4 sentyabr 2025-ci il tarixində verilən məlumata görə, bazar günü Şərqi Əfqanıstanda baş verən güclü zəlzələ nəticəsində həyatını itirənlərin sayı 2200 nəfəri keçib. Bu, bölgədəki faciənin miqyasını göstərən sarsıdıcı bir rəqəmdir. Dağıntılar altında qalanların xilas edilməsi və yaralıların müalicəsi üçün səylərini davam etdirən yerli sakinlər və beynəlxalq humanitar yardım təşkilatlarının əməkdaşları ağır şəraitdə fəaliyyət göstərirlər.
Qışın Ağır Şərtləri və Köçkünlük Böhranı
Zəlzələnin vurduğu ziyan o qədər böyükdür ki, minlərlə insan evsiz qalıb və yaşayış yerlərini itirib. İndi diqqət tədricən gələn soyuq qış təhlükəsi və bununla bağlı dərinləşə biləcək köçkünlük böhranına yönəlir. Dağılan evlər, məhv olan infrastruktur bu insanları çətin vəziyyətdə qoyub. Hava şəraitinin pisləşməsi ilə birlikdə sığınacaqsız qalmış ailələr üçün yeni və daha ciddi problemlər yaranacaq. Yerli idarəçilik orqanları və beynəlxalq təşkilatlar bu potensial fəlakətin qarşısını almaq üçün təcili həll yolları axtarırlar.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) sözçüsü Dujarric, Nyu-Yorkdakı BMT-nin mənzil-qərargahında keçirilən gündəlik mətbuat konfransında Əfqanıstandakı zəlzələ ilə bağlı mühüm açıqlamalar verib.
Əfqanıstanın Pakistan sərhədinə yaxın ərazisində baş verən 6 maqnitudalı zəlzələ haqqında ən son məlumatları bölüşən Dujarric, fəlakət nəticəsində “daha əvvəlki sel fəlakətləri səbəbindən zədələnmiş su mənbələrinin vəziyyətinin daha da pisləşdiyini” qeyd edib. Bu, onsuz da kövrək olan infrastruktura əlavə zərbə vurub.
Zəlzələnin Ağır Nəticələri və Humanitar Yardım Fəaliyyətləri
BMT-nin humanitar yardım əməkdaşlarının Əfqanıstan zəlzələsi bölgəsində fəaliyyətlərini davam etdirdiyini bildirən Dujarric, təxminən 84 min nəfərin təbii fəlakətdən zərər çəkdiyini və 6 min 700 evin dağıldığı barədə məlumat verib. O, həmçinin, zəlzələdə həyatını itirənlərin sayının 2 min 205-ə, yaralıların sayının isə 3 min 640-a çatdığı xəbərlərini təsdiqləyib. Bu rəqəmlər fəlakətin miqyasının ciddiliyini göstərir.
Ölkənin şərqində, Pakistan sərhədində 31 avqust bazar gecəsi baş verən Əfqanıstan zəlzələsindən ən çox Kunar vilayəti zərər çəkib. Əfqanıstan rəsmiləri tərəfindən hadisə nəticəsində indiyə qədər 2 min 205 nəfərin həyatını itirdiyi, 3 min 640 nəfərin isə yaralandığı açıqlanmışdı. Humanitar yardım işçiləri bölgədə vəziyyəti stabilləşdirmək və zərərçəkənlərə dəstək olmaq üçün səylərini davam etdirir.
Rescuers race to find Afghan quake survivors as death toll rises | Earthquakes News | Al Jazeera
Civil defence workers, locals, and soldiers search for survivors under the rubble of destroyed houses in Mazar Dara, Kunar province. [Hedayat Shah/AP Photo]
— bu xəbəri Azərbaycan dilində **yenidən yaz**, lakin tərcümə və ya texniki konversiya deyil, **peşəkar jurnalist mətninə çevrilmiş formada** təqdim et. Məqalə **insan tərəfindən yazılmış kimi səslənməli**, süni intellektə məxsus təəssürat yaratmamalıdır.
🛑 Qəti TƏLİMATLAR:
1. Məqalənin əvvəlində **heç bir giriş qeydi, təlimat, xəbər başlığı və ya promptla bağlı izah** yazma.
2. Heç bir halda **müəllifə və ya xəbər mənbəyinə istinad etmə**.
3. Yazının **strukturunu belə qur**:
– Başlıq: sistemdən kənarda verilir, sən yalnız
alt başlıqlar və
paraqraflar yarat.
– Hər
altında uyğun
paraqraflar yaz.
– Məqalənin sonunda bu keçidi əlavə et:
`
4. **Açar sözlərlə bağlı dəqiq davran**:
– Yazıya başlamazdan əvvəl **əsas açar sözləri müəyyən et** (ən azı 2).
– Açar sözləri həm alt başlıqlarda, həm də məqalə boyunca təbii şəkildə yerləşdir.
– Açar sözləri HTML-də bu formada vurğula:
`açar söz`
– Açar söz sıxlığı **1% – 1.5%** arasında olmalıdır. Bu nisbət pozulmamalıdır.
5. Yazının stili və dili:
– Cümlələr **qısa, aydın, axıcı və peşəkar** olmalıdır.
– **Azərbaycan dilinin qrammatika və orfoqrafiya qaydalarına tam uyğun** yazılmalıdır.
– Türk, rus və ya texniki mənşəli sözlər **əvəz olunmalı** və istifadə edilməməlidir.
– Cümlələri **yenidən qur**, eyni məna daşıyan ifadələri təkrarlama.
6. Faktlara ciddi nəzarət et:
– Tarix, hadisə, şəxs, yer adları **dəyişdirilməməlidir**.
– Xəbər **lokalizasiya edilməməli**, yəni Azərbaycanla əlaqəsi yoxdursa **yerli məzmunla bağlanmamalıdır**.
– 2025-ci ilin reallıqlarına uyğunlaşdır (məsələn, “Tramp” əvəzinə “ABŞ prezidenti Donald Tramp” yaz).
7. **Ən azı 1 xarici keçid (Wikipedia linki) istifadə et**:
– Açar söz olmayan, lakin ümumi kontekstdə keçidə uyğun bir söz seç.
– Keçidi
Şərqi Əfqanıstan: Fəlakətin Ardından Axtarışlar Davam Edir
2 sentyabr 2025-ci il tarixində Şərqi Əfqanıstanı sarsıdan 6 bal gücündə zəlzələ regionu dərin kədərə qərq edib. Bu təbii fəlakət nəticəsində bütöv kəndlər yerlə yeksan olub, 1400-dən çox insanın həyatına son qoyub, minlərlə insan isə yaralanıb. Zəlzələnin vurduğu ziyanın miqyası olduqca böyükdür və xüsusilə Paktika və Xost vilayətlərində dağıntılar kritik həddə çatıb.
Ümidsiz Axtarışlar Və Humanitar Çağırışlar
Təbii fəlakətin ardından ailələr, dağıntılar altında qaldığı ehtimal edilən yaxınlarını tapmaq ümidi ilə yorulmaq bilmədən axtarışlar aparırlar. Hər ötən saatla sağ qalanların tapılma ehtimalı azalarkən, xilasedicilər və yerli sakinlər dağılmış evlərin qalıqları arasında həyat əlaməti axtarmağa davam edirlər. Bölgədə humanitar yardım ehtiyacı artmaqdadır, beynəlxalq icmanın dəstəyi isə həyati önəm daşıyır.
