İsrail Qəzza şəhərinə uzun müddətdir planlaşdırdığı quru hücumuna başlayıb və qoşunları həftələrdir şiddətli bombardmana məruz qalan sıx məskunlaşmış şəhərə dərindən irəliləyib. Bu, on minlərlə fələstinlinin məcburi köçkünlüyünə səbəb olub.
Çərşənbə axşamı başlanan bu əməliyyat, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının apardığı araşdırmanın İsrailin Qəzzada soyqırım törətdiyini aşkar etdiyi günə təsadüf edib. 2.3 milyon fələstinin yaşadığı Qəzza, 23 ay davam edən və təxminən 65 min insanın ölümünə səbəb olan müharibə dövründə sakinlərinin əksəriyyətinin dəfələrlə didərgin düşdüyü bir bölgədir.
Çox sayda İsrail tankı və zirehli texnikasının Qəzza şəhərinə doğru irəlilədiyi müşahidə edilib. İsrail ordusu üçüncü diviziyanın da tezliklə quru hücumuna qoşulacağını bildirib.
İsrailin bir milyondan çox insanın yaşadığı şəhəri ələ keçirmək qərarı qlobal qınağa səbəb olub. Türkiyə bu quru hücumunu İsrailin “soyqırım planlarının yeni mərhələsi” adlandırıb və Ankaradan bu əməliyyatın daha genişmiqyaslı köçkünlüyə yol açacağı barədə xəbərdarlıq edilib.
Vəhşicəsinə Dağıntılar
İsrail ordusunun rəsmisi Qəzza şəhəri sakinlərinin 40 faizinin, yəni təxminən 350 min insanın cənuba qaçdığını təxmin edir. Bir çox binanın dağılması ailələri girov qalan qohumlarını xilas etmək üçün əlləri ilə dağıntıları qazmağa məcbur edib.
Təsdiqlənmiş görüntülərdə İsrail qırıcı təyyarələri Tal əl-Hava məhəlləsini bombalayarkən nəhəng partlayışlar və qara tüstü sütunları müşahidə olunub. Partlayışlar əvvəlki hücumlardan xarabalıqlarla dolu küçələri işıqlandırıb.
Tibb işçiləri bildirir ki, səhərdən bəri ən azı 106 fələstinli həlak olub ki, onların 91-i təkcə Qəzza şəhərindədir. Təcili yardım xidmətləri bütün yaşayış bloklarının yerlə-yeksan olduğu Dərac məhəlləsinin bombalanması nəticəsində 20 nəfərin öldüyünü bildirib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının işğal olunmuş Fələstin ərazilərindəki İnsan Hüquqları Ofisi İsrail ordusunun Qəzza şəhərindəki “vəhşicəsinə dağıntı” əməllərini “etnik təmizləməyə bərabər” adlandırıb.
Sakinlər Didərgin Düşüb
Qəzza şəhərindən verilən məlumatlarda İsrailin şəhərdə qalanları “araya salma” taktikası qeyd edilir. Bildirilir ki, Qəzzanın şərq hissəsi artıq “yalnız binalardan və fiziki strukturlardan deyil, həm də sıx məskunlaşmış ərazidən” təmizlənib. Qərbə qaçan sakinlər indi özlərini yenidən didərgin vəziyyətdə tapıblar.
Qırıcı təyyarələr alçaqdan uçarkən, ailələr və xilasedicilər beton və əyilmiş polad yığınlarını əlləri ilə qazırdılar. Xilasedici Bəşir Həccac bildirib: “Burada güclü bombardman var idi və insanlara çatmaq çətin idi.”
O əlavə edib: “Biz çox sayda şəhid və yaralı çıxardıq. Bombardmanlar, helikopterlər, raketlər, dronlar və F-16 təyyarələri səbəbindən vəziyyət çox çətin idi.”
Əl-Əbd Zaqqut adlı sakin bir zərbə zamanı əmisi qızının necə beton blokun altında qaldığını təsvir edib: “Onu xilas etməyə çalışaq, yoxsa qoyub gedək, bilmirik. Əlimizlə qazırıq, çünki heç bir alət yoxdur.”
Cənubi Qəzzada yerləşən Əl-Mavasi sahil zolağı İsrail tərəfindən “təhlükəsiz zona” elan edilsə də, İsrailin buranı dəfələrlə bombaladığı və Fələstin hökumət rəsmilərinin təhlükəsizlik təmin etmədiyini bildirdiyi qeyd olunur.
Qəzza Səhiyyə Nazirliyi ərazidə “su, qida və tibbi xidmətlər daxil olmaqla, əsas yaşayış ehtiyaclarının” çatışmadığını və izdihamlı düşərgələrdə xəstəliklərin yayıldığını xəbərdar edib.
Bəyanatda, didərgin düşən ailələrin “həm düşərgələrdə, həm də onları tərk etməyə çalışarkən birbaşa hədəfə alınma və öldürülmə” riski ilə üzləşdiyi, yüz minlərlə insanın isə bombardmana baxmayaraq şimala qayıtmağa cəsarət etdiyi, lakin bir çoxunun evlərinin dağıdıldığını aşkar etdiyi qeyd olunub.
Beynəlxalq Qınaq
İsrailə qarşı beynəlxalq tənqidlər artmaqdadır. BMT Baş katibi Antonio Quterreş çərşənbə axşamı Qəzzadakı vəziyyəti “dəhşətli” adlandıraraq, Fələstin ərazilərindəki müharibənin mənəvi, siyasi və hüquqi cəhətdən dözülməz olduğunu vurğulayıb.
Bundan əvvəl Almaniyanın xarici işlər naziri Yohann Vadephul İsrailin gərginliyi artırmasını “tamamilə yanlış istiqamətdə atılan addım” adlandırıb. Böyük Britaniyanın yeni xarici işlər naziri Yvette Kuper hücumun “yalnız daha çox qan tökülməsinə” səbəb olacağı barədə xəbərdarlıq edib.
Avropa İttifaqının xarici siyasət rəhbəri Kaya Kallas hücumun “onsuz da ümidsiz vəziyyəti daha da pisləşdirəcəyini” bildirib.
Kallas sosial media platforması X-də yazıb: “Bu, daha çox ölüm, daha çox dağıntı və daha çox köçkünlük deməkdir.” O əlavə edib ki, blok çərşənbə günü İsrail hökumətinə Qəzzadakı müharibə ilə bağlı mövqeyini dəyişməsi üçün təzyiq göstərmək məqsədi daşıyan tədbirlər təqdim edəcək.
Həmasın 2023-cü il 7 oktyabr hücumundan sonra İsrailin “özünü müdafiə etmək hüququnu” təsdiqləyən Qərb liderləri, Qəzzadakı müharibə ilə bağlı İsraili getdikcə daha çox tənqid edirlər. Bir çox hüquq təşkilatı və soyqırım üzrə mütəxəssislər İsrailin hərbi hücumunu soyqırım adlandırıblar. Ötən il Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Baş nazir Benyamin Netanyahunu hərbi cinayətlərə görə həbs etmək üçün order vermişdi.
İsrail daxilində isə müxalifət lideri Yair Lapid Baş nazir Benyamin Netanyahunun quru hücumunun idarə edilməsini “həvəskar və səliqəsiz” adlandırıb.
İsrailin Mülki Hüquqlar Assosiasiyası, İnsan Haqları üçün Həkimlər, Gisha və Adalah kimi hüquq təşkilatları Qəzza şəhəri üçün verilən “evakuasiya” əmrlərinin məcburi köçkünlük olduğunu bildiriblər.
Təşkilatlar Haaretz qəzetinə verdikləri açıqlamada, bu təhdidlərin “qaçacaq yeri olmayan yorğun və aclıq çəkən əhalini köçürmək məqsədi daşıdığını” vurğulayıblar. Onlar həmçinin bu əmrlərin “hərbi zərurətdən irəli gəlmədiyini” və “beynəlxalq hüquqa zidd olduğunu” qeyd ediblər.
Leave a Reply