admin

Tag: abd

  • İran XİN Arakçi İstanbulda: ABŞ hücumuna cavab verməliyik

    İran XİN Arakçi İstanbulda: ABŞ hücumuna cavab verməliyik

    İran Xarici İşlər Naziri Əraqçi İstanbuldan ABŞ-a Sərt Mesajlar Yolladı: Nüvə Hücumu Beynəlxalq Hüququ Pozur

    İranın Xarici İşlər Naziri Abbas Əraqçi İstanbulda verdiyi son dəqiqə açıqlamalarında bölgədəki gərginliyi artıran kritik mesajlar ünvanlayıb. Nazir, ölkəsinə qarşı həyata keçirilən son hücumları pisləyərək, Vaşinqtonu beynəlxalq qanunları pozmaqda və təhlükəli nəticələrə yol açmaqda ittiham edib.

    ABŞ-ın Hərbi Əməliyyatına Sərt Reaksiya

    Əraqçi vurğulayıb ki, İran qüvvələri ABŞ tərəfindən qəfil bir hərbi hücuma məruz qalıb. O, İran İslam Respublikasının bu hərbi əməliyyatı ən sərt şəkildə qınadığını bildirib: “Bu, son dərəcə acı və əvvəllər görünməmiş bir pozuntudur. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) qaydaları kobud şəkildə pozulub.” Nazir qeyd edib ki, Vaşinqtondakı qanun tanımaz idarəçilik bu təhlükəli nəticələrə görə təkbaşına məsuliyyət daşıyır və bu təcavüzkar mövqeyin bütün nəticələri ABŞ-ın üzərinə düşəcək. Əraqçi, belə bir hücumun dünyanı əvvəllər rast gəlinməyən bir təhlükə səviyyəsinə gətirəcəyini vurğulayıb və dünyanın cəngəllik qanunlarına yuvarlanmaması üçün xeyli məsafə qət etdiyini xatırladıb.

    Nüvə Obyektlərinə Hücum və Beynəlxalq Hüquq

    İranın Xarici İşlər Naziri, ölkəsinin təhlükəsizliyini qorumaq üçün hər cür tədbiri görəcəyini bəyan edib. O, nüvə obyektinə edilən hücumu beynəlxalq hüququn açıq şəkildə pozulması kimi dəyərləndirərək bunun qınanmalı olduğunu bildirib. Əraqçi, bölgədəki həmkarları ilə apardığı müzakirələrdə onların da son dərəcə narahat olduğunu müşahidə etdiyini deyib: “Dünən hamımız İsrailin təcavüzkar mövqeyini necə dayandıracağımızı müzakirə edirdik. Əlbəttə ki, diplomatiya qapısı hər zaman açıq saxlanmalıdır. Lakin hazırda vəziyyət belə deyil. Ölkəmiz təcavüzkar bir münasibətlə üz-üzədir və bizim öz legitim özünümüdafiə haqqımız çərçivəsində cavab verməyimiz vacibdir.” Beynəlxalq hüququn bu şəkildə pozulması, diplomatiyanın imkanlarını ciddi şəkildə məhdudlaşdırır.

    Diplomatik Çözümlərə İnamın Sarsılması

    Əl-Cəzirə müxbirinin diplomatik həll ehtimalı ilə bağlı sualına cavab verən Əraqçi, hazırda diplomatiyaya qayıtma çağırışının mənasız olduğunu bildirib, çünki İranın artıq danışıqlar masasında olduğunu və amerikalıların bu prosesi bombaladığını deyib: “Hərbi olaraq hücuma məruz qaldıq. Beləliklə, bu hücumu İran deyil, Amerika həyata keçirdi və diplomatiyaya, müzakirələrə xəyanət edən onlar oldu.” Nazir vurğulayıb ki, Amerika Birləşmiş Ştatları heç bir beynəlxalq hüquq tənzimləməsinə hörmət etmədiyini göstərib: “Bu günə qədər pozmadıqları heç bir qırmızı xətt yoxdur. Ən sonuncusu və ən təhlükəlisi isə dünən axşam baş verdi. İranın nüvə obyektlərinə hücum etməklə son dərəcə vacib bir xətti keçmiş oldular.” Əlavə edib ki, vurulan zərər yalnız nüvə obyektlərinə deyil, həm də BMT-yədir: “Amerika beynəlxalq hüququ bombaladı. İndi diplomatiya üçün nə qədər sahə qaldığına baxıb dəyərləndirəcəyik.” Əraqçi, İranın hazırda nüvə gücünün hücumu altında olduğunu, lakin İranın nüvə silahlarının olmadığını xatırladıb.

    Regional Dəstək və Gələcək Addımlar

    Almaniyanın yüksək səviyyəli rəsmisi Merzin “İsrail bizim çirkli işlərimizi görür” sözlərinə toxunan Əraqçi, bu bəyanatı “həqiqətən utancverici” adlandırıb və İsrailin “çirkli işlərini” qəbul etdiklərini bildirib. Nazir bu gün Moskvaya gedəcəyini və ertəsi gün Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinlə görüş keçirəcəyini açıqlayıb. O, Türkiyənin İsrailin hücumlarını çox qəti şəkildə qınadığını, bölgədəki bütün ölkələrin və İslam ölkələrinin İsrailin cinayətlərini ciddi şəkildə pislədiyini vurğulayıb. Əraqçi, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı çərçivəsində də çox səmərəli görüşlər keçirdiklərini əlavə edib. Müxbirin “seçimləriniz nələrdir, ABŞ bazalarına mı hücum edəcəksiniz, Hörmüz boğazını mı bağlayacaqsınız?” sualına isə Əraqçi qısa şəkildə cavab verərək, “Hazırda önümüzdə bir sıra seçimlər var və bu qədər söyləyəcəyəm” deyib.

    24saat

  • Misir: ABŞ-İran gərginliyi qəbuledilməzdir

    Misir: ABŞ-İran gərginliyi qəbuledilməzdir

    Misirdən İranla Bağlı Qəti Bəyanat: Regional Gərginlik Qəbuledilməzdir

    Misir hökumətindən verilən son dəqiqə açıqlaması ilə Yaxın Şərqdə gərginlik fonunda narahatlıqlar artmaqdadır. Qahirə, ABŞ və İsrailin İrana qarşı hərbi əməliyyatlarına dair bəyanat yayaraq, regional təhlükəsizliyi təhdid edən istənilən eskalasiyanın qəbuledilməz olduğunu bəyan edib. Bu açıqlama, bölgədəki həssas vəziyyəti bir daha gündəmə gətirərək, beynəlxalq ictimaiyyəti diqqətli olmağa çağırır.

    Orta Şərqdə Təhlükəsizlik Narahatlıqları

    Orta Şərq onsuz da çoxsaylı siyasi və təhlükəsizlik problemləri ilə üz-üzədir. İsrail və HƏMAS arasında davam edən münaqişə, regional qüvvələr arasında gərginlikləri daha da artırıb. Bu fonunda ABŞ və İsrailin İrana qarşı istiqamətlənmiş hərəkətləri, vəziyyətin daha da mürəkkəbləşməsinə səbəb olur. Misirin bu açıqlaması, regional bir güc olaraq, gərginliyin artmasının yalnız münaqişənin coğrafiyasını genişləndirəcəyi, lakin heç bir problemin həllinə töhfə verməyəcəyi barədə ciddi xəbərdarlıq kimi qiymətləndirilir.

    Misirin Regional Rolu və Diplomatiya Çağırışı

    Misir tarixən Orta Şərqdə sabitliyin və diplomatiyanın tərəfdarı olmuş, bir çox regional münaqişələrin həllində vasitəçilik rolunu öz üzərinə götürmüşdür. Qahirənin bu yeni bəyanatı da bu mövqenin davamıdır. Bəyanatda vurğulanır ki, istənilən eskalasiya təkcə sözügedən ölkələr üçün deyil, bütün regional təhlükəsizlik sistemi üçün ciddi nəticələr doğura bilər. Misir rəsmiləri, bütün tərəfləri təmkinli olmağa, hərbi yollarla deyil, diplomatik kanallar vasitəsilə problemləri həll etməyə çağırır. Regional təhlükəsizliyin qorunması üçün danışıqlar masası arxasına oturmaq və qarşılıqlı hörmət çərçivəsində həll yolları tapmaq ən doğru yanaşma hesab olunur.

    Bu hadisələr fonunda beynəlxalq ictimaiyyət Misirin mövqeyini dəstəkləməli və regional gərginliyin azaldılması üçün birgə səylər göstərməlidir. Əks halda, Yaxın Şərqdəki vəziyyət daha da pisləşə və qlobal sabitliyə ciddi təhdid yarada bilər.

    24 saat

  • ABŞ İranı vurdu, İran İsraildən qisas aldı: İlk görüntülər

    ABŞ İranı vurdu, İran İsraildən qisas aldı: İlk görüntülər

    Yaxın Şərqdə Gərginlik Zirvədə: ABŞ-ın İrana Zərbəsi və İsrailə Yönələn Raket Hücumları

    Yaxın Şərq bölgəsi misli görünməmiş gərginlik dövrünü yaşayır. Son saatlarda baş verən hadisələr regionda hərbi toqquşma riskini qızıl həddə çatdırıb. Xəbərlərə görə, Amerika Birləşmiş Ştatları tərəfindən İrana qarşı həyata keçirilən hərbi əməliyyat, Tehranın İsrailə qarşı genişmiqyaslı raket hücumları ilə cavab verməsinə səbəb olub. Bu hadisələr ardıcıllığı bölgədə onsuz da kövrək olan sülhü tarazlığın kənarında qoyub.

    ABŞ-ın İrana Zərbəsinin Təsirləri

    Müxtəlif mənbələrdən daxil olan ilkin məlumatlara görə, ABŞ-ın İrana endirdiyi zərbənin dəqiq mahiyyəti və hədəfləri hələlik tam aydınlaşmayıb. Lakin bu addımın İranın hərbi və ya strateji obyektlərinə yönəldiyi ehtimal edilir. Vaşinqton tərəfindən bu əməliyyatın hansı səbəblərlə həyata keçirildiyi barədə rəsmi açıqlama gözlənilir. Regiondakı analitiklər bu zərbəni uzun müddətdir davam edən qlobal maraq toqquşmalarının və regional dinamikanın bir hissəsi kimi qiymətləndirirlər. Bu hadisənin beynəlxalq münasibətlərə və xüsusilə də nüvə danışıqlarına necə təsir edəcəyi narahatlıq mövzusu olaraq qalır.

    İranın İsrailə Misilleməsi: Genişmiqyaslı Raket Hücumu

    ABŞ-ın zərbəsinə cavab olaraq, Tehran dərhal İsrailə qarşı misillemə aktı həyata keçirdi. Bu, İran İslam Respublikasının ərazisindən İsrailə doğru irimiqyaslı raket hücumlarını əhatə edirdi. İsrailin Hava Hücumundan Müdafiə sistemləri aktivləşdirilsə də, bəzi raketlərin hədəflərinə çatdığı bildirilir. İran rəsmiləri bu hücumun ABŞ-ın İrana qarşı təcavüzkar addımına birbaşa cavab olduğunu və öz suverenliyini qorumaq məqsədi daşıdığını bəyan ediblər. Bu hadisənin ardınca Yaxın Şərqdə vəziyyətin daha da gərginləşməsi qaçılmaz görünür.

    Füze Saldırısı Sonrası İsraildən İlk Görüntülər

    Raket hücumlarının ardından İsrailin müxtəlif şəhərlərindən ilk görüntülər yayılmağa başlayıb. Bu görüntülər zərərin miqyasını göstərməkdədir. Bəzi binalara ziyan dəydiyi, müəyyən ərazilərdə yanğınların baş verdiyi və təcili yardım qruplarının hadisə yerlərinə cəlb edildiyi müşahidə olunur. Ölkənin hava hücumundan müdafiə qüvvələrinin effektivliyinə baxmayaraq, bəzi yaşayış məntəqələrində panika və təşviş hökm sürür. İsrail rəsmiləri vətəndaşlara sığınacaqlarda qalmaları barədə xəbərdarlıq edib, ölkənin hərbi vəziyyətə keçdiyi ehtimal olunur. Bu vəziyyət, regional sabitlik üçün ciddi təhdid yaradan yeni bir dövrün başlanğıcından xəbər verir.

    Hərbi qulluqçular və mülki əhali arasında itkilər barədə dəqiq məlumatlar hələ ki açıqlanmayıb.

    24saat

  • ABŞ İrana ilk MOP sığınacaqdelən bomba: Xüsusiyyətləri

    ABŞ İrana ilk MOP sığınacaqdelən bomba: Xüsusiyyətləri

    ABŞ İrana Qarşı Sığınacaq Dağıdıcı Bombadan İlk Dəfə İstifadə Etdi: Pentagon Açıqlaması

    ABŞ Müdafiə Nazirliyinin (Pentagon) son dəqiqə açıqlamasında bildirilib ki, yeddi ədəd B-2 Spirit tipli xəyal bombardmançı təyyarəsi İranın yerin dərinliklərində yerləşən Fordov nüvə obyektinə təxminən 13 ton 600 kiloqram ağırlığında, cəmi 14 ədəd sığınacaq dağıdıcı bomba atıb.

    Müharibədə İlk İstifadə

    ABŞ müdafiə naziri Pit Heqsset tam adı GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) olan “sığınacaq dağıdıcı bombasının” müharibə şəraitində ilk dəfə istifadə edildiyini təsdiqləyib.

    ABŞ-ın “sığınacaq dağıdıcı” bombası, Amerikanın Hərbi Hava Qüvvələrinin inkişaf etdirdiyi və xüsusilə yeraltı möhkəmləndirilmiş hədəfləri məhv etmək üçün nəzərdə tutulmuş ən güclü adi bombalardan biridir.

    GBU-57A/B kodu ilə tanınan MOP, ilk dəfə 2007-ci ildə ictimaiyyətə açıqlanıb. Bombanın ilk əməliyyat üçün hazır versiyası 2011-ci ildə ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə təhvil verilib.

    Sığınacaq Dağıdıcı Bombaların Xüsusiyyətləri

    • Ağırlıq: 13.6 ton
    • Ölçü: 6.2 metr uzunluq
    • Partlayıcı Yükləmə: 2.4 ton
    • Nüfuzetmə Qabiliyyəti: 61 metr (ardıcıl atışlarla daha dərinə nüfuz edə bilir)
    • Daşıyıcı Təyyarə: Yalnız B-2 Spirit təyyarələri

    Ən Bahalı Hərbi Hava Vasitəsi B-2-lərdən Atıldı

    ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus B-2 Spirit xəyal bombardmançı təyyarəsi, Amerikanın ən inkişaf etmiş strateji silah platformalarından biri hesab olunur. Bu təyyarə, yüksək müdafiə sistemlərini keçərək, İranın yeraltı gizlənmiş nüvə tədqiqat obyektləri kimi hədəflərə dəqiq zərbələr endirmək qabiliyyətinə malikdir.

    Çərşənbə günü verdiyi açıqlamada ABŞ müdafiə naziri Pit Heqsset, ABŞ ordusunun o zaman prezident Donald Trampın İrana dair verəcəyi hər cür qərarı həyata keçirməyə hazır olduğunu bildirib. Heqsset vurğulayıb ki, Tehran İsrailin Cümə günü başlatdığı hücumlardan əvvəl prezident Trampın nüvə proqramı ilə bağlı razılaşma çağırışlarına qulaq asmalı idi.

    B-2 Spirit Təyyarəsinin Özəllikləri

    • Maliyət: Hər biri təxminən 2.1 milyard dollar ilə indiyədək istehsal edilmiş ən bahalı hərbi hava vasitəsidir.
    • İstehsalçı: Northrop Grumman. İstehsalı 1980-ci illərin sonlarında başlasa da, Sovet İttifaqının dağılmasından sonra cəmi 21 ədəd istehsal edilib.
    • Mənzil: 6 min dəniz milindən çox məsafə qət edə bilir, bu da Amerika qitəsindən havaya qalxaraq dünya miqyasında hədəflərə çata bilməsi deməkdir. Havadakı yanacaq doldurma əməliyyatları ilə bu mənzil daha da genişlənir.
    • Yük Tutumu: 18 min kiloqramdan çox adi və ya nüvə sursatı daşıya bilir. Təyyarənin daxilindəki silah bölmələri, xəyal quruluşunu pozmadan böyük bomba yüklərini yerləşdirmək üçün xüsusi olaraq hazırlanmışdır.
    • Ekipaj: 2 pilot. Təkmilləşdirilmiş avtomatlaşdırma sistemləri sayəsində əməliyyat səmərəliliyi yüksəkdir.
    • Gizlilik Texnologiyası: Radar udan materiallar və bucaqlı dizaynı sayəsində düşmən radarları tərəfindən demək olar ki, aşkarlana bilmir. Radarda yansıması kiçik bir güllənin yansımasına bənzəyir.

    24saat

  • Braziliyada isti hava balonu qəzaya uğradı: 8 nəfər öldü

    Braziliyada isti hava balonu qəzaya uğradı: 8 nəfər öldü

    Brezilyada Dəhşətli İstihava Balonu Qəzası: Səkkiz Nəfər Həlak Oldu

    Braziliyanın cənub-şərqindəki Valinyos bələdiyyəsində dəhşətli isti hava balonu qəzası baş verib. Bu faciəvi hadisə nəticəsində səkkiz nəfər həyatını itirib. Yerli sakinlər və turistlər arasında böyük narahatlıq yaradan bu faciə, ölkənin hava turizmi sektorunda təhlükəsizlik məsələlərini bir daha gündəmə gətirib.

    Faciənin Təfərrüatları

    Hadisə səhər saatlarında, hava balonu Valinyosun mənzərəli ərazisi üzərində uçuşu zamanı baş verib. Şahidlərin verdiyi məlumata görə, balon qəflətən idarəetmədən çıxaraq sürətlə aşağı düşməyə başlayıb. Bəzi şahidlər balonda tüstü və hətta alov gördüklərini bildiriblər ki, bu da texniki nasazlıq ehtimalını artırır. Nəhəng obyektin yüksək sürətlə yerə çırpılması, içərisində olan sərnişinlərin xilas olma şanslarını sıfıra endirib.

    Qəza Yeri Və Xilasetmə İşləri

    Qəza Valinyos bələdiyyəsinin kənd yerlərindən birində, açıq sahədə qeydə alınıb. Dərhal hadisə yerinə çox sayda xilasedici qüvvə, təcili tibbi yardım briqadaları və hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları cəlb olunub. Təəssüf ki, həyata keçirilən ilkin araşdırmalar zamanı balondakı səkkiz sərnişinin hamısının hadisə yerində həyatını itirdiyi təsdiqlənib. Qurbanların şəxsiyyətləri hələ tam müəyyənləşdirilməyib, lakin onların arasında turistlər və uçuş personalı olduğu ehtimal edilir. Cəsədlərin tanınması və ailələrinə təhvil verilməsi üçün müvafiq işlər aparılır.

    İstintaqın Başlanması və Təhlükəsizlik Narahatlıqları

    Braziliya Mülki Aviasiya Administrasiyası və yerli hüquq-mühafizə orqanları qəzanın səbəblərini araşdırmaq üçün birgə istintaqa başlayıb. İlkin versiyalar arasında balondakı nasazlıq, pilot xətası və ya güclü külək kimi xarici faktorlar yer alır. Valinyos bölgəsi, gözəl təbiəti ilə isti hava balonu turları üçün məşhur bir məkandır. Bu hadisə, turistik uçuşların təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqları yenidən alovlandırıb. Səlahiyyətli qurumlar gələcəkdə oxşar faciələrin qarşısını almaq üçün təhlükəsizlik qaydalarına daha sərt nəzarət ediləcəyini bəyan ediblər.

    Reaksiyalar Və Başsağlığı Mesajları

    Braziliya cəmiyyətində bu dəhşətli olay böyük əks-səda doğurub. Ölkə mediası faciəni geniş şəkildə işıqlandırır, siyasi xadimlər və ictimaiyyət nümayəndələri həlak olanların ailələrinə başsağlığı verirlər. Beynəlxalq aviasiya ictimaiyyəti də bu hadisəni yaxından izləyir və hava nəqliyyatında, xüsusilə də ekstremal turizmdə təhlükəsizlik protokollarının əhəmiyyətini bir daha vurğulayır. Bu cür hadisələr, macəra turizmi kimi sahələrdə standartların yüksəldilməsinin vacibliyini bir daha xatırladır.

    24saat

  • İran Trampa Təkzib: Fordo Zərərsiz, Ərəqçidən Təcili Bəyanat

    İran Trampa Təkzib: Fordo Zərərsiz, Ərəqçidən Təcili Bəyanat

    CNN International-ın xəbərinə əsasən, ABŞ Prezidenti Donald Trampın İranın obyektlərinə təşkil edilən hücumların "tamamilə dağıdıcı" olduğu barədə açıqlamalarına İran tərəfindən verilən bəyanatlar "sərt ziddiyyət təşkil edib."

    Fordo Nüvə Təsisinin Vəziyyəti: İranın Açıqlamaları

    Fordo nüvə təsisinə yaxın olan Kum şəhərindən olan İranlı millət vəkili Manan Rəisi Bazar günü səhər saatlarında verdiyi açıqlamada zərbənin "olduqca səthi" olduğunu və təsisdə ciddi ziyan yaranmadığını irəli sürüb.

    ‘TAMAMİLƏ BƏRPA OLUNA BİLƏR’

    Rəisi, Fars Xəbər Agentliyinə açıqlamasında deyib: "Dəqiq məlumatlara əsaslanaraq rahatlıqla deyə bilərəm ki, Amerika Birləşmiş Ştatlarının yalançı prezidentinin iddialarının əksinə olaraq, Fordo nüvə təsisi ciddi şəkildə ziyan görməyib. Zərər görən sahələrin əksəriyyəti yerüstü idi və tamamilə bərpa oluna bilər."

    Millət vəkili əlavə edib: "Ən yüksək əminliklə deyə bilərəm ki, ictimai təhlükəsizlik baxımından təhlükə törədə biləcək bütün hissələr əvvəlcədən xaric edilmişdi və çox şükür ki, heç bir radiasiya aşkarlanmadı."

    IRNA Müxbiri: Duman Fordodan Değil

    İran İslam Respublikasının rəsmi xəbər agentliyi olan IRNA-nın bir müxbiri Amerika təyyarələrinin hədəf aldığı Fordo nüvə təsisinin yerləşdiyi bölgəyə yola düşüb və Kum-Tehran avtomobil yolunun 25-ci kilometrindən etdiyi video bağlantısında belə deyib: "Burada sanki heç bir hücum olmayıb." Müxbirin sözlərinə görə, bölgədə görünən yeganə duman, nüvə təsisinin əks istiqamətindəki bir nöqtədə yerləşir və İran hava müdafiəsi tərəfindən yaradılıb. Müxbir, xalqın "hücum anında bir neçə yüngül partlayış səsi" eşitdiyini iddia edib.

    Peyk Görüntüləri Zərərə İşarə Edir

    Digər tərəfdən, Planet Labs PBC tərəfindən əldə edilən peyk görüntüləri, əvvəllər qəhvəyi tonlarında olan dağın bəzi hissələrinin boz rəngə çevrildiyini və dağın ümumi görünüşünün əvvəlki görüntülərlə müqayisədə dəyişdiyini göstərir.

    AP-nin təhlilində bu dəyişikliyin ABŞ tərəfindən istifadə edilən xüsusi hazırlanmış sığınacaq dağıdan bombalara işarə etdiyi iddia edilir.

    AP, ilk xəbərində Fordo nüvə təsisinə giriş nöqtələrinin zərbə nəticəsində ziyan gördüyünü bildirmişdi. Lakin sonradan etdiyi düzəlişdə, İranın bu əməliyyatlardan əvvəl Fordoya açılan tunel girişlərini, ehtimal ki, bağlamış ola biləcəyinə vurğu etdi.

    İranın Xarici İşlər Nazirliyindən Sərt Reaksiya

    İranın Xarici İşlər Nazirliyi, ABŞ-ın Bazar günü İranın nüvə obyektlərinə təşkil etdiyi hücumlarla "İrana qarşı təhlükəli bir müharibə başlatdığını" açıqlayıb. Bu bəyanat İranın yarı-rəsmi xəbər agentliyi Tasnim tərəfindən yayılıb.

    Xarici İşlər Nazirliyinin açıqlamasında deyilib: "Dünya, diplomatiya prosesinin ortasında diplomatiyaya xəyanət edənin Amerika Birləşmiş Ştatları olduğunu unutmamalıdır." İsrail "soyqırımçı və qanunsuz" kimi xarakterizə edilən açıqlamada, ABŞ-ın "İrana qarşı təhlükəli bir müharibə başlatdığı" ilə bağlı ittiham irəli sürülüb.

    Ərəqçidən Xəbərdarlıq: “Qalıcı Nəticələr Doğuracaq”

    İranın Xarici İşlər Naziri Abbas Ərəqçi, ABŞ-ın ölkəsinə yönəlmiş hava zərbəsinin qəbuledilməz olduğunu və qalıcı nəticələrə yol açacağını bildirib. Ərəqçi, X sosial media hesabından etdiyi paylaşımda, ABŞ-ın ölkəsinə yönəlmiş hərbi əməliyyatı qiymətləndirib.

    ABŞ-ın BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olduğunu xatırladan Ərəqçi, Vaşinqton rəhbərliyinin ölkəsinin "sülh məqsədli nüvə təsislərinə" zərbə endirərək BMT Nizamnaməsini, beynəlxalq hüququ və Nüvə Silahlarının Yayılmasının Qarşısının Alınması Müqaviləsini (NPT) pozduğunu qeyd edib.

    Ərəqçi deyib: "Bu səhər baş verənlər qəbuledilməzdir və qalıcı nəticələr doğuracaqdır. BMT-nin hər bir üzvü son dərəcə təhlükəli, qanunsuz və cinayət xarakterli davranış qarşısında həyəcanlanmalıdır."

    Nazir Ərəqçi, Tehranın BMT Nizamnaməsi və qanuni özünü müdafiə haqqını tanıyan müddəaları çərçivəsində "suverenliyini, maraqlarını və xalqını müdafiə etmək üçün" bütün seçimləri özündə saxladığı mesajını verib.

    BMT Təhlükəsizlik Şurasına Təcili Toplantı Çağırışı

    İran, BMT Təhlükəsizlik Şurasından ABŞ-ın nüvə təsislərinə yönəlmiş zərbələrini pisləmək məqsədilə təcili iclas keçirilməsini tələb etdiyini Bazar günü yayımladığı bir məktubla elan edib.

    Məktubunda İranın BMT-dəki Daimi Nümayəndəsi Amir Səid İravani, ABŞ-ın hərbi əməliyyatını "regional və beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyə yönəlmiş ciddi bir təhdid" kimi xarakterizə edib. Zərbənin təfərrüatlarını təsdiqləyən İravani, hücumun Bazar günü səhər saatlarında Fordo, Natanz və İsfahandakı nüvə təsisatlarını hədəf aldığını bildirib.

    O, həmçinin, zərbələrin "Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) tam nəzarəti altında" baş verdiyini iddia edib. Lakin bu iddiasını dəstəkləyəcək hər hansı bir dəlil təqdim etməyib. İran, İsraillə yaşanan qarşıdurmalardan sonra BAEA-ya qarşı tənqidlərini artırıb.

    Məktubda həmçinin, bu əməliyyatların BMT Nizamnaməsinə və Beynəlxalq Nüvə Silahlarının Yayılmasının Qarşısının Alınması Müqaviləsinə zidd olduğu vurğulanıb və bu "hüquqa zidd əməlin araşdırılması, pislənməsi və məsuliyyət daşıyanların cəzasız qalmaması üçün zəruri tədbirlərin görülməsi məqsədilə" təcili iclas çağırışı edilib.

    24saat

  • ABŞ-ın İrana zərbəsi: Dünya narahatlığı artır

    ABŞ-ın İrana zərbəsi: Dünya narahatlığı artır

    ABŞ Ordusundan İrana Qarşı Güclü Hava Zərbəsi: Dünya Mətbuatının Reaksiyaları

    ABŞ ordusuna məxsus B-2 “Spirit” xəyalət bombardmançı təyyarələri, Bakı vaxtı ilə səhər saatlarında İranı hədəf alaraq, Fordo nüvə obyektinə 12 ədəd “sığınacaqdağıdan bomba” atıb. Bu hücum beynəlxalq arenada böyük səs-küyə səbəb olub.

    CNN: ABŞ İrana Zərbə Endirdi, Tehran “Zərər Yoxdur” Bəyan Etdi

    CNN International, ABŞ-ın bazar günü səhər saatlarında İrandakı Fordo, Natanz və İsfahan daxil olmaqla bir sıra mühüm nüvə obyektlərini vurduğunu bildirib. Ağ Evdəki çıxışında ABŞ prezidenti Donald Tramp, bu obyektlərin “tamamilə məhv edildiyini” iddia edib və İranın sülhə gəlməyəcəyi təqdirdə ABŞ-ın başqa hədəfləri də vura biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. CNN, İran rəsmilərinin Fordo nüvə obyektinin ciddi zərər görmədiyi barədə açıqlamasına da yer verərək, bu bəyanatın Trampın sözləri ilə “sərt ziddiyyət təşkil etdiyini” qeyd edib.

    “New York Times”: Tramp “Cəsarətli Qərar” Adlandırdı

    “The New York Times” qəzeti, “Tramp İranın nüvə obyektlərini bombaladıqdan sonra uğur iddia etdi” başlığı ilə çıxış edərək, “Tramp İranın ən müdafiə olunan nüvə obyektini hədəf aldıqdan sonra, ‘əgər sülh tezliklə əldə olunmazsa’ daha çox hücum olacağı barədə xəbərdarlıq etdi. İsrailin Baş Naziri, hücumları ‘cəsarətli bir qərar’ kimi qiymətləndirdi” ifadələrinə yer verib.

    “Financial Times”: Tramp Prezidentliyini Riskə Atır

    Dünya iqtisadiyyatına yön verən “The Financial Times” qəzeti, “Donald Tramp, ABŞ İranla müharibəyə girərkən prezidentliyini riskə atır” başlığı ilə çıxış edib və əlavə edib:

    “ABŞ prezidenti, Amerikanı yeni münaqişələrdən uzaq saxlamaq vədindən cəmi bir neçə ay sonra, İsrailin Tehrana yönəlik hücumlarına qoşuldu. Donald Tramp, şənbə gecəsi İranı vuraraq və İsrailin İslam Respublikasına qarşı apardığı müharibəyə qoşularaq Ağ Evdəki dörd il yarım davam edən vəzifə müddətinin ən böyük qumarını oynadı.”

    “Trampın əsas mərc oyunu budur: Yaxın Şərqdə İran və onun vəkil qüvvələri o qədər zəiflədilib ki, ABŞ prezidenti öz müdaxiləsini həm məhdud, həm də uğurlu göstərə bilər. Eyni zamanda, bu, qorxudulmuş Tehranın tez bir zamanda uzlaşma axtaracağına və qisas almayacağına dair bir inamdır.”

    “Əgər Tramp haqlı çıxarsa, bir çox ABŞ administrasiyası boyunca davam edən xarici siyasət hədəfi olan ‘İran nüvə təhdidini aradan qaldırma’ məqsədinə nisbətən aşağı bir xərclə çatmış olacaq. Lakin bu addım, Yaxın Şərqdə gərginliyi daha da artırma riski daşıyır, bu da həm ABŞ-ın, həm də İsrailin təhlükəsizliyini təhlükə altına ala bilər və Amerikanı yeni qlobal münaqişələrə sürükləməməyə and içmiş bir prezident üçün əks nəticə verə bilər.”

    BBC: Tramp Bazasını Riskə Atır

    Böyük Britaniyanın ictimai yayım təşkilatı BBC, xəbəri təcili olaraq “ABŞ, İrandakı Fordo və digər əhəmiyyətli nüvə obyektlərini bombaladı” başlığı ilə yayımlayaraq əlavə edib: “Tramp, Ağ Evdən xalqa müraciətində İranın sülhə gəlməli olduğunu, əks halda gələcək hücumların ‘çox daha böyük’ olacağını bildirdi. İranın Xarici İşlər Naziri hücumları ‘qalmaqallı’ adlandıraraq İranın ‘suverenliyini müdafiə etmək üçün bütün variantları saxladığını’ qeyd etdi.”

    BBC-nin Vaşinqton müxbiri Entoni Zürçerin analizində isə “Tramp, ‘Əvvəlcə Amerika’ bazasını riskə atır” şəklində bir analiz aparılıb.

    “El Pais”: Qlobal Qeyri-müəyyənlik Artır

    İspaniyanın aparıcı qəzetlərindən “El Pais”, “Amerika Birləşmiş Ştatları İranı bombaladı” başlığı ilə çıxış edərək, “Vaşinqton, İranın nüvə obyektlərinə qarşı dağıdıcı hücumları ilə qlobal qeyri-müəyyənliyi artırır” şərhini verib.

    “Le Soir”: Tramp İzolyasiyaçı Xətti Tərk Etdi

    Fransız “Le Soir” qəzeti, “ABŞ, İrandakı nüvə obyektlərini vurdu: Tramp, izolyasiyaçı xətti tərk etdi” başlığı ilə çıxış edərək əlavə edib: “21 iyun şənbə axşamı, Donald Tramp İrandakı nüvə obyektlərinə yönəlik Amerika hücumlarını elan edərək xarici siyasətində əhəmiyyətli bir rota dəyişikliyinə getdi. Amerika, artıq yeni bir münaqişənin astanasındadır.”

    Çin Mediası: ABŞ İraq Səhvini Təkrar Edir

    Çin Qlobal Televiziya Şəbəkəsinin (CGTN), bombardman sonrası yayımladığı şərh yazısında, ABŞ-ın İsrail ilə İran arasındakı müharibəni dayandırmaq üçün müharibəyə başladığı, bunun onsuz da kövrək vəziyyətdə olan Yaxın Şərqdə təhlükəli bir dönüş nöqtəsi olduğu bildirilib.

    Tarixin, Yaxın Şərqdə hərbi müdaxilələrin uzanan münaqişələrə və regional qeyri-sabitliyə yol açdığını dəfələrlə göstərdiyinə işarə edilən yazıda bunlar qeyd olunub:

    “ABŞ, 2003-cü ildə təhrif olunmuş kəşfiyyat məlumatlarına əsaslanaraq İraqı işğal etdi. Nəticə nə oldu? Vaşinqtonun müdaxiləsi fəlakətə yol açdı, bölgəni üsyanlara və məzhəb münaqişələrinə sürüklədi. İşğal sonrası İraq, 20 il sonra hələ də ardıcıl bir idarəetmə strukturunun olmaması, hərbi qüvvələrin yüksəlişi və ABŞ-ın həll edə bilmədiyi digər problemlərlə mübarizə aparır. İndi, Donald Tramp administrasiyası eyni səhvləri, İraqdan üç dəfə böyük olan İranda təkrar edəcəkmi?”

    Yazıda hərbi qarşıdurma yerinə dialoq və danışıqlara hələ də fürsət olduğu, bunun Yaxın Şərq və dünyada sabitlik üçün yeganə ümid olduğu vurğulanıb.

    24saat

  • ABŞ-ın Çin planı: İran yalnız başlanğıc

    ABŞ-ın Çin planı: İran yalnız başlanğıc

    İran-İsrail gərginliyi sadəcə iki ölkə arasındakı münaqişə kimi deyil, həm də qlobal miqyasda təsirləri olan, ABŞ, Səudiyyə Ərəbistanı və Çin kimi əsas oyunçuların strateji maraqlarının kəsişdiyi mürəkkəb bir tənlik kimi qəbul edilir. Bu qarşıdurma, regional balanslara və qlobal güc münasibətlərinə ciddi təsir göstərmə potensialına malikdir.

    ABŞ-ın uzun müddətdir Səudiyyə Ərəbistanı ilə qurduğu əlaqələr bu ölkəni həm İrana qarşı bir tarazlıq ünsürü, həm də İsraillə gizli əməkdaşlıq çərçivəsində mövqeləndirməsinə səbəb olub. Digər tərəfdən, Çin isə İranın ən böyük strateji tərəfdaşlarından biri olaraq müharibənin gedişatına təsir etmə potensialına malikdir. Çinin enerji təhlükəsizliyi üçün həyati əhəmiyyət kəsb edən Hürmüz boğazının bağlanması və ya ABŞ-ın nəzarətinə keçməsi Pekinin iqtisadi sabitliyini təhdid edə bilər. Üstəlik, İran Çinin Orta Şərqə açılan qapısı mövqeyindədir və 25 illik, 400 milyard dollarlıq strateji tərəfdaşlıq sazişi ilə Pekin üçün əvəzedilməzdir. Bu səbəbdən, Çinin İrana birbaşa dəstək verməsi müharibənin balansını köklü şəkildə dəyişə bilər, çünki bu münaqişə eyni zamanda Çinin enerji, ticarət və regional hakimiyyət strategiyasını təhdid edir.

    Geosiyasi Hesablamaların Fonunda

    İran-İsrail gərginliyi iki ölkənin sadəcə birbaşa qarşıdurması deyil, həm də qlobal aktorların maraqlarının, strateji rəqabətinin və geosiyasi hesablamaların səhnəsidir. Münaqişənin pərdəarxasını araşdırdığımızda, əsas aktorlar – ABŞ, Səudiyyə Ərəbistanı və Çin arasında həm maraq birliyini, həm də ziddiyyətləri görmək mümkündür. Xəritəni diqqətlə oxuduqda, müharibədə fiziki olaraq iştirak etməyən, lakin nəticəni formalaşdıran iki güclü aktorun ABŞ və Çin olduğu aydın görünür. Digər gizli aktor isə müharibədə birbaşa rol almayan Səudiyyə Ərəbistanıdır. Xüsusilə ABŞ ilə qurduğu strateji tərəfdaşlıq və İsrailə qarşı izlədiyi gizli siyasət, Ər-Riyadı bu münaqişəyə yaxınlaşdırır.

    ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanının Strateji Əməkdaşlığı

    Yeni Orta Şərqin təməlinin ABŞ prezidenti Donald Tramp vasitəsilə atılması və Şahzadə Məhəmməd bin Salmana verilən rola nəzər salaq. 2017-ci ildə Səudiyyə taxtında balansları dəyişdirən əhəmiyyətli bir hadisə yaşandı. Gənc şahzadə Məhəmməd bin Salman ənənələri pozaraq əsas varis əmisi oğlunu sıradan çıxardı və taxtın varisi oldu. Bu idarəçilik inqilabının arxasında səssiz, lakin təsirli bir qüvvə dayanmaqda idi: ABŞ. Donald Tramp administrasiyası Cozef Kuşner vasitəsilə bin Salmanı birbaşa dəstəklədi və Qərb ictimaiyyətinə “modernləşən şahzadə” kimi yeni bir imiclə təqdim etdi. ABŞ üçün məsələ aydın idi: həm neft bazarında əməkdaşlıq edəcək, İsrailin təhlükəsizliyi ilə uyğunlaşacaq və İrana qarşı duracaq bir tərəfdaş lazım idi. Bu tərəfdaş bölgədə gücləndirilərək dəstəklənəcək və təsirli hala gətiriləcəkdi. Səudiyyə Ərəbistanı dini mərkəz olmağın ağırlığı və bənzərsiz təbii resursları səbəbiylə ideal namizəd idi. Nəticədə, taxt müqabilində bin Salman bu vəzifəyə gətirildi.

    Müharibənin Səssiz Qazananları

    Vəzifəyə gələn kimi Şahzadə Salman Qətərə embarqo tətbiq etdi və tərəfdaşları BƏƏ, Bəhreyn və Misiri də buna cəlb etdi. Çünki Qətər İsraili təhdid edən Müslüman Qardaşları və Həması dəstəkləyir və İsraillə ortaq düşmənləri olan İranla da əlaqələri var idi. Ardından, 2020-ci ildə yenə Donald Tramp administrasiyası və onu hakimiyyətə gətirən Trampın kürəkəni Cozef Kuşnerlə, İsraillə “sülh, əməkdaşlıq və diplomatiya” sazişlərini ehtiva edən İbrahim Razılaşmalarını tərəfdaşları BƏƏ və Bəhreyn üçün fəaliyyətə keçirdi. Ancaq şəraitə görə özünün imzalamağı mümkün deyildi, İsraillə müharibə etməməyi və normallaşmağı nəzərdə tutan bu razılaşmalar birbaşa özü tərəfindən imzalanmazdı. Lakin dolayısı yolla İsraili İrana qarşı səssiz bir müttəfiq kimi mövqeləndirmək də istəyirdi. Halbuki Kral Salmanın Fələstinə olan həssaslığı və ictimaiyyətin reaksiyası buna mane idi. O isə bu razılaşma xaricində başqa bir formulu işə saldı: İsrail təyyarələrinə Səudiyyə hava sahəsini açdı, BƏƏ ilə kəşfiyyat mübadiləsini təşviq etdi, bu yolla dolayısı ilə BƏƏ üzərindən İsrailə məlumat ötürüldü və ABŞ-ın Donald Tramp dövründəki regional ittifaq vizyonunu dəstəklədi. Nəticədə, şahzadə Salman razılaşmanı imzalamadan imzalayan lider olaraq da önə çıxdı. Daha da əhəmiyyətlisi, diplomatik olaraq görünmədən həm Fələstin həssaslığını qorudu, həm də İsraillə gələcəkdəki mümkün tərəfdaşlığın zəminini hazırladı.

    ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı tərəfdaşlığı sonrakı illərdə də davam etdi və qazan-qazan siyasəti tətbiq olundu. Rusiya-Ukrayna müharibəsi ABŞ tərəfindən dəstəkləndi və Rusiyaya embarqo tətbiq edildi, enerji qiymətləri yüksəldi. Müharibə üzündən enerji böhranı yaşayan ölkələr enerji tədarükçüsü olan Səudiyyə Ərəbistanı və ABŞ-dan yüksək qiymətə enerji; neft və mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) aldılar və bu müharibənin səssiz qazananları ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı oldu.

    İran-İsrail müharibəsinə gəldikdə, Səudiyyə Ərəbistanı və ABŞ münasibətlərində yenidən qazan-qazan tərəfdaşlığı davam etdi. Səudiyyə Ərəbistanı və İsrail, tarixi olaraq, geosiyasi istila səbəbindən düşmənlərdir. Digər tərəfdən, İran isə Səudiyyə Ərəbistanı ilə məzhəbsəl olaraq düşməndir, üstəlik bir çox ölkə üzərində vəkalət müharibəsi aparırlar. Yəni İsrail və İran Səudiyyə Ərəbistanının iki əsas düşmənidir. İsrailin Fələstindən sonra İranı istila etmə prosesi, Səudiyyə Ərəbistanının bölgədəki rəqiblərinin/düşmənlərinin bir-birlərini yıpratma və çökərtmə prosesidir. Müharibəyə hava sahəsini açaraq dəstək verməsi; həm bölgədə onu qoruyan güclü ABŞ dəstəyini itirməmək, həm də düşmənlərinin bir-birlərini zəiflətməsini təmin etmək üçün əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, bu müharibənin uzanması Rusiya-Ukrayna müharibəsində olduğu kimi, dünyada enerji böhranına və qiymətlərin yüksəlməsinə səbəb olacaq ki, bu da zəngin neft yataqlarına sahib olan Səudiyyə Ərəbistanının ixrac portfelini genişləndirəcək və onu daha da zənginləşdirəcək.

    Buna görə də, İsrailin ABŞ dəstəyi ilə İrana qarşı hərbi əməliyyatından əvvəl ABŞ prezidenti ilə bir araya gələrək strateji və iqtisadi tərəfdaşlığını bir daha təsdiq etməsi və böyük miqdarda sazişlər imzalaması təsadüfi deyil. İran-İsrail müharibəsinin böyüməsi vəziyyətində müharibədə iştirak etmədən qazananlardan biri yenə, iki düşməninin bir-birini zəiflətməsi və İrandan açılan enerji boşluğunu doldurması ilə zənginləşəcək olan Səudiyyə Ərəbistanı olacaq.

    Çinin İran Dəstəyinin Potensial Təsirləri

    Bəs müharibəni bitirə biləcək və ya İran üçün zəfərə gedən yolu aça biləcək aktor Çinə gələk. Çin dünyanın ikinci ən böyük hərbi gücüdür və bəzi sahələrdə (insan gücü, donanma ölçüsü, raket texnologiyası) ABŞ-ı keçmişdir. Çinin İrana hərbi və texnoloji dəstək verməsi müharibənin balansını dəyişdirər və İran əhəmiyyətli nəticələr əldə edə bilər. Bəs Çin nə üçün İrana dəstək verərək müharibənin taleyini dəyişdirsin? Bu sualın cavabı: bu müharibə Çinin “strateji və maliyyə varlığına təhdid” təşkil etdiyi üçün tərəfləri uzlaşdırması və ya İranın yanında yer alaraq əldə etdiyi status-kvonu qoruması zəruridir.

    Hədəf Tək İran Deyil: Çin üçün Nəzərdə Tutulan Təhdidlər

    İranın nəzarətində olan Hürmüz boğazı Çin üçün enerji təhlükəsizliyinin “olmazsa olmaz” nöqtəsidir. Çünki Çinin xaricdən asılı olduğu neft və təbii qazın çox böyük hissəsi Hürmüz boğazından keçir. Hürmüzün bağlanması halında Çinin neft ehtiyatları yalnız 90-100 gün dayana bilər. Bu isə iqtisadi böhran deməkdir. Hürmüz boğazı Çin üçün yalnız enerji deyil, həm də geosiyasi olaraq varlıq məsələsidir. Bu boğazda yaşanacaq bir böhran Çinin sənayesini, inkişafını, daxili sabitliyini və “Bir Kəmər, Bir Yol” strategiyasını birbaşa təhdid edir. Müharibə müddətində Hürmüz boğazının bağlanması və ya ABŞ-ın əlinə keçməsi hər iki halda Çin üçün böyük təhdiddir.

    Digər bir məsələ isə İranın geosiyasi əhəmiyyəti və Orta Asiyaya açılan qapı olmasıdır. Çox zəngin neft və təbii qaz yataqlarına və ucuz işçi qüvvəsinə sahib bu coğrafiyanın ən böyük tərəfdaşı Çin, daha sonra isə Rusiyadır. İran üzərindən bölgəyə qonşu olan ABŞ, Çinin bu bölgədəki strateji və iqtisadi varlığını təhdid edəcək. Beləliklə, hədəf tək İran deyil; İran vasitəsilə açılan qapı ilə Orta Asiya üzərində kimin söz sahibi olacağıdır. Bütün bunlarla yanaşı, Çinin İran üzərindən Orta Şərqlə apardığı ticarət sazişləri də bu vəziyyətdə risk altındadır. Və son olaraq 2021-ci ildə 25 illik İran-Çin 400 milyard dollarlıq strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalandı. Saziş; Çinin İrandan stabil və endirimli qiymətlərlə neft, təbii qaz və neft-kimya məhsulları alma zəmanəti, enerji, nəqliyyat, infrastruktur, maliyyə, müdafiə, kibertəhlükəsizlik kimi məsələləri əhatə edir. Çin bütün bu sərmayə və imkanların pozulmasını istəməyəcək. Nəticə olaraq, Çin əslində İsrailin İrana hücum etməsi prosesi ilə, ABŞ ilə İran üzərindən bir vəkalət müharibəsinə girə bilər.

    Avropanın Qənimət Hesabları

    Bəs Avropa bu işin harasındadır? Avropanı bu mövzuda ayrı-ayrı nəzərdən keçirmək lazımdır. Fransa, Almaniya kimi ölkələr İsrailin müdafiə haqqı olduğunu bəhanə edərək, həm işğal sonrası İrandan, həm də gələcəkdə mümkün Orta Asiya dövlətləri açılımından pay ala bilmək üçün İsrailə dəstək olmağa və bu prosesə müdaxilə etməyə çalışırlar. Müharibənin başladığı gün İsrailin yanında olduqlarını bildirən Almaniya və Fransanın bir həftə ərzində mövqelərini dəyişərək, Cenevrədə İran ilə vasitəçilik üçün görüşdüklərini bilirik. Yəni, ya İsrail tərəfində rol almağa çalışan, əgər bu olmazsa, vasitəçiliklə bir şəkildə masaya daxil olmağa çalışan müstəmləkəçi Fransa, Almaniya kimi dövlətləri görürük. Bu baxımdan, İran rejiminin demokratik olub-olmaması, ya da uranın hansı məqsədlə emal edildiyi o qədər də əhəmiyyətli görünmür. Əgər bu əhəmiyyətli olsaydı, Qərbin müttəfiqi Səudiyyə Ərəbistanının qadın hüquqları və nə dərəcədə demokratik olduğu, ya da digər ölkələrin nüvə fəaliyyətləri və uran zənginləşdirmələri də müzakirə mövzusu olardı. İran-İsrail gərginliyi fonunda oynanılan bu oyun, daha çox geosiyasi üstünlük, iqtisadi qazanc və regional hakimiyyət uğrunda aparılan böyük bir siyasi şahmatı xatırladır.

    24saat

  • İran: ABŞ-ın vurduğu nüvə obyektlərində sızıntı yox

    İran: ABŞ-ın vurduğu nüvə obyektlərində sızıntı yox

    İranın Nüvə Obyektlərində Radiasiya Sızması Aşkarlanmadı

    İranın Milli Nüvə Təhlükəsizliyi Sisteminin Mərkəzi tərəfindən verilən açıqlamada, ABŞ-ın beynəlxalq hüquqa zidd olaraq İranın Fordo, Natanz və İsfahan şəhərlərində yerləşən üç əsas nüvə təsislərinə iddia edilən hücumundan sonra, ətraf ərazilərdə radioaktiv sızma ehtimalına qarşı genişmiqyaslı yoxlamaların aparıldığı bildirilib.

    Yoxlamalar Nəticəsində Təhlükəsizlik Təsdiqləndi

    Açıqlamada, həyata keçirilən hərtərəfli yoxlamaların yekununda nüvə obyektlərində heç bir radioaktiv sızmanın baş vermədiyi qeyd edilib. Mərkəz vurğulayıb ki, “alınan qabaqlayıcı tədbirlər və əvvəlcədən hazırlanmış planlaşdırma, eləcə də radioaktiv maddə aşkaretmə sistemləri tərəfindən qeydə alınan məlumatlar nəzərə alındıqda, heç bir çirklənmə əlaməti qeydə alınmamışdır. Buna görə də, sözügedən təsislərin ətrafında yaşayan sakinlər üçün heç bir təhlükə mövcud deyil.” Bu bəyanat bölgə sakinlərini sakitləşdirməyə və yayılan narahatlıqları aradan qaldırmağa xidmət edir.

    ABŞ-ın İddia Edilən Hava Zərbələri

    Xatırladaq ki, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp daha əvvəl İranın Fordo, Natanz və İsfahan şəhərlərindəki üç nüvə obyektinə hava zərbələri endirdiklərini elan etmişdi. Bu bəyanat beynəlxalq aləmdə ciddi rezonans doğurmuşdu.

    İranlı Rəsmilərdən Gələn Təsdiqlər

    İranın ən kritik nüvə təsisi olan Fordonun yerləşdiyi Qum şəhərindən bir valilik rəsmisi, bu obyektə hücum edildiyini təsdiqləmişdi. Eyni zamanda, İsfahan vali müavini Əkbər Salehi də İsfahan və Natanz nüvə mərkəzlərinin yaxınlığında zərbələrin olduğunu bildirmişdi. Salehi, hadisə ilə bağlı daha ətraflı məlumatların sonradan açıqlanacağını qeyd etmişdi.

    Nüvə Materiallarının Boşaldılması İddiası

    Digər tərəfdən, İranın dövlət televiziyası hücum xəbərlərini birbaşa təsdiqləmədən, sözügedən nüvə təsislərinin daha əvvəldən boşaldıldığını və nüvə materiallarının başqa bir yerə köçürüldüyünü yaymışdı. Bu iddia, hadisənin potensial fəsadlarının qarşısının alınması üçün qabaqlayıcı tədbirlər görüldüyü mesajını vermişdi.

    24saat

  • Təcili: Şumer: Tramp bu gecə Amerika xalqına cavab verməli

    Təcili: Şumer: Tramp bu gecə Amerika xalqına cavab verməli

    ABŞ Konqresində Hərbi Addımlara Sərt Tənqid: Demokrat Lider Hesabat Tələb Edir

    ABŞ Senatının nüfuzlu simalarından, Nyu-York ştatının təmsilçisi Çak Şumer, Amerika Birləşmiş Ştatlarının (ABŞ) prezidenti Donald Trampın Konqresi əvvəlcədən xəbərdar etmədən icra etdiyi hərbi addımı kəskin şəkildə pisləyib. Senatdakı Demokratların lideri bu cür böyük nəticələrə malik bir addımın birtərəfli atılmaması gərəkdiyini vurğulayaraq, “Donald Tramp bu gecəki qərarlar barədə Amerika xalqına hesabat verməlidir” ifadəsini işlədib.

    Şumer öz yazılı bəyanatında bildirib: “Prezident Donald Tramp Amerika xalqına və Konqresə bu gecə alınan qərarlar və onların ABŞ vətəndaşlarının təhlükəsizliyi üçün nəticələri barədə tam və aydın cavablar təqdim etməlidir.”

    Geniş Miqyaslı Müharibə Təhlükəsi Əhəmiyyətli Dərəcədə Artır

    Senator Şumer İranın mövcud təhdidlərini qəbul etdiyini, lakin bu təhdidlərə qarşı strateji, koordinasiyalı və konstitusion prinsiplər çərçivəsində hərəkət edilməsinin vacibliyini xüsusi olaraq qeyd edib. O, bəyanatını bu sözlərlə yekunlaşdırıb: “İranın qəddar terror fəaliyyətləri, nüvə ambisiyaları və regiondakı təcavüzkar siyasəti ilə mübarizə güc, qətiyyət və strateji aydınlıq tələb edir. İndi daha geniş, daha uzunmüddətli və dağıdıcı bir müharibə ehtimalı əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır.”

    Ölkə Birtərəfli Qərarlarla Konfliktə Sürüklənməməlidir

    Demokrat lider Ağ Evin hücum barədə Konqresi əvvəlcədən məlumatlandırmamasına sərt etirazını bildirib. O vurğulayıb ki, “Heç bir prezidentin, qeyri-sabit təhdidlər və konkret strategiya olmadan, bu ölkəni müharibə kimi ciddi nəticələrə aparacaq bir vəziyyətə birtərəfli olaraq sürükləməsinə icazə verilməməlidir.”

    Çak Şumer bəyanatında Senatın Çoğunluq Lideri Con Tuniyə də müraciət edərək, Konqresin nəzarət səlahiyyətlərini işə salması gərəkdiyini bildirib. O deyib: “Biz “Müharibə Səlahiyyətləri Qanunu”nu icra etməliyik və mən Senatın Çoğunluq Lideri Tuneyə bunu dərhal Senatın müzakirəsinə çıxarmağa çağırıram. Mən buna səs verəcəyəm və siyasi spektrin hər iki tərəfindən olan bütün senatorlardan da buna səs vermələrini xahiş edirəm.”

    Şumer bu addımın təkcə prezidentin qərarına qarşı deyil, həm də konstitusiya balansının qorunması baxımından zəruri olduğunu müdafiə edib. ABŞ Konqresinin bu məsələdəki mövqeyi ölkənin gələcək xarici siyasətində mühüm rol oynayacaq.

    24saat