Tag: #BeynəlxalqMünasibətlər

İran MAQATE-yə şərt qoydu: Nüvə danışıqları üçün ikili standartlara son

Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi ilə Əməkdaşlığın Şərtləri

İran prezidenti Masud Pezeşkian, ölkəsinin nüvə proqramı ilə bağlı əməkdaşlığın bərpa olunması üçün Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyini (BAEA) “ikili standartlara” son qoymağa çağırıb. Bu xəbərdarlıq, İsrail və ABŞ-ın keçən ay İranın nüvə obyektlərinə endirdiyi zərbələr, habelə BAEA-nın bu hücumları qınamaqdan imtina etməsi fonunda yaranan kəskin etimadsızlıqdan sonra səsləndirilib. İran dövlət mediasının verdiyi məlumata görə, Prezident Pezeşkian cümə axşamı Avropa Şurasının sədri Antonio Koşta ilə telefon danışığında bildirib ki, “İranın Agentliklə əməkdaşlığının davam etməsi, sonuncunun nüvə dosyesi ilə bağlı ikili standartlarını düzəltməsindən asılıdır.” Pezeşkian, həmçinin “İrana qarşı hər hansı təkrarlanan təcavüzün daha qətiyyətli və təəssüf doğuracaq cavabla qarşılanacağını” vurğulayıb.

İranın nüvə proqramı ətrafında Gərginlik və Atəşkəs

Tehran ilə Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi arasında münasibətlər iyunun ortalarından, İsrailin İrana qarşı hava hücumları zamanı hərbi və nüvə obyektlərinə, eləcə də bir sıra mülki ərazilərə zərbələr endirməsindən sonra kəskin şəkildə pisləşib. Bu hücumların ardınca ABŞ da nüfuzedici bombalardan istifadə edərək hava reydləri həyata keçirib. İran cavab olaraq İsrailə raket və dronlarla hücum edib ki, bu da 12 günlük münaqişəyə səbəb olub. İranın Qatardakı ABŞ bazasına raket hücumu, ABŞ prezidenti Donald Tramp tərəfindən kövrək atəşkəsin elan edilməsindən əvvəlki son addım idi. Ötən həftə Prezident Pezeşkian, İranın BAEA ilə əməkdaşlığını dayandıran bir qanunu imzalayıb. Agentlik, sonuncu müfəttişlərinin ölkəni tərk edərək Vyana şəhərindəki baş qərargahına qayıtdığını təsdiqləyib. BAEA, əməkdaşlarının münaqişə boyu Tehranda qaldığını və monitorinq işlərini “ən qısa zamanda” bərpa etmək niyyətində olduğunu bildirib.

Müfəttişlərin Çıxarılması və Beynəlxalq Təpkilər

BAEA-nın baş direktoru Rafael Qrossi, İranla danışıqları “əsas prioritet” kimi qiymətləndirsə də, Agentliyin hücumlardan sonra İran obyektlərinə çıxışının olmadığını etiraf edib. Tehran BAEA-nı, bombalamadan cəmi bir gün əvvəl – iyunun 12-də – İranı nüvə öhdəliklərini pozmaqda ittiham edən bir qətnamə qəbul etməklə hücumları mümkün etməkdə günahlandırıb. İran öz nüvə proqramının sülh məqsədi daşıdığını və nüvə silahı əldə etməyə çalışmadığını bildirir. Lakin Agentliyin qərəzsiz fəaliyyətinə artıq etibar etmədiyini açıq şəkildə ifadə edib. Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinin imzaçısı olmasına baxmayaraq, İran BAEA-nın ABŞ və İsrailin hücumlarını qınamaqda uğursuz olduğunu və əvəzində Qərb təzyiqləri ilə eyniləşməyi seçdiyini israr edir. ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Tammi Brüs Tehranın BAEA ilə əməkdaşlığı dayandırmaq qərarını pisləyərək bunu “qəbuledilməz” adlandırıb və İranı “istiqamətini dəyişməyə və sülh və rifah yolunu seçməyə” çağırıb. O, “İranın nüvə silahı ola bilməz və olmayacaq” deyib. Həm ABŞ kəşfiyyatı, həm də Qrossi İranın nüvə bombası qurduğunu təsdiqləməyib. BRİKS blokunun liderləri bazar günü ABŞ və İsrailin iyun ayında İrana qarşı bombardmanlarını kəskin şəkildə pisləyərək, bunu beynəlxalq hüququn kobud şəkildə pozulması adlandırıblar.

24 saat

İyul 10, 2025
Fidan BRICS Zirvəsində Azərbaycanı Təmsil Etdi

Türkiyənin Çoxtərəfli Diplomatiyası: Hakan Fidan BRICS Zirvəsində

Türkiyənin Xarici İşlər Naziri Hakan Fidan, Rusiya Federasiyasının Nijni Novqorod şəhərində keçirilən BRICS ölkələrinin xarici işlər nazirlərinin toplantısında iştirak edib. Bu yüksək səviyyəli görüş, Türkiyənin qlobal miqyasda dialoq və əməkdaşlığa verdiyi əhəmiyyətin bariz nümunəsidir. Nazir Fidan, toplantıda qlobal arenada artan qeyri-müəyyənliklər, münaqişələr və iqtisadi çağırışlar fonunda çoxtərəfli platformaların rolunu vurğulayıb.

Qlobal Təhlükəsizlik və İqtisadi Əməkdaşlıq: BRICS Zirvəsindən Mesajlar

Toplantı zamanı Türkiyə diplomatiyasının önəmli fiquru olan Hakan Fidan, iştirakçı ölkələrə Türkiyənin beynəlxalq sistemdə konstruktiv rolunu, həm regionda, həm də qlobal miqyasda sülh və sabitliyə verdiyi töhfələri izah edib. O, xüsusilə iqtisadi əməkdaşlığın gücləndirilməsi, terrorizmlə mübarizə, humanitar böhranların həlli və iqlim dəyişikliyi kimi qlobal problemlərin birgə səylərlə aradan qaldırılmasının vacibliyini vurğulayıb. BRICS Zirvəsi getdikcə daha çox ölkənin diqqətini cəlb edən və qlobal idarəetmədə yeni perspektivlər açan bir platformaya çevrilir.

Gələcəyin Çoxtərəfli Dünyası: Türkiyənin Mövqeyi

Türkiyənin BRICS formatında iştirakı, ölkənin xarici siyasətindəki balanslaşdırılmış yanaşmanın göstəricisidir. Ankara yalnız Qərb dövlətləri ilə deyil, həm də inkişaf etməkdə olan və yeni qlobal güc mərkəzləri ilə əlaqələrini genişləndirməyə çalışır. Hakan Fidanın bu tədbirdəki çıxışı, Türkiyənin xarici siyasətinin çevikliyini və müxtəlif istiqamətlərdə əməkdaşlıq qurma potensialını bir daha təsdiqlədi. Bu cür yüksək səviyyəli təmaslar ölkənin beynəlxalq arenadakı mövqeyini möhkəmləndirir və mövcud qlobal çağırışlara qarşı birgə həll yollarının tapılmasına töhfə verir. Beynəlxalq münasibətlərdə bu kimi fəal iştirak, ölkənin strateji maraqlarının qorunmasında əvəzsiz rol oynayır.

24 saat

İyul 7, 2025
Rusiya Talibani rəsmən tanıyan İLK Ölkə Oldu

Rusiya Əfqanıstanda Taliban Rejimini Tanıdı

Əfqanıstanda 2021-ci ildən bəri hakimiyyəti əlində saxlayan Taliban hökuməti üçün beynəlxalq səviyyədə tanınma əldə etmək çətin bir proses olub. Lakin 2025-ci il iyulun 4-də Rusiya Federasiyası bu məsələdə əhəmiyyətli bir addım ataraq, Taliban rejimini rəsmi şəkildə tanıdığını bəyan etdi.

Kreml bu qərarın ikitərəfli əməkdaşlıq üçün geniş imkanlar açacağını və gələcəkdə münasibətlərin inkişafına zəmin yaradacağını vurğulayıb. Bu hadisə, 2021-ci ildə hakimiyyəti ələ keçirən Talibanın indiyədək heç bir ölkə tərəfindən formal olaraq tanınmamasından sonra atılan ilk belə addımdır. Bu tanınma Taliban tərəfindən “cəsur addım” kimi qarşılanaraq yüksək qiymətləndirilib.

Moskvanın bu qərarı beynəlxalq ictimaiyyətdə müxtəlif reaksiyalara səbəb olub. Bir tərəfdən, bu, regionda siyasi balansı dəyişdirmək potensialına malikdir; digər tərəfdən, digər dövlətlərin bu nümunəni təqib edib-etməyəcəyi hələ də qeyri-müəyyən olaraq qalır. Əfqanıstanın gələcək taleyi və onun beynəlxalq diplomatik əlaqələri baxımından bu hadisə mühüm dönüş nöqtəsi hesab edilir.

24 saat

İyul 5, 2025
Rusiya Əfqanıstan Taliban Hökumətini İlk Tanıdı

Birləşmiş Ştatlar qoşunlarının dörd il əvvəl ölkədən çıxarılmasından sonra hakimiyyəti ələ keçirən Əfqanıstanın yeni səfirinin etimadnaməsini Rusiya qəbul edib. Bu addım ölkənin Taliban hökuməti ilə dostluq əlaqələrini dərinləşdirmək məqsədi daşıyır.

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi cümə axşamı verdiyi bəyanatda bildirib ki, “Əfqanıstan İslam Əmirliyi hökumətinin rəsmi tanınması aktı ölkələrimiz arasında müxtəlif sahələrdə məhsuldar ikitərəfli əməkdaşlığın inkişafına təkan verəcək”. Bu hərəkət Rusiyanı Taliban hökumətini tanıyan dünyanın ilk ölkəsi edir.

Əfqanıstan xarici işlər naziri Əmir Xan Muttaqi, Rusiyanın Kabildəki səfiri Dmitri Jirnovla cümə axşamı keçirdiyi görüşün X platformasında yayımlanan videosunda deyib: “Bu cəsarətli qərar başqaları üçün nümunə olacaq. Tanınma prosesi başladığı indi Rusiya hər kəsdən öndədir”.

Bu addım, Əfqanıstan Mərkəzi Bankının milyardlarla dollar aktivlərini donduraraq Talibanın bəzi yüksək rütbəli liderlərinə qarşı sanksiyalar tətbiq edən Vaşinqton tərəfindən yaxından izləniləcək. Bu sanksiyalar Əfqanıstanın bank sektorunun beynəlxalq maliyyə sistemindən böyük ölçüdə kəsilməsinə səbəb olub.

Qrup 2021-ci ilin avqustunda, ABŞ qüvvələrinin ölkənin beynəlxalq səviyyədə tanınmış hökumətinə dəstəyi dayandırıb çıxmasından sonra Əfqanıstanda hakimiyyəti ələ keçirmişdi.

ABŞ-ın geri çəkilməsini “uğursuzluq” adlandıran Moskva, o vaxtdan bəri Taliban hakimiyyəti ilə əlaqələri normallaşdırmaq üçün addımlar atır, onları potensial iqtisadi tərəfdaş və terrorizmlə mübarizədə müttəfiq hesab edir.

Taliban nümayəndə heyəti 2022 və 2024-cü illərdə Rusiyanın Sankt-Peterburqdakı əsas iqtisadi forumunda iştirak edib, qrupun yüksək rütbəli diplomatı isə keçən oktyabr ayında Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrovla Moskvada görüşüb.

2024-cü ilin iyulunda Rusiya prezidenti Vladimir Putin Talibanı “terrorizmlə mübarizədə müttəfiq” adlandırıb – xüsusilə də həm Əfqanıstanda, həm də Rusiyada ölümcül hücumlara görə məsuliyyət daşıyan İslam Dövləti Xorasan Vilayətinə (İD-XV) qarşı.

Aprel ayında Rusiyanın Ali Məhkəməsi qrupdan “terrorçu” təyinatını götürüb.

Həmin ay Lavrov bildirib ki, “Kabildəki yeni hakimiyyət bir reallıqdır” və Moskvanı Talibanla bağlı “praqmatik, ideologiyadan uzaq siyasət” aparmağa çağırıb.

Rusiya və Taliban münasibətlərinin təkamülü

Moskvanın Talibanla bağlı mövqeyi son iyirmi ildə kəskin şəkildə dəyişib.

Qrup 1994-cü ildə Əfqanıstan Vətəndaş Müharibəsi zamanı, əsasən 1980-ci illərdə Sovet İttifaqına qarşı vuruşan keçmiş ABŞ dəstəkli mücahid döyüşçülər tərəfindən formalaşmışdı.

Sovet-Əfqan müharibəsi Moskva üçün ağır məğlubiyyətlə nəticələnmiş və bu, SSRİ-nin süqutunu sürətləndirmiş ola bilər.

Rusiya 2003-cü ildə Şimali Qafqazdakı separatçılara dəstəyinə görə Talibanı “terrorçu” qara siyahısına salmışdı.

Lakin Talibanın 2021-ci ildə yenidən hakimiyyətə qayıtması, təsir uğrunda rəqabət aparan Rusiya və regionun digər ölkələrini mövqelərini dəyişməyə məcbur edib.

Rusiya, Taliban hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra Kabildə biznes nümayəndəliyi açan ilk ölkə olub və Əfqanıstanı Cənub-Şərqi Asiyaya gedən qaz üçün tranzit mərkəzi kimi istifadə etmək planlarını elan edib.

Əfqanıstan hökuməti heç bir beynəlxalq təşkilat tərəfindən rəsmi olaraq tanınmır və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı bu idarəetməni “de-fakto Taliban hakimiyyəti” adlandırır.

24 saat

İyul 4, 2025
Rusiyadan təyyarəyə raket əmri

Təyyarəyə Füzə Hücumu Əmrini Rusiya Ordusu Verib

Beləliklə, Azərbaycan mətbuatına sızan sübutlar göstərir ki, Rusiya ordusu 8243 uçuş nömrəli təyyarəyə füzə hücumu əmri verib. Hadisə nəticəsində 38 sərnişin həyatını itirib, 29 nəfər isə yaralanıb. “Euronews”un məlumatına görə, Azərbaycan mərkəzli “Minval” xəbər saytına səs yazısı və məktub göndərilib. “Minval” saytı, “tərkibində ifadələrin, səs yazılarının və texniki təfərrüatların olduğu anonim bir məktub aldığını” və bunların “həmin dövrdə istifadə edilən rabitə avadanlığındakı texniki çatışmazlıqlara” işarə etdiyini bildirib.

İmza: Məhv Etmə Əmri

“Minval”ın iddiasına görə, məktubda Rusiyanın hava hücumundan müdafiə rəsmisi Dmitri Sergeyeviç Paladiçukun imzaladığı iddia edilən yazılı açıqlama da var. Bu sənədə əsasən, kapitan Paladiçuk füzə hücumuna icazə verərkən birbaşa Rusiya Müdafiə Nazirliyinin əmri ilə hərəkət edirdi. Məktubda hadisə ilə bağlı belə ifadələr yer alıb:

“Saat 08:11-də potensial hədəf aşkarlandı və radar istifadə edilərək izlənilirdi. Paladiçuka onu məhv etmə əmri verildikdən sonra hədəfə iki raketin atıldığı bildirildi. Bu, qatı dumanın optik təsdiqi qeyri-müəyyən etməsinə baxmayaraq həyata keçirildi.”

Məktubda ilk raketin hədəfi əldən verdiyi, ikinci raketin isə təyyarəyə qəlpələrin dəyə biləcəyi qədər yaxınlıqda partladığı qeyd edilib. “Minval” əldə etdikləri “üç səsli mesajın” da məktubdakı iddiaları dəstəklədiyini iddia edib. Azərbaycan hökumət mənbələri də atılan raketin təyyarənin yanında partlaması nəticəsində qəlpələrin sərnişinlərə və ekipaj üzvlərinə dəydiyini bildirmişdi.

ABŞ Ukraynaya Silah Təchizatını Dayandırdı

Amerika Birləşmiş Ştatları, öz ehtiyat səviyyələri ilə bağlı narahatlıqlar səbəbindən Ukraynaya vəd etdiyi bəzi hava hücumundan müdafiə raketləri və silahlarının təchizatını dayandırdığını bəyan edib. “NBC”nin məlumatına görə, ABŞ-ın təchizatını dayandırdığı silahlar arasında Patriot, Hellfire və Stinger raketləri də var. Ukrayna isə ABŞ-ı əvvəlcədən planlaşdırılan silah yardımlarını davam etdirməyə çağıraraq, təchizatın davam etməsinin kritik əhəmiyyətə malik olduğunu bildirib. ABŞ-ın qərarına toxunan NATO Baş katibi Mark Rutte “Ukrayna ABŞ yardımı olmadan keçinə bilməz” deyə danışıb.

24 saat

İyul 3, 2025
Trampdan Yaponiyaya Təhdid: ‘Yalnız Məktub Göndərəcəyik’

DONALD TRAMPIN YENİ TİCARƏT STRATEGİYASI: Yaponiyadan Suriyaya

ABŞ prezidenti Donald Tramp Truth Social sosial media hesabından mövzu ilə bağlı paylaşım edib. Yaponiyaya böyük hörməti olduğunu qeyd edən Tramp, “Düyümüzü almırlar, halbuki ciddi düyü qıtlığı yaşayırlar. Başqa sözlə, onlara sadəcə bir məktub göndərəcəyik və onları uzun illər ərzində bir ticarət tərəfdaşı olaraq görməkdən məmnun olacağıq,” ifadələrini işlədib.

Donald Tramp daha əvvəl 200-dən çox ölkənin hamısı ilə razılaşma edə bilməyəcəklərini bildirərək, yaxın 1-2 həftə ərzində bu ölkələrə məktub göndərib ABŞ ilə əməkdaşlıq etmək üçün ödəməli olduqları tarif dərəcələrini açıqlayacaqlarını söyləmişdi.

Tramp, “Hər kəsə sadəcə ‘Təbriklər, yüzdə 20, 25, 40, 50 tarif ödəyirsiniz’ deyə məktub göndərmək istərdim,” deyə qeyd etmişdi.

SURİYAYA TƏTBİQ OLUNAN SANKSIYALAR LƏĞV EDİLƏCƏK

Ağ Evin sözçüsü Karolin Livitt gündəlik mətbuat konfransında çıxış edib.

Donald Trampın Suriyaya qarşı ABŞ sanksiya proqramını sona çatdırmaq üçün prezident fərmanı imzalayacağını bildirən Livitt, “Bu, ölkənin sabitlik və sülh yolunu dəstəkləmək və təşviq etmək məqsədi daşıyır,” deyib.

Fərmanla bağlı danışan Livitt, “Fərman, Suriyaya tətbiq olunan sanksiyaları ləğv edərkən, keçmiş Prezident Bəşər Əsəd və tərəfdarları, insan hüquqları pozucuları, narkotik qaçaqmalçıları, kimyəvi silah fəaliyyətləri ilə əlaqəli şəxslər, İŞİD və əlaqəli təşkilatlar, eləcə də İranın dəstəklədiyi qruplara qarşı sanksiyaların davam etməsini nəzərdə tutur,” ifadələrini işlədib.

Trampın Yaxın Şərq səfəri zamanı Suriya rəsmiləri ilə görüşdüyünü və sanksiyaların ləğvi barədə vəd verdiyini dilə gətirən Livitt, Prezidentin sabit, vahid, özü və qonşuları ilə sülh içində olan Suriyanı dəstəkləməyə qərarlı olduğunu qeyd edib.

TRAMP NETANYAHUNUN İSRAİL XALQI ÜÇÜN BÖYÜK LİDER OLDUĞUNA İNANIR

Donald Trampın İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahunun 2019-cu ildən bəri davam edən korrupsiya işlərinin ləğv edilməsi çağırışına dair suala cavab verən Livitt, bu işlərin İran və Qəzza ilə aparılan danışıqlara “fiziki və logistik” olaraq maneə törətdiyini iddia edib.

Trampın da özünü həbs etməyə çalışan bir məhkəmə sisteminin “qurbanı” olduğunu iddia edən Livitt, Prezidentin bu səbəbdən Netanyahunun “danışıqların ortasında məhkəməyə getməsi” mövzusunda empatiya göstərdiyini bildirib.

Livitt, Trampın İranın nüvə obyektlərini məhv etmək üçün Netanyahu ilə yaxından əməkdaşlıq etdiyini qeyd edərək, “Tramp, Netanyahunun İsrail xalqı üçün böyük bir lider olduğuna inanır,” deyib.

TRAMPIN PAYLAŞIMI VƏ NETANYAHUNUN KORRUPSİYA İŞLƏRİ

ABŞ prezidenti Donald Tramp, 26 iyun tarixində Truth Social sosial media hesabından etdiyi paylaşımda, Netanyahunun 2019-cu ildən bəri davam edən korrupsiya işlərinin ləğv edilməsini tələb etmişdi.

Tramp, İsrailə milyardlarla dollar yardım etdiklərini söyləyərək Netanyahunun başına gələnləri özünə edilən “cadugər ovuna” bənzətmiş və “Buna icazə verməyəcəyik,” ifadəsini işlətmişdi.

İsrailin Baş Prokuroru Aviçai Mandelblit, 21 noyabr 2019-cu ildə Netanyahu haqqında üç ayrı korrupsiya dosyasında, “rüşvət, etimadı sui-istifadə və şəxsi məqsədlər üçün vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə” ittihamları ilə iddia qaldırmasını tələb etmişdi.

Vəzifədə olarkən mühakimə olunan “ilk İsrail Baş naziri” olaraq tarixə keçən Netanyahunun ilk iclası 24 may 2020-ci ildə Qüds Bölgə Məhkəməsində keçirilmişdi.

Netanyahu, ifadə vermək üçün ilk dəfə 10 dekabr 2024-cü ildə Təl Əviv Bölgə Məhkəməsində hakim qarşısına çıxmışdı.

Netanyahu, “1000”, “2000” və “4000” dosya adıyla tanınan üç ayrı korrupsiya dosayası çərçivəsində rüşvət, dələduzluq və vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə ittihamları ilə mühakimə olunur.

24 saat

İyun 30, 2025
Trump Konqo-Ruanda Sülh Sazişini Alqışladı

ABŞ Vasitəçiliyi ilə Konqo və Ruanda Arasında Tarixi Sülh Sazişi İmzalandı

Vaşinqton — ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə günü Konqo Demokratik Respublikası və Ruanda arasında ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə əldə edilmiş sülh sazişinin imzalanmasını qeyd etdi. Bu addım Tramp administrasiyasının otuz ilə yaxın davam edən qanlı münaqişəyə son qoymaq ümidi ilə atdığı mühüm addımdır.

Tramp administrasiyasının təşəbbüsü ilə imzalanan bu saziş Konqo Demokratik Respublikasının şərq hissəsindəki qan tökülməsini dayandırmağa yönəlib. Həmin bölgədə Ruanda tərəfindən dəstəkləndiyi iddia edilən silahlı qruplar geniş əraziləri işğal edib. Ruanda isə bu ittihamları rədd edir. Hər iki ölkənin rəsmiləri bu həftə Vaşinqtonda sənədi imzalayıblar.

Regionda Onilliklərdir Davam Edən Gərginlik

Prezident Tramp Oval Ofisdə çıxışı zamanı, “Biz bu gün sülh naminə möhtəşəm bir zəfəri qeyd etmək üçün buradayıq,” deyərək bildirib. “Bu, uzun müddətdir gözlənilən Konqo Demokratik Respublikası və Ruanda Respublikası arasında tarixi sülh sazişinin imzalanmasıdır. Münaqişə uzun illərdir, təxminən 30 ildir ki, davam edir.”

Region onilliklərdir ki, qeyri-sabit vəziyyətdədir. Xarici Əlaqələr Şurasının məlumatına görə, şərqi Konqodakı münaqişə son dövrlərdə minlərlə insanın ölümünə, son üç onillikdə isə təxminən 6 milyon insanın həyatına son qoyub. Bu münaqişə Konqo Demokratik Respublikasının şərqində ciddi humanitar böhrana və kütləvi məcburi köçkünlüyə səbəb olub.

Müqavilənin Tətbiqi və ABŞ-ın Öhdəlikləri

Cənab Tramp ABŞ-ın ölkələrin sazişə əməl etmələri üçün “böyük təzyiq” göstərəcəyini qeyd edib. Prezident Tramp əlavə edib ki, sazişin pozulması halında, o cümlədən maliyyə sanksiyaları daxil olmaqla, böyük cəzalar tətbiq ediləcək, lakin o, ölkələrin sülhü qoruyacağına inandığını bildirib. Razılaşma ABŞ-ın Konqo Demokratik Respublikasının qızıl, mis və litium kimi minerallar ehtiyatlarına çıxış əldə etməsinə imkan yaradır.

Vitse-prezident JD Vans da prezidentin Konqo–Ruanda razılaşmasındakı rolunu yüksək qiymətləndirib. Vans, “Bu iki ölkə haqqında bildiklərimi düşündükdə, 30 ildir ki, yəni mən bu iki ölkənin xəbərlərdə olduğunu xatırladığım demək olar ki, bütün müddət ərzində, hekayənin əsas hissəsi onların bir-biri ilə vuruşması, bir-birini öldürməsi olub,” deyib. “İndi isə biz uşaqlarımızın bu anı yeni bir hekayənin, rifah və sülh hekayəsinin başlanğıcı kimi görəcəyi bir gələcəyə ümid edə bilərik.”

24 saat

İyun 28, 2025
Niderland krallığı Trampı qarşıladı: NATO 5% ÜDM müdafiə hədəfini təsdiqlədi

ABŞ Prezidentinin Haaqa Ziyarəti

ABŞ prezidenti Donald Tramp Haaqada keçirilən NATO Sammiti çərçivəsində dünya liderləri ilə görüşlər keçirərək diqqət mərkəzində olub. Zirvəyə gələrkən Niderland Kralı Villem-Aleksandr, Kraliça Maksima və Şahzadə Amaliya tərəfindən qarşılanan prezident, Huis ten Bosch Sarayında qalan ilk ABŞ lideri kimi tarixə düşüb.

“Bu səhər Kral və Kraliça ilə səhər yeməyi yedim – gözəl insanlardır,” deyə prezident bildirib. “Çox rahat yatdım.” Prezident Haaqadan ayrılarkən alyansla bağlı ilkin fikirlərinin müsbət istiqamətdə dəyişdiyini vurğulayıb.

Alyansın Müdafiə Xərclərindəki Artım

Prezident Tramp müxtəlif siyasi baxışlara malik dünya liderləri ilə fotolar çəkdirib və NATO Baş Katibi Mark Ruttedən yüksək qiymətlər alıb. Rutte, ABŞ prezidentini alyansın qurucularına bənzədərək, danışıqlar aparılmış atəşkəsi təhdid etdikləri üçün İsrail və İrana qarşı sərt ifadələrindən bəhs edərkən “Ata bəzən sərt danışmalı olur” deyib.

Əvvəllər alyansdan çıxmaqla hədələyən prezident, aylarla davam edən Avropa ilə müdafiə xərcləri və liberal siyasətlər üzərindəki gərginlikdən sonra əlaqələrin istiləşməsindən məmnun qalıb. Tramp, alyansın ÜDM-in 5%-i səviyyəsində müdafiə xərcləri hədəfini artırmaq tələbini qəbul etməsini təqdir edib.

“İnanın və ya inanmayın, müttəfiqlər müdafiə xərclərini 700 milyard dollar artırıblar,” deyə Tramp mətbuat konfransında vurğulayıb. “Bu həftə alyans müttəfiqləri müdafiə xərclərini ÜDM-in 5%-ə çatdırmağa qərar verdilər, bu isə əvvəllər mümkün sayılmırdı.”

İspaniyanın Alyansa Yanaşması

Hətta müdafiəyə 5% ayırmağı qəbul etməyən yeganə ölkə olan İspaniya belə prezidentdən nisbətən yumşaq bir tənqid alıb. “Mən İspaniyanı sevirəm. Orada çox sayda dostum var. Bu, gözəl bir yerdir və insanlar da möhtəşəmdir. Lakin İspaniya… bütün ölkələr arasında ödəməkdən imtina edən yeganə ölkədir. Beləliklə, onlar bir az “pulsuz səyahət” istəyirlər,” deyə prezident Tramp fikirlərini bildirib.

Haaqa

24 saat

İyun 26, 2025