Türkiyənin Pilotsuz Sistemi “Talay” Alman Mətbuatında
Almaniyanın aparıcı rəqəmsal xəbər portalı T-online, Türkiyənin yeni hərbi inkişafı – “Talay”a geniş yer verib. T-online Talayı “Pilotsuz silah sistemləri gələcəyin döyüş meydanlarını formalaşdıracaq. Türkiyədən böyük hərbi potensialı olan yeni bir silah növü gəlir” cümlələri ilə təqdim edib.
Türkiyə yeni nəsil kamikadze dronu Talayı ictimaiyyətə təqdim edib. Bu dron xüsusilə su səthində istifadə üçün hazırlanıb. İstehsalçı Solid Aero şirkəti bu pilotsuz sistemi İstanbulda keçirilən beynəlxalq müdafiə sənayesi sərgisi IDEF 2025-də nümayiş etdirib.
“Torpaq Effekti” Fenomeni və Radar İdentifikasiyası
Yeni döyüş aparatının ən diqqətəlayiq xüsusiyyəti onun “yer effekti” (almanca: Bodeneffekt) kimi tanınan fiziki fenomendən faydalanmasıdır. Dron su səthindən cəmi 30 santimetr yüksəklikdə uçaraq hərəkət edir. Bu manevr sayəsində onun aşkar edilməsi çətinləşir və radar dəstəkli müdafiə sistemləri tərəfindən aşkarlanması demək olar ki, qeyri-mümkün olur.
Yüksək Sürət və Döyüş Bacarığı
Xəbərdə qeyd olunur ki, Talay saatda 200 kilometr sürətə çata bilir və 300 kilometr məsafəyə qədər uça bilir. Uçuş müddəti təxminən üç saatdır. Dron 60 kiloqramlıq ümumi ağırlığının yarısını təşkil edən 30 kiloqramlıq partlayıcı başlıq daşıyır.
İstehsalçı şirkət iki əməliyyat ssenarisi nəzərdə tutur:
* Su səthinə yaxın aşağıdan irəliləmə.
* Hədəfə yaxınlaşarkən yuxarı qalxaraq yuxarıdan hücum edən “pop-up” (ani yüksəliş) manevrası.
Qara Dənizdə Strateji Mesaj
Almaniyanın yayım orqanı Defense Express adlı müdafiə sahəsində ixtisaslaşmış jurnalın bu dronun təqdimatını xüsusilə Qara Dənizdəki geosiyasi gərginliklər kontekstində Ankaranın strateji mesajı kimi qiymətləndirdiyi fikrinə yer verib. Portal əlavə edib ki, Türkiyə illərdir pilotsuz silah sistemləri sahəsindəki potensialını inkişaf etdirir və Bayraktar TB2 və ya “gizli” Anka-3 kimi modellərlə beynəlxalq arenada tanınıb. Xüsusilə Talay dronunun təqdimatı dəniz üzərindəki mövcud müdafiə strategiyalarını dəyişdirmək potensialına malikdir. Bu günə qədər bir çox sistem quru üzərindəki əməliyyatlara diqqət yetirdiyi halda, bu yeni dəniz dronu dəniz müdafiəsinin zəif nöqtələrini birbaşa hədəf alır.
Gələcək Planlar və Qlobal Rəqabət
T-online qeyd edir ki, “Talay”ın seri istehsalına 2026-cı ilin oktyabrında başlanması planlaşdırılır. İlk hissələrin 2027-ci ilin əvvəlində Türkiyə Hərbi Dəniz Qüvvələrinə təhvil verilməsi mümkündür. Sistemin ixracı ilə bağlı hələ dəqiq məlumat olmasa da, digər ölkələrin maraq göstərməsi ehtimal olunur. Xüsusilə uzun sahil xətləri və ya gərgin dəniz sərhədləri olan ölkələr üçün bu texnologiya olduqca cəlbedici ola bilər.
“Talay”ın inkişafı muxtariyyət, gizlilik və dəqiqliyin ön planda olduğu pilotsuz sistemlərin getdikcə daha çox militarizasiya edilməsi prosesinə daxil olan bir addım kimi qiymətləndirilir. Müdafiə mütəxəssisləri hücumların demək olar ki, görünməz şəkildə və yüksək sürətlə həyata keçirilməsinin gələcək münaqişə ssenarilərini köklü şəkildə dəyişdirə biləcəyini, xüsusilə də asimetrik taktikaların effektiv olduğu hallarda bunun daha qabarıq olacağını qeyd edirlər. Türkiyənin yeni dronu muxtar silah sistemləri sahəsindəki qlobal silahlanma yarışında başqa bir hissə kimi önə çıxa bilər.
Leave a Reply