) istifadə etməmək tövsiyə olunur. #BeynəlxalqHüquq - admin

admin

Tag: #BeynəlxalqHüquq

  • İƏT, KİK və Ərəb Liqasından İsrailin Qəzza işğal planına qınaq

    İƏT, KİK və Ərəb Liqasından İsrailin Qəzza işğal planına qınaq

    İsrailin Qəzza İşğal Planı Kəskin Pislənir

    İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), Körfəz Əməkdaşlıq Şurası (KƏŞ) və Ərəb Birliyi Nazirlər Komitəsi (Qəzza Təmas Qrupu) tərəfindən verilən birgə yazılı bəyanatda İsrailin Qəzzaya qarşı tam hərbi işğal planı şiddətlə qınanaraq qətiyyətlə rədd edilib. Bəyanatda qeyd edilib ki, sözügedən işğal qərarı beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulmasıdır və qeyri-qanuni işğalı qanuniləşdirmək cəhdi kimi qiymətləndirilir; bu, müvafiq beynəlxalq qətnamələrlə uzlaşmır.

    İnsanlığa Qarşı Cinayətlər Vəziyyəti

    Bəyanatda vurğulanıb ki, İsrailin Qəzzada və Fələstin torpaqlarında davam edən “qətliam, aclıq, məcburi köçkünlük, torpaqların ilhaqı və məskunlaşma terroru” kimi ağır pozuntuları insanlığa qarşı cinayətlər çərçivəsinə daxil ola bilər. Həmçinin, bu siyasətlərin sülh imkanlarını aradan qaldırdığı, regional və beynəlxalq səyləri pozduğu bildirilib. “İsrailin Qəzza hücumları, İordan çayının qərb sahilləri və Şərqi Qüdsdəki ciddi pozuntuları təcili olaraq dayandırılmalıdır”, – deyə çağırış edilən bəyanatda Qəzzaya humanitar yardımların qeyd-şərtsiz və dərhal çatdırılması, ərzaq, dərman, yanacaq kimi əsas ehtiyacların təmin olunması tələb edilib. Bəyanatda yardım təşkilatlarının beynəlxalq humanitar hüquq və humanitar yardım standartları çərçivəsində sərbəst fəaliyyət göstərməsi üçün çağırış edilib.

    Humanitar Yardım Çağırışı və Sülh Səyləri

    Misir, Qətər və ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə aparılan atəşkəs və əsir mübadiləsi təşəbbüsləri dəstəklənib. Vurğulanıb ki, bu, humanitar böhranı yüngülləşdirmək üçün mühüm addımdır. Bəyanatda Fələstin xalqının məcburi köçkünlüyünün qəti şəkildə rədd edildiyi qeyd olunub.

    Sülh və Qəzzanın Yenidən Qurulması

    Qəzzanın yenidən qurulması üçün planlaşdırılan Ərəb-İslam tərəfdaşlığının təcili həyata keçirilməsi və Qahirədə keçiriləcək yenidənqurma konfransına fəal qatılım çağırışı edilib. Bəyanatda, daimi və ədalətli sülhün yalnız 1967-ci il sərhədləri əsasında, paytaxtı Şərqi Qüds olan müstəqil bir Fələstin dövlətinin qurulması ilə mümkün olacağı bildirilib. Birgə bəyanatda, İsrailin Qəzzada törətdiyi insanlığa qarşı cinayətlərə görə tam məsuliyyət daşıdığı qeyd edilərək, xüsusilə BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvlərinin bu mövzuda hüquqi və humanitar öhdəliklərini yerinə yetirmələri çağırışı edilib.

    24 saat

  • Aİ Şurası Sədri Kostadan İsrailə Qəzza ilə bağlı çağırış

    Aİ Şurası Sədri Kostadan İsrailə Qəzza ilə bağlı çağırış

    AB Konseyindən İsrailin Qəzza İşğal Planına Sərt Reaksiya

    Avropa Birliyi Konseyi Başqanı Kosta X sosial media hesabından etdiyi paylaşımda, İsrailin bu hərbi əməliyyatının, Qərb Sahilində qeyri-qanuni yaşayış məntəqələrinin genişləndirilməsi, Qəzzada yaşanan böyük dağıntılar, humanitar yardımlara tətbiq edilən blokada və aclığın yayılması ilə birlikdə, AB ilə imzalanmış razılaşmanın pozulması mənasına gəldiyini vurğulayıb. O, həmçinin bu addımın beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərini və universal dəyərləri sarsıtdığını bildirib.

    AB-İsrail Münasibətləri və Nəticələr

    Kosta qeyd edib ki, bu cür bir qərar AB Konseyi tərəfindən dəyərləndiriləcək şəkildə Avropa Birliyi və İsrail münasibətləri üçün müəyyən nəticələrə səbəb olmalıdır. Bu xəbərdarlıq, iki tərəf arasındakı gələcək əlaqələrə dair ciddi narahatlıqları dilə gətirir.

    Qəzzadakı Vəziyyət Pisləşir

    Qəzzadakı dramatik humanitar vəziyyətin İsrail hökumətinin aldığı bu qərarla daha da pisləşəcəyini vurğulayan Kosta, iki dövlətli həllin zəruriliyini yenidən önə çəkib. Bu, regionda davamlı sülhün təmin edilməsi üçün əsas şərt kimi qəbul edilir.

    İşğal Qərarının Detalları

    İsrail Təhlükəsizlik Kabineti ötən axşam iclas keçirərək, Qəzza zolağının tam işğalı planını müzakirə edib. Kabinet, zolağın şimalında yerləşən Qəzza şəhərinin işğal edilməsi planını təsdiqləyib. İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahu, kabinet iclası öncəsi verdiyi müsahibədə, “Qəzzanın tamamını nəzarət altına almağı hədəflədiklərini” açıqlayıb. Bu qərar, beynəlxalq ictimaiyyətdə geniş narahatlıqla qarşılanıb və regiondakı gərginliyi daha da artırıb.

    24 saat

  • Tramp bütün Qəzzanın işğalını İsrailə buraxdı

    Tramp bütün Qəzzanın işğalını İsrailə buraxdı

    Trampdan Qəzzanın Gələcəyi İlə Bağlı Mühüm Açıqlamalar

    ABŞ prezidenti Donald Tramp İsrailin Qəzzanı tamamilə nəzarətə götürmə planlarına etiraz etməyəcəyini bəyan edib. Prezident Tramp, çərşənbə axşamı jurnalistlərə verdiyi açıqlamada, İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahunun bütün Qəzza ərazisini işğal etmək qərarına gəlməsi barədə yayılan xəbərlərə münasibət bildirərək, hazırda əsas diqqətinin Qəzzada “insanları qidalandırmaq” üzərində cəmləşdiyini vurğulayıb.

    “Qalanına gəlincə, həqiqətən də heç nə deyə bilmərəm. Bu, daha çox İsraildən asılı olacaq,” deyə ABŞ prezidenti bildirib. Vaşinqton hər il İsrailə milyardlarla dollar hərbi yardım göstərir. Bu yardım 2023-cü ilin oktyabrında İsrailin Qəzzaya qarşı müharibəsi başlayandan sonra əhəmiyyətli dərəcədə artıb.

    İşğal Planları Və Fəlakətli Nəticələr Təhlükəsi

    İsrail Fələstinliləri məcburi köçürmə əmrləri ilə Qəzzada getdikcə kiçilən ərazilərə sıxışdırıb, ərazinin 86 faizini hərbiləşdirilmiş zonaya çevirib. Lakin ərazinin qalan hissəsində hərbi əməliyyatların artırılması, gündəlik bombardmanlara və İsrail tərəfindən tətbiq edilən aclığa məruz qalan Fələstinlilərin həyatını daha da təhlükə altına atacaq. Netanyahunun Qəzzanı fəth etmək iddia edilən planları, HƏMAS və digər Fələstin qruplaşmaları tərəfindən ərazidə girov saxlanılan qalan İsrail girovlarının təhlükəsizliyi ilə bağlı da narahatlıqlar doğurur.

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının yüksək rütbəli rəsmisi Miroslav Yenka çərşənbə axşamı bildirib ki, Qəzzanın tam işğalı “fəlakətli nəticələr riskini artıracaq”. Yenka Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurasına bildirib ki, “Beynəlxalq hüquq bu baxımdan aydındır. Qəzza gələcək Fələstin dövlətinin ayrılmaz hissəsidir və belə də qalmalıdır”.

    Humanitar Böhran Və Yardım Problemləri

    İsrail 2005-ci ildə Qəzzadan qüvvələrini və yaşayış məntəqələrini geri çəksə də, hüquqşünaslar ərazinin texniki cəhətdən işğal altında qaldığını qeyd edirlər, çünki İsrail ordusu Qəzzanın hava sahəsinə, ərazi sularına və giriş limanlarına nəzarəti davam etdirir. 2023-cü ildə müharibə başlayandan bəri, İsrailin sağçı rəsmiləri Qəzzada İsrailin hərbi mövcudluğunun və yaşayış məntəqələrinin yenidən qurulması üçün çağırışlar ediblər.

    Netanyahu həmçinin Qəzzadan bütün Fələstinlilərin çıxarılmasını hədəflədiyini, bunun isə etnik təmizləməyə bərabər olacağını irəli sürüb. Prezident Donald Tramp da fevral ayında bu planı təkrarlayaraq, Qəzzanı insanlardan təmizləyib yerində “Yaxın Şərqin Rivyerasını” qurmağı təklif etmişdi. Son zamanlar İsrailin Qəzzada quru əməliyyatlarını genişləndirmək niyyəti ilə bağlı xəbərlər, ərazidə yayılan ölümcül aclığa görə artan beynəlxalq etiraz fonunda yaranıb.

    ABŞ-ın Yardımları Və Gələcək Perspektivlər

    İsrail mart ayından bəri Qəzzaya demək olar ki, bütün yardımları bloklayıb. Bu da ABŞ tərəfindən dəstəklənən GHF qurumlarını Fələstinlilər üçün demək olar ki, yeganə ərzaq mənbəyinə çevirib. Yüzlərlə Fələstinli, İsrailin nəzarət xəttlərinin dərinliyindəki GHF obyektlərinə çatmağa çalışarkən İsrail hərbçiləri tərəfindən güllələnib. Buna baxmayaraq, beynəlxalq təşkilatların BMT-yə yardımı paylamağa icazə vermək çağırışlarına baxmayaraq, ABŞ bu təşkilatı dəstəkləməyə davam edib.

    Son günlərdə İsrail bəzi ərzaq daşıyan yük maşınlarının və havadan yardımın Qəzzaya çatdırılmasına icazə versə də, bu yardım əhalinin ehtiyaclarını ödəməkdən hələ də çox uzaqdır. İsrail ordusu həmçinin Şimali Qəzzada GHF obyektlərindən uzaq yerlərdə yardım yük maşınlarına çatmağa çalışan yardım axtaranları hədəfə almaqda ittiham olunur.

    Çərşənbə axşamı Prezident Donald Tramp ABŞ-ın Qəzzaya 60 milyon dollar yardım göstərdiyi barədə tez-tez təkrarlanan iddiasını yenidən səsləndirib. Onun administrasiyası mübahisəli İsrail dəstəkli Qəzza yardım qrupu GHF-ə 30 milyon dollar ayırmışdı. “Bilirsiniz ki, Qəzza əhalisi üçün, açıq-aydın yeməksiz qalan insanlar üçün bir çox qida təmin etmək məqsədilə ABŞ tərəfindən bu yaxınlarda 60 milyon dollar verilmişdi,” deyə o, jurnalistlərə bildirib.

    “Və bilirəm ki, İsrail paylama və pul baxımından bizə kömək edəcək. Ərəb dövlətləri də pul və bəlkə də paylama baxımından bizə kömək edəcək.” İsrailin Qəzzaya hücumu nəticəsində 61,000-dən çox insan həlak olub və ərazinin böyük hissəsi dağıdılıb. Hüquq müdafiə qrupları və BMT ekspertləri bunu soyqırım adlandırıblar.

    24 saat

  • Hollandiya üçüncü ölkələri soyqırımın qarşısını almağa çağırdı

    Hollandiya üçüncü ölkələri soyqırımın qarşısını almağa çağırdı

    Hollanda Beynəlxalq Hüquq Məşvərət Komitəsi (CAVV), İsrailə qarşı açılmış soyqırım davasına istinad edərək, bu cür hallarda üçüncü dövlətlərin fəaliyyətə keçmək öhdəliyinin olduğunu və bu öhdəliyin Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin (BƏM) verdiyi müvəqqəti tədbir qərarı ilə başladığını bəyan edib.

    Silah Embarqosu və İqtisadi Sanksiyalar Tətbiq Edilə Bilər

    Hollandiya hökumətinə və parlamentinə beynəlxalq hüquq məsələlərində tövsiyələr verən CAVV-nin “Üçüncü Dövlətlərin Soyqırımın Qarşısını Almaq Öhdəliyi” adlı hesabatında qeyd olunub ki, Soyqırım Konvensiyasına tərəf olan bütün dövlətlər soyqırımın qarşısını almaq üçün silah embarqosu və iqtisadi sanksiyalar tətbiq edə bilərlər.

    Soyqırım hallarında üçüncü dövlətlərin məsuliyyətinə dair ümumi məlumatların yer aldığı hesabatda, BƏM-in tətbiqinin izah edildiyi hissələrdə İsrailə qarşı soyqırım davasında qəbul edilən tədbir qərarlarına istinad edilib.

    Xarici İşlər Nazirliyinin tələbi ilə hazırlanan hesabatda, “Beynəlxalq hüquq nizamının inkişafını təşviq etməklə konstitusiya ilə öhdəlik daşıyan Hollandiyadan, ciddi soyqırım riski olan bir vəziyyətlə qarşılaşdığında adekvat reaksiya verməsi gözlənilir” ifadəsi yer alıb.

    Təkbaşına Fəaliyyət Göstərməsə Belə, Öhdəlik Var

    Soyqırım Konvensiyasına tərəf olan hər bir üçüncü dövlətin, dünyada harada baş verməsindən asılı olmayaraq, soyqırımın qarşısını almaq öhdəliyi olduğu vurğulanıb. Hesabatda bildirilib ki, dövlətlər təkbaşına soyqırımın qarşısını almaq imkanına malik olmasalar belə, hərəkətə keçməyə borcludurlar.

    “Soyqırımın qarşısını almaq öhdəliyi, bir dövlət ciddi soyqırım riskinin fərqində olduğu andan etibarən başlayır” deyilən hesabatda, “Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi, Soyqırım Konvensiyası çərçivəsindəki hüquqların real və yaxın bir təhdid altında dönməz şəkildə zərər görəcəyini müəyyən etdikdə, ciddi soyqırım riskinin yarandığı fərz edilir” ifadəsi yer alıb. Bu barədə ətraflı məlumatı Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin sənədlərindən əldə etmək olar.

    Təsir Gücünə Görə Fərqli Məsuliyyət

    Üçüncü dövlətlərdən “soyqırımın qarşısını almaq öhdəliyini necə həyata keçirdikləri barədə ictimaiyyətə hesabat vermələri” gözlənilir. Hesabatda vurğulanıb ki, üçüncü dövlətlərin öhdəliyi soyqırım törədən dövlət və ya şəxslər üzərindəki siyasi, iqtisadi və ya hərbi təsirinə görə dəyişəcək.

    Hesabatda üçüncü dövlətlərin “soyqırım törədən şəxslər üzərində çəkindirici təsirə malik tədbirlər görməsi” lazım olduğu bildirilib. Həmçinin, soyqırım törədən dövlətlə güclü əlaqələri və yaxşı münasibətləri olan üçüncü dövlətlərdən soyqırımın qarşısını almada daha çox gözlənti olacağı qeyd edilib.

    Beynəlxalq hüquq

    CAVV-nin Hollandiya hökumətinə təqdim etdiyi tövsiyədə, üçüncü dövlətlərin “ciddi soyqırım riski vəziyyətində, bənzər vəziyyətlərdə ardıcıl şəkildə özlərini ifadə etmələri və tədbirlər görmələri” lazım olduğu bildirilib. Hesabatın müəyyən bir vəziyyətə yönəlik olmadığı, “indiki və gələcəkdəki soyqırım riski daşıyan bütün hallara” tətbiq ediləcəyi qeyd edilib.

    BƏM, 26 yanvar, 28 mart və 24 may 2024-cü il tarixlərində İsrailə qarşı soyqırım davasında bu ölkəyə qarşı üç ayrı tədbir qərarı qəbul etmişdi.

    Bu qərarlarda İsrailin, Soyqırım Konvensiyasının 2-ci maddəsində təsvir edilən əməllərin törədilməməsi üçün bütün zəruri tədbirləri görməsi, İsrail ordusunun soyqırım əməllərini əngəlləyəcək tədbirləri təcili tətbiq etməsi, xüsusilə Rəfahda soyqırım təhlükəsi yarada biləcək hərbi əməliyyatları dayandırması və gördüyü tədbirlər barədə müntəzəm olaraq Məhkəməyə hesabat verməsi tələb edilmişdi.

    24 saat

  • Qəzza Sərhədində İsrail Sakinlərindən Qəzza Zolağında Yaşayış Məntəqələri Çağırışı

    Qəzza Sərhədində İsrail Sakinlərindən Qəzza Zolağında Yaşayış Məntəqələri Çağırışı

    Qəzza Sərhədində Məskunlaşma Çağırışları və Tələblər

    2025-ci il iyulun 31-də, çərşənbə günü, İsrailli məskunlaşanlar Qəzza ilə sərhədə yığışaraq diqqət çəkən bəyanatlar səsləndiriblər. Onlar İsrail hökumətindən Qəzza zolağında yeni İsrail məskunlaşmaları inşa etməyi tələb ediblər. Yüzlərlə məskunlaşan ərazinin gələcəyi ilə bağlı öz mövqelərini nümayiş etdirərək, Fələstinlilərin həmin ərazidən çıxarılmasına dair açıq çağırışlar ediblər.

    Toplaşanların bəziləri “Qəzzaya dərhal köçməyə hazırıq” kimi şüarlar səsləndiriblər. Bu cür bəyanatlar bölgədəki gərginliyi artırmaqla yanaşı, beynəlxalq ictimaiyyətin narahatlığına səbəb olur.

    Beynəlxalq Hüquq və Etnik Təmizləmə İddiaları

    Məskunlaşanların Fələstinlilərin Qəzzadan zorla çıxarılması ilə bağlı çağırışları ciddi hüquqi nəticələr daşıyır. Beynəlxalq hüquqa görə, bu cür hərəkətlər etnik təmizləmə kimi qiymətləndirilə bilər ki, bu da beynəlxalq cinayət hesab olunur. BMT və digər beynəlxalq təşkilatlar dəfələrlə qeyd ediblər ki, mülki əhalinin zorla köçürülməsi qadağandır və beynəlxalq hüquq prinsiplərinə ziddir.

    Bu çağırışlar regionda onsuz da kövrək olan sülh proseslərinə mənfi təsir göstərmək potensialına malikdir və münaqişənin daha da dərinləşməsinə səbəb ola bilər.

    24 saat

  • Qəzzada ölü sayı artır: Kanada İsraili beynəlxalq hüququ pozmaqda qınayır

    Qəzzada ölü sayı artır: Kanada İsraili beynəlxalq hüququ pozmaqda qınayır

    Qəzzada Can İtkisi Artarkən, Kanada İsraili Beynəlxalq Hüququ Pozmaqda Günahlandırdı

    Fələstinin blokadada olan Qəzza zolağında davam edən hərbi əməliyyatlar nəticəsində həlak olanların sayı kəskin şəkildə artmaqda davam edir. Regionda humanitar vəziyyət kritik həddə çatdığı bir vaxtda, Kanada hökuməti İsrailin beynəlxalq hüquq normalarını pozduğunu bəyan edərək ciddi narahatlığını ifadə edib.

    Qəzzadakı Ağır Vəziyyət və Humanitar Böhran

    Qəzza zolağında günbəgün ağırlaşan vəziyyət beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzindədir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının hesabatlarına görə, bölgədə mülki əhali arasında itkilər yüksək səviyyədədir, infrastrukturun böyük hissəsi dağılmış, səhiyyə sistemləri çöküş ərəfindədir. Elektrik, su və ərzaq təminatında yaranan ciddi problemlər on minlərlə insanın həyatını təhlükə altına atıb. Humanitar yardımların çatdırılmasında yaranan maneələr isə vəziyyəti daha da gərginləşdirir.

    Kanadanın Kəskin Reaksiyası və Beynəlxalq Hüquq İttihamları

    Kanada hökuməti İsrailin Qəzzadakı hərəkətlərinə qarşı sərt mövqe nümayiş etdirib. Ölkənin yüksək səviyyəli rəsmiləri İsraili beynəlxalq humanitar hüquqa riayət etməyə, mülki əhalini qorumağa və humanitar yardımların maneəsiz çatdırılmasını təmin etməyə çağırıblar. Ottawa rəsmilərinin bəyanatlarında, İsrailin münaqişə zonasında beynəlxalq hüquq normalarına riayət etməsinin vacibliyi xüsusi olaraq vurğulanıb. Bu mövqe, Kanada tarixində İsrailə qarşı ən kəskin tənqidlərdən biri hesab olunur və beynəlxalq arenada İsrailə olan təzyiqləri artırır.

    Kanadanın bu bəyanatı, digər ölkələrin də oxşar çağırışlar etdiyi bir vaxta təsadüf edir. Beynəlxalq təşkilatlar və insan haqları qrupları uzun müddətdir ki, həm İsrail, həm də Fələstin tərəflərini beynəlxalq humanitar hüquq prinsiplərinə əməl etməyə çağırır. Kanadanın mövqeyi, bu münaqişədə beynəlxalq normaların pozulmasına dair narahatlıqların getdikcə dərinləşdiyini göstərir.

    Vəziyyətin gərginliyi artdıqca, beynəlxalq ictimaiyyətin dinc yolla həll yolları tapmaq və gələcəkdə oxşar vəziyyətlərin qarşısını almaq üçün səylərini daha da artırması gözlənilir. Bu çağırışlar, münaqişə tərəflərinin beynəlxalq öhdəliklərinə əməl etmələrinin vacibliyini bir daha ön plana çıxarır.

    24 saat

  • XİN-dən Türkiyənin Fələstin siyasətinə qara yaxma iddialarına cavab

    XİN-dən Türkiyənin Fələstin siyasətinə qara yaxma iddialarına cavab

    Türkiyədən Fələstin Siyasəti İddialarına Sərt Cavab

    Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyi ölkənin Fələstin siyasətini qarayaxmağı hədəfləyən iddialarla bağlı yazılı bəyanat yayıb. Bəyanatda son günlər Türkiyənin Fələstinlilərə dəstəyi barədə səsləndirilən iddiaların reallıqla heç bir əlaqəsi olmadığı vurğulanıb. Nazirlik, “Türkiyənin Fələstinlilərə dəstəyini siyasi motivlərlə gözdən salmağı və ictimaiyyəti yanlış yönləndirməyi hədəfləyən bu cəhdləri rədd edirik. Türkiyə Fələstin məsələsində hüquq və ədalətə əsaslanan müstəqil siyasət yürüdür; İsrailə qarşı Qəzzada törətdiyi soyqırım cinayətlərinə ən güclü reaksiyanı verir. İsrailli siyasətçilərin hər fürsətdə ölkəmizi hədəf alması, Türkiyənin izlədiyi siyasətin doğruluğunu sübut edir” deyə qeyd edib.

    Ticarət Əlaqələrinin Tamamilə Kəsilməsi və Beynəlxalq Rol

    Dezinformasiya məqsədli iddiaların əksinə olaraq, Boqotada qəbul edilən Birgə Bəyanatda qeydə alınmış təkliflərdən qat-qat üstün qərarların Türkiyə tərəfindən qəbul edildiyi və tətbiq olunduğu bildirilib. Açıqlamada Türkiyənin 2024-cü ilin may ayında İsrailə qarşı ticarət əlaqələrini tamamilə kəsdiyi xatırladılıb. Qeyd olunub ki, 2024-cü ilin may ayından etibarən İsraillə heç bir ixracat və idxal əməliyyatı aparılmayıb və bu qərar tətbiq edilərkən Fələstinli qardaşların zərər çəkməməsi üçün lazımi tədbirlər diqqətlə həyata keçirilib.

    Bəyanatda Türkiyənin İsrailə hərbi məqsədli satışların qarşısının alınması üçün də hər cür tədbiri gördüyü və beynəlxalq platformalarda aparıcı rol oynadığı vurğulanıb. Ankarının İsrailə silah transferinin dayandırılmasına yönəlmiş 52 ölkənin dəstəyi ilə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) çərçivəsində başladılan təşəbbüsə rəhbərlik etdiyi xatırladılıb.

    Humanitar Dəstək və Hüquqi Mübarizə

    Açıqlamada humanitar yardım gəmisi “Madleen”in vəziyyətinin də əvvəldən yaxından izlənildiyi bildirilib. İsrailin gəmiyə beynəlxalq sularda etdiyi qanunsuz müdaxilənin beynəlxalq ictimaiyyətin gündəminə gətirildiyi və gəmidə olan vətəndaşların azad edilməsini təmin etmək üçün bütün təşəbbüslərin edildiyi ifadə olunub.

    Türkiyənin Qəzzadakı Fələstinlilərin yerlərindən didərgin salınmasını nəzərdə tutan bütün planlara qarşı olduğunu hər fürsətdə açıq şəkildə ifadə etdiyi vurğulanıb. Bu çərçivədə, Qəzzanın yenidən qurulmasına dair Ərəb Birliyi-İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT) planına dəstəyin açıqlandığı və Fələstinlilərin sürgün edilməsini hədəfləyən planlara qarşı aparılan hər cür səyə də dəstək verildiyi qeyd edilib.

    Səsləndirilən əsassız iddiaların əksinə, Türkiyənin hüquqi sahədə də Fələstin siyasətinin ən güclü müdafiəçilərindən biri olduğuna diqqət çəkilib. Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsində (BƏM) İsrailə qarşı açılan soyqırım işinə qoşulan on üç ölkədən birinin də Türkiyə olduğu bildirilib. Eyni zamanda, BƏM-də davam edən iki ayrı məsləhət prosesinə də töhfə verildiyi qeyd edilib. İsrail tərəfindən öldürülən Türkiyə-Amerika vətəndaşı Ayşənur Ezgi Eygi və Miqrasiya və Gömrük Mühafizə İdarəsi (ICE) tərəfindən saxlanılıb mayın 9-da azad edilən Rümeysa Öztürk ilə bağlı məsələlərdə də lazımi hüquqi, konsulluq və siyasi dəstəyin əvvəldən bəri göstərildiyi bildirilib.

    Açıqlamada, “Türkiyə xalqımızın vicdanında yer tutmuş bu ədalət mübarizəsi qarşısında heç bir təzyiq və qarayaxma kampaniyasının təsirli olmasına icazə verməyəcək; beynəlxalq hüquq və insan hüquqları prinsiplərindən güzəştə getmədən Fələstinin yanında olmağa davam edəcəkdir” ifadələrinə yer verilib.

    24 saat

  • BMT məruzəçisi Qəzzada İsrailin “soyqırımını” dayandırmaq üçün beynəlxalq hərəkət tələb edir

    BMT məruzəçisi Qəzzada İsrailin “soyqırımını” dayandırmaq üçün beynəlxalq hərəkət tələb edir

    BMT-nin işğal olunmuş Fələstin əraziləri üzrə xüsusi məruzəçisi Françeska Albanese beynəlxalq ictimaiyyəti İsrailin Qəzzaya qarşı hərbi əməliyyatlarını dayandırmaq üçün konkret addımlar atmağa çağırıb. Kolumbiyanın paytaxtı Boqotada 30 ölkənin nümayəndələri ilə keçirilən görüşdə Albanese, İsrailin hücumunun dayandırılması yollarını müzakirə edib. Bir çox iştirakçı ölkə İsrailin Qəzzadakı əməliyyatlarını Fələstinlilərə qarşı Qəzzada soyqırım kimi qiymətləndirir.

    Qəzzada humanitar fəlakət və iqtisadi əlaqələr

    Fələstin səhiyyə orqanlarının məlumatına görə, 2023-cü ilin oktyabr ayından bu yana İsrailin hücumu nəticəsində 58 mindən çox insan həlak olub. İsrail qüvvələri müharibə boyu əraziyə bir neçə dəfə tam blokada tətbiq edərək, Qəzza zolağının 2.3 milyon sakinini aclıq həddinə çatdırıb. Xüsusi məruzəçi Albanese bildirib ki, hər bir dövlət İsraillə bütün əlaqələrini dərhal nəzərdən keçirməli və dayandırmalıdır, həmçinin özəl sektorun da eyni addımı atmasını təmin etməlidir. O qeyd edib ki, “İsrail iqtisadiyyatı indi soyqırıma çevrilmiş işğalı davam etdirmək üçün qurulub”.

    A Palestinian boy queues for a portion of hot food distributed by a charity kitchen at the Nuseirat refugee camp
    Fələstinli bir oğlan 2025-ci il iyulun 15-də Qəzza zolağının mərkəzindəki Nuseyrat qaçqın düşərgəsində xeyriyyə mətbəxi tərəfindən paylanan isti yemək üçün növbəyə durub. [Eyad Baba/AFP]

    Haaqa Qrupu və beynəlxalq təzyiqlər

    Kolumbiya və Cənubi Afrika tərəfindən təşkil edilən iki günlük konfransda əsasən inkişaf etməkdə olan ölkələr, həmçinin İspaniya, İrlandiya və Çinin nümayəndələri iştirak ediblər. Kolumbiya və Cənubi Afrika, ötən il İsrailin elektrik stansiyalarına kömür ixracını dayandıran ölkələr, konfransa birlikdə rəhbərlik edirlər. Toplantıda Haaqa Qrupunun üzvləri də iştirak edir. Bu koalisiya səkkiz ölkədən ibarətdir və bu ilin əvvəlində İsraillə hərbi əlaqələri kəsməyə, habelə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun barəsindəki həbs qərarına əməl etməyə söz verib.

    Uzun illərdir ki, Cənubi Afrikanın hakim Afrika Milli Konqresi partiyası İsrailin Qəzza və İordan çayının qərb sahilindəki siyasətini özünün aparteid rejimi dövründəki təzyiqləri ilə müqayisə edir. Bu rejim 1994-cü ildə sona çatana qədər Qara dərili insanların əksəriyyətini “vətən” adlandırılan ərazilərdə məskunlaşdırmışdı.

    Aİ-dən İsrailə qarşı tədbirlər

    Toplantı Avropa İttifaqının İsrailə qarşı müxtəlif tədbirləri nəzərdən keçirdiyi bir vaxta təsadüf edir. Bu tədbirlərə qeyri-qanuni İsrail yaşayış məntəqələrindən idxala qadağa, silah embarqosu və münaqişənin dinc yolla həllinə mane olan İsrail rəsmilərinə qarşı fərdi sanksiyalar daxildir.

    Kolumbiyanın Xarici İşlər Nazirinin müavini Maurisio Xaramillo bazar ertəsi bildirib ki, Boqota görüşündə iştirak edən ölkələr, o cümlədən Qətər və Türkiyə, İsrailə hücumlarını dayandırması üçün daha çox təzyiq göstərmək məqsədilə diplomatik və məhkəmə tədbirləri müzakirə edəcəklər. Kolumbiyalı rəsmi İsrailin Qəzza zolağı və İordan çayının qərb sahilindəki davranışlarını beynəlxalq nizam-intizama qarşı bir təhqir adlandırıb. Xaramillo mətbuat konfransında deyib: “Bu, təkcə Fələstin haqqında deyil. Bu, beynəlxalq hüququn və öz müqəddəratını təyin etmək hüququnun müdafiəsidir.”

    Xüsusi məruzəçi Albanese-nin şərhləri, Avropa İttifaqı Xarici İşlər Nazirlərinin İsrailə qarşı mümkün tədbirləri müzakirə etmək üçün Brüsseldə toplandığı zaman, X-dəki (əvvəlki Twitter) bir sıra paylaşımlarında verdiyi açıqlamaları əks etdirir. Albanese yazıb ki, Aİ beynəlxalq hüquq öhdəliklərinə görə İsraillə assosiasiya sazişini dayandırmağa “hüquqi cəhətdən borclu”dur. O bildirib ki, Aİ nəinki İsrailin əsas ticarət tərəfdaşı, həm də ABŞ-dan təxminən iki dəfə böyük olan ən böyük investisiya tərəfdaşıdır və “işğal, aparteid və soyqırımın ayrılmaz hissəsi olan bir iqtisadiyyatla ticarət etmək ortaq olmaqdır”.

    24 saat

  • BMT eksperti Albanese İsraili tənqidə görə “dəhşətli” ABŞ sanksiyalarını qınadı

    BMT eksperti Albanese İsraili tənqidə görə “dəhşətli” ABŞ sanksiyalarını qınadı

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının eksperti Françeska Albaneze ABŞ-ın ona qarşı sanksiya tətbiq etməsini “əxlaqsız” adlandırıb. O, Qəzzada törədilən soyqırımı ifşa etdiyi üçün hədəfə alındığını bildirib. Cümə axşamı “Əl-Cəzirə”yə danışan Albaneze, BMT-nin işğal olunmuş Fələstin əraziləri üzrə xüsusi məruzəçisi kimi fəaliyyət göstərərək, ABŞ-ın çərşənbə günü ona qarşı atdığı addımın onu susdurmayacağını vurğulayıb.

    Xüsusi məruzəçi ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyasının tətbiq etdiyi sanksiyaların onun “ədalət və beynəlxalq hüquqa hörmət axtarışını” dayandırmayacağını qeyd edib. Xanım Albaneze Vaşinqtonun bu taktikalarını “mafiya hədə-qorxu üsulları”na bənzədərək, sanksiyaların yalnız insanların qorxub fəaliyyətlərini dayandırdıqları təqdirdə işə yarayacağını bildirib. O, əlavə edib ki, bu sanksiyalar “ədalət axtarışı”na görə tətbiq edilir.

    Bölgədəki vəziyyət və Albanezenin mövqeyi

    “Əlbəttə, İsraili tənqid etmişəm. O, soyqırım, insanlığa qarşı cinayətlər və hərbi cinayətlər törədir”, – BMT eksperti bildirib. Çərşənbə günü sanksiyaları elan edərkən ABŞ dövlət katibi Marko Rubio, Albanezeni “Birləşmiş Ştatlara və İsrailə qarşı siyasi və iqtisadi müharibə kampaniyası” aparmaqda ittiham edib.

    Xüsusi məruzəçi cümə axşamı bu ittihamlara cavab olaraq qeyd edib ki, Qəzzadakı müharibə təkcə İsrailin “davamlı ərazi ambisiyaları” və onun tərəfdarlarının dəstəyi ilə deyil, həm də “bundan faydalanan şirkətlər” tərəfindən törədilir. O, ötən həftə İsrailə fələstinlilərin köçürülməsində və Qəzzada törədilən soyqırımda beynəlxalq hüququ pozaraq kömək edən korporasiyaların siyahısını əks etdirən bir hesabat yayımlamışdı.

    Françeska Albaneze ABŞ sanksiyalarının ona necə təsir edəcəyini hələ də qiymətləndirdiyini söyləyib. Bununla belə, o, öz problemlərinin İsrailin davamlı bombardmanları, quru əməliyyatları və ərazinin blokadası zamanı Qəzzadakı fələstinlilərin üzləşdiyi problemlərlə müqayisədə heç nə olduğunu vurğulayıb. Albaneze həmçinin İsrail və ABŞ tərəfindən dəstəklənən, may ayının sonundan etibarən yüzlərlə fələstinlinin yemək növbəsində güllələndiyi yardım paylama məntəqələrini idarə edən Qəzza Humanitar Fondu (GHF)nu “ölüm tələsi” adlandırıb.

    Sanksiyalar və beynəlxalq reaksiya

    BMT eksperti Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin İsrailin Qəzzadakı əməlləri ilə bağlı araşdırmasını və İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun hərbi cinayət ittihamı ilə həbsinə dair çağırışını müdafiə edib. Dövlət katibi Rubio, Albanezenin İsrail rəsmilərinin BCM-də mühakimə olunması üçün göstərdiyi təşəbbüsü sanksiyaların hüquqi əsası kimi göstərib.

    BMT baş katibi Antonio Quterreşin sözçüsü Stefani Dujarrik ABŞ-ın Albanezə qarşı sanksiyalarını tənqid edənlər arasında olub. Albanezenin baş katibə deyil, BMT İnsan Hüquqları Şurasına hesabat verdiyini vurğulayan Dujarrik, bu qərarı “təhlükəli presedent” adlandırıb. O bildirib ki, “xüsusi məruzəçilərə və ya hər hansı digər BMT ekspertinə, yaxud rəsmi şəxsinə qarşı birtərəfli sanksiyaların tətbiqi qəbuledilməzdir”.

    BMT İnsan Hüquqları Şurasının səfiri Yurq Lauber də Albanezə qarşı atılan addımı pisləyib. Lauber, “BMT-yə üzv bütün dövlətləri xüsusi məruzəçilər və Şuranın mandat sahibləri ilə tam əməkdaşlıq etməyə və onlara qarşı hər hansı hədə-qorxu və ya cavab tədbirlərindən çəkinməyə çağırıram”, – deyib. İsrailin Qəzzadakı müharibəsi ərazinin böyük hissəsini dağıdıb və yerli səhiyyə rəsmilərinin məlumatına görə, son 21 ay ərzində 57,575-dən çox fələstinli həlak olub.

    24 saat

  • BMT-nin Albanese-si Netanyahuya hava sahəsini açan ölkələri qınadı

    BMT-nin Albanese-si Netanyahuya hava sahəsini açan ölkələri qınadı

    Hava Məkanından Keçidə Etiraz

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının işğal altında olan Fələstin ərazilərində insan hüquqları üzrə xüsusi məruzəçisi Françeska Albaneze, İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun ABŞ-a səfəri zamanı hava məkanlarından istifadə etməsinə icazə verən ölkələri beynəlxalq hüquq normalarını pozmaqda ittiham edib. Albaneze çərşənbə günü bəyan edib ki, İtaliya, Fransa və Yunanıstan hökumətləri, ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşmək üçün bazar günü ərazilərindən keçərkən beynəlxalq axtarışda olan şübhəli şəxs kimi həbs etməyə borclu olduqları Netanyahuyya niyə “təhlükəsiz keçid” təmin etdiklərini izah etməlidirlər.

    Hər üç ölkə, 2002-ci ildə Haaqada yerləşən Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsini (BCM) quran Roma Statutunun imzalayan tərəfləridir. Ötən il BCM, Qəzzada törədilən müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlərə görə Netanyahu və İsrailin keçmiş müdafiə naziri Yoav Qalant barəsində həbs orderləri çıxarmışdı.

    Albaneze “X” sosial şəbəkəsində yazıb ki, “İtaliya, Fransa və Yunanıstan vətəndaşları bilməlidirlər ki, beynəlxalq hüquqi nizamı pozan hər siyasi addım hamını zəiflədir və təhlükə altına qoyur. Hamımızı.” Onun sözləri, insan hüquqları üzrə vəkil Kreyq Mokhiberin ölkələrin “Roma Statutu çərçivəsində hüquqi öhdəliklərini pozduğunu, soyqırım qurbanlarına qarşı etinasızlığını nümayiş etdirdiyini və hüququn aliliyinə hörmətsizliyini göstərdiyini” bildirdiyi paylaşımına cavab idi.

    Keçmiş Səfərlər və Beynəlxalq Reaksiyalar

    Netanyahunun ABŞ-a səfəri, onun və ABŞ prezidenti Donald Trampın HƏMAS-la davam edən atəşkəs danışıqları fonunda fələstinlilərin məcburi köçürülməsini müzakirə etdiyi bu səfər, BCM-in onun üçün həbs orderi çıxardığı ilk səfəri deyildi. Fevral ayında Benyamin Netanyahu Roma Statutuna tərəf olmayan ABŞ-a səfər etmiş və ABŞ prezidenti Donald Trampla yanvar ayındakı inauqurasiyasından sonra görüşən ilk xarici lider olmuşdu.

    Daha sonra, aprel ayında o, Budapeştdə Macarıstan lideri Viktor Orbanı ziyarət etmişdi. Orban, BCM-in həbs orderini verdiyi gündən cəmi bir gün sonra Netanyahunu dəvət etmiş və İsrail liderinin gəlişindən əvvəl ölkəsinin BCM üzvlüyünü dayandırmışdı. Macarıstandan sonra Benyamin Netanyahu ABŞ-a, ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşə uçmuşdu. İsrailin “Haaretz” qəzetinin yazdığına görə, onun təyyarəsi həbs orderini tətbiq edə biləcək bəzi ölkələrin hava məkanından yayınmaq üçün normal marşrutdan 400 km (248 mil) daha uzağa uçmuşdu.

    Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə üzv dövlətlərdən ərazilərində olan zaman həbs orderi çıxarılmış şəxsləri nəzarətə götürmələri gözlənilir. Lakin praktikada bu qaydalara həmişə əməl edilmir. Məsələn, Məhkəmənin üzvü olan Cənubi Afrika Respublikası, 2017-ci ildə Sudanın o zamankı lideri Ömər əl-Bəşiri ölkəyə səfəri zamanı, ona qarşı BCM orderi olmasına baxmayaraq həbs etməmişdi.

    Avropa İttifaqı ölkələri Netanyahu üçün çıxarılmış BCM orderi ilə bağlı fikir ayrılığı yaşayırlar. Bəziləri keçən il BCM öhdəliklərini yerinə yetirəcəklərini bildirsələr də, İtaliya hüquqi şübhələr olduğunu bəyan etmişdi. Fransa isə Benyamin Netanyahunun BCM-in hərəkətlərindən immunitetə malik olduğuna inandığını qeyd edib.

    24 saat