milyarderi: Kriştiano Ronaldo
Kriştiano Ronaldo Bloomberg Milyarderlər İndeksinə görə təxmini 1.4 milyard dollar sərvəti ilə milyarder statusuna çatan ilk futbolçu olub. Portuqaliyalı idmançının bu maliyyə yüksəlişi, Səudiyyə Ərəbistanının “Əl-Nəsr” klubu ilə iyun ayında bağladığı, dəyəri 400 milyon dollardan çox olduğu bildirilən yeni müqavilədən sonra baş verib.
Sərvətin əsasları: Maaş, sponsorluq və investor payı
Bloomberg-in məlumatına görə, Ronaldo 2002-ci ildən 2023-cü ilə qədər maaş olaraq 550 milyon dollardan çox qazanıb. Bu gəlirlərə “Nike” ilə illik 18 milyon dollar dəyərində on illik müqavilə və “Armani”, “Castrol” kimi şirkətlərlə bağlanmış, sərvətinə 175 milyon dollardan çox əlavə edən sərfəli sponsorluq razılaşmaları da daxildir. “Mançester Yunayted”dən “Əl-Nəsr”ə 2023-cü ildə keçidi Ronaldonu illik 177 milyon funt-sterlinq (təxminən 237.52 milyon dollar) maaş, üstəgəl bonuslar və Səudiyyə klubunda 15 faiz pay ilə futbol tarixinin ən yüksək ödənişli oyunçusu etmişdi.
Elit idmançılar klubu
Kriştiano Ronaldo-nun milyarder futbolçu kimi bu elit statusu onu basketbol əfsanələri Maykl Cordan, Mejik Conson və Lebron Ceyms, qolfçu Tayqer Vuds və tennisçi Rocer Federer kimi nadir milyarder futbolçu idmançılar qrupuna daxil edir. Argentina və “İnter Mayami”nin hücumçusu Lionel Messi karyerası ərzində vergidən əvvəl 600 milyon dollardan çox maaş qazanıb.
Qarşıdakı illər və 1000 qol hədəfi
40 yaşlı hücumçu təqaüdə çıxmağı hələ düşünmədiyini bildirib. Çərşənbə axşamı Portuqaliya Futbol Qlobusları qalasında çıxışı zamanı Kriştiano Ronaldo “Hələ də bu işə həvəsim var,” deyib. “Ailəm karyeramı bitirməyin vaxtı gəldiyini deyir və artıq 900-dən çox qol vurmuşamsa, niyə 1000 qol vurmaq istədiyimi soruşurlar. Amma mən daxilən belə düşünmürəm.” O əlavə edib: “Mən hələ də yaxşı işlər görürəm. Klubuma və milli komandaya kömək edirəm. Niyə də davam etməyim? Əminəm ki, bitirəndə hər şeyimi verdiyim üçün tam dolu olacam. Bilirəm ki, çox illərim qalmayıb, amma qalan bir neçə ilimi tam doyana qədər yaşamalıyam.”
ABŞ Konqresindən Cənubi Qafqazda Sülhə Dəstək Təşəbbüsü: “PEACE Act” Layihəsi Təqdim Edildi
ABŞ Konqresinin nüfuzlu üzvləri, Darrell İssa və Qas Bilirakis, Cənubi Qafqazda eskalasiyanın qarşısını almaq və tərəfdaşlığı möhkəmləndirmək məqsədilə “Qafqazda eskalasiyanın qarşısının alınması və tərəfdaşlığın möhkəmləndirilməsi haqqında” (PEACE Act – H.R.5632) adlı qanun layihəsini irəli sürüblər. Bu təşəbbüs regionda sabitliyin təmin olunmasına və sülh prosesinin dəstəklənməsinə yönəlib.
“PEACE Act”in Əsas Məqsədləri və Sanksiya Mexanizmi
Nümayəndələr Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsinin sədr müavini Darrell İssanın ofisi tərəfindən yayılan bəyanatda bildirilir ki, sənədin əsas hədəfi Ermənistana qarşı gələcəkdə mümkün hərbi təcavüzlərin qarşısını almaqdır. Eyni zamanda, layihə Tramp administrasiyasının vasitəçiliyi ilə əldə edilmiş Ermənistan–Azərbaycan sülh razılaşmasını möhkəmləndirməyi nəzərdə tutur. Layihəyə əsasən, Ermənistana qarşı hərbi əməliyyatlara görə məsuliyyət daşıyan Azərbaycan rəsmilərinə və onların ailə üzvlərinə qarşı müxtəlif sanksiyalar tətbiq edilməsi planlaşdırılır. Bu sanksiyalar ABŞ-dakı aktivlərin dondurulmasını, ölkəyə giriş qadağasını və Azərbaycanın enerji ticarətini asanlaşdıran maliyyə qurumlarına məhdudiyyətlərin tətbiqini ehtiva edir.
Qanun Layihəsinin Hazırkı Vəziyyəti və Qanunvericilik Proseduru
H.R.5632 nömrəli “PEACE Act” layihəsi sentyabrın 30-da Nümayəndələr Palatasına təqdim edilib. Sənəd hazırda Xarici Əlaqələr, Ədliyyə və Maliyyə Xidmətləri Komitələrinə göndərilmiş olsa da, hələlik komitələrdə müzakirəyə çıxarılmayıb. ABŞ qanunvericiliyinə əsasən, hər hansı bir layihənin qanun statusu alması üçün o, bütün aidiyyəti komitələrdə təsdiqlənməli, ardınca həm Nümayəndələr Palatası, həm də Senat tərəfindən qəbul edilməli və sonda prezident tərəfindən imzalanmalıdır.
Əvvəlki Sülh Təşəbbüsləri
Qeyd edək ki, avqustun 8-də ABŞ prezidenti Donald Trampın vasitəçiliyi ilə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Vaşinqtonda bir araya gələrək birgə bəyanat imzalamışdılar. Həmin sənəd sonradan Ermənistan və Azərbaycanın xarici işlər nazirləri tərəfindən sülh sazişi kimi paraflanmışdı.
Ulduzla işarələnmiş adlar şəxsiyyətləri qorumaq üçün dəyişdirilmişdir.
2024-cü ildə Mohammed* ilk xarici səfərinə Rusiyanın ikinci ən böyük şəhəri Sankt-Peterburqa uçdu.
Mükəmməl düzülüşü, heyranedici imperiya sarayları və yay axırlarında Şimal Qütbünə yaxınlığı səbəbindən zülmətin yox olduğu “ağ gecələri” ilə Sankt-Peterburq onun doğma evindən çox fərqlənirdi.
Mohammed Mərkəzi Asiyanın ən kasıb keçmiş sovet ölkəsi olan Tacikistanın günəşdən yanan və həddən artıq əhalisi olan paytaxtı Düşənbədən gəlmişdi.
O, səfərini hər il Rusiyaya səyahət edən və ya orada daimi yaşayan milyonlarla Mərkəzi Asiyalı iqtisadi miqrant kimi gəlirini artırmaq və ölkəsinə pul köçürmələri göndərmək yolu kimi görürdü.
O, Rusiyaya vizasız daxil oldu, bərpa olunan iş icazəsi üçün ayda 6000 rubl (74 dollar) ödədi və qida dükanında işləyərkən altı nəfərlə birlikdə köhnə kirayə mənzildə yaşayırdı.
Lakin gəlişindən aylar sonra onun diqqətlə qurduğu həyatı darmadağın oldu.
O, iş icazəsi üçün ödənişi unutduğu üçün polis tərəfindən saxlanıldığını, döyüldüyünü və yeməkdən məhrum edildiyini söylədi. Həbsdə olarkən, Rusiya hərbi zabitlərinin onu orduya yazılmağa məcbur etdiyini iddia etdi.
O, xidmət etməkdən başqa çarəsinin olmadığını bildirdi.
O, Ukraynaya getdi və Rusiya qoşunları və Moskva tərəfindən döyüşən xarici döyüşçülərlə birlikdə vuruşdu.
Lakin bu ilin əvvəlində Ukrayna qoşunları onu əsir götürdü. O, hazırda hərbi əsirdir.
Hərbi Əsirlərin Ağır Taleyi
Ukrayna ordusu onlarla Mərkəzi Asiyalı hərbi əsirdən biri olan Mohammedlə nadir görüşə icazə verdi. Mohammedin məcburiyyət altında danışdığına dair şahidlik olmasa da, cəbhə xəttinə yaxın bir şəhərdəki həbsxanada müsahibə zamanı bir zabit iştirak edirdi.
Təhlükəsizlik səbəbindən Mohammedin kimliyi gizli saxlanılır. Beynəlxalq qanunlara görə, hərbi əsirlərə insani rəftar edilməlidir.
Lakin Ukraynada müsahibə götürülən və daha sonra dəyişdirilən bir neçə keçmiş hərbi əsir “saxta xəbərlər yaymaqda” ittiham olunaraq həbs cəzasına məhkum edilib. Həm Kiyev, həm də Moskva hərbi əsirlərə pis rəftar, işgəncə və edamda qarşılıqlı ittihamlar irəli sürüb. Bəzi iddialar onlayn və ya Teleqram kanallarında yerləşdirilən dəhşətli videolarla təsdiqlənib.
Mohammed müsahibə zamanı Rusiyadan şikayətləndi. Polis zorakılığını iddia etməklə yanaşı, hərbi təlim mərkəzlərində anti-Müsəlman ayrı-seçkiliyini müşahidə etdiyini də bildirdi.
Rusiya və Ukrayna 2022-ci ilin əvvəlində münaqişə başlayandan bəri minlərlə hərbi əsiri dəyişdirib. Hər tərəfin nə qədər hərbi əsir saxlaması barədə rəsmi məlumat yoxdur. Mohammed Rusiyaya geri göndərilməməsinə və əvəzində Ukrayna tərəfində döyüşməsinə icazə verilməsinə ümid etdiyini söylədi.
Bu, Rusiya–Ukrayna müharibəsi kontekstində tanış bir iddiadır. İyul ayında Rusiya qanunvericisi Viktor Vodolatski bir sıra Ukraynalı hərbi əsirlərin geri qayıtmaqdan imtina etdiyini və Moskva tərəfində döyüşmək istədiyini söylədi. Bir fəal o zaman “əsirlərin bu cür şeylərə könüllü razılıq verməsi çox qeyri-mümkündür” dedi.
2 oktyabr 2025-ci il tarixində Ukraynada naməlum bir yerdə, əsir mübadiləsindən sonra azad edilmiş Ukrayna hərbi əsiri (PoW) 39 yaşlı Andrii Shemeyko qızı Nastya, 5 yaşla pəncərədən baxır. [Anatolii Stepanov/Reuters]
Məcburi Xidmət Vədləri
Mohammed bildirdi ki, Rusiyaya qayıdandan sonra, iddia etdiyinə görə, məcbur edildikdən sonra 1,6 milyon rubl (19,644 dollar) mükafat və ayda 210,000 rubl (2,580 dollar) maaşla bir illik hərbi xidmət müqaviləsi imzaladığını anladı.
Zabitlər ona cəbhə xəttindən uzaqda “keşikçi” kimi xidmət edəcəyini və altı ay ərzində Rusiya pasportu alacağını vəd etmişdilər.
“Məni aldadıblar,” dedi.
Daha sonra o, həftələrlə Rusiyanın qərbində təlim keçdi. Təlim qeyri-kafi idi, dedi. Onun AK-47 avtomat tüfəngi köhnə idi və daim sıradan çıxırdı.
“Silahım işləmirdi, and içirəm. Ciddi deyirəm,” dedi.
Kreml Manpower Yığır
Rusiya uzun müddətdir ki, Mərkəzi Asiyalı miqrantları zorla hərbi xidmətə cəlb etməkdə ittiham olunur, iddialara görə, buna ağır əl uzadır.
Mohammed kimi, sağ qalan və hekayələrini danışan başqaları da onlara yüksək maaşlar, cəbhə xəttindən uzaqda “təhlükəsiz” işlər və Rusiya vətəndaşlığı vəd edildiyini söyləyirlər.
London mərkəzli analitik mərkəzi “Central Asia Due Diligence”in rəhbəri Əlişir İlhamov bildirib ki, “bütün bunların arxasında Kreml siyasəti dayanır ki, istənilən vasitə ilə insan gücü yığsın və Rusiya vətəndaşlarının məcburi səfərbərliyindən qaçsın”.
Onlarla yeni əsgərin qızdırılmayan kazarmalarda yatdığı təlim mərkəzlərində Rusiyadan kənarda digər Müsəlmanlar – o cümlədən Tacikistan, Özbəkistan, Qırğızıstan və Azərbaycan vətəndaşları da var idi.
Bəziləri könüllü olaraq gəlmiş, lakin əksəriyyəti məcburi olaraq orduya qatılmışdı, Mohammed dedi.
O, iddia etdi ki, Müsəlmanlara namaz qılmağa icazə verilmirdi və onlara təlimatçı zabitlər tərəfindən gündəlik irqi və dini təhqirlərə məruz qalırdılar, hansılar ki, onları saqqallarını qırxmağa və kazarmaların içərisində və xaricində tualetləri təmizləməyə məcbur edirdilər.
Rusiyalıların sayı az idi və prezidend əfvi müqabilində xidmətə könüllü gələn məhkumlarla məhdudlaşırdı.
Moskva potensial əsgərlərin irqi və ya dini əlamətlərinə görə ayrı-seçkilik etdiyini inkar edir, lakin Rusiya vətəndaşlığı almış və ya istəyən iqtisadi miqrantların yeni vətənlərinə xidmət etmək “vəzifəsini” vurğulayır.
2023-cü ilin may ayında Rusiyanın baş prokuroru Aleksandr Bastrıkin demişdi ki, “ruslar cəbhə xəttində olarkən, miqrantlar bizim arxa cəbhəmizə hücum edir… Əgər onlar Rusiya vətəndaşlarıdırsa, vətəndaşlıqları varsa, lütfən, cəbhə xəttinə gedin. Vəzifənizi yerinə yetirməsəniz, vətəninizə qayıdın.”
Bir il sonra, o, məcburi işə cəlb etmənin “miqrantların yavaş-yavaş Rusiyanı tərk etməsinə səbəb olan yaxşı bir xüsusiyyət” olduğunu söylədi.
Təlimdən sonra Mohammed ağır döyüşlərin getdiyi şərqi Ukrayna bölgəsinə aparıldı. Ona avtomat tüfəng, patronlar və əl qumbaraları verildi.
O, Rusiya pasportu müqabilində könüllü gəldiyini söyləyən başqa bir xarici döyüşçü ilə birləşdirildi.
Bu cütlük, Moskvada yeni bir strategiyanın bir hissəsi kimi, Ukrayna mövqelərinə sızmaq və Ukrayna qüvvələri ilə toqquşmadan əvvəl insan gücü və sursat toplamaq üçün kiçik qruplarla göndərilən əsgərlər kimi görünürdü.
Almaniyanın Bremen Universitetindən, Rusiya–Ukrayna müharibəsi haqqında çoxsaylı analitik hesabatların müəllifi Nikolay Mitroxin bildirib ki, “bu, çox kiçik hücum qrupları taktikasıdır; ötən ilin sonlarından etibarən müəyyən yerlərdə, yazdan bəri tətbiq olunur”.
Mitroxin əlavə etdi ki, “bu, itkiləri azaldır, xüsusən də qoşunları gizlədən yaşıllıq varsa və onları məhv etmək vasitələrini təxminən on dəfə artırır”.
Mohammed və digər hərbi qulluqçuların telefonları, sənədləri və debet kartları zabitləri tərəfindən alındı.
Onlara yalnız bir tətbiqi olan ucuz smartfonlar verildi – Alpine Quest, veb bağlantısı və GPS olmadan kodlanmış koordinatlardan istifadə edərək hərəkət etməyə imkan verən topoqrafik proqram.
Onlar uzaqdan radio ilə əlaqə saxlayan və adı və ya harada olduğu barədə heç vaxt öyrənmədikləri komandir zabiti tərəfindən tapşırılan kəndlərin və təsərrüfatların adlarını bilmirdilər.
Hər gün saatlarla kiçik qruplarda gəzirdilər. Əsgərlərdən biri Ukrayna dronlarını zərərsizləşdirən portativ maneə törətmə sistemi ilə bir bel çantası daşıyırdı.
O, bir neçə öldürülmüş Rusiya əsgərini gördüyünü dedi: “Bəzilərinin başı yox idi, bəzilərinin qolları.”
Aclıq və susuzluğa baxmayaraq irəliləyirdilər – dronla çatdırılan rasion gündə bir kiçik şüşə su və iki-üç şokolad batonundan ibarət idi.
Mohammed ağır yaralanmış, qan sızan bir Rusiya əsgərini gördükdə, komandiri radio ilə ona kömək etməməsi barədə xəbərdarlıq etdi.
Mohammed üçün bu, dəhşətli bir aşkarlıq anı idi – onun həyatı heç nəyə dəymirdi və o da ölməyə tərk edilə bilərdi.
Şiddətli döyüşlər zamanı Mohammed və partnyoruna tərk edilmiş, yanğından zərər görmüş bir Ukrayna kəndində gizlənmək əmri verildi.
Günlərlə dronla çatdırılan yemək olmadan, onlar mətbəxləri və zirzəmiləri axtarıb yalnız bir az makaron tapdılar, hansını ki, çiy-çiy çeynəyiblər.
Lakin Ukrayna dronları onları izləyib tapdı.
Ukrayna Üçün Döyüşmək Arzusu
Mohammed iddia etdi ki, orduda olduğu müddətdə silahından atəş açmamış və bir qumbara belə atmamışdır. Ukraynalılar bu cür iddialara şübhə ilə yanaşırlar.
Mohammedi nəzarət edən Ukrayna zabiti bildirib ki, “Rusiyanın Ukraynaya tammiqyaslı işğalından bəri xidmət illərimdə heç bir Rusiya hərbi əsiri Ukrayna hərbçilərini, mülki şəxsləri öldürdüyünü heç vaxt etiraf etməyib. Heç biri yox.”
Zabit dedi: “Mohammed bir Rusiya hücumçusu idi. O, Donetskdəki Ukrayna mövqelərinə hücum edərkən ələ keçirildi.”
Mohammed Rusiya əsirlərinə işgəncə verildiyi və şikəst edildiyi barədə şayiələr eşitdiyi üçün Ukraynada həbsdə olmaqdan qorxduğunu söylədi.
Ona gözlədiyindən daha yaxşı rəftar edildiyini bildirdi.
“And içirəm, mənə nə istəsəm verirlər – siqaret istənilən vaxt, yemək, içki. Deyirlər ki, “götür, kiçik qardaş”,” dedi.
O, həmçinin ilk dəfə atasına zəng etdi: “Atam bir az ağladı, dedi ki, ‘Əsas odur ki, sağsan.’”
28 sentyabr 2025-ci il tarixində Ukraynanın Kiyev şəhərinin kənarında, Rusiya dron və raket hücumu zamanı zərər görmüş yaşayış məhəlləsində zədələnmiş bina və nəqliyyat vasitələrinin yanında insanlar gəzir. [Anatolii Stepanov/Reuters]
O, dəyişdirilmə ehtimalından qorxur, çünki insan haqları qrupları və keçmiş əsgərlərin sözlərinə görə, Rusiya hərbi əsirləri cəbhə xəttinə qaytararaq beynəlxalq qaydalara məhəl qoymur.
“Məni müharibəyə geri göndərəcəklər, 100 faiz, ta ki ölməsəm və ya qolumu, ayağımı itirməsəm,” dedi.
O, Tacikistana da qayıda bilməz, çünki başqa bir ölkənin ordusuna qoşulduğu üçün 12 il həbs cəzası ilə üzləşə bilər.
Hərbi əsirləri izləyən və onlara kömək edən Ukrayna hökumət qrupu “Hochu Jit” (Mən yaşamaq istəyirəm) aprel ayında Rusiya tərəfində döyüşən 18-70 yaş arası 931 Tacik vətəndaşının adını təsdiqlədiyini bildirmişdi. Onların 196-nın öldüyünü, cəbhə xəttində orta ömür müddətinin 140 gün olduğunu və real sayının “çox daha yüksək” ola biləcəyini qeyd etmişdi.
Mohammed inanır ki, sağ qalmaq üçün yeganə yolu Ukrayna ordusuna yazılaraq Ukrayna vətəndaşlığı almaq və ailəsini Tacikistandan çıxarmaqdır.
“Müharibə bitəndə – əgər bitərsə – Tacikistandakı atama deyəcəyəm: Gəl, evi sat, Ukraynaya gəl, burada ev al,” dedi.
Mohammedi nəzarət edən zabit onun orduya yazılma xahişinin nəzərdən keçirildiyini bildirdi.
2022-ci ildən bəri onlarla Rusiyalı hərbi əsir Ukrayna üçün döyüşməyə könüllü olub və bir çoxu Rusiya vətəndaşlarından ibarət iki hərbi hissəyə qoşulub.
Zabit dedi: “Ukrayna hərbi qulluqçularının ona normal münasibətini görərək və bunu Rusiyalıların münasibəti ilə müqayisə edərək, Mohammed Ukrayna qüvvələrində xidmət etmək arzusunu ifadə etdi ki, Rusiyaya qayıdıb irqi və etnik ayrı-seçkiliyi yaşamayasın.”
Oyun Öncesi Həyəcan: 2026 Dünya Çempionatı Seçmə Mərhələsi Üzrə Canlı Yeniləmələr
2025-ci il oktyabrın 8-i tarixi, 2026 Dünya Çempionatına gedən yolda növbəti həlledici seçmə mərhələ oyunu ilə qeyd olunur. Matçın başlamasına saatlar qalmış, biz oxucularımıza meydandan gələn ən son məlumatları və canlı yeniləmələri təqdim etmək üçün buradayıq. Oyun öncəsi komanda xəbərləri, gözlənilən heyətlər və mütəxəssis şərhləri ilə gərginliyi birlikdə yaşayacağıq. Futbol tərəfdarları üçün hər an önəmli olacaq.
Əsas Heyətlər və Komandaların Hazırlığı
Qarşılaşmanın başlamasına az qalmış, hər iki komandanın rəsmi heyətləri açıqlanacaq. Ən son komanda xəbərləri və baş məşqçilərin seçimləri, taktiki planlar və zədə xəbərləri canlı yeniləmələr bölməmizdə operativ şəkildə yer alacaq. Bu, 2026 Dünya Çempionatına vəsiqə qazanmaq uğrunda mübarizədə kritik əhəmiyyət kəsb edən bir matç olduğundan, hər bir detal diqqətlə izlənilir. Komandaların son məşqləri və psixoloji vəziyyəti ilə bağlı komanda xəbərləri də qeyd olunacaq.
Matçın Gedişatı və Mətn Şərhi
Oyun başlayandan etibarən, matçın gedişatını ətraflı mətn şərhi ilə izləyə biləcəksiniz. Qollar, təhlükəli epizodlar, sarı və qırmızı vərəqələr – hər an sizinlə paylaşılacaq. Bu canlı yeniləmələr vasitəsilə azarkeşlər sanki stadiondaymış kimi matçın ab-havasını hiss edəcəklər. Dünya çempionatına doğru atılan bu vacib addımda heç bir detalı qaçırmayın.
