İlkin araşdırma iyun ayında 260 nəfərin ölümü ilə nəticələnən Boeing 787 qəzasında hələlik heç bir tərəfi günahlandırmır.
Qəza Öncesi Yanacaq Açarlarının Durumu
Ötən ay havaya qalxdıqdan qısa müddət sonra qəzaya uğrayan “Air India” təyyarəsinin mühərriklərinə gedən yanacaq açarları zərbədən saniyələr əvvəl “işlək” vəziyyətindən “söndürülmüş” vəziyyətə keçirilib. Hindistanın Təyyarə Qəzaları Araşdırma Bürosunun (AAIB) şənbə günü açıqladığı ilkin hesabatda qeyd olunur ki, bu dəyişiklik havaya qalxdıqdan cəmi üç saniyə sonra baş verib.
Hesabatda iyunun 12-də baş verən və təyyarədə, həmçinin yerdə ümumilikdə 260 nəfərin həyatına son qoyan fəlakətlə bağlı hər hansı yekun nəticə və ya ittiham irəli sürülməyib. Açarların vəziyyəti dəyişdirildikdən dərhal sonra Boeing 787 Dreamliner təyyarəsi dərhal dartma qüvvəsini itirərək enməyə başlayıb.
Kokpit Səsləri və Pilotların Reaksiyası
Kokpit səsyazma cihazında pilotlardan birinin digərindən nə üçün yanacağı kəsdiyini soruşduğu eşidilir. Hesabata görə, digər pilot isə bunu etmədiyini cavablandırıb. Hesabatda bu şərhlərin hansı pilota – kapitan və ya birinci zabitə aid olduğu, habelə qəzadan dərhal əvvəl “Mayday, Mayday, Mayday” çağırışını kimin etdiyi dəqiq göstərilməyib.
Londona istiqamət alan Hindistanın Ahmedabad şəhərindən qalxan uçuşda yanacaq açarlarının necə “söndürülmüş” vəziyyətə keçdiyi barədə ilkin hesabatda heç bir məlumat verilmir. ABŞ-lı aviasiya təhlükəsizliyi eksperti Con Koks bildirib ki, pilot mühərrikləri qidalandıran yanacaq açarlarını təsadüfən hərəkət etdirə bilməz. O, “Onları təsadüfən toxunaraq tərpətmək mümkün deyil” deyə Reuters agentliyinə açıqlama verib.
Yanacaq Kəsmə Mexanizmi və Qəza Yeri
Açarları söndürülmüş vəziyyətə keçirmək demək olar ki, dərhal mühərrikləri dayandırır. Bu, əsasən təyyarə hava limanına çatdıqda və ya mühərrik yanğını kimi müəyyən fövqəladə hallarda mühərrikləri söndürmək üçün istifadə olunur. Hesabatda mühərrikin söndürülməsini tələb edən hər hansı fövqəladə vəziyyətin olduğu qeyd edilməyib.
Hindistanın AAIB-si bildirib ki, “araşdırmanın bu mərhələsində Boeing 787 qəzası ilə bağlı Boeing 787-8 və ya GE GEnx-1B mühərrik operatorları və istehsalçılarına heç bir tövsiyə olunan tədbir yoxdur.” Təyyarədə sərnişin və heyət üzvləri daxil olmaqla 242 nəfər olub. Onlardan yalnız Viswashkumar Ramesh sağ qalıb. Təyyarə Meqhani Naqar adlı yaşayış massivinə düşüb və yerdə 19 nəfər həlak olub.
Hindistan Mülki Aviasiya Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən AAIB, onilliyin ən dəhşətli aviasiya qəzasının araşdırmasına rəhbərlik edir.
