Asiya Bazarında Rəqabətin Gərginləşməsi: Çin Elektromobil Bazarı Taylandı Silkələyir
Çin elektromobil bazarında hökm sürən şiddətli rəqabət Asiyadakı ən böyük bazarı olan Taylanda da sıçrayıb. Bu vəziyyət, dominant BYD kimi nəhənglərlə rəqabət apara bilməyən kiçik oyunçular üçün çətinliklər yaradır və iddialı yerli istehsal planlarını risk altına alır.
2022-ci ildə Tayland bazarına daxil olan ilk Çin EV brendlərindən biri olan Neta, hökumətin Tayland EV istehsalını artırmaq üçün nəzərdə tutduğu təşviq proqramının tələblərini yerinə yetirməkdə çətinlik çəkən avtomobil istehsalçılarından biridir.
Neta-nın Çətinlikləri və Hökumət Təşviqləri
Proqram çərçivəsində, avtomobil istehsalçıları idxal rüsumlarından azad edilirlər, lakin 2024-cü ildə idxal həcmlərini yerli istehsal ilə uyğunlaşdırmaq öhdəliyi daşıyırdılar. Satışların yavaşlaması və kredit şərtlərinin sərtləşməsi səbəbindən avtomobil istehsalçıları hökumətdən proqramı tənzimləməyi xahiş etdilər və 2024-cü ilin istehsal çatışmazlığı bu ilə keçirildi.
Vergilər Departamenti rəsmisi Panupong Sriketin sözlərinə görə, Neta tələb olunan sayda avtomobili yerli olaraq istehsal edə bilməyəcəyini bəyan edib və hökumət bu EV istehsalçısına bəzi ödənişləri dayandırıb. Bu vəziyyət, 18 Neta dilerinin keçən ay 200 milyon bahtdan (6.17 milyon dollar) çox ödənilməmiş borcu geri almaq üçün Taylandda Neta-ya qarşı qaldırdığı şikayətə əsaslanır. Reuters-in əldə etdiyi şikayətdə, Neta-nın sərgi salonlarının tikintisi və satış sonrası xidmət üçün vəd edilmiş dəstəklə bağlı ödənişləri də ətraflı şəkildə qeyd olunub. Neta-nın ana şirkəti Zhejiang Hozon New Energy Automobile, dövlət mediasına görə, keçən ay Çində iflas prosesinə başlayıb.
Bazar Payının Azalması və Rəqabət Təzyiqi
Neta-nın Taylandın EV bazarındakı payı 2023-cü ildə sektorun böyüdüyü vaxtda satışların təxminən 12%-ə çatmışdı, Counterpoint Research-in məlumatına görə, həmin il BYD-nin payı 49% təşkil edirdi.
Regional avtomobil istehsalı və ixrac mərkəzi olan Taylandda, Çin brendləri EV bazarında 70%-dən çox paya malikdir. Son bir ildə Çin EV brendlərinin sayı iki dəfə artaraq 18-ə çatıb. Bu, Tesla-dan dünyanın ən böyük EV istehsalçısı adını alan BYD-nin əhatə dairəsinə malik olmayan şirkətlərə təzyiq göstərir.
Bu ilin ilk beş ayında Neta avtomobillərinin yeni qeydiyyatı (satışların proksi göstəricisi) əvvəlki illə müqayisədə 48.5% azalıb və EV qeydiyyatındakı payı hökumət məlumatlarına görə 4%-ə düşüb. Counterpoint Research-in avtomobil analitiki Abhik Mukherjee qeyd edib ki, “Neta-nın Taylanddakı tənəzzülü ikinci dərəcəli Çin EV brendlərinin həm öz ölkələrində, həm də xaricdəki kövrəkliyini əks etdirir.”
O əlavə edib ki, “şiddətli qiymət rəqabəti və dominant oyunçuların miqyas üstünlükləri kiçik şirkətlər üçün, xüsusən də marjinal gəlirlərin az olduğu və möhkəm satış sonrası dəstəyin vacib olduğu ixrac bazarlarında sağ qalmağı getdikcə çətinləşdirib.” Taylandda, Neta-nın ən böyük beynəlxalq bazarında, üç model satılır. Ən ucuz Neta V-II Lite endirimlərdən əvvəl 549,000 baht (16,924 dollar) qiymətə malikdir. Bazar lideri BYD-nin giriş səviyyəli Dolphin modelinin qiyməti isə 569,900 bahtdır. Taylandın yerli avtomobil bazarı iqtisadi tənəzzül fonunda getdikcə daha da rəqabətli hala gəlib.
Taylandlı borc verən Kasikornbank-ın bir hissəsi olan KResearch-in köməkçi idarəedici direktoru Rujipun Assarut bildirib ki, “Bəzi Çin brendləri qiymətləri 20%-dən çox azaldıb”. “Qiymətləndirmə, alışı stimullaşdırmaq üçün əsas strategiyaya çevrilib.” Çinin EV istehsalı həcminin artması və qiymət müharibəsi avtomobil istehsalçılarını xaricə doğru genişlənməyə sövq edib, lakin Tayland kimi bazarlar indi eyni həddindən artıq rəqabət təzyiqlərini əks etdirərək kiçik firmaları oxşar risklərə məruz qoyur.
Tayland EV istehsalının Gələcəyi
Üç il əvvəl Tayland, uzun müddət Toyota və Honda kimi Yapon nəhənglərinin hökm sürdüyü avtomobil sənayesini dəyişdirmək üçün iddialı bir plan açıqladı. Məqsəd 2030-cu ilə qədər ümumi avtomobil istehsalının ən azı 30%-nin EV-lərdən ibarət olmasını təmin etmək idi. İstehsalının təxminən yarısını ixrac edən ölkə, Neta da daxil olmaqla, bir sıra Çin EV istehsalçılarından 3 milyard dollardan çox sərmayə cəlb edib. Onlar cənub-şərqi Asiyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatına hökumətin təşviq proqramı ilə cəlb olunmuşdular.
Banqkokda yerləşən dövlət işləri üzrə məsləhət şirkəti Maverick Consulting Group-un tərəfdaşı Ben Kiatkwankul qeyd edib ki, “Neta-nın vəziyyəti Tayland siyasətçilərini düşünməyə vadar etməlidir.” Keçən dekabr ayında, satışların kəskin azalmasından sonra, Taylandın İnvestisiya Şurası (Board of Investment) həddindən artıq təklif və qiymət müharibəsinin pisləşməsinin qarşısını almaq üçün EV istehsalçılarına ilkin yerli istehsal vaxtına uzatma verdi.
Orijinal sxemə əsasən, 2024-cü ildə yerli EV istehsalı 2022-ci ilin fevralından 2023-cü ilin dekabrına qədər idxal edilən hər bir nəqliyyat vasitəsinə uyğun olmalı idi, əks halda avtomobil istehsalçısı böyük cərimələrə məruz qalacaqdı. Avtomobil istehsalçıları, qarşılanmamış istehsalın bu ilə keçməsi ilə cərimələrdən yaxa qurtardılar, lakin 1.5 qat idxal nisbətində daha yüksək öhdəliklə. Siamnat Panassorn, Tayland Elektrikli Nəqliyyat Vasitələri Assosiasiyasının vitse-prezidenti, Neta-nın problemlərinin şirkətə xas olduğunu və Taylandın siyasətində və ya bazarında qüsurları əks etdirmədiyini bildirib. Lakin o, geosiyasi gərginliklər və daha yüksək tariflərin ehtimalı kimi xarici şokların sektora əlavə təzyiq göstərdiyini vurğulayıb. Taylandlı Neta dileri Chatdanai Komrutai üçün böhran dərinləşir. Brendin avtomobil sahibləri sosial mediada texniki xidmət problemlərini və məhdud satış sonrası dəstəyi paylaşmaq üçün kütləvi şəkildə çıxış ediblər və istehlakçı hüquqlarını müdafiə edən bir agentlik bu şikayətlərdən bəzilərini araşdırır. Chatdanai deyib: “İndi avtomobil satmaq çətindir. Heç bir etimad yoxdur.” Tayland hökuməti tərəfindən iddialı Tayland EV istehsalı hədəfləri bu cür hallardan dərs çıxarmağı tələb edir. Bu kontekstdə, avtomobil sənayesinin qlobal və regional dinamikaları daha da ön plana çıxır.
24 saat
Asiya Bazarında Rəqabətin Gərginləşməsi: Çin Elektromobil Bazarı Taylandı Silkələyir
Çin elektromobil bazarında hökm sürən şiddətli rəqabət Asiyadakı ən böyük bazarı olan Taylanda da sıçrayıb. Bu vəziyyət, dominant BYD kimi nəhənglərlə rəqabət apara bilməyən kiçik oyunçular üçün çətinliklər yaradır və iddialı yerli istehsal planlarını risk altına alır.
2022-ci ildə Tayland bazarına daxil olan ilk Çin EV brendlərindən biri olan Neta, hökumətin Tayland EV istehsalını artırmaq üçün nəzərdə tutduğu təşviq proqramının tələblərini yerinə yetirməkdə çətinlik çəkən avtomobil istehsalçılarından biridir.
Neta-nın Çətinlikləri və Hökumət Təşviqləri
Proqram çərçivəsində, avtomobil istehsalçıları idxal rüsumlarından azad edilirlər, lakin 2024-cü ildə idxal həcmlərini yerli istehsal ilə uyğunlaşdırmaq öhdəliyi daşıyırdılar. Satışların yavaşlaması və kredit şərtlərinin sərtləşməsi səbəbindən avtomobil istehsalçıları hökumətdən proqramı tənzimləməyi xahiş etdilər və 2024-cü ilin istehsal çatışmazlığı bu ilə keçirildi.
Vergilər Departamenti rəsmisi Panupong Sriketin sözlərinə görə, Neta tələb olunan sayda avtomobili yerli olaraq istehsal edə bilməyəcəyini bəyan edib və hökumət bu EV istehsalçısına bəzi ödənişləri dayandırıb. Bu vəziyyət, 18 Neta dilerinin keçən ay 200 milyon bahtdan (6.17 milyon dollar) çox ödənilməmiş borcu geri almaq üçün Taylandda Neta-ya qarşı qaldırdığı şikayətə əsaslanır. Reuters-in əldə etdiyi şikayətdə, Neta-nın sərgi salonlarının tikintisi və satış sonrası xidmət üçün vəd edilmiş dəstəklə bağlı ödənişləri də ətraflı şəkildə qeyd olunub. Neta-nın ana şirkəti Zhejiang Hozon New Energy Automobile, dövlət mediasına görə, keçən ay Çində iflas prosesinə başlayıb.
Bazar Payının Azalması və Rəqabət Təzyiqi
Neta-nın Taylandın EV bazarındakı payı 2023-cü ildə sektorun böyüdüyü vaxtda satışların təxminən 12%-ə çatmışdı, Counterpoint Research-in məlumatına görə, həmin il BYD-nin payı 49% təşkil edirdi.
Regional avtomobil istehsalı və ixrac mərkəzi olan Taylandda, Çin brendləri EV bazarında 70%-dən çox paya malikdir. Son bir ildə Çin EV brendlərinin sayı iki dəfə artaraq 18-ə çatıb. Bu, Tesla-dan dünyanın ən böyük EV istehsalçısı adını alan BYD-nin əhatə dairəsinə malik olmayan şirkətlərə təzyiq göstərir.
Bu ilin ilk beş ayında Neta avtomobillərinin yeni qeydiyyatı (satışların proksi göstəricisi) əvvəlki illə müqayisədə 48.5% azalıb və EV qeydiyyatındakı payı hökumət məlumatlarına görə 4%-ə düşüb. Counterpoint Research-in avtomobil analitiki Abhik Mukherjee qeyd edib ki, “Neta-nın Taylanddakı tənəzzülü ikinci dərəcəli Çin EV brendlərinin həm öz ölkələrində, həm də xaricdəki kövrəkliyini əks etdirir.”
O əlavə edib ki, “şiddətli qiymət rəqabəti və dominant oyunçuların miqyas üstünlükləri kiçik şirkətlər üçün, xüsusən də marjinal gəlirlərin az olduğu və möhkəm satış sonrası dəstəyin vacib olduğu ixrac bazarlarında sağ qalmağı getdikcə çətinləşdirib.” Taylandda, Neta-nın ən böyük beynəlxalq bazarında, üç model satılır. Ən ucuz Neta V-II Lite endirimlərdən əvvəl 549,000 baht (16,924 dollar) qiymətə malikdir. Bazar lideri BYD-nin giriş səviyyəli Dolphin modelinin qiyməti isə 569,900 bahtdır. Taylandın yerli avtomobil bazarı iqtisadi tənəzzül fonunda getdikcə daha da rəqabətli hala gəlib.
Taylandlı borc verən Kasikornbank-ın bir hissəsi olan KResearch-in köməkçi idarəedici direktoru Rujipun Assarut bildirib ki, “Bəzi Çin brendləri qiymətləri 20%-dən çox azaldıb”. “Qiymətləndirmə, alışı stimullaşdırmaq üçün əsas strategiyaya çevrilib.” Çinin EV istehsalı həcminin artması və qiymət müharibəsi avtomobil istehsalçılarını xaricə doğru genişlənməyə sövq edib, lakin Tayland kimi bazarlar indi eyni həddindən artıq rəqabət təzyiqlərini əks etdirərək kiçik firmaları oxşar risklərə məruz qoyur.
Tayland EV istehsalının Gələcəyi
Üç il əvvəl Tayland, uzun müddət Toyota və Honda kimi Yapon nəhənglərinin hökm sürdüyü avtomobil sənayesini dəyişdirmək üçün iddialı bir plan açıqladı. Məqsəd 2030-cu ilə qədər ümumi avtomobil istehsalının ən azı 30%-nin EV-lərdən ibarət olmasını təmin etmək idi. İstehsalının təxminən yarısını ixrac edən ölkə, Neta da daxil olmaqla, bir sıra Çin EV istehsalçılarından 3 milyard dollardan çox sərmayə cəlb edib. Onlar cənub-şərqi Asiyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatına hökumətin təşviq proqramı ilə cəlb olunmuşdular.
Banqkokda yerləşən dövlət işləri üzrə məsləhət şirkəti Maverick Consulting Group-un tərəfdaşı Ben Kiatkwankul qeyd edib ki, “Neta-nın vəziyyəti Tayland siyasətçilərini düşünməyə vadar etməlidir.” Keçən dekabr ayında, satışların kəskin azalmasından sonra, Taylandın İnvestisiya Şurası (Board of Investment) həddindən artıq təklif və qiymət müharibəsinin pisləşməsinin qarşısını almaq üçün EV istehsalçılarına ilkin yerli istehsal vaxtına uzatma verdi.
Orijinal sxemə əsasən, 2024-cü ildə yerli EV istehsalı 2022-ci ilin fevralından 2023-cü ilin dekabrına qədər idxal edilən hər bir nəqliyyat vasitəsinə uyğun olmalı idi, əks halda avtomobil istehsalçısı böyük cərimələrə məruz qalacaqdı. Avtomobil istehsalçıları, qarşılanmamış istehsalın bu ilə keçməsi ilə cərimələrdən yaxa qurtardılar, lakin 1.5 qat idxal nisbətində daha yüksək öhdəliklə. Siamnat Panassorn, Tayland Elektrikli Nəqliyyat Vasitələri Assosiasiyasının vitse-prezidenti, Neta-nın problemlərinin şirkətə xas olduğunu və Taylandın siyasətində və ya bazarında qüsurları əks etdirmədiyini bildirib. Lakin o, geosiyasi gərginliklər və daha yüksək tariflərin ehtimalı kimi xarici şokların sektora əlavə təzyiq göstərdiyini vurğulayıb. Taylandlı Neta dileri Chatdanai Komrutai üçün böhran dərinləşir. Brendin avtomobil sahibləri sosial mediada texniki xidmət problemlərini və məhdud satış sonrası dəstəyi paylaşmaq üçün kütləvi şəkildə çıxış ediblər və istehlakçı hüquqlarını müdafiə edən bir agentlik bu şikayətlərdən bəzilərini araşdırır. Chatdanai deyib: “İndi avtomobil satmaq çətindir. Heç bir etimad yoxdur.” Tayland hökuməti tərəfindən iddialı Tayland EV istehsalı hədəfləri bu cür hallardan dərs çıxarmağı tələb edir. Bu kontekstdə, avtomobil sənayesinin qlobal və regional dinamikaları daha da ön plana çıxır.
24 saat
