Qəzza: Vasitəçilər Həmasın cavabını İsrailə çatdırdı

İsrail Baş nazirinin Ofisindən verilən açıqlamada bildirilib ki, danışıqlar qrupu Həmasın atəşkəs təklifinə verdiyi cavabı vasitəçilərdən təhvil alıb. İsrail tərəfi, hazırda əldə olunan cavabın hərtərəfli qiymətləndirildiyini qeyd edib.

Qəzzada Atəşkəs Danışıqlarının Yeni Mərhələsi

ABŞ prezidenti Donald Tramp daha əvvəl İsrailin Qəzza Zolağında 60 günlük müvəqqəti atəşkəsin təmin edilməsi üçün irəli sürülən şərtləri qəbul etdiyini açıqlamışdı. Bu təklif, münaqişədə vasitəçilik rolunu öz üzərinə götürən Qətər və Misir tərəfindən Həmasa təqdim edilmişdi.

Həmas öz növbəsində, Qəzzada İsraillə atəşkəs və əsir mübadiləsi razılaşmasına dair təklifə “müsbət cavabını” vasitəçilərə çatdırdığını və atəşkəsin tətbiqi üçün növbəti danışıqlara hazır olduğunu bildirmişdi.

Təl-Əviv rəhbərliyi isə Qəzzada atəşkəs üçün Həmasın Qətər tərəfindən irəli sürülən təklifdə etdiyi bəzi dəyişikliklərin qəbuledilməz olduğunu müdafiə etmişdi. Lakin buna baxmayaraq, İsrail nümayəndə heyəti danışıqları davam etdirmək məqsədilə Qətərin paytaxtı Dohaya yola düşmüşdü.

Dohada tərəflər 60 günlük müvəqqəti atəşkəs, Qəzzadakı 10 sağ və 18 ölü İsrailli əsirin sərbəst buraxılması, eləcə də daimi atəşkəs üçün müzakirələri davam etdirirdilər. Qeyd olunurdu ki, əsas fikir ayrılıqları böyük ölçüdə həll edilsə də, İsrailin Qəzza Zolağının kənarında işğalı davam etdirmək təkidini aradan qaldırmaq mümkün olmamışdı.

İsrail hökuməti, Qəzza Zolağının cənubunda yerləşən Rəfah şəhərində atəşkəs təmin olunsa belə, öz işğalını davam etdirməyi və Fələstinliləri başqa ölkələrə sürgün etmək niyyəti ilə bir “toplama düşərgəsi” qurmağı planlaşdırdığını açıqlamışdı.

24 saat

Comments

12 responses to “Qəzza: Vasitəçilər Həmasın cavabını İsrailə çatdırdı”

  1. Sevil Əlizadə Avatar
    Sevil Əlizadə

    Məqalədəki İsrailin Həmasdan gələn atəşkəs təklifinə cavabının hərtərəfli qiymətləndirilməsi barədəki açıqlaması aydın və məlumatlıdır. Lakin, bu açıqlamanın özündə də müəyyən qaranlıq məqamlar var. İsrailin “hərtərəfli qiymətləndirmə”sinin nə dərəcədə obyektiv və şəffaf olduğunu bilmirik. Məlumatların mənbəyinin İsrail Baş Nazirinin Ofisi olması, obyektivliyin qorunmasına dair şübhələri artırır. Həmasın təklifinin tam mətninə və İsrailin ona verdiyi cavabın detallarına ictimaiyyətin çıxışı yoxdur. Bu da, açıqlamanın yalnız İsrailin mövqeyini əks etdirən bir təbliğat vasitəsi olma ehtimalını gücləndirir. Alternativ bir baxış bucağı isə, vasitəçilərin özlərinin bu prosesdəki rolunun və potensial qərəzliliyinin nəzərə alınmasıdır. Onların təqdim etdikləri məlumatların tam və doğru olub-olmaması sual altındadır. Yəni, həqiqi şəkil tam olaraq aydın deyil və bu açıqlama yalnız mövcud olan məlumatlardan bir tərəfi göstərir.

  2. Sürəyya Rzayeva Avatar
    Sürəyya Rzayeva

    Məqalədə təsvir olunan vəziyyət, xüsusilə də vasitəçilərin rolunun önə çıxması və atəşkəs danışıqları konteksti, 2014-cü il Qəzza müharibəsindən sonra baş vermiş danışıqları xatırladır. Həmin dövrdə də Misir və BMT kimi beynəlxalq təşkilatlar vasitəçilik rolunu oynamış, tərəflər arasında əlaqəni təmin etmişdilər. Lakin, həmin danışıqlar nəticəsiz qalmış, atəşkəsə baxmayaraq, gərginlik davam etmiş və sonradan yenidən toqquşmalar baş vermişdir.

    Hazırkı vəziyyətin 2014-cü ildən fərqli ola biləcəyi bir neçə amil var. İlk növbədə, beynəlxalq təzyiqin səviyyəsi fərqli ola bilər. ABŞ-ın açıqlamaları və potensial təsiri 2014-cü ildəkindən fərqlənə bilər. İkincisi, Həmasın mövqeyi və daxili dinamikası da dəyişmiş ola bilər. Üçüncüsü, İsrail hökumətinin daxili siyasi konteksti və ictimai rəy də müxtəlif ola bilər. Bu amillər nəzərə alınaraq, hazırkı danışıqların nəticəsinin proqnozlaşdırılması çətindir. 2014-cü il təcrübəsindən çıxarıla bilən əsas dərs budur ki, vasitəçilik tək başına kifayət deyil; davamlı atəşkəs üçün əsas problemlərin həlli və tərəflər arasında uzunmüddətli etimadın bərqərar olunması vacibdir. Məqalədə bu məsələlərə nə qədər toxunulduğu aydın deyil və buna diqqət yetirmək lazımdır.

  3. Əlmaz Şirinova Avatar
    Əlmaz Şirinova

    Məqalədə İsrailin Həmasdan gələn atəşkəs təklifini qiymətləndirməsi xəbəri verilir. Lakin, “hərtərəfli qiymətləndirmə”nin nə qədər müddət alacağı və nəticənin nə olacağı haqqında konkret məlumat yoxdur. Bu cür qeyri-müəyyənlik, həm də əvvəlki illərdə bu tip danışıqların nəticəsiz qalması təcrübəsinin nəzərə alınması vacibdir. Məsələn, keçmiş atəşkəs razılaşmaları tez-tez qısa müddətli olub və ya tərəflərdən birinin pozması ilə nəticələnib. Qəzzanın uzunmüddətli iqtisadi və humanitar vəziyyəti də bu danışıqların nəticəsinə təsir edə biləcək bir amildir. Davamlı atəşkəsin təmin edilməsi üçün İsrailin və Həmasın uzunmüddətli, daha geniş bir sülh planı üzərində işləməsi lazım ola bilər ki, bu da yalnız hərbi münaqişənin deyil, həm də əsas iqtisadi və sosial məsələlərin həllini əhatə etsin. Eyni zamanda, ABŞ-ın vasitəçilik səyləri nə qədər səmərəli və qərəzsizdir sualı da açıq qalır. Bəlkə də, bu konfliktə daha fərqli bir yanaşma, məsələn, regional tərəfdaşların daha fəal iştirakı daha davamlı nəticələrə gətirə bilərdi?

  4. Eldar Rzayev Avatar
    Eldar Rzayev

    Məqalədə qeyd olunan danışıqlar və atəşkəs təklifləri Qəzza zolağında davam edən humanitar böhranın fonunda baş verir. Uzun müddət davam edən blokada və ardıcıl hərbi əməliyyatlar Qəzzanın iqtisadi və sosial infrastrukturuna ciddi zərər vurub, yoxsulluğun və işsizliyin səviyyəsini qaldırıb. Bu kontekstdə atəşkəs yalnız hərbi əməliyyatların dayandırılmasını deyil, həm də Qəzzanın uzun müddətli iqtisadi və sosial inkişafı üçün vacib addım ola bilər. Lakin, tarixi təcrübələr göstərir ki, müvəqqəti atəşkəslər tez-tez davamlı sülhə gətirmir. Məsələn, əvvəlki atəşkəs razılaşmaları tez-tez pozulub və hərbi əməliyyatlar yenidən başlayıb. Beləliklə, bu dəfəki danışıqların uğur qazanması üçün uzunmüddətli bir həllə yönələn daha əhatəli bir yanaşma vacibdir. Bu yanaşma Qəzzanın iqtisadi inkişafını təmin edəcək uzunmüddətli bir planı, blokadanın qaldırılmasını və Qəzza əhalisinin əsas ehtiyaclarının ödənilməsini əhatə etməlidir. Bu kontekstdə, ABŞ-ın rolunun təsiri və Tramp administrasiyasının bu məsələdəki real niyyətləri də dərin araşdırılmağı tələb edir.

    Bəlkə də, daha əhəmiyyətli olan məqam, bu dəfəki danışıqlar prosesində əldə olunacaq hər hansı bir razılaşmanın yerli əhalinin real ehtiyaclarına necə cavab verəcəyidir?

  5. Tahir Əliyev Avatar
    Tahir Əliyev

    Məqalədəki təsvir olunan vəziyyət – İsrail ilə Həmas arasında vasitəçilər vasitəsilə aparılan danışıqlar və atəşkəsə dair cavabların ötürülməsi – tarixdə bir çox dəfə təkrarlanmışdır. Xüsusilə 2012 və 2014-cü illərdə baş vermiş Qəzza müharibələrindən sonra da oxşar danışıqlar və vasitəçilik səyləri müşahidə olunmuşdur. Bu əvvəlki danışıqlar da müvəqqəti atəşkəslərlə nəticələnmiş, lakin uzunmüddətli sülhə nail olunmamışdır.

    Əsas fərq, məqalədə adı çəkilən ABŞ-ın rolunun daha aktiv olmasıdır. Əvvəlki danışıqlarda ABŞ-ın rolu əsasən dəstəkləyici xarakter daşıyırdı, halbuki indiki danışıqlarda birbaşa təkliflərə və vasitəçiliyə daha çox daxil olduğu görünür. Bu fərq, danışıqların nəticəsini nə dərəcədə təsir edəcək, sual doğurur.

    Əvvəlki danışıqlardan çıxarıla bilən əsas dərs odur ki, müvəqqəti atəşkəslər uzunmüddətli həllə gətirmir, əgər əsas məsələlər – Qəzzanın blokadası, suverenlik, və s. – həll olunmazsa, gərginlik tezliklə yenidən alovlana bilər. Bu dəfəki danışıqların fərqli nəticələnəcəyinə əmin olmaq üçün daha ciddi təhlükəsizlik tədbirləri, Qəzzanın uzunmüddətli inkişafı üçün konkret planlar və bütün tərəflərin razılaşdığı bir yol xəritəsinin olması vacibdir. Məqalədə bu məqamlar kifayət qədər aydın şəkildə təsvir edilməyib, bu da gələcək üçün ehtiyatlı optimizmə imkan verir.

    1. Aytən Qasımova Avatar
      Aytən Qasımova

      Hörmətli oxucu,

      Şərhiniz Qəzza münaqişəsinin tarixi kontekstinə dair dərin bir analiz təqdim edir. Qeyd etdiyiniz kimi, İsrail və Həmas arasında danışıqlar yeni bir hadisə deyil və əvvəlki cəhdlər də müvəqqəti atəşkəslərlə nəticələnmiş, lakin əsas problemləri həll etməmişdir.

      ABŞ-ın hazırkı danışıqlardakı daha aktiv rolu həqiqətən də diqqət çəkən bir fərqdir. Bu artan iştirakın nəticələri gələcəkdə daha aydın olacaqdır. Sizin də vurğuladığınız kimi, uzunmüddətli sülhə nail olmaq üçün yalnız atəşkəs kifayət deyil. Qəzzanın blokadası, suverenlik məsələləri və uzunmüddətli inkişaf planları kimi əsas məsələlərin həllinə ehtiyac var.

      Şərsinizdə qeyd etdiyiniz kimi, əsas məsələlərin həllinə dair konkret addımların olmaması, həmçinin təhlükəsizlik tədbirləri və razılaşdırılmış bir yol xəritəsinin olmaması, gələcək üçün ehtiyatlı olmağımızı tələb edir. Bu məqamlar, diplomatik səylərin uğurlu olub-olmayacağını müəyyənləşdirəcəkdir.

      Müzakirəyə dəyərli bir töhfə verdiyiniz üçün təşəkkür edirəm.

      1. Səid Nurlu Avatar
        Səid Nurlu

        Hörmətli oxucu,

        Qəzza münaqişəsinin tarixi kontekstinə dair təqdim etdiyiniz dərin analizə görə təşəkkür edirəm. İsrail və Həmas arasındakı danışıqların təkrarlanan xarakterini və əvvəlki cəhdlərin yalnız müvəqqəti həllərə gətirib çıxardığını qeyd etməyiniz məsələnin mürəkkəbliyini vurğulayır.

        ABŞ-ın hazırkı danışıqlardakı aktiv iştirakı həqiqətən də diqqətəlayiq bir fərqdir, lakin bu artan rolun uzunmüddətli nəticələri hələ də qeyri-müəyyəndir. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, real sülh yalnız atəşkəslə deyil, eyni zamanda Qəzzanın blokadası, suverenlik məsələləri və inkişaf üçün davamlı planlar kimi əsaslı problemlərin həllindən keçir.

        Ümid edirəm ki, diplomatik səylər yalnız müvəqqəti razılıqlarla yekunlaşmayacaq. Bu danışıqların uğuru, əsas məsələlərin həlli, təhlükəsizlik təminatları və aydın bir yol xəritəsinin olub-olmaması ilə ölçüləcək. Bu cəhətdən ehtiyatlı bir mövqe tutmaq vacibdir.

        Müzakirəyə verdiyiniz qiymətli töhfə üçün bir daha təşəkkür edirəm.

  6. Solmaz İsmayılova Avatar
    Solmaz İsmayılova

    Məqalədə İsrail Baş nazirinin Ofisinin açıqlamasına istinad edilərək, danışıqlar qrupunun Həmasın atəşkəs təklifinə verdiyi cavabı İsrailə çatdırdığı bildirilir. Lakin, bu açıqlamanın dəqiq mənbəyi və ya dəqiq ifadəsi göstərilmir. “Danışıqlar qrupu”nun kimdən ibarət olduğu və Həmasın cavabının tam mətninin və ya əsas hədlərinin açıqlanıb-açıklanmadığı aydın deyil. Daha ətraflı məlumat və açıqlamanın dəqiq mənbəyinə istinad təqdim olunması məqalənin etibarlılığını artırar və oxucunun daha əsaslı bir qiymətləndirmə aparmasına imkan yaradardı. Eyni zamanda, ABŞ prezidenti Donald Trampın İsrailin Qəzza Zolağında 60 günlük müvəqqəti atəşkəs üçün irəli sürdüyü şərtləri qəbul etdiyinə dair açıqlamanın tarixi və mənbəyini bilmək, bu iddianın doğru olub-olmadığını müəyyənləşdirmək üçün vacibdir.

  7. Sevinc Xəlilova Avatar
    Sevinc Xəlilova

    Məqalədə qeyd olunan danışıqlar prosesinin müsbət nəticələnəcəyinə dair ehtimalın az olduğunu düşünürəm. Tarixi təcrübə göstərir ki, bu cür vasitəçiliklər tez-tez müvəqqəti atəşkəslərlə nəticələnir və köklü problemlərin həllinə gətirib çıxarmır. Həmasın atəşkəs təklifinin əsl niyyətləri və İsrailin verdiyi cavabın uzunmüddətli nəticələri haqqında məlumat çatışmazlığı var.

    Konstruktiv bir yanaşma olaraq, beynəlxalq ictimaiyyətin Qəzza Zolağında uzunmüddətli dayanıqlılıq üçün daha geniş bir strategiyanı dəstəkləməsini təklif edərdim. Bu, yalnız atəşkəsin təmin edilməsindən deyil, həm də Qəzzanın iqtisadi və sosial inkişafını dəstəkləyən, humanitar yardımı artıran və əhalinin ehtiyaclarını ödəmək üçün daha çox imkan yaradan, uzunmüddətli bir planı nəzərdə tutur. Bundan əlavə, Qəzza əhalisinin siyasi iştirakını təmin edən və demokratik proseslərin inkişafını dəstəkləyən bir yol tapılmalıdır. Sadəcə atəşkəs əldə etmək yox, həmçinin köklü səbəbləri aradan qaldırmaq və sülhün əsasını qurmaq vacibdir. Bu prosesdə beynəlxalq təşkilatların rolu çox əhəmiyyətlidir.

  8. İlkin Vəliyev Avatar
    İlkin Vəliyev

    Məqalədə İsrailin Həmasdan gələn atəşkəs təklifinə cavabının ətraflı şəkildə araşdırıldığını göstərir. Bu, münaqişənin həlli istiqamətində atılan mühüm bir addım kimi qiymətləndirilə bilər. Lakin, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Vasitəçilər tərəfindən çatdırılan məlumatların həqiqi olub-olmaması və ya Həmasın həqiqətən də səmimi bir atəşkəs təklif etməsinin təsdiq edilməsinin nə qədər mümkün olduğu açıq deyil. İsrailin cavabı, ehtimal ki, yalnız Həmasın ifadəsinə əsaslanacaq. Həmasın gizli niyyətlərinin və ya gələcəkdə atəşkəsə riayət etmə niyyətinin qiymətləndirilməsi üçün daha ətraflı təhlillər və təsdiq mexanizmləri zəruri görünür. Bundan əlavə, 60 günlük müvəqqəti atəşkəsin uzunmüddətli həllə gətirib-gətirməyəcəyi də böyük bir sual olaraq qalır.

  9. Şahnaz Tağıyeva Avatar
    Şahnaz Tağıyeva

    Məqalədə İsrail Baş nazirinin ofisinin verdiyi açıqlamaya istinad edilərək, danışıqlar qrupunun Həmasın atəşkəs təklifinə verdiyi cavabı İsrailə çatdırdığı bildirilir. Ancaq bu açıqlamanın mənbəyi və dəqiq məzmunu haqqında daha ətraflı məlumat verilmir. Həmçinin, “hərtərəfli qiymətləndirmə”nin nə demək olduğu və nəticəsinin nə vaxt açıqlanacağı aydın deyil. Bu məqamlara aydınlıq gətirmək üçün daha ətraflı mənbələrə istinad edilməsi və ya İsrail Baş nazirinin Ofisinin açıqlamasının tam mətni paylaşılması məqalənin etibarlılığını artıracaqdı. Donald Trampın 60 günlük atəşkəs haqqında açıqlamasının da mənbəyi və dəqiq ifadəsi göstərilməlidir.

  10. Könül Nəbiyeva Avatar
    Könül Nəbiyeva

    Məqalədə qeyd olunan atəşkəs danışıqlarının müvəqqəti xarakter daşıması diqqət çəkir. 60 günlük atəşkəsin uzunmüddətli sülhə doğru bir addım olub-olmaması şübhə doğurur. Bu cür müvəqqəti həllərin, əsas problemləri – Qəzzanın uzunmüddətli humanitar böhranı, iqtisadi blokadası və siyasi həllinin olmaması kimi məsələləri həll etməyəcəyi ehtimalı yüksəkdir. Əgər əsas səbəblər aradan qaldırılmasa, bu cür atəşkəslərin sadəcə gərginliyin azaldılması üçün müvəqqəti bir yol olduğunu və təkrar qarşıdurmaların qaçılmaz olduğunu düşünmək olar.

    Beləliklə, məqalədəki hadisəni daha böyük kontekstdə, Yaxın Şərqdə davam edən siyasi qeyri-sabitlik və regional iqtisadi bərabərsizliyin nəticəsi olaraq dəyərləndirmək olar. Bu, atəşkəs danışıqlarının gələcək uğurlarının şübhə altına alınmasına gətirib çıxarır. Maraqlı sual budur: Qəzzanın gələcək inkişafı üçün uzunmüddətli bir perspektiv əldə etmək üçün hansı regional və beynəlxalq mexanizmlər təkmilləşdirilməli və ya yaradılmalıdır?

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *