Qlobal Müdafiə Yarışında Yeni Trendlər: Türkiyənin Yüksəlişi
Qlobal müdafiə sənayesində tarazlıqları dəyişdirən yeni inkişaflar diqqət mərkəzinə gətirilib. Xüsusilə Avropada müdafiə sənayesinin Soyuq Müharibədən sonra toparlanmaqda çətinlik çəkdiyi, Rusiyanın isə müharibə və sanksiyaların təsiri ilə ciddi çətinliklərə düşdüyü vurğulanıb. Bu tabloda iki ölkənin – Türkiyə və Cənubi Koreyanın ulduzunun parladığı qeyd olunub.
Son dövrdə Yaxın Şərqdə baş verən hadisələr, Ukraynada davam edən müharibə və qlobal təchizat zəncirlərindəki kövrəklik ölkələri ordularını sürətlə gücləndirməyə məcbur edir. Müasir sursat və qabaqcıl silah sistemlərinə olan ehtiyac hər zamankından daha aktualdır. Lakin Qərbin nəhəng sənayeləri hələ də əvvəlki potensiallarını bərpa edə bilməyib. Rusiyaya gəlincə, ABŞ-dan sonra dünyanın ən böyük ikinci silah ixracıçısı olmasına baxmayaraq, müharibənin gətirdiyi yük, Qərb sanksiyalarının yaratdığı ehtiyat hissələri təchizatı və istehsal məhdudiyyətləri səbəbindən böyük bir eniş yaşayır.
Rusiya Silah İxracında Eniş, Yeni Liderlərin Yüksəlişi
Məlumatlara görə, Rusiyanın silah ixracı 2022-ci illə müqayisədə 50 faiz azalıb, üstəlik, ənənəvi müştərilər artıq alternativ axtarışına başlayıblar. Məhz bu məqamda Türkiyə və Cənubi Koreyanın boşluğu dolduraraq qlobal bazarın ən sürətlə yüksələn iki oyunçusu kimi səhnəyə çıxdığı bildirilib. Hər iki ölkə qlobal müdafiə sənayesinin gələcəyini formalaşdıran əsas strateji aktyorlara çevrilir.
Türkiyənin Müdafiə Sənayesində Strateji Muxtariyyət Hədəfi
Türkiyənin müdafiə sənayesində strateji muxtariyyət hədəfi doğrultusunda son illərdə böyük bir sıçrayış etdiyi qeyd olunur. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın vizyonu ilə formalaşan yerli və milli istehsal təşəbbüsü, Türk silah ixracını 7 milyard dollar səviyyəsinə çatdırıb. Bayraktar TB2 və Akıncı kimi pilotsuz uçuş aparatları dünyanın bir çox nöqtəsində müharibənin gedişatını dəyişib. Quru, dəniz və hava platformalarında eyni zamanda aparılan modernizasiya işləri Türkiyəni artıq sadəcə regional deyil, qlobal bir oyunçu mövqeyinə yüksəldib. Türk şirkətlərinin ənənəvi alıcılarla yanaşı Avropa bazarında da yatırımlar edərək təsirini artırdığına diqqət çəkilib. Beləliklə, Türkiyə yalnız silah satan deyil, hərbi texnologiya inkişaf etdirən, paylaşan və strateji əməkdaşlıqlar quran bir quruluşa çevrilib.
Cənubi Koreyanın Təsiredici Yüksəlişi
Bununla yanaşı, Cənubi Koreya da oxşar şəkildə, xüsusilə Avropa ilə bağladığı yüksək həcmli razılaşmalarla diqqət çəkir. NATO standartlarına uyğun, sürətli çatdırılma və maliyyə üstünlüyü təklif edən Seul, tanklardan artilleriya sistemlərinə qədər geniş çeşiddə silah ixracını qatlayıb. Bu uğur “təsiredici bir yüksəliş” kimi xarakterizə olunur.
Analizdə sonda Türkiyə və Cənubi Koreyanın artıq qlobal müdafiə yarışında sadəcə izləyici olmadığı, əksinə, oyunun qaydalarını dəyişdirən, təsiri getdikcə böyüyən iki strateji aktyor halına gəldiyi ifadə edilib.