İrlandiyada Dəhşətli Sirr: Tuamda 800 Uşaq Cəsədi Foseptik Çuxurunda Tapıla Bilər
İrlandiyanın qərbində yerləşən Tuam qəsəbəsində, Katolik rahibələr tərəfindən idarə olunan keçmiş bekar ana sığınacaq evinin bağçasında, qeydiyyata alınmamış 800-ə yaxın uşaq cəsədinin basdırıldığı şübhəsi ilə genişmiqyaslı qazıntı işlərinə start verilir. Bu araşdırmalar, İrlandiyanın qaranlıq keçmişindəki ən dəhşətli səhifələrdən birini üzə çıxarmaq niyyətindədir.
Foseptik Çuxurundakı Dəhşətli Sirr
1925-ci ildən 1961-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmiş və Bon Sekur Rahibələri tərəfindən idarə olunan bu sığınacaq evinə aid bağçada bu ilin iyul ayında başlayacaq qazıntılarla təxminən 5 min kvadratmetrlik ərazi araşdırılacaq. Qazıntıların əsas məqsədi, müxtəlif səbəblərdən sığınacaq evində həyatını itirdiyi iddia edilən körpələrin izini tapmaqdır. Bu araşdırmalar, illərdir davam edən şübhələri aydınlatmağa hesablanıb.
Araşdırmaların Mərkəzindəki Faktlar
İddiaların kökündə, yerli tarixçi Ketrin Korlessin 2014-cü ildə apardığı tədqiqatlar dayanır. Korless, həmin dövrə aid 796 ölüm şəhadətnaməsi əldə etsə də, bu uşaqlara aid heç bir məzar və ya rəsmi dəfn qeydiyyatı tapmamışdı. Bu tapıntılar, körpələrin kimliyi müəyyən edilmədən bağçadakı foseptik çuxurunda ola biləcəyi dəhşətli ehtimalını gündəmə gətirdi.
İnsan Sümüklərinin Təsdiqi
İrlandiya hökumətinin dəstəklədiyi Bekar Ana Sığınacaq Evlərinin Tədqiqatı Komissiyası, 2017-ci ildə verdiyi açıqlamada, sözügedən ərazidə və köhnə kanalizasiya sistemində çox sayda insan sümüyü qalıqlarının tapıldığını təsdiqləmişdi. Qalıqların böyük hissəsinin yeni doğulmuş körpələrə və azyaşlı uşaqlara aid olduğu bildirilmişdi.
İrlandiyadakı “Ana və Körpə Evləri”
Tuamdakı sığınacaq evi, İrlandiyadakı oxşar qurumlar kimi, nikahdan kənar hamilə qalan və ya gənc yaşda övlad sahibi olan qadınlara yönəlmiş Katolik institutları tərəfindən idarə olunurdu. “Ana və körpə evləri” adlandırılan bu qurumlar, illər boyu həm qadınlara, həm də uşaqlara qarşı fiziki və psixoloji təzyiqlərlə, habelə qeyri-insani rəftar ilə gündəmə gəlmişdi.
DNA Analizləri və Üz-üzə Gəlmə
Qazıntı işləri nəticəsində uşaq cəsədlərinə çatılacağı təqdirdə, onların kimliyinin müəyyən edilməsi və həyatda olan ailə üzvlərinə çatmaq üçün DNA analizləri aparılacaq. Rəsmilər, bu prosesin təkcə hüquqi deyil, həm də cəmiyyət üçün böyük bir üz-üzə gəlmə anı olacağını vurğulayırlar.
Geniş Kontekst və Tarixi Hesablaşma
İrlandiyada son illərdə Katolik qurumlarına bağlı sığınacaq evlərində və yatılı məktəblərdə yaşanan pis rəftar, sui-istifadə və ört-basdır edilmiş ölümlərlə bağlı çox sayda araşdırma aparılıb. Tuamdakı bu qazıntı, sözügedən tarixi hesablaşma prosesinin ən çarpıcı həlqələrindən biri kimi qəbul edilir və ölkənin kollektiv yaddaşında dərin izlər buraxacaq bir hadisədir.