Tag: #BAEA

  • İran: ABŞ-dan mesajlar gəlib

    İran: ABŞ-dan mesajlar gəlib

    İran ABŞ-dan Gələn Mesajları Qiymətləndirir

    İranın dövlət televiziyasına açıqlama verən Xarici İşlər naziri Abbas Əraqçı gündəmdəki sualları cavablandırıb. Əraqçı bildirib ki, “Qarşı tərəfdən (ABŞ-dan) bizə bəzi mesajlar daxil olub. Onlar hazırda qiymətləndirilir. Hələlik yekun qərar yoxdur. Danışıqların baş tutub-tutmayacağı tamamilə bizim maraqlarımızın nəyi tələb etməsindən asılıdır.”

    Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi ilə Yeni Mərhələ

    Yaxın günlərdə baş tutması gözlənilən Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) rəsmilərinin Tehran səfəri ərəfəsində Əraqçı dəyişən şərtlər səbəbindən BAEA ilə münasibətlərdə yeni bir dövrün başlaması lazım olduğunu vurğulayıb. İranlı nazir, “Həm sahədəki dəyişikliklər, həm də İran Məclisinin qərarı nəzərə alınaraq BAEA ilə yeni bir mərhələyə qədəm qoymalıyıq” ifadələrini işlədib.

    Nüvə Danışıqlarının Gələcəyi

    Əraqçı, BAEA rəsmilərinin Tehran proqramına nüvə obyektlərinə səfərin daxil olmadığını qeyd edib. O, nüvə danışıqlarının gələcəyi ilə bağlı qərarın İran Milli Təhlükəsizlik Ali Şurası tərəfindən verildiyini və Xarici İşlər Nazirliyinin Şuranın qərarlarını icra etməklə vəzifələndirildiyini bildirib.

    24 saat

  • ABŞ mediası: BAEA müfəttişləri İrandan geri çəkildi

    ABŞ mediası: BAEA müfəttişləri İrandan geri çəkildi

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (BAEA) təhlükəsizlik səbəblərindən dolayı İrandakı yoxlama missiyalarını dayandıraraq əməkdaşlarını ölkədən çıxarıb. Bu hadisə İranın həftənin əvvəlində Agentliklə əməkdaşlığı dayandırdığını bəyan etməsindən sonra baş verib.

    Agentlik Heyətinin Ölkədən Çıxarılması

    “Wall Street Journal” qəzetinin mövzuya yaxın mənbələrə əsaslanan xəbərinə görə, BAEA-nın müfəttişləri cümə günü quru yolu ilə İrandan ayrılıblar. Bu zaman ölkənin əsas hava limanlarında beynəlxalq uçuşlar artıq normal rejimə qayıtmışdı. Məlumatlara görə, müfəttişlər iyunun 13-də İsrailin İrana qarşı hücumundan sonra Tehranın otellərindən birində qalıblar, daha sonra isə Birləşmiş Millətlər Təşkilatına aid başqa bir yerə köçürülə bilərlər. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi ilə İran arasında uzun müddətdir davam edən yoxlama prosesi bu hadisə ilə müvəqqəti olaraq dayandırılıb.

    Nüvə Fəaliyyətlərində Nəzarət Boşluğu

    Müfəttişlərin geri çəkilməsi BAEA üçün İranın nüvə obyektlərinə yerində giriş imkanını hazırda qeyri-mümkün edir. Nüvə mütəxəssislərinin fikrincə, bu vəziyyət İranın nüvə fəaliyyətlərini agentliyin birbaşa nəzarətindən kənarda həyata keçirməsinə səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, BAEA-nın hələ də peyk görüntüləri vasitəsilə İranın fəaliyyətlərini dolayı yolla izlədiyi məlumdur. Qərb və regional kəşfiyyat xidmətlərinin də İranın nüvə proqramı ilə bağlı fəaliyyətlərini yaxından izlədiyi bildirilir.

    İranın Əməkdaşlığı Dayandırması

    Bu hadisə, İranın tərəfdar olduğu Nüvə Silahlarının Yayılmasının Qarşısının Alınması Müqaviləsi (NPT) çərçivəsində aparılan müntəzəm yoxlamaların gələcəyi ilə bağlı suallar doğurub. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin ölkədəki fiziki varlığının başa çatması sözügedən müqavilə çərçivəsində tətbiq edilən prosedurların dayandırılıb-dayandırılmaması barədə beynəlxalq müzakirələrə səbəb olub.

    Keçmiş ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə axşamı verdiyi açıqlamada İranın nüvə danışıqlarına qayıtmaq istədiyini iddia edib. Lakin bu iddia ilə bağlı Tehrandan hələlik rəsmi cavab gəlməyib. Tehran bu həftənin əvvəlində İran Parlamentindən keçən və Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (BAEA) ilə bütün əməkdaşlığı dayandıran yeni bir qanunu tətbiq etdiyini elan etmişdi. Əraqçı cümə axşamı X sosial şəbəkəsindəki hesabında etdiyi açıqlamada İranın Nüvə Silahlarının Yayılmasının Qarşısının Alınması Müqaviləsinə və Təhlükəsizlik Tədbirləri Müqaviləsinə sadiq qaldığını bildirmişdi.

    24 saat

  • İran aylar ərzində uran zənginləşdirməni yenidən başlaya bilər: MAQATE rəhbəri

    İran aylar ərzində uran zənginləşdirməni yenidən başlaya bilər: MAQATE rəhbəri

    Rafael Qrossi İranın 60 faiz zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı ilə bağlı narahatlığını ifadə edib. Bu ehtiyat silah dərəcəsindən cəmi bir qədər aşağıdır. Birləşmiş Ştatlar və İsrailin İranın nüvə infrastrukturunu hədəf alan hücumlar dalğasına baxmayaraq, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nüvə nəzarəti təşkilatının rəhbəri Rafael Qrossinin sözlərinə görə, İran uran zənginləşdirmə fəaliyyətlərini bir neçə ay ərzində bərpa edə bilər.

    ABŞ prezidenti Donald Trampın bu aykı hücumların İranın nüvə ambisiyalarını “onilliklər” geri saldığını iddia etməsindən günlər sonra, şənbə günü bu açıqlamalar səsləndirilib.

    CBS News-a müsahibəsində Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) baş direktoru Qrossi bildirib ki, əsas obyektlər vurulsa da, bəziləri “hələ də fəaliyyət göstərir”. Qrossi deyib: “Onlar bir neçə ay ərzində, bəlkə də daha tez, bir neçə kaskad sentrifuqa fırladaraq zənginləşdirilmiş uran istehsal edə bilərlər.”

    Nüvə silahı istehsalına bir addım daha yaxın olan İranın 60 faiz zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı ilə bağlı narahatlıqlar artıb. Nəzəri olaraq, bu ehtiyat daha da emal olunarsa, doqquzdan çox nüvə bombası istehsal etmək üçün kifayət edə bilər. Qrossi etiraf edib ki, BAEA bu ehtiyatın bombardmanlardan əvvəl köçürülüb-köçürülmədiyi və ya qismən məhv edilib-edilmədiyi barədə məlumata malik deyil. O əlavə edib: “Müəyyən məqamda dəqiqləşdirmə aparılmalıdır.”

    İsrail Hücumları və Tehranın Mövqeyi

    İsrail hücumları iyunun 13-də İranın nüvə və hərbi obyektlərinə endirilən zərbələrlə başlayıb. İsrail, hücumların İranın nüvə silahı hazırlamasının qarşısını almaq məqsədi daşıdığını iddia etsə də, Tehran bu ittihamı ardıcıl olaraq rədd edir. Bir neçə gün sonra ABŞ da hücumlara qoşularaq İranın üç nüvə obyektini vurub.

    Hücumların ardınca İran qanunvericiləri BAEA ilə əməkdaşlığı dayandırmaq qərarına gəliblər və Qrossinin Fordov yeraltı zənginləşdirmə zavodu da daxil olmaqla obyektlərdə yoxlama aparmaq tələbini rədd ediblər. Qrossi bildirib: “Orada nəyin olduğunu, harada olduğunu və nə baş verdiyini təsdiqləyə bilmək üçün müvafiq mövqedə olmalıyıq.”

    İranın nüvə proqramı ilə bağlı gərginlik fonunda 12 günlük hücum zamanı İran Səhiyyə Nazirliyi ölkə daxilində ən azı 627 mülki şəxsin həlak olduğunu bildirib. İsrail hakimiyyətinin məlumatına görə, İranın cavab zərbələri nəticəsində İsraildə 28 nəfər həlak olub. Şənbə günü İranın məhkəmə orqanları iyunun 23-də Tehranın Evin həbsxanasına endirilən İsrail raket zərbəsi nəticəsində hərbi təlimçilər, məhbuslar və ziyarətçilər də daxil olmaqla 71 nəfərin öldüyünü açıqlayıb.

    24 saat