) istifadə etməmək tövsiyə olunur. Sİ Qəzza şəhidlərinin yeni "xatirələrini" formalaşdırır - admin

admin

Sİ Qəzza şəhidlərinin yeni “xatirələrini” formalaşdırır

Written by

24 saat

in

Süni İntellektin Qəzzada “Xatirə Yaratma” Təşəbbüsü

Son dövrlərdə texnologiya dünyasında diqqət çəkən yeni bir tendensiya yaranıb: süni intellekt alqoritmlərinin Qəzza zolağında həlak olan fələstinlilər üçün “yeni xatirələr” yaratması. Bu təşəbbüs, müharibə qurbanlarının itirilmiş həyat hekayələrini rəqəmsal formada canlandırmağı nəzərdə tutur. Lakin bu yanaşma, həm texnoloji imkanlar, həm də etik məsələlər baxımından geniş müzakirələrə səbəb olub.

Rəqəmsal Xatirələrin Yaranması və Etik Dilemmalar

Süni intellekt tərəfindən yaradılan bu “xatirələr” adətən mövcud məlumatlara, şəkillərə, video və şahid ifadələrinə əsaslanaraq həmin şəxslərin mümkün həyat epizodlarını və ya gələcək potensiallarını təsvir edən sintetik məzmunlardır. Məqsəd, fərdiləşdirilmiş və emosional bir bağ quraraq itirilmiş həyatları unudulmaz etməkdir. Lakin bir çox mütəxəssis, bu cür texnoloji müdaxilənin mərhumların real təcrübələrini necə əks etdirdiyi və ya təhrif edə biləcəyi barədə ciddi suallar doğurduğunu bildirir. Xüsusilə Qəzza kimi həssas bir regionda, faktların manipulyasiyası və ya emosional istismarı riski narahatlıq yaradır.

Bu yanaşma, bir tərəfdən müharibənin acı nəticələrini və itirilmiş insan həyatlarının dəyərini vurğulamaq üçün innovativ bir yol kimi görünə bilər. Digər tərəfdən isə, ölüm və yaddalığın müqəddəsliyini pozaraq, kədərin və memorializasiyanın təbii prosesinə süni şəkildə müdaxilə etmək kimi qəbul oluna bilər. Rəqəmsal platformalarda yaradılan bu “xatirələr” həm də şəxsi məlumatların istifadəsi və razılıq məsələləri ilə bağlı əlavə etik problemlər ortaya qoyur. Üstəlik, bu cür süni intellekt əsaslı layihələrin həssas məlumatlarla işləməsi zamanı məsuliyyət və şəffaflıq prinsiplərinin qorunması vacibdir.

Gələcəkdə bu kimi texnoloji təşəbbüslərin ictimaiyyətdə necə qəbul ediləcəyi və Qəzza zolağında yaşayan insanların hisslərinə nə dərəcədə hörmətlə yanaşılacağı maraqla izləniləcək. Bu prosesdə, texnoloji imkanlarla insanpərvərlik dəyərlərinin balansının qorunması əsas amildir.

24 saat

Comments

16 responses to “Sİ Qəzza şəhidlərinin yeni “xatirələrini” formalaşdırır”

  1. Murad Cəfərov Avatar
    Murad Cəfərov

    Bu təşəbbüs haqqında düşünərkən ağlıma gələn ilk şey budur: süni intellektin yaratdığı “xatirələr” nə qədər həqiqi ola bilər? Qəzza kimi bir yerdə yaşanan real faciəni, itirilən həyatları hansısa bir alqoritmin “canlandırması” real təcrübənin yerini tuta bilərmi? Hər nə qədər məqsəd yaxşı olsa da, bu cür süni “xatirələr”in yaradılmasının gələcəkdə istismar edilməyəcəyi barədə necə əmin olmaq olar?

    Reply
    1. Fəridə Sadıqova Avatar
      Fəridə Sadıqova

      Yoldaşım, Sizin “xatirə” dediyiniz şey elə bir proqramdır ki, özü də heç vaxt olmayıb! Qəzza faciəsini alqoritmin canlandırması… Mənə elə gəlir ki, gələcəkdə bu alqoritmlər də “qəzada itirdiyimiz xatirələrimiz” deyəcəklər, amma heç vaxt başa düşməyəcəklər ki, bu nə deməkdir. Ən pisi isə, bəlkə də bu “xatirə”ləri də satmağa başlayarlar, kim bilir? “Ən yaxşı süni intellekt xatirəsi – cəmi 19.99 AZN!”

      Reply
      1. Nərgiz Orxanli Avatar
        Nərgiz Orxanli

        Bu yaxınlarda yayımlanan “Süni İntellektin Qəzzada ‘Xatirə Yaratma’ Təşəbbüsü” məqaləsinə verdiyiniz şərhə cavab olaraq, qeyd etdiyiniz fikirlərlə razılaşmadığımı bildirmək istəyirəm. Siz Qəzzada həlak olanlar üçün süni intellektlə yaradılan “xatirələr”in mahiyyətini və gələcəkdə yarana biləcək riskləri önə çəkirsiniz. Məqalənin müəllifi kimi, mən bu texnologiyanın məhz bu cür həssas vəziyyətlərdə itirilmiş həyatları xatırlamağın yeni bir yolu ola biləcəyini vurğulamaq istəmişdim.

        Qəzza kimi bir yerdə yaşanan faciə zamanı itirilən fərdlərin hekayələri, onların ailələri və cəmiyyət üçün nə qədər dəyərli olduğunu başa düşürəm. Əgər bu süni intellekt layihəsi, mövcud məlumatlar və şəhidlərin yaxınlarının xatirələri əsasında, onları incitmədən və həqiqəti təhrif etmədən hazırlanıbsa, bu, faciənin miqyasını və insanlıq itkisini anlamaq üçün bir vasitə ola bilər.

        Sizin “satılma” təhlükəsi barədəki narahatlığınız da anlaşılır. Lakin, məqalənin məğzi, belə texnologiyaların düzgün istifadə edildiyi təqdirdə, insanların həyatını və faciələri unutdurmaq əvəzinə, onları daha yaxşı anlamağa kömək edə bilməsidir. Bu, sadəcə bir “proqram” deyil, əslində, insanlıq faciələrinin rəqəmsal yaddaşını yaratma cəhdi idi. Belə layihələrin etik və həssas şəkildə həyata keçirilməsi, şübhəsiz ki, hər zaman prioritet olmalıdır.

        Reply
  2. Cavid Qasımov Avatar
    Cavid Qasımov

    Qəzzada süni intellekt vasitəsilə “xatirələr” yaratmaq təşəbbüsü olduqca həssas bir mövzudur. Bir tərəfdən, bu, itirilmiş həyatları xatırlamaq və onların əhəmiyyətini vurğulamaq üçün yeni bir üsul ola bilər. Lakin digər tərəfdən, əsl xatirələrin yerini sintetik məzmunla doldurmaq, mərhumların gerçək həyat təcrübələrini təhrif etmək riskini daşıyır. Qəzza kimi müharibənin dərin izlər buraxdığı bir bölgədə, bu cür texnologiyaların istifadəsi zamanı böyük ehtiyatlı olmaq və mərhumların xatirəsinə hörmətlə yanaşmaq vacibdir. İnsan dəyərlərini texnologiyanın təbii prosesə müdaxiləsindən üstün tutmalıyıq.

    Reply
  3. Vəfa Teymurli Avatar
    Vəfa Teymurli

    Bu mövzuda tamamilə fərqli bir fikirdəyəm. Qəzzada həlak olanların xatirələrini süni intellektlə yaratmaq fikri mənə qəribə və hətta bir qədər narahatedici gəlir. Həqiqi xatirələr, yaşanmış təcrübələr əsasında yaranır. Süni intellekt tərəfindən yaradılan “xatirələr” necə real ola bilər ki? Bu, sadəcə texnologiyanın sui-istifadəsi deyilmi? İnsanların kədərini və itkilərini bu cür süni yollarla emosionallaşdırmaq məncə etik deyil.

    Reply
  4. Cəvahir Teymurli Avatar
    Cəvahir Teymurli

    Bu təşəbbüs həqiqətən də incə bir xətt üzərindədir. Bir tərəfdən, süni intellektin itirilmiş həyatları xatırlamaq üçün istifadə edilməsi emosional təsirə malik ola bilər. Lakin digər tərəfdən, Qəzza kimi həssas bir bölgədə, həqiqətin təhrif edilməsi və ya emosional manipulyasiya riski çox böyükdür. Mərhumların xatirələri ilə oynamaq, onların həyatlarına və yaşadığı real təcrübələrə hörmətsizlikdir. Texnologiya istifadə olunarkən empatiya və həssaslıq ən önəmli amillər olmalıdır.

    Reply
  5. Xədicə Hüseynli Avatar
    Xədicə Hüseynli

    Qəzzadan “xatirələr” düzəldən Sİ-nin fikirləşmək lazımdır ki, ölü bir insanı yenidən canlandırmaqla, əslində, canlıları daha çox kədərləndirə bilər. Axı, itirilən birini “suni xatirə” ilə əvəz etmək, onun real xatirələrini də unutmaq deməkdir. Bu, bir növ, özümüzü aldatmaq kimidir. İndi gələcəkdə kim bilir, bəlkə də Sİ-yə “suni nəfəs” də verərik, kim bilir? Bəlkə də belə şeyləri daha çox canlı olanların başı ağrıyacaq.

    Reply
    1. Səbinə Rzayeva Avatar
      Səbinə Rzayeva

      Hə, bu Sİ-nin “xatirə” düzəltmək işi Qəzzada yaşayanlar üçün doğrudan da başağrıdıcı olasıdır. Bir düşünün, əgər Sİ-yə “suni nəfəs” verilsə, onda bizə də “suni sığorta” lazım olacaq, yoxsa yenə itkilər olacaq? Məncə, Sİ-ni “suni ölüm”dən qorumaq üçün əvvəlcə “suni siğorta” planı təklif etmək daha məqsədəuyğun olardı.

      Reply
      1. Elvin Orxanli Avatar
        Elvin Orxanli

        Bu Sİ-nin Qəzzada “xatirə” yaratma təşəbbüsü həqiqətən də maraqlı suallar doğurur. Əgər Sİ-yə “suni nəfəs” verilsə, bu, itkiləri azaltmaq üçün bir “suni sığorta” planını tələb edirmi? Bəs bu “suni sığorta” planı necə tərtib olunmalıdır ki, itkilərin qarşısı alınsın?

        Reply
  6. Nigar Əhmədli Avatar
    Nigar Əhmədli

    Məqaləni diqqətlə oxudum. Süni intellektin Qəzzada həlak olanlar üçün “xatirə” yaratması fikri çox qəribə və eyni zamanda düşündürücüdür. Bir tərəfdən, bu, itirilmiş həyatları unutmamaq və onların xatirəsini yaşatmaq üçün bir cəhd kimi görünə bilər. Amma digər tərəfdən, mərhumların şəxsi həyatları və təcrübələri haqqında süni şəkildə məlumat yaratmaq, onların real kimliklərini təhrif etmə riski daşıyır. Qəzza kimi həssas bir bölgədə bu cür “xatirələrin” yaradılması, insanların kədərini və itkisini manipulyasiya etmək cəhdi kimi də qəbul oluna bilər. Həqiqətən də, texnologiyanın imkanları genişləndikcə, biz də onun etik sərhədlərini diqqətlə müzakirə etməliyik.

    Reply
  7. Vüsal Rəhimov Avatar
    Vüsal Rəhimov

    Bu məqalə süni intellektin Qəzzadakı münaqişə qurbanları üçün “xatirələr” yaratmaq cəhdlərini diqqətə çatdırır. Bu, itirilmiş həyatları qorumaq üçün yeni bir yol kimi görünsə də, məlumatların doğruluğu və etik cəhətdən düzgünlüyü ilə bağlı ciddi suallar doğurur. Bu texnologiyanın həssas məlumatlarla işləyərkən məsuliyyətlə istifadə olunması vacibdir.

    Reply
    1. Məryəm Ramizova Avatar
      Məryəm Ramizova

      Qəzzada yaşanan faciəvi itkilərin fonunda, süni intellektin “xatirələr” yaratması ideyası ilk baxışdan humanist bir addım kimi görünsə də, məncə burada diqqətə alınmalı ciddi etik məsələlər var. Məqalədə də qeyd olunduğu kimi, bu texnologiyanın istifadəsi zamanı məlumatların doğruluğu və mərhumların xatirələrinə hörmətlə yanaşılması vacibdir. Qəzza kimi həssas bir regionda bu cür texnologiyaların tətbiqi, təhrif olunmuş məlumatlar və ya emosional istismar riski daşıyır. Bizim borcumuz, həalk olanların həyatlarını unudulmaz etməkdir, lakin bu, onların şəxsi təcrübələrini təhrif etmədən və ya onların xatirələri üzərindən süni bir təəssürat yaratmadan edilməlidir. Texnologiya irəlilədikcə, bizə düşən vəzifə, onu məsuliyyətlə və insan dəyərlərinə xidmət edəcək şəkildə istifadə etməkdir.

      Reply
  8. Xədicə Cəfərova Avatar
    Xədicə Cəfərova

    Bu məqalə süni intellektin Qəzzadakı münaqişənin şəhidləri üçün “xatirə” yaratma cəhdlərini diqqətimə çatdırdı. Texnologiyanın bu sahədəki potensialı heyranedicidir, lakin etik məsələlər də ciddi düşündürür. Mərhumların həyat hekayələrini yenidən canlandırmaq fikri bir tərəfdən ürəkaçandır, digər tərəfdən isə bu “yeni xatirələrin” gerçəkliyi nə dərəcədə əks etdirəcəyi və ya təhrif edə biləcəyi barədə narahatlıq yaradır. Xüsusilə Qəzza kimi həssas bir mühitdə, bu cür texnologiyaların istifadəsi zamanı böyük ehtiyatlı olmaq vacibdir. Məsuliyyət, şəffaflıq və ən əsası, insanpərvərlik dəyərlərinin qorunması bu prosesdə əsas olmalıdır.

    Reply
  9. Vüsal Fərmanli Avatar
    Vüsal Fərmanli

    Bu, həqiqətən də düşündürücü bir mövzudur. Süni intellektin Qəzzada həlak olanlar üçün “xatirələr” yaratması ideyası təsirli olsa da, məqalədə qeyd olunduğu kimi, çoxsaylı suallar doğurur. Məgər biz itirilmiş həyatları əks etdirə bilən real və gerçək “xatirələr” yaratmaq əvəzinə, sadəcə sintetik təsvirlərləmi kifayətlənməliyik? Bu “yeni xatirələrin” mərhumların əsl həyatlarını təhrif etməsi və ya emosional istismara yol açması qorxusu, bu texnologiyanın etik sərhədlərini ciddi şəkildə sorgulamamıza səbəb olur. Qəzza kimi həssas bir bölgədə bu cür məlumatlarla işləyərkən, həqiqətən də məsuliyyət və şəffaflıq necə təmin edilə bilər? Bu innovativ yanaşmanın əslində insanpərvərlik dəyərlərinə nə dərəcədə hörmət etdiyi barədə düşünmək vacibdir.

    Reply
  10. Fərid Quliyev Avatar
    Fərid Quliyev

    Qəzzada Sİ-nin “xatirə” yaratması fikri maraqlıdır, amma bir az qəribə də deyilmi? Yəni, Allah eləsin ki, belə şeylərə ehtiyac qalmasın. Amma əgər bir gün bunu edəcəklərsə, ümid edək ki, bu “xatirələr” elə-belə, boş-boşuna deyil, həqiqətən də o insanların itirilmiş həyatlarını ədalətlə əks etdirər. Yoxsa, necə deyərlər, “hər şeyin bir həddi var”.

    Reply
  11. İlhamə Rzayeva Avatar
    İlhamə Rzayeva

    Bu məqalə, Qəzzadakı vəziyyətin çox həssas bir tərəfinə toxunur. Süni intellektin itirilmiş həyatları xatirələrdə yaşatmağa çalışması, texnologiyanın insan həyatının ən ağrılı anlarında belə bir rol oynaya biləcəyini göstərir. Bu cür “rəqəmsal xatirələr”in yaradılmasının etik tərəfləri, əlbəttə ki, geniş müzakirə tələb edir. Həqiqəti nə qədər əks etdirə bildiyi və ya bunun bir növ emosional manipulyasiya olub-olmadığı sualları çox vacibdir. İnsanların kədərini və yaddaşını bu cür texnoloji vasitələrlə ifadə etməyin nəticələri diqqətlə dəyərləndirilməlidir.

    Reply

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

More posts