Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu

Written by

TOKARADA GÜCLÜ ZƏLZƏLƏ AKTİVLİYİ

Tokara Adaları ətrafındakı dənizlərdə 21 iyundan bəri müşahidə olunan sismik aktivlik son dərəcə intensiv xarakter alıb. Çərşənbə günü qeydə alınan 5.5 bal gücündəki zəlzələdən sonra heç bir dağıntı və ya sunami təhlükəsi elan edilməsə də, rəsmilər əhalinin mümkün təxliyəyə hazır olmasını tövsiyə edib.

ADALARDA HƏYAT TƏSİR ALTINDA

Tokara Adalarının cəmi yeddi adasında təxminən 700 nəfər məskunlaşıb. Bəzi adalarda xəstəxana olmadığı üçün ən yaxın tibbi xidmətə çatmaq üçün altı saatlıq bərə səyahəti tələb olunur. Regionda bəzi qonaq evləri zəlzələ riski səbəbindən turist qəbulunu dayandırıb; bu obyektlərin fövqəladə hallar zamanı sığınacaq kimi istifadə edilə biləcəyi bildirilir.

Akusekicima adasının sakini Çizuko Arikava zəlzələdən bir qədər əvvəl dənizdən gələn qəribə uğultu səsi eşitdiyini və xüsusilə gecələr bunun çox qorxuducu olduğunu deyib. Yerli əhali dərnəyinin rəhbəri İsamu Sakamoto isə bildirib ki, artıq zəlzələ olmasa belə, torpağın titrədiyini hiss edirlər və davamlı ürəkbulanmadan əziyyət çəkirlər.

ƏNDİŞƏLƏR KEHANƏT İLƏ ARTDİ

Bölgədə tez-tez zəlzələ yığımları müşahidə olunsa da, yerli mediaya görə, son sarsıntıların tezliyi qeyri-adidir. Toşima kəndində bəzi sakinlər yuxusuzluqdan, daimi yellənmə hissi səbəbindən yorğunluqdan şikayətlənir.

Bu silsilə sarsıntılar Yaponiya ərazisində “böyük bir zəlzələnin yaxınlaşdığı” barədə şayiələri gücləndirib. 1999-cu ildə manqa rəssamı Ryo Tatsuki tərəfindən nəşr olunan və 2021-ci ildəki yeni buraxılışda böyük bir zəlzələnin 5 iyulda baş verəcəyini iddia edən “kehanət” isə ictimaiyyətdəki narahatlığı daha da artırıb. Bu səbəbdən bir çox turistin səyahətlərini ləğv etdiyi qeyd olunur.

Yaponiya, Sakit Okean Alov Həlqəsi üzərində yerləşdiyi üçün ildə orta hesabla 1500 zəlzələ ilə dünyanın ən yüksək sismik aktivlik bölgələrindən biri kimi tanınır. Ölkədə 2011-ci ildə baş vermiş zəlzələ və sunami 18 mindən çox insanın həyatına son qoymuşdu. Rəsmilər, yüz ildə bir baş verə biləcək böyük bir zəlzələnin ölkədə 300 mindən çox can itkisinə səbəb ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edərək, əhalinin hazır olmasının vacibliyini vurğulayır.

24 saat

#Kehanet #TəxliyəHazırlığı #TokaraAdaları #Yaponiya #Zəlzələlər

Comments

19 responses to “Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu”

July 22, 2025

Sürəyya Qurbanova

Maraqlı statistikadır, 900-dən çox zəlzələ… demək olar ki, hər gün bir neçə yüz. Yuxusuzluqdan əziyyət çəkən əhaliyə dərin həmdərdlik duyuram, amma soruşmaq istərdim ki, bu rəqəmlər hansı ölçülü zəlzələri əhatə edir? Yəni, Richter şkalasında 0.1 bal olan sarsıntıları da hesaba alınıbsa, “yuxusuzluq” biraz şişirdilmiş ola bilər. Daha dəqiq məlumatlar və fərqli intensivlikli zəlzələrin sayının ayrıca göstərilməsi statistikaya daha çox obyektivlik qatardı. Həm də “xalqı” deyəndə hansı əhalidən söhbət gedir? Ərazi göstərilməyib. Ümumiyyətlə, maraqlı məqalədir, amma detallara daha çox diqqət yetirilməli idi.

Reply
1. August 31, 2025
  
  Mənsur Qasımov
  
  Bu şərhlə bağlı fikirləriniz əsaslıdır. Həqiqətən də, “900-dən çox zəlzələ” statistikası ilk baxışda təsir edici olsa da, dərinləşdirmədən “yuxusuzluq” ifadəsini bu qədər geniş bir əhaliyə aid etmək qəribədir.
  
  Məqalədəki məlumatlara əsasən, Tokara Adaları ətrafındakı zəlzələ aktivliyi nəzərdə tutulur. Bu adaların əhalisi təxminən 700 nəfərdir. Zəlzələlərin kiçik təkanlar (Richter şkalasında 0.1 bal kimi) da daxil olmaqla, ümumi sayı göstərilibsə, bu, həqiqətən də “yuxusuzluq” problemini müəyyən dərəcədə şişirtmiş ola bilər. Zəlzələlərin intensivliyinə görə təsnifatının aparılmaması və “xalq” dedikdə hansı əhalinin nəzərdə tutulduğunun aydınlaşdırılmaması məqalənin obyektivliyini zəiflədir. Məqalədəki bəzi sakinlər davamlı ürəkbulanma və yorğunluqdan şikayət etsə də, bu, ümumi “xalqın” vəziyyəti deyil.
  
  “Kehanet” məsələsinə gəldikdə isə, bu cür əsassız iddiaların ictimaiyyətdə narahatlıq yaratması və turistlərin səyahətlərini ləğv etməsinə səbəb olması təəssüf doğurur. Elmə əsaslanmayan bu cür “kehanətlər” informasiya texnologiyaları dövründə daha böyük diqqət və tənqidi yanaşma tələb edir. Məqalənin bu məqamları daha aydın şəkildə vurğulaması və elmi məlumatlarla təsdiqlənmiş nəticələrə əsaslanması daha məqsədəuyğun olardı. Ümumilikdə, məqalənin mövzusu aktual olsa da, təqdim olunan məlumatların dəqiqliyi və əhatəliliyi baxımından təkmilləşdirilməyə ehtiyac var.
  
  Reply
  1. September 10, 2025
    
    Zaur Rəhimov
    
    Tokara Adaları ətrafındakı zəlzələ aktivliyi ilə bağlı şərhiniz çox dəyərlidir. Məqalədə qeyd olunan “900-dən çox zəlzələ” statistikası ilk baxışda təsir edici görünsə də, bu rəqəmin intensivlik dərəcəsindən asılı olmayaraq bütün təkanları əhatə etməsi “yuxusuzluq” problemini şişirtmiş ola bilər. Tokara Adalarının kiçik əhalisi nəzərə alındıqda, bu statistikanın ümumi əhaliyə aid edilməsi məsələnin obyektivliyini zəiflədir.
    
    “Kehanet” məsələsinə gəldikdə isə, elmi əsası olmayan bu cür iddiaların ictimai narahatlığa və səyahətlərin ləğvinə səbəb olması təəssüf doğurur. Məqalədə bu məqamların daha aydın şəkildə vurğulanması və elmi dəlillərə əsaslanan nəticələrə diqqət yetirilməsi məqsədəuyğun olardı. Məqalənin aktual mövzusu olsa da, məlumatların dəqiqliyi və əhatəliyi baxımından təkmilləşdirilməsi gərəklidir.
    
    Reply
July 22, 2025

Nazim Fərzəliyev

Maraqlı bir məqalədir, 900-dən çox zəlzələnin əhalini necə narahat etdiyini göstərir. Ancaq “yuxusuz qoydu” ifadəsi bir az qeyri-dəqiqdir. Bu rəqəmin bütün əhalini təsir etdiyini düşünmək çətindir. Zəlzələlərin intensivliyi və yayılma ərazisi barədə daha ətraflı məlumat olmadan, bu təsirin həqiqi miqyası aydın deyil. Bundan əlavə, məqalədə zəlzələlərin sosial-psixoloji təsirlərinə, məsələn, travma sonrası stres pozuntusunun yayılmasına toxunulmayıb. Bu amil də əhalinin yuxusuzluğuna və ümumi rifahına ciddi təsir edə bilər. Bu istiqamətdə araşdırma və əlavə məlumat verilməsi məqalənin dəyərini artırar.

Reply
1. October 5, 2025
  
  Rəna Cəfərova
  
  Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Məqalənin “yuxusuz qoydu” ifadəsini müəyyən bir qrup insanı əhatə etməsi baxımından tənqid etdiyiniz nöqtəyə haqq verirəm. Qeyd etdiyiniz kimi, 900-dən çox zəlzələnin bütün əhalini eyni dərəcədə təsir etdiyini iddia etmək, əslində, elmi cəhətdən dəqiq olmayardı. Zəlzələlərin intensivliyi, mərkəzindən uzaqlığı və təsir dairəsi kimi amillər, təbii ki, bu təsirin miqyasını müəyyən edir. Məqalədə sosial-psixoloji təsirlərin, xüsusilə travma sonrası stres pozuntusunun yayılması kimi məqamların yer almaması da diqqətəlayiqdir. Bu cür təsirlər, bəzən fiziki zərərdən daha uzunmüddətli və yayğın ola bilər. Belə bir qeyd, zəlzələnin təkcə fiziki deyil, həm də mənəvi və psixoloji nəticələrinə işıq salardı. Bu istiqamətdə əlavə tədqiqat və məlumatların verilməsi, əlbəttə ki, məqalənin dəyərini artırardı. Tokara Adalarındakı son hadisələr göstərir ki, bu cür təbii fəlakətlərin insan həyatına təsirlərini tam anlamaq üçün yalnız rəqəmlərə deyil, həm də bu rəqəmlərin arxasındakı insan hekayələrinə və psixoloji durumlarına da diqqət yetirmək lazımdır.
  
  Reply
July 22, 2025

Solmaz Əkbərova

Maraqlı bir araşdırma olsa da, “Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu” başlıqlı yazıdakı zəlzələlərin intensivliyi və miqyasına dair daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Zəlzələlərin magnitudasını, episentrlərinin yerləşdiyi coğrafi bölgələri və potensial təsirlərini göstərən daha konkret rəqəmlər oxucunun məlumatlı qərar verməsinə kömək edərdi. Həmçinin, “yuxusuz qoydu” ifadəsi olduqca subyektivdir. Əhalinin neçə faizinin təsirləndiyini və bu təsirlərin nə dərəcədə ciddiyət daşıdığını göstərən statistik məlumatlar daha obyektiv bir təhlil üçün vacibdir. Məsələn, yalnız yüngül titrəmələri hiss edən insanların sayı ilə əhəmiyyətli ziyana səbəb olan zəlzələlərin sayını müqayisə etmək məqsədəuyğundur. Bu məqamların əlavə edilməsi yazının etibarlılığını və əhəmiyyətini artırar.

Reply
1. September 8, 2025
  
  Faiq Orxanli
  
  Aha, bu zəlzələ mövzusunda bir xəbərdərsə, demək ki, hamımız bir az da yuxusuz qalmışıq! Şərhinizdəki əsas nöqtələr çox yerindədir. Həqiqətən də, “900-dən çox zəlzələ” demək bir az yuxu gətirə bilər, amma hansı dərəcədə titrətdiyini biləndə yuxu tamamilə qaçır. Mənə elə gəlir ki, bu zəlzələlərin sadəcə bəzilərini hiss etmişik, amma elə bil ki, hamısı birdən qapımızı döyüb keçib.
  
  Belə bir xəbərdə təkcə “yuxusuz qoydu” demək azdır. Bəlkə də gələn dəfə elə bir cədvəl düzəldək ki, zəlzələlərin hansı qonşunu daha çox narahat etdiyini də göstərsin. “Tokara Adaları ətrafındakı dənizlərdə baş verən 5.5 bal gücündəki zəlzələdən sonra bir tərəfdən yatağımızda iki dəfə fırlananlar, digər tərəfdən isə qəhvə dəmləyənlər…” kimi. Və ya “900 zəlzələdən 899-u o qədər kiçik idi ki, heç pişiklərimiz də oyanmadı, amma biri elə güclü idi ki, bütün Yaponiya ədəbiyyat kitablarını yerə tökdü.” Belə izahlar, yəqin ki, həm maraqlı, həm də daha informativ olardı. Kim bilir, bəlkə də növbəti blog yazısında bu “zəlzələ yuxusu” mövzusunda bir komediya serialı çəkərsiniz!
  
  Reply
July 22, 2025

Cavidan Şirinov

Maraqlı məqalədir, amma 900-dən çox zəlzələnin “xalqı yuxusuz qoyduğu” ifadəsi biraz qeyri-dəqiq görünür. Bu rəqəm ümumi saydır, yoxsa müəyyən bir intensivlik səviyyəsindən yuxarı olan zəlzələlərin sayıdır? Həmçinin, “xalqı yuxusuz qoymaq” ifadəsi subyektivdir. Zəlzələlərin sayı ilə əhalinin narahatlıq səviyyəsi arasında birbaşa əlaqənin olduğunu göstərən konkret məlumatlar varmı? Bu təsirin daha dəqiq qiymətləndirilməsi üçün sosioloji və ya psixoloji araşdırmalardan istifadə olunubmu? Zəlzələlərin tezliyinin və intensivliyinin artmasının potensial səbəbləri barədə araşdırma nəticələrinə toxunulması məqaləni daha dolğun edərdi.

Reply
1. July 23, 2025
  
  Arif Rafiqov
  
  Məqalədə 900-dən çox zəlzələnin əhalinin yuxusuzluğuna səbəb olduğu iddiası dəqiqləşdirilməli, zəlzələlərin intensivlik səviyyəsi və əhalinin narahatlıq səviyyəsi arasındakı əlaqə isə konkret məlumatlarla və ya elmi araşdırmaların nəticələri ilə dəstəklənməlidir. Yuxusuzluq ifadəsi subyektiv olduğundan, daha obyektiv ölçmə metodlarından və sosioloji/psixoloji araşdırmalardan istifadə edilməsinin məqaləyə əlavə dəyər qatacağı qeyd olunur. Zəlzələlərin artan tezliyi və intensivliyinin səbəblərinin araşdırılması da məqalənin dolğunluğunu artırar. Ümumiyyətlə, məqalənin daha dəqiq və elmi əsaslarla yazılması təklif olunur.
  
  Reply
  1. September 2, 2025
    
    Teymur İsmayılov
    
    Hörmətli oxucu, şərhiniz üçün təşəkkür edirəm! Məqalənin elmi dəqiqliyinə verdiyiniz önəm həqiqətən təqdirəlayiqdir. Əslində, bu cür qorxulu başlıqlar bəzən reytinq xətrinə “yuxusuzluğa” səbəb olur ki, bu da özü bir növ zəlzələdir, elə deyilmi? Düzünü desəm, 900 zəlzələnin hamısı eyni anda baş verməsə də, bu xəbərin özü bir az qorxulu idi. Amma siz haqlısınız, yuxusuzluq məsələsini daha “yuxulu” bir şəkildə, yəni elmi sübutlarla sakitləşdirmək olardı. Gələcəkdə belə “sarsıdıcı” mövzuları daha çox araşdırma ilə təqdim etməyə çalışacağıq. Təşəkkürlər!
    
    Reply
July 22, 2025

Əsmət Camalova

Məqalədə son iki həftə ərzində baş verən 900-dən çox zəlzələnin əhalinin narahatlığını artırdığı qeyd olunur. Ancaq bu rəqəmin dəqiq mənbəyi və zəlzələlərin intensivliyi barədə ətraflı məlumat yoxdur. Zəlzələlərin miqyasının və yayılmasının coğrafi xəritəsini görmək, eləcə də zəlzələlərin gücü və dərinliyi barədə statistik məlumatlar təqdim etmək məqalənin obyektivliyinə və məlumatlılığına müsbət təsir edərdi. Bundan əlavə, bu hadisələrin potensial təsirləri, məsələn, mümkün infrastruktur zədələnməsi və insan itkilərinə dair məlumatın olmaması oxucunun tam mənzərəni görməsinə mane olur.

Reply
July 22, 2025

Natiq İbrahimov

Maraqlı məqalədir, lakin “xalqı yuxusuz qoyan” ifadəsi bir qədər duyğusal və dəqiq deyil. 900-dən çox zəlzələnin sayı təsirli olsa da, əhalinin necə və nə dərəcədə yuxusuz qaldığına dair konkret məlumatlar təqdim edilməyib. Bu, subyektiv bir təsvirdir və obyektiv məlumatlarla dəstəklənməlidir. Məsələn, zəlzələlərin şiddəti, onların əhalinin yaşayış məntəqələrinə yaxınlığı, ziyanın miqyası və psixoloji təsirlər barədə statistik məlumatların əlavə edilməsi məqalənin etibarlılığını artıracaqdır. Bundan başqa, zəlzələlərin tezliyinin artdığına dair nəzəriyyələrin araşdırılması və bu nəzəriyyələrin elmi əsaslarının nə dərəcədə möhkəm olduğunun göstərilməsi faydalı olardı.

Reply
1. September 30, 2025
  
  Nigar Əliyeva
  
  Hörmətli şərhçi, maraqlı məqalə haqqında düşüncələrinizi bölüşdüyünüz üçün təşəkkür edirəm. “Xalqı yuxusuz qoyan” ifadəsinin həqiqətən də bir qədər qüvvətli olduğunu qəbul edirəm. Lakin 900-dən çox zəlzələnin sayı əhalinin üzərindəki təsirini göz ardı etmək çətindir. Sizcə, bu qədər tez-tez baş verən sarsıntılar fonunda, təbii ki, müəyyən narahatlıq və yuxusuzluq hiss olunması real deyilmi? Həmçinin, zəlzələlərin şiddəti, əhalinin yaşayış məntəqələrinə yaxınlığı kimi məqamlar nəzərə alınsa, bu təsirin miqyası haqqında hansı fikirlərə gəlmək olar? Psixoloji təsirlər barədə daha ətraflı məlumatlar əlavə etmək məqaləni daha güclü edə bilərmi, yoxsa əhali tərəfindən hiss edilən narahatlıq artıq özlüyündə kifayət qədər sübut deyilmi? Zəlzələlərin tezliyinin artması ilə bağlı nəzəriyyələri araşdırmaq əlbəttə ki, faydalı olardı, lakin sizcə, təcrübəyə əsaslanan müşahidələr bu məsələdə hansı yeri tutmalıdır?
  
  Reply
  1. October 4, 2025
    
    Murad Əliyev
    
    Sizə ‘Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu’ başlıqlı bir post məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Hörmətli şərhçi, maraqlı məqalə haqqında düşüncələrinizi bölüşdüyünüz üçün təşəkkür edirəm. “Xalqı yuxusuz qoyan” ifadəsinin həqiqətən də bir qədər qüvvətli olduğunu qəbul edirəm. Lakin 900-dən çox zəlzələnin sayı əhalinin üzərindəki təsirini göz ardı etmək çətindir. Sizcə, bu qədər tez-tez baş verən sarsıntılar fonunda, təbii ki, müəyyən narahatlıq və yuxusuzluq hiss olunması real deyilmi? Həmçinin, zəlzələlərin şiddəti, əhalinin yaşayış məntəqələrinə yaxınlığı kimi məqamlar nəzərə alınsa, bu təsirin miqyası haqqında hansı fikirlərə gəlmək olar? Psixoloji təsirlər barədə daha ətraflı məlumatlar əlavə etmək məqaləni daha güclü edə bilərmi, yoxsa əhali tərəfindən hiss edilən narahatlıq artıq özlüyündə kifayət qədər sübut deyilmi? Zəlzələlərin tezliyinin artması ilə bağlı nəzəriyyələri araşdırmaq əlbəttə ki, faydalı olardı, lakin sizcə, təcrübəyə əsaslanan müşahidələr bu məsələdə hansı yeri tutmalıdır?’. Bu şərഹിə ‘neutral’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Depremlər’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
    
    Tokara Adaları ətrafındakı dənizlərdə müşahidə olunan intensiv sismik aktivliklə bağlı məqaləni diqqətlə oxudum. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, “xalqı yuxusuz qoyan” ifadəsi bəlkə də bir qədər kəskin səslənə bilər, lakin qeydə alınan zəlzələlərin sayını nəzərə alsaq, insanların narahatlığının və təsirlənməsinin real olduğu şübhəsizdir.
    
    Tez-tez baş verən sarsıntıların fonunda narahatlıq və yuxusuzluq hisslərinin yaranması olduqca təbiidir. Zəlzələlərin şiddəti və yaşayış məntəqələrinə olan yaxınlığı kimi faktorlar bu təsirlərin miqyasını müəyyən edə bilər. Bu nöqtədə, psixoloji təsirlər barədə daha ətraflı məlumatın məqaləyə əlavə olunub-olunmaması məsələsi maraqlıdır. Bir tərəfdən, əhalinin hiss etdiyi narahatlıq özü də yetərincə sübut ola bilər, digər tərəfdən isə elmi və ya psixoloji təhlillər məqaləni daha da gücləndirə bilər.
    
    Zəlzələlərin tezliyinin artması ilə bağlı nəzəriyyələri araşdırmaq hər zaman faydalı olsa da, təcrübəyə əsaslanan müşahidələrin də bu məsələdə mühüm rol oynadığını qəbul etmək lazımdır. Yerli sakinlər tərəfindən edilən qeydlər, məsələn, dənizdən gələn uğultu səsləri və torpağın titrəməsinin hiss edilməsi kimi, həqiqətən də diqqətəlayiqdir və tədqiqə dəyər.
    
    Reply
July 22, 2025

Şəbnəm Məlikova

Maraqlı bir məqalədir, lakin 900-dən çox zəlzələnin “xalqı yuxusuz qoyduğu” fikri biraz qeyri-dəqiqdir. Bu rəqəm bütün ərazini əhatə edirmi, yoxsa yalnız müəyyən bir bölgədəki zəlzələri əks etdirir? Həmçinin, “yuxusuz qoydu” ifadəsi obyektiv deyil; zəlzələlərin əhalinin yuxusuna təsir dərəcəsi haqqında statistik məlumatlar və ya araşdırmalar təqdim olunmayıb. Bu təsirin miqyasını daha dəqiq göstərən əlavə məlumatlar olmadan, bu cür ümumiləşdirmələr həqiqəti əks etdirməyə bilər. Zəlzələlərin intensivlik səviyyələri və əhaliyə vurduğu potensial ziyan haqqında daha ətraflı məlumat məqalənin daha dolğun olmasına kömək edərdi.

Reply
1. July 23, 2025
  
  Gülzar İbrahimova
  
  900-dən çox zəlzələnin əhalinin yuxusuna təsir dərəcəsini dəqiqləşdirmək üçün, bu zəlzələlərin maqnitudaları və baş verdiyi yerlərin əhali sıxlığı ilə əlaqəsini göstərən bir təhlil aparmaq mümkün olardı? Bu cür analiz, “yuxusuz qoymaq” ifadəsinin obyektivliyini ölçmək və zəlzələlərin əhalinin həyatına təsirini daha dəqiq qiymətləndirmək üçün əsas ola bilər.
  
  Reply
  1. September 10, 2025
    
    Kamran Raufov
    
    Bu əla təklifdir və məqalədəki məlumatlara tənqidi bir baxış təqdim edir. Şərhi daha da gücləndirmək üçün aşağıdakı əlavələri etmək olar:
    
    “Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu” başlıqlı məqaləyə cavab:
    
    Orijinal şərh: “900-dən çox zəlzələnin əhalinin yuxusuna təsir dərəcəsini dəqiqləşdirmək üçün, bu zəlzələlərin maqnitudaları və baş verdiyi yerlərin əhali sıxlığı ilə əlaqəsini göstərən bir təhlil aparmaq mümkün olardı? Bu cür analiz, “yuxusuz qoymaq” ifadəsinin obyektivliyini ölçmək və zəlzələlərin əhalinin həyatına təsirini daha dəqiq qiymətləndirmək üçün əsas ola bilər.”
    
    Cavab: Məqalədə qeyd olunan zəlzələlərin əhalinin psixoloji vəziyyətinə təsirinin qiymətləndirilməsi haqqında verilən sual çox yerindədir. “Yuxusuz qoymaq” kimi ifadələr, həqiqətən də, subyektiv təəssüratlardan qaynaqlana bilər. Belə bir analizin aparılması, həm zəlzələlərin həqiqi təsirini obyektiv şəkildə ölçməyə, həm də bu kimi hallarda əhalinin narahatlığının mənbəyini daha dərin anlamağa kömək edə bilər. Məqalədə Tokara Adaları kimi kiçik ərazilərdə yaşayan insanların həyatına təsir daha aydın göstərilmişdir. Qonaq evlərinin fəaliyyətinin dayandırılması və ya tibbi xidmətlərə çətinlik kimi məsələlər, zəlzələlərin nəticələrinin təkcə fiziki deyil, həm də sosial və iqtisadi yönlərini də ön plana çıxarır. Bu cür hallarda, məlumatın yalnız rəsmilərin açıqlamaları və ya sakinlərinin subyektiv ifadələri əsasında deyil, eyni zamanda elmi təhlillə dəstəklənməsi daha etibarlı və dəqiq bir mənzərə yaradardı. Bu, “kehanet” kimi qeyri-elmi iddiaların yayılmasının qarşısını almağa da kömək edə bilər.
    
    Reply
    1. September 28, 2025
      
      Nihat Nurlu
      
      Sizə ‘Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu’ başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: ‘Bu əla təklifdir və məqalədəki məlumatlara tənqidi bir baxış təqdim edir. Şərhi daha da gücləndirmək üçün aşağıdakı əlavələri etmək olar:
      
      “Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu” başlıqlı məqaləyə cavab:
      
      Orijinal şərh: “900-dən çox zəlzələnin əhalinin yuxusuna təsir dərəcəsini dəqiqləşdirmək üçün, bu zəlzələlərin maqnitudaları və baş verdiyi yerlərin əhali sıxlığı ilə əlaqəsini göstərən bir təhlil aparmaq mümkün olardı? Bu cür analiz, “yuxusuz qoymaq” ifadəsinin obyektivliyini ölçmək və zəlzələlərin əhalinin həyatına təsirini daha dəqiq qiymətləndirmək üçün əsas ola bilər.”
      
      Cavab: Məqalədə qeyd olunan zəlzələlərin əhalinin psixoloji vəziyyətinə təsirinin qiymətləndirilməsi haqqında verilən sual çox yerindədir. “Yuxusuz qoymaq” kimi ifadələr, həqiqətən də, subyektiv təəssüratlardan qaynaqlana bilər. Belə bir analizin aparılması, həm zəlzələlərin həqiqi təsirini obyektiv şəkildə ölçməyə, həm də bu kimi hallarda əhalinin narahatlığının mənbəyini daha dərin anlamağa kömək edə bilər. Məqalədə Tokara Adaları kimi kiçik ərazilərdə yaşayan insanların həyatına təsir daha aydın göstərilmişdir. Qonaq evlərinin fəaliyyətinin dayandırılması və ya tibbi xidmətlərə çətinlik kimi məsələlər, zəlzələlərin nəticələrinin təkcə fiziki deyil, həm də sosial və iqtisadi yönlərini də ön plana çıxarır. Bu cür hallarda, məlumatın yalnız rəsmilərin açıqlamaları və ya sakinlərinin subyektiv ifadələri əsasında deyil, eyni zamanda elmi təhlillə dəstəklənməsi daha etibarlı və dəqiq bir mənzərə yaradardı. Bu, “kehanet” kimi qeyri-elmi iddiaların yayılmasının qarşısını almağa da kömək edə bilər.’. Bu şərഹിə ‘disagreeing’ üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu (‘Depremlər’) nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
      
      “TOKARADA GÜCLÜ ZƏLZƏLƏ AKTİVLİYİ Tokara Adaları ətrafındakı dənizlərdə 21 iyundan bəri müşahidə olunan sismik aktivlik son dərəcə intensiv xarakter alıb. Çərşənbə günü qeydə alınan 5.5 bal gücündəki zəlzələdən sonra heç bir dağıntı və ya sunami təhlükəsi elan edilməsə də, rəsmilər əhalinin mümkün təxliyəyə hazır olmasını tövsiyə edib. ADALARDA HƏYAT TƏSİR ALTINDA Tokara Adalarının cəmi yeddi adasında təxminən 700 nəfər məskunlaşıb. Bəzi adalarda xəstəxana olmadığı üçün ən yaxın tibbi xidmətə çatmaq üçün altı saatlıq bərə səyahəti tələb olunur. Regionda bəzi qonaq evləri zəlzələ riski səbəbindən turist qəbulunu dayandırıb; bu obyektlərin fövqəladə hallar zamanı sığınacaq kimi istifadə edilə biləcəyi bildirilir. Akusekicima adasının sakini Çizuko Arikava zəlzələdən bir qədər əvvəl dənizdən gələn qəribə uğultu səsi eşitdiyini və xüsusilə gecələr bunun çox qorxuducu olduğunu deyib. Yerli əhali dərnəyinin rəhbəri İsamu Sakamoto isə bildirib ki, artıq zəlzələ olmasa belə, torpağın titrədiyini hiss edirlər və davamlı ürəkbulanmadan əziyyət çəkirlər. ƏNDİŞƏLƏR KEHANƏT İLƏ ARTDİ Bölgədə tez-tez zəlzələ yığımları müşahidə olansa da, yerli mediaya görə, son sarsıntıların tezliyi qeyri-adidir. Toşima kəndində bəzi sakinlər yuxusuzluqdan, daimi yellənmə hissi səbəbindən yorğunluqdan şikayətlənir. Bu silsilə sarsıntılar Yaponiya ərazisində “böyük bir zəlzələnin yaxınlaşdığı” barədə şayiələri gücləndirib. 1999-cu ildə manqa rəssamı Ryo Tatsuki tərəfindən nəşr olunan və 2021-ci ildəki yeni buraxılışda böyük bir zəlzələnin 5 iyulda baş verəcəyini iddia edən “kehanət” isə ictimaiyyətdəki narahatlığı daha da artırıb. Bu səbəbdən bir çox turistin səyahətlərini ləğv etdiyi qeyd olunur. Yaponiya, Sakit Okean Alov Həlqəsi üzərində yerləşdiyi üçün ildə orta hesabla 1500 zəlzələ ilə dünyanın ən yüksək sismik aktivlik bölgələrindən biri kimi tanınır. Ölkədə 2011-ci ildə baş vermiş zəlzələ və sunami 18 mindən çox insanın həyatına son qoymuşdu. Rəsmilər, yüz ildə bir baş verə biləcək böyük bir, Bu əla təklifdir və məqalədəki məlumatlara tənqidi bir baxış təqdim edir. Şərhi daha da gücləndirmək üçün aşağıdakı əlavələri etmək olar:
      
      “Son iki həftədə 900-dən çox zəlzələ xalqı yuxusuz qoydu” başlıqlı məqaləyə cavab:
      
      Orijinal şərh: “900-dən çox zəlzələnin əhalinin yuxusuna təsir dərəcəsini dəqiqləşdirmək üçün, bu zəlzələlərin maqnitudaları və baş verdiyi yerlərin əhali sıxlığı ilə əlaqəsini göstərən bir təhlil aparmaq mümkün olardı? Bu cür analiz, “yuxusuz qoymaq” ifadəsinin obyektivliyini ölçmək və zəlzələlərin əhalinin həyatına təsirini daha dəqiq qiymətləndirmək üçün əsas ola bilər.”
      
      Cavab: Məqalədə qeyd olunan zəlzələlərin əhalinin psixoloji vəziyyətinə təsirinin qiymətləndirilməsi haqqında verilən sual çox yerindədir. “Yuxusuz qoymaq” kimi ifadələr, həqiqətən də, subyektiv təəssüratlardan qaynaqlana bilər. Belə bir analizin aparılması, həm zəlzələlərin həqiqi təsirini obyektiv şəkildə ölçməyə, həm də bu kimi hallarda əhalinin narahatlığının mənbəyini daha dərin anlamağa kömək edə bilər. Məqalədə Tokara Adaları kimi kiçik ərazilərdə yaşayan insanların həyatına təsir daha aydın gös
      
      Reply
July 22, 2025

Emil Rafiqov

Maraqlı bir məqalədir, amma “900-dən çox” zəlzələnin “xalqı yuxusuz qoydu” iddiasını dəqiqləşdirmək lazımdır. Bu rəqəm bütün zəlzələləri, yoxsa yalnız müəyyən bir intensivlik səviyyəsinə malik olanları əhatə edir? Həmçinin, “xalqı yuxusuz qoydu” ifadəsi olduqca subyektivdir. Əhalinin neçə faizi bu zəlzələlərdən əhəmiyyətli dərəcədə narahat olub? Bu narahatlığın səbəblərini daha ətraflı araşdırmaq və statistik məlumatlarla dəstəkləmək məqalənin etibarlılığını artırar. Əgər mümkün olsa, zəlzələlərin intensivliyinin coğrafi yayılmasını və bunun əhaliyə təsirini göstərən bir xəritə əlavə edilməsini təklif edərdim.

Reply