Tag: #BeynəlxalqDiplomatiya

  • ABŞ İsrailin Qatardakı hücumundan xəbərdarmıydı

    ABŞ İsrailin Qatardakı hücumundan xəbərdarmıydı

    Katar tarafından yapılan açıklamada, “Doha‘da Hamas yetkililerini hedef alan korkakça saldırıları kınıyoruz” denildi.

    class=”medyanet-inline-adv”>

    KATAR: KORKAKÇA SALDIRIYI KINIYORUZ

    Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü ise yaptığı açıklamada:

    “Katar Devleti, bu saldırıyı şiddetle kınarken, bölgenin güvenliğini sürekli olarak baltalayan bu pervasız ve sorumsuz İsrail davranışına veya güvenliğini ve egemenliğini hedef alan herhangi bir eyleme müsamaha göstermeyeceğini vurgulamaktadır. Soruşturmalar en üst düzeyde devam etmekte olup, daha fazla ayrıntı elde edilir edilmez açıklanacaktır.” dedi.

    İsrail’in bölgeye yönelik hamlesi, ABD’nin “koruması altındaki müttefiki” Katar’ın egemenliğine yönelik açık bir ihlal olarak değerlendiriliyor. Washington’un bu saldırıdan haberdar olup olmadığı, hatta Katar’a önceden bilgi verilip verilmediği tartışılırken, Tel Aviv yönetiminin Gazze’ye yönelik tehditlerinin hemen ardından Katar’da gerçekleşen saldırı uluslararası diplomaside yeni soru işaretleri doğurdu.
    İsrailin Katarda gerçekleştirdiği saldırıdan ABDnin haberi var mıydı

    KATAR’DA HAMAS’A SUİKAST

    Gelişmeleri, CNN Türk ABD Temsilcisi Yunus Paksoy şöyle değerlendirdi;

    “İsrail, bir video mesaj paylaştı. Dedi ki, “Gazze’deki yüksek kuleleri yıkıyoruz. 50’den fazlasını yıktık. Ve şu an hava kuvvetlerinin karargahındayım. Başlıyoruz. Çıkın Gazze’den.”

    class=”medyanet-inline-adv”>

    Yani Gazze’lileri tehdit etmişti. Bunlar yaşanırken Florida’da bir görüşme oluyor. Trump’ın sağ kolu Steve Witkoff’la, Netanyahu’nun sağ kolu Ron Dermer arasında. Orada da, tesadüfü mü diyelim, Trump’ın damadı da orada bulunuyor.

    Ve ertesi gün Katar’da, ki Katar yani bir İran değil, Suriye değil, Irak değil. Katar dediğimiz Amerika Birleşik Devletleri’nin resmi olarak NATO müttefiki olmayan müttefik olarak tanımladığı bir ülkedir. Yani Katar’ı müttefik olarak kategoriye koyuyor.

    Bu müttefikin, ülkesinin egemenliğinin bu şekilde ihlal edilmesi, adeta egemenliğine tecavüz edilmesi, Katar tarafından kınanmış olabilir ama daha Mayıs ayında Katar’daydı ABD başkanı. Ne dedi? “Biz sizi koruyacağız” dedi. “Sizin korumanız bizim kontrolümüz altında.” Bu noktada Katar bütün güvenliğini Amerika’ya kiralamışken sesi çıkabilir mi? Bu da ciddi bir soru işareti. Zaten buradan da geliyor olabilir bu şımarıklık İsrail adına.

    KATAR VE ABD’NİN SALDIRIDAN HABERİ VAR MIYDI?

    Acaba Katar’a bilgi verildi mi? Bu bir diğer soru. Amerika Birleşik Devleti’nin bilgi verildiği iddiası var şimdi haberlerde ama Katar’a bilgi verildiği yönünde de bir takım iddialar da dolaşıyor.

    Eğer bu doğruysa yani Katar’a bilgi verildiyse Katar buna göz yumuş olabilir mi?

    Bununla birlikte Katar bir yandan bir barış üstü bir diplomasi merkezi olma yönünde iddiaları olan bir ülke. Aslında Hamas yetkililerine ev sahipliği yaptığı için yıllarca eleştirildi. Bu anlamda İsrail tarafından kınanıyordu.

    class=”medyanet-inline-adv”>

    Bir taraftan da İsrail Başbakanı Netenyahu’nun danışmanlarının Hamas liderlerini barındıran ve Gazze’deki rehinelerinin serbest bırakılmasına aracılık eden Katar’dan mali destek aldığı iddiaları çokça tartışıldı.

    Amerikan medyasını dinlediğimizde de genel olarak asıl sorunun tartışıldığını görüyoruz. Amerikan yönetimi bundan haberdar mıydı? Amerika’da da ciddi soru işaretleri. Çünkü Amerika’nın çok büyük bir müttefiki Katar.

    Amerika’nın bölgedeki en büyük üssü Katar’dan daha yeni bir Jumbo Jet kabul etmişti Donald Trump hediye olarak. İlk önce başkanlık uçağı olarak kullanacak, daha sonra kişisel uçağı olarak kullanacak. Yüzlerce milyon dolarlık bir hediye kabul etmişti. Orada oğlu bir golf kulübü açacak. Yani müthiş ilişkileri var normalde.

    Ve Amerika bu kadar büyük bir müttefikine saldırı izni vermiş midir, bu tartışılıyor. “İsrail böyle bir şey yapacak gözünü kapat” demiş midir? Çünkü bu tamamen Trump’ın tarzı. Biliyoruz bunu da ihtimal dışı bırakmamak lazım.

    class=”medyanet-inline-adv”>

    Donald Trump’ın Doha’daki bu suikastten 48 saat önce Hamas’a “İsrail şartlarımı kabul etti, siz de edin, etmezseniz bu son uyarımdır, başka da uyarı olmayacak demesi.” bu da dünya tarihine geçecek bir olay, bir barış görüşmesini orada müzakere etmek için, istişare etmek için bütün liderleri bir araya topluyorlar, Trump’ın teklifini görüşmek için bir araya topluyorlar ve bir araya toplandıklarında da büyük ihtimalle ABD’nin bilgisi dahilinde diyebiliyoruz bu olay için.

    Kesin olarak söyleyemiyoruz ama daha dün bir görüşme yapılmıştı ve Trump’ın uyarısı vardı. Trump’ın teklifini görüşmek için buluşunca bombalanıyorlar. Gerçekten de hani söylenecek bir şey çok yok diyebiliriz bu noktada.”

    İSRAİL: BİZ BAŞLATTIK, BİZ YÜRÜTTÜK

    İsrail basınında ABD Başkanı Donald Trump’ın Doha’daki saldırıya onay verdiği haberlerinin ardından İsrail Başbakanlık Basın Ofisinden yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, Hamas’ın üst düzey isimlerini hedef alan Doha’daki saldırının “tamamen bağımsız bir İsrail operasyonu” olduğu ileri sürüldü.

    class=”medyanet-inline-adv”>

    ABD’nin saldırıya onay verdiği yönündeki haberlerin aksine, “İsrail başlattı, İsrail yürüttü ve tüm sorumluluğu İsrail üstleniyor.” ifadelerine yer verildi. İsrail savaş uçakları Katar’ın başkenti Doha’da Hamas’ın üst düzey isimlerinin toplantı yaptığı binaya hava saldırısı düzenlemişti.

    Al Jazeera’ya konuşan ve adı açıklanmayan bir kaynak, saldırıda Hamas yöneticilerinin suikasttan kurtulduğunu söyledi. Öte yandan İsrail basını Halil El-Hayye’nin de aralarında olduğu 6 Hamas yöneticisinin saldırıda hayatını kaybettiğini iddia etti.

     

    — bu xəbəri Azərbaycan dilində **yenidən yaz**, lakin tərcümə və ya texniki konversiya deyil, **peşəkar jurnalist mətninə çevrilmiş formada** təqdim et. Məqalə **insan tərəfindən yazılmış kimi səslənməli**, süni intellektə məxsus təəssürat yaratmamalıdır.

    🛑 Qəti TƏLİMATLAR:

    1. Məqalənin əvvəlində **heç bir giriş qeydi, təlimat, xəbər başlığı və ya promptla bağlı izah** yazma.
    2. Heç bir halda **müəllifə və ya xəbər mənbəyinə istinad etmə**.
    3. Yazının **strukturunu belə qur**:
    – Başlıq: sistemdən kənarda verilir, sən yalnız

    alt başlıqlar və

    paraqraflar yarat.
    – Hər

    altında uyğun

    paraqraflar yaz.
    – Məqalənin sonunda bu keçidi əlavə et:
    `

    24 saat

    `

    4. **Açar sözlərlə bağlı dəqiq davran**:
    – Yazıya başlamazdan əvvəl **əsas açar sözləri müəyyən et** (ən azı 2).
    – Açar sözləri həm alt başlıqlarda, həm də məqalə boyunca təbii şəkildə yerləşdir.
    – Açar sözləri HTML-də bu formada vurğula:
    `açar söz`
    – Açar söz sıxlığı **1% – 1.5%** arasında olmalıdır. Bu nisbət pozulmamalıdır.

    5. Yazının stili və dili:
    – Cümlələr **qısa, aydın, axıcı və peşəkar** olmalıdır.
    – **Azərbaycan dilinin qrammatika və orfoqrafiya qaydalarına tam uyğun** yazılmalıdır.
    – Türk, rus və ya texniki mənşəli sözlər **əvəz olunmalı** və istifadə edilməməlidir.
    – Cümlələri **yenidən qur**, eyni məna daşıyan ifadələri təkrarlama.

    6. Faktlara ciddi nəzarət et:
    – Tarix, hadisə, şəxs, yer adları **dəyişdirilməməlidir**.
    – Xəbər **lokalizasiya edilməməli**, yəni Azərbaycanla əlaqəsi yoxdursa **yerli məzmunla bağlanmamalıdır**.
    – 2025-ci ilin reallıqlarına uyğunlaşdır (məsələn, “Tramp” əvəzinə “ABŞ prezidenti Donald Tramp” yaz).

    7. **Ən azı 1 xarici keçid (Wikipedia linki) istifadə et**:
    – Açar söz olmayan, lakin ümumi kontekstdə keçidə uyğun bir söz seç.
    – Keçidi

    etiketi içində aşağıdakı kimi formatlaşdır:
    `

    sələfi

    `
    – Link, cümlənin quruluşunu və axıcılığını pozmamalıdır.

    🔒 Məqsəd: unikal, qrammatik cəhətdən düzgün, SEO-dostu və **insani üsluba malik xəbərlər yaratmaqdır**.

  • Qəzza atəşkəsə qovuşacaqmı

    Qəzza atəşkəsə qovuşacaqmı

    ABŞ Prezidentinin İsraillə Bağlı Sərt Mövqeyi

    ABŞ prezidenti Co Bayden İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ilə bağlı “çox qətiyyətli” mövqe nümayiş etdirəcəyini bəyan edib. Bu açıqlama, regionda davam edən Qəzza müharibəsiNetanyahu hökumətinin gələcək addımları ilə bağlı Vaşinqtonun artan narahatlığını əks etdirir.

    ABŞ-ın Təsir Rıçaqları və Müharibənin Əsl Səbəbi

    Corctaun Universitetinin qonaq tədqiqatçısı Xalid Elgindinin fikrincə, İsrail liderləri 2023-cü il oktyabrın 7-də Həmas hücumundan sonra başlayan “Əbədi Müharibə”yə son qoymaq istəməsələr belə, ABŞ-ın atəşkəsə məcbur etmək üçün kifayət qədər təsir rıçaqları var. Bu, Vaşinqtonun regional proseslərə müdaxilə imkanlarını göstərir.

    Prezident Baydenin Qəzza siyasətinə etiraz olaraq Dövlət Departamentindən istefa verən Annell Şelin iddia edir ki, İsrailin bu son Qəzza müharibəsi əslində “Həmas” haqqında deyil. Onun sözlərinə görə, əsas məqsəd İsrailin Qəzzaya, İordan çayının qərb sahilinə və ümumilikdə regiona nəzarət etmək arzusudur. Bu perspektiv, münaqişənin arxa planında duran daha geniş geostrateji maraqları vurğulayır.

    Atəşkəs Razılaşması Ümidləri

    Şelin və Elgindi, təklif olunan atəşkəs razılaşmasının təfərrüatlarını aparıcı Stiv Klemonsla birlikdə dərindən araşdırıblar. Bu müzakirələr, davam edən Qəzza müharibəsini dayandırmaq üçün diplomatik yolların nə qədər çətin olduğunu göstərir.

    24 saat

  • İran ABŞ ilə nüvə danışıqları qərarı üçün vaxt istəyir

    İran ABŞ ilə nüvə danışıqları qərarı üçün vaxt istəyir

    İran ABŞ ilə danışıqların tez başlamasını istisna edir

    İranın xarici işlər naziri Abbas Araqçı, ABŞ prezidenti Donald Trampın Vaşinqtonla danışıqların bu həftənin əvvəlində bərpa oluna biləcəyi barədə səsləndirdiyi fikirlərə baxmayaraq, sürətli danışıqların mümkünlüyünü istisna edib. Araqçının “CBS Evening News” telekanalına verdiyi açıqlamalar G7 ölkələrinin xarici işlər nazirlərinin İranın nüvə proqramını cilovlamaq məqsədilə dialoqa çağıran bir bəyanat yaydığı vaxta təsadüf edib.

    Qeyd edək ki, İsrailin İranın nüvə və hərbi infrastrukturuna hücumları, ardınca isə ABŞ-ın iyunun 21-də Fordow, Natanz və İsfahan obyektlərini bombalaması ilə kəsilən danışıqlar məhz bu iki ölkə arasında aparılırdı. Tehran proqramının sülh xarakterli olduğunu israr etsə də, ABŞ və İsrail İranın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısını almaq istədiklərini bildirirlər.

    Təhlükəsizlik Zəmanətləri Şərti

    Abbas Araqçı bildirib ki, danışıqlar Donald Trampın qeyd etdiyi qədər tez başlamayacaq və İran əvvəlcə yeni hücumlara qarşı zəmanətə ehtiyac duyur. Nazir vurğulayıb: “Yenidən danışıqlara başlamaq üçün əvvəlcə Amerikadan danışıqlar zamanı bizə qarşı hərbi hücumlar etməyəcəyinə dair zəmanət almalıyıq”.

    O əlavə edib: “Bütün bu məsələləri nəzərə alsaq, bizə hələ də daha çox vaxt lazımdır”, lakin “diplomatiya qapıları heç vaxt bağlanmayacaq”. Donald Tramp administrasiyası, ABŞ prezidentinin birinci müddətində 2015-ci ildə Tehranda əldə edilmiş və nüvə proqramını sanksiya yüngülləşdirilməsi müqabilində məhdudlaşdıran razılaşmadan çıxmasından sonra İranla danışıqlara nail olmağa çalışır.

    Nüvə Proqramı və Təbəqələşmə

    Sözügedən sazişə əsasən, İrana kommersiya nüvə enerji stansiyalarında istifadə olunan yanacaq üçün uranı 3.67 faizdən aşağı səviyyədə zənginləşdirməyə icazə verilirdi. Tramp sazişi ləğv etdikdən sonra İran, mülki istifadə səviyyəsindən yuxarı, lakin hələ də silah dərəcəsindən aşağı olan 60 faizədək zənginləşdirilmiş uran istehsal etməklə cavab verdi. Tramp ABŞ hücumlarının İranın nüvə obyektlərini “məhv etdiyini” bildirmişdi və yüksək vəzifəli şəxslər ölkənin atom proqramını bərpa etməsinin demək olar ki, qeyri-mümkün olacağını qeyd etmişdilər.

    Ancaq Abbas Araqçı bu iddiaları rədd edib. O, “CBS” telekanalına açıqlamasında deyib ki, “bombalamalarla zənginləşdirmə texnologiyasını və elmini yox etmək olmaz”. O əlavə edib ki, “əgər bu sahədə yenidən irəliləyiş əldə etmək istəyimiz varsa, zərərləri sürətlə bərpa edə və itirilmiş zamanı geri qaytara bilərik”.

    IAEA ilə Əməkdaşlıq və G7-nin Çağırışı

    ABŞ və İsrail hücumları, ardınca isə atəşkəs elan edildikdən sonra İran, prezident Məsud Pezəşkyanın bazar ertəsi agentliyin ölkəyə qarşı “dağıdıcı” davranışı adlandırdığı səbəbdən Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (IAEA) ilə əməkdaşlığı dayandırıb. Tehrandan xəbər verən Əl-Cəzirə müxbiri Rəsul Sərdar bildirib ki, İran və IAEA arasında gərginlik artır. Sərdarın sözlərinə görə, “İranlılar bildirirlər ki, inspektorların qayıtmasına yalnız ABŞ və İsrail tərəfindən bombalanmış nüvə proqramı obyektlərini təmin etdikdən sonra icazə verəcəklər”.

    Bu arada, Yeddilər Qrupu ölkələrinin xarici işlər nazirləri İran və İsrail arasında əldə olunmuş atəşkəsi dəstəklədiklərini bildirərək, Tehran və Vaşinqton arasında danışıqların bərpasını tələb ediblər. G7 xarici işlər nazirləri bazar ertəsi günü verdikləri açıqlamada “İranın nüvə proqramını əhatə edən hərtərəfli, yoxlanıla bilən və davamlı bir sazişlə nəticələnəcək danışıqların bərpasına çağırırıq” deyiblər. Nazirlər həmçinin “bütün tərəfləri regionu daha da sabitləşdirə biləcək hərəkətlərdən çəkinməyə” çağırıblar.

    Diplomatiya qapılarının açıq qalması sülhün açarıdır.

    24 saat