admin

Tag: #AlyaskaZirvəsi

  • ABŞ mediası yazır: Ukrayna müharibəsinin taleyini dəyişəcək 2 ssenari – Detallar həlledicidir

    ABŞ mediası yazır: Ukrayna müharibəsinin taleyini dəyişəcək 2 ssenari – Detallar həlledicidir

    Alyaska sammiti sona çatdı: Ukraynada sülh hələ də gözə dəymir

    ABŞ prezidenti Donald Tramp ilə Rusiya Dövlət Başçısı Vladimir Putinin Alyaskada keçirilən əhəmiyyətli görüşü başa çatdı, lakin Ukraynada sülh hələ də üfüqdə görünmür. Bu görüşün nəticələri, aparıcı analitiklərin fikrincə, regionda qeyri-müəyyənliyi artırmışdır.

    Rusiya-Ukrayna müharibəsinin iki ehtimal olunan ssenarisi

    Wall Street Journal-a danışan mütəxəssislərin fikrincə, Rusiya-Ukrayna müharibəsi iki ehtimal olunan ssenariyə doğru irəliləyir: ya Ukrayna ərazi itkisi yaşayaraq təhlükəsiz mövcudluğunu davam etdirəcək, ya da həm torpaqlarını, həm də müstəqilliyini itirərək Moskvanın təsiri altına düşəcək. Bu proqnozlar zirvədən sonra diplomatlar və liderlər üçün qeyri-müəyyənliyi daha da dərinləşdirib. Putin, ABŞ və Avropanın mövcud cəbhə xəttini donduracaq atəşkəs və ardınca Ukrayna ərazilərinə nəzarət, həmçinin təhlükəsizlik təminatlarını əhatə edən təklifini rədd etdi. Rusiya rəhbəri müharibənin yalnız Ukrayna və Qərbin Moskvanın geniş geosiyasi hədəflərini qəbul etməsi ilə sona çatacağını vurğuladı.

    Bütün məsələ incəliklərdədir

    Putin zirvədən sonra verdiyi açıqlamada Ukraynanın təhlükəsizliyinin təmin edilməli olduğunu bildirdi; lakin mütəxəssislərin fikrincə, keçmiş görüşmələr “bütün məsələnin incəliklərdə gizləndiyini” və detallarda fikir ayrılıqlarının yarana biləcəyini göstərdi. Liderin “böhranın əsas səbəbləri” vurğusu Ukraynanın Qərbpərəst siyasi istiqaməti və NATO-nun Şərqi Avropada genişlənməsi ilə bağlı uzunmüddətli hədəflərindən vaz keçmədiyini ortaya qoydu.

    WSJ-ə danışan mütəxəssislər Rusiyanın paytaxt Kiyevi ələ keçirmək cəhdinin uğursuz olduğunu və baş tutmasının qeyri-mümkün göründüyünü aktardılar. Onlar Ukraynanın möhkəm müdafiəsinin Rusiyanı məhdud ərazi qazancları ilə yüksək xərclərə məhkum etdiyini qeyd etdilər. Bununla belə, Ukrayna ordusunun mənbələri yetərli olmadığından, Rusiya işğalını tamamilə dəf etmək ümidlərinin azaldığı da bildirildi. Beləliklə, Avropanın İkinci Dünya müharibəsindən bəri yaşadığı ən böyük müharibədə mütəxəssislər iki ehtimal olunan ssenariyə diqqət çəkdilər:

    Müdafiə altında bölünmə

    Ukrayna hökuməti sərhədlərini tamamilə geri qaytarmaq gücünə malik olmadığını qəbul etmiş vəziyyətdədir. Prezident Zelenski, Tramp və Avropa liderləri ilə keçirdiyi görüşlərdə mövcud cəbhə xəttini donduracaq bir atəşkəsdən sonra ərazi məsələləri ilə bağlı danışıqlara hazır olduğunu göstərdi. Digər tərəfdən, Kiyev və Avropa ölkələri Rusiyanın faktiki olaraq nəzarət etdiyi əraziləri qanuni olaraq tanımayacaqlarını vurğulamağa davam edirlər. Ən yaxşı ssenari, Rusiyanı mövcud işğal etdiyi sahələrlə məhdudlaşdırmaq və qalan Ukrayna ərazilərinin təhlükəsizliyini güclü müdafiə və Qərb dəstəkli təhlükəsizlik təminatları ilə təmin etməkdir. İngiltərə və Fransa rəhbərliyi altında qurulacaq “könüllülər koalisiyası” ehtimal olunan bir hücumu önləmək üçün əsgər göndərməyi planlaşdırır. ABŞ-ın rolu isə hələ də qeyri-müəyyəndir.

    Mütəxəssislər bu ssenarini 1953-cü ildə Koreya müharibəsində yaşanan vəziyyətə bənzətdilər. Həmin dövrdə ölkə bölünmüşdü, lakin cənubu ABŞ əsgərləri tərəfindən qorunurdu. WSJ xəbərində Putinin baxımından bunun tarixi bir məğlubiyyət demək olacağını ifadə edərək, “İşğal etdiyi torpaqlar qalacaq, lakin qalan Ukraynanı itirəcək və Qərb, ölkəni qoruyacaq” cümləsini istifadə etdi.

    Boyun əymə ilə bölünmə

    Rusiya, 2022-ci ildən bəri Ukraynanın hərbi potensialını məhdudlaşdırmağı, silahlanmasını məhdudlaşdırmağı və siyasi rejimini dəyişdirməyi tələb edir. Ən böyük təhlükə, Ukraynanın geriyə qalan ərazilərinin üçüncü bir Rusiya hücumuna qarşı dura bilməməsidir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu vəziyyət Kiyevin daxili və xarici siyasətdə Moskvanın istəklərinə tabe olmağa məcbur edə bilər.

    Mütəxəssislər, Rusiyanın əhali, hərbi və maliyyə resursları üstünlüyü ilə Rusiya-Ukrayna müharibəsini daha dayanıqlı edə biləcəyini söyləsələr də, Ukraynanın bugünkü günə qədər müqavimət və uyğunlaşma qabiliyyəti ilə müharibəni uzatmağı bacardığını qeyd etdilər. Dr. Maykl Kofman, “Ukrayna ordusunun çökdüyünü görmürəm, lakin uzunmüddətdə resurs və idarəetmə problemləri həll olunmazsa, yorğunluq arta bilər” dedi.

    Alyaska sammiti, mütəxəssislərə görə, diplomatik həllə dair ümidləri puça çıxartsa da, Ukraynanın müqaviməti müharibənin nəticəsini hələ də qeyri-müəyyən saxlayır. Artıq diqqət Bazar ertəsi Vaşinqtonda baş tutacaq Tramp-Zelenski görüşünə yönəlib.

    24 saat

  • Tramp-Putin görüşü Alyaskada dünya diqqətində

    Tramp-Putin görüşü Alyaskada dünya diqqətində

    Alyaskada Yüksək Səviyyəli Görüş

    Rusiya nümayəndə heyətinin iştirakı ilə ABŞ prezidenti Donald Tramp və Rusiya dövlət başçısı Vladimir Putin arasında planlanan görüş ABŞ-ın Alyaska ştatında baş tutub. Beynəlxalq diqqət mərkəzində olan bu zirvə görüşü əhəmiyyətli anlarla yadda qalıb.

    Sammit ərəfəsində Rusiya Xarici İşlər Naziri Sergey Lavrovun üzərində “SSSR” yazısı olan sviter geyməsi xüsusi maraq doğurub və beynəlxalq mediada geniş yer alıb.

    Şəxsi Görüş Planı Dəyişdirildi

    Əvvəlcədən təkbətək aparılması nəzərdə tutulan liderlər görüşü planlandığı kimi baş tutmayıb. Bunun əvəzinə, hər iki dövlət başçısının yanında iki nəfər olmaqla daha geniş bir heyət iştirak edib. ABŞ prezidentinə Dövlət Katibi Rubio və Xüsusi Təmsilçi Vitkoff müşayiət edib. Rusiya prezidenti Vladimir Putinə isə Xarici İşlər Naziri Lavrov və Uşakov yoldaşlıq edib.

    Trampdan Atəşkəs Tələbi

    ABŞ prezidenti Donald Tramp, Rusiya dövlət başçısı Vladimir Putin ilə görüşdən əvvəl təyyarədə jurnalistlərin suallarını cavablandırıb. “Bu sammitin uğurlu sayılması üçün nə olmalıdır?” sualına cavabında o, qəti bir nəticənin olmadığını vurğulayıb. Tramp “Tezliklə bir atəşkəs görmək istəyirəm… Əgər bu gün olmazsa, mən məmnun qalmayacağam,” deyə bildirib. Bu açıqlama görüşün əsas gündəliyini formalaşdırıb.

    Qırmızı Xalı Qarşılaması

    Görüş üçün Alyaskaya təyyarə ilə gələn liderlər üçün qırmızı xalı sərilib. ABŞ prezidenti Donald Tramp Rusiya lideri Vladimir Putini qırmızı xalı üzərində qarşılayaraq protokol qaydalarına uyğun bir mərasim təşkil edib. Bu, iki ölkə arasındakı yüksək səviyyəli diplomatik əlaqələrin vacib bir simvolu olub.

    24 saat

  • Tramp: Putin-Zelenski sammitinə Avropa liderləri də dəvət oluna bilər

    Tramp: Putin-Zelenski sammitinə Avropa liderləri də dəvət oluna bilər

    ABŞ prezidenti Donald Tramp Ağ Evdə Sosial Təhlükəsizlik Qanununun 90 illiyi münasibətilə keçirdiyi mərasimdə mətbuat nümayəndələrinə Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı vəziyyəti qiymətləndirib. Prezident Tramp avqustun 15-i cümə günü Alyaskada Rusiya Prezidenti Putinlə baş tutacaq görüşünün əhəmiyyətinə diqqət çəkib. O, bu görüşün Rusiya-Ukrayna müharibəsinə son qoyacaq addımların atılması baxımından həyati əhəmiyyət daşıdığını qeyd edib.

    Prezident Tramp Putinin sülhə razı olacağını düşünürəm, Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin də eyni şəkildə sülhə gələcəyinə inanıram. O, əlavə edib: “Sabah vacib bir görüşümüz var, nə baş verəcəyini görəcəyik, lakin əsl vacib olan ikinci görüşdür.” Zirvədən nəticənin nə olacağını hələ bilmədiyini bildirən Tramp, “Əgər pis bir görüş olarsa, çox tez başa çatacaq. Yaxşı bir görüş olarsa, çox yaxın gələcəkdə sülhə nail olarıq,” deyə vurğulayıb.

    İlk Görüş: İkinci Görüşməyə Hazırlıq

    Prezident Tramp sabahkı görüşün nəticəsindən asılı olaraq Putin və Zelenskini bir araya gətirəcək ikinci görüşü ən qısa zamanda təşkil etmək istədiyini bildirib. O, sabahkı görüşün əsasən ikinci görüşməyə hazırlıq xarakteri daşıyacağını qeyd edib. Tramp əlavə edib: “Əgər ilk görüş yaxşı keçərsə, Putin, Zelenski və mən bir toplantı keçirəcəyik, bəlkə də bəzi Avropalı liderləri də dəvət edərik, bəlkə də etmərik.”

    Prezident Tramp Putin və Zelenski arasında baş tutacaq potensial görüşün əvvəlcə atəşkəsə, sonra isə sülh müqaviləsinə doğru gedən yolda mühüm olacağını bildirib. O deyib: “Bu iki ad sülh əldə edə biləcəkmi, görəcəyik. Əgər anlaşsalar, bu, möhtəşəm olar.”

    Digər tərəfdən, Tramp Rusiyanı razı salmaq üçün Polşa kimi ölkələrdəki NATO əsgərlərinin sayını azaltmaq barədə düşünüb-düşünmədiyi ilə bağlı suala hələlik belə bir məsələnin gündəmində olmadığını cavablandırıb.

    ABŞ prezidenti Donald Tramp və Rusiya prezidenti Vladimir Putin avqustun 15-i cümə günü Alyaskanın Ankoreç şəhərində bir araya gələcəklər. Prezident Tramp mövzu ilə bağlı “Fox News Radio”ya verdiyi müsahibədə Putinlə görüşündən ümidli olduğunu, lakin dərhal atəşkəsə nail olub-olmayacağına əmin olmadığını bildirmişdi.

    Ağ Ev

    24 saat

  • Tramp Putin sammiti barədə ultimatum verdi: Uğursuz olsa, görüşü tərk edərəm

    Tramp Putin sammiti barədə ultimatum verdi: Uğursuz olsa, görüşü tərk edərəm

    Trampdan Putinlə Görüş Öncesi Sərt Mesaj: “Pis Keçsə, Evə Gedərəm”

    ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə axşamı səhər “Fox Radio”nun “The Brian Kilmeade Show” proqramında Vladimir Putin ilə gözlənilən görüşü barədə danışıb. Trampın sözlərinə görə, o, Rusiyanın bir razılaşma əldə etməyə qərarlı olduğuna inanır: “Hazırda onun bir razılaşma etməyə qərarlı olduğuna inanıram. Bir razılaşma əldə edəcək. Məncə, edəcək. Və görəcəyik, bunu çox tez bir zamanda öyrənəcəyəm.”

    Gözləntilər və Şərtlər

    Donald Tramp vacib bir şərt də əlavə edib: “Əgər görüş pis keçsə, heç kimə zəng etmərəm və evə gedərəm. Amma əgər yaxşı görüş olsa, Prezident Zelenski və Avropalı liderlərə zəng edəcəyəm.” Rusiyaya iqtisadi təşviqlər təklif edib-etməyəcəyi barədə suala isə dəqiq cavab verməyib: “Demək istəmirəm, çünki kartlarımı açıq şəkildə ortaya qoymaq istəmirəm, lakin əlimdə nə varsa, yəni iqtisadi təşviqlər və bəlkə də çəkindirici tədbirlər daxil olmaqla, gündəmdə olacaq.”

    Görüşün Vaxtı və Yeri

    Donald Tramp və Vladimir Putin bu cümə, avqustun 15-i (sabah) Ankoric şəhərindəki Elmendorf-Riçardson hərbi bazasında bir araya gələcəklər. Ağ Ev rəsmiləri görüşü “dinləmə məşqi” kimi qiymətləndirərək gözləntiləri aşağı salmağa çalışsalar da, Tramp görüşlə bağlı gözləntilərini yüksək tutdu. Tramp həmçinin hədəfinin Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə üçtərəfli görüşə doğru irəliləmək olduğunu qeyd edərək, masada “üç fərqli məkan” olduğunu və bunlar arasında “Alyaskada qalma” ehtimalının da olduğunu bildirib.

    Kreml tərəfindən verilən açıqlamada görüşün təkbətək, yalnız tərcüməçilərin iştirakı ilə keçiriləcəyi və cümə günü Alyaska vaxtı ilə 11:30 (GMT vaxtı ilə 19:30, Bakı vaxtı ilə 22:30) olacağı qeyd edilib. İnterfaksın məlumatına görə, Vladimir Putin ilə Donald Trampın görüşünə hazırlıqlar son mərhələyə daxil olub və proqram üzərində razılığa gəlinib. Məlumatı Rusya Prezidentinin köməkçisi Yuri Uşakov verib. Uşakov jurnalistlərə bildirib ki, Rusiya və ABŞ prezidentlərinin görüşünə hazırlıqlar son mərhələyə daxil olub. Uşakov, həmçinin Putin və özündən başqa, samitdə Rusiya tərəfindən Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov, Müdafiə naziri Andrey Belousov, Maliyyə naziri Anton Siluanov və Rusiya Birbaşa İnvestisiya Fondunun (RDIF) rəhbəri Kirill Dmitrievin iştirak edəcəyini qeyd edib.

    Alyaskanın Simvolik və Diplomatik Əhəmiyyəti

    ABŞ prezidenti Donald Tramp ilə Rusiya prezidenti Vladimir Putinin 15 avqustda Alyaskada keçirəcəyi samit, iki ölkə əlaqələri baxımından güclü simvollar daşıyır. Alyaska 1867-ci ildə ABŞ tərəfindən Rusiyadan alınmışdı; bu tarixi əlaqə Rusiya millətçilərinin zaman-zaman “geri istəmə” çağırışları ilə gündəmə gəlir.

    ABŞ-ın indiyə qədər Rusiyanı və Vladimir Putini diplomatik olaraq təcrid etməsindən sonra, “Alyaskaya xoş gəlmisiniz” mesajı, Vaşinqtonun Moskvaya qapı açdığı mənasına gəlir. Görüşün ABŞ torpaqlarında keçirilməsi, güc balansı və diplomatik jest baxımından da diqqət çəkicidir. Rusiya tərəfinin ikinci bir samiti Moskvada keçirmək istəyi və Arktika bölgəsində əməkdaşlıq təklifləri, Alyaska görüşünün yalnız diplomatik deyil, geosiyasi və iqtisadi maraqlar baxımından da strateji bir başlanğıc ola biləcəyini göstərir.

    24 saat

  • Alaska zirvəsi səmərə verəcəkmi

    Alaska zirvəsi səmərə verəcəkmi

    Putin-Tramp zirvəsi üçün kritik mərhələ

    Ukraynadakı müharibənin gələcəyi ilə bağlı həlledici mərhələyə qədəm qoyularkən, ABŞ prezidenti Donald Tramp Rusiyanın dövlət başçısı Vladimir Putinlə 15 avqust Cümə günü ABŞ-ın Alyaska ştatında görüşəcəyini elan edib. Böyük əhəmiyyət kəsb edən bu görüşdə Rusiya və Ukrayna arasında davam edən müharibənin dayandırılması məsələsi müzakirə olunacaq.

    Rusiya Şərtləri və ABŞ Reaksiyası

    Amerika mətbuatında görüşdən əvvəl yayılan xəbərlərdə Rusiya lideri Putinin Ukraynanın şərqindəki ərazilərin onlara verilməsi müqabilində atəşkəsi qəbul edəcəyi iddia olunub. Putin atəşkəs üçün Ukraynadan Rusiyanın tələblərinin qlobal səviyyədə tanınmasını və Kiyevin ciddi torpaq güzəştlərinə getməsini tələb edib. “Wall Street Journal” qəzetinin Avropa və Ukraynalı rəsmilərə istinadən verdiyi məlumata görə, Putin bu təklifi Rusiya-Ukrayna müharibəsini sona çatdırmaq üçün danışıqlar aparan Tramp administrasiyasına çərşənbə günü təqdim edib. Təklifə əsasən, Putin Donetsk vilayətinin bütün ərazilərindən Ukrayna qoşunlarının çıxarılmasını da tələb edib.

    Ağ Evdə jurnalistlərə açıqlama verən ABŞ prezidenti Donald Tramp, hər hansı bir razılaşmanın ehtimal ki, “bəzi bölgələrin mübadiləsini” əhatə edəcəyini söyləsə də, ətraflı məlumat verməyib. Bir jurnalistin “Putinlə görüş Rusiyanın sülhü təmin etmək üçün son şansıdır? Ukraynadan torpaq güzəşti gözlənilirmi?” sualına Tramp “Son şans demək istəmərəm, lakin bəzi torpaq mübadilələri ola bilər. Hər iki tərəfin də xeyrinə olacaq,” cavabını verib. Tramp Putinin təklifinin bir “irəliləyiş” olmadığını, lakin zirvə görüşü təşkil etmək üçün kifayət qədər cəlbedici olduğunu bildirib. Tramp administrasiyası bu təklif barədə Avropalı və Ukraynalı rəsmiləri məlumatlandırarkən, təklif Avropalı rəsmilər arasında narahatlıq doğurub.

    Kiyevin Qəti Mövqeyi

    Ukraynanın bu xəbərlərə reaksiyası gözlənildiyi kimi, mənfi olub. Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ölkəsinin ərazi bütövlüyü məsələsində güzəştə getməyəcəyini vurğulayaraq, “Ukraynalılar öz torpaqlarını işğalçıya verməyəcək,” deyib. Ukrayna xalqının sülh istədiyini dilə gətirən Zelenski, “Lakin bütün tərəfdaşlar ədalətli sülhün nə olduğunu anlamalıdırlar. Bu müharibə bitməlidir və Rusiya buna son qoymalıdır,” deyib. Zelenski əlavə edib ki, “Ukrayna ərazi bütövlüyü məsələsinin cavabı onsuz da Ukrayna Konstitusiyasında əksini tapıb. Heç kim bundan imtina etməz və edə bilməz. Ukraynalılar öz torpaqlarını işğalçıya verməyəcək.” Alyaskadakı görüşə toxunan Zelenski, müharibənin “Ukraynasız sonlandırıla bilməyəcəyini” söyləyib.

    Görüşün Arxa Planı və Ukrayna müharibəsinin Gələcəyi

    Rusiya ilə Ukrayna mümkün bir sülh müqaviləsi üçün əvvəllər üç dəfə İstanbulda danışıqlar aparıb, lakin bu müzakirələrdən heç bir nəticə əldə olunmayıb. Moskva və Kiyevi sülhə yaxınlaşdırma məsələsində nə dərəcədə təsirli olacağı maraq doğuran Alyaska zirvəsi, ABŞ və Rusiya liderləri arasında 2021-ci ilin iyunundan sonra ilk ikili görüş olacaq.

    Kremlin Xarici Siyasət Müşaviri Yuriy Uşakov Rusiya və ABŞ-ın yaxın və sərhəd qonşuları olduğuna diqqət çəkərək, “Buna görə də nümayəndə heyətimizin Bering boğazını təyyarə ilə keçməsi və iki ölkə liderlərinin belə əhəmiyyətli və gözlənilən zirvəni Alyaskada keçirməsi olduqca məntiqli görünür,” deyib. Digər tərəfdən, ABŞ Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin quruluş müqaviləsi olan Roma Statutuna tərəf olmadığı üçün, bu məhkəmənin Putin haqqında verdiyi həbs qərarı Rusiya liderinin Alyaskaya səyahəti qarşısında heç bir maneə yaratmır. Bu, beynəlxalq diplomatiyada vacib bir nüansdır.

    Olası Ssenarilər

    CNN-in müharibənin sonu ilə bağlı hazırladığı 5 mümkün ssenari aşağıdakılardır:

    1. Putin şərtsiz atəşkəsi qəbul edir: Çox aşağı ehtimal. Putinin cəbhə xətlərinin olduğu kimi qalacağı bir atəşkəsi qəbul etməsi çətin görünür. ABŞ, Avropa və Ukrayna may ayında sanksiya təhdidi altında belə bir müvəqqəti atəşkəs tələb etmiş və Rusiya bunu rədd etmişdi.
    2. Daha çox danışıqlar: Danışıqların daha sonra irəlilədilməsi qərarı çıxar və bu da Rusiyanın Ukraynanın şərqindəki torpaq qazanımlarını qış ərzində möhkəmləndirir.
    3. Ukrayna müdafiə olunur: ABŞ və Avropanın Ukraynaya verdiyi hərbi yardım, növbəti aylarda cəbhədə güzəştləri minimuma endirməyə kömək edir və Putini ordusunun bir daha uğursuzluğa düçar olması üzərinə danışıqlar axtarışına sövq edir.
    4. Ukrayna və NATO üçün fəlakət: Putin, Trampla ABŞ-Rusiya əlaqələrini yaxşılaşdıran, lakin Ukraynanı öz başının çarəsinə baxmaq məcburiyyətində qoyan zirvədən sonra Qərbin birliyində çatların olduğunu düzgün görə bilər.
    5. Putin üçün fəlakət: Sovetlərin Əfqanıstan işğalına bənzər bir hadisə yaşanır. Rusiya cüz’i qazanclar naminə hər həftə minlərlə əsgərinin canını itirməkdə davam edir. Sanksiyalar Çinlə ittifaqını və Hindistandan əldə etdiyi gəliri zəiflədir.

    24 saat