Atlanta İstilik Dalğalarına Qarşı Nümunəvi Addım Atır
ABŞ-ın cənubundakı Atlanta şəhəri, yay aylarında kəskinləşən istilik və artan enerji xərcləri ilə mübarizədə qətiyyətli bir qərar qəbul edib. Şəhər rəhbərliyi qəbul etdiyi yeni qanunla, gələcəkdə tikiləcək bütün yeni binaların və dam yeniləmələrinin “soyuq damlar” sistemi ilə, yəni daha yansıtıcı və açıq rəngli dam örtükləri ilə təmin edilməsini məcburi edib.
Yeni qayda mövcud tikililəri əhatə etməsə də, bundan sonra inşa olunacaq qurğular və yenilənəcək damlar bu hüquqi normaya uyğun olmalıdır. Ekspertlərin fikrincə, bu tətbiq şəhərin ümumi temperaturunu orta hesabla 2,4 Farenheyt dərəcə (təqribən 1,3 °C) azalda bilər; bəzi istilik bölgələrində isə bu fərq 6,3 dərəcəyə çata bilər.
Soyuq Damlar Milyonlarla Dollar Qənaət Vəd Edir
Qanunun gətirdiyi iqtisadi üstünlüklər də diqqət çəkir. Aparılan hesablamalara görə, Atlanta bu tətbiq sayəsində 35 ildə 315 milyon dollar enerji qənaət edəcək. Üstəlik, yeni dam sistemləri ənənəvi materiallardan daha baha deyil, hətta uzunömürlü olmaları səbəbindən maliyyə baxımından daha sərfəli variantdır.
Smart Surfaces Coalition-un təsisçisi və baş icraçı direktoru Qreq Kats bu metodun yalnız ətraf mühitə deyil, həm də iqtisadiyyata fayda verdiyini vurğulayıb: “Bu, şəhəri daha sağlam, rəqabətədavamlı və yaşanabilir etməyin olduqca səmərəli bir yoludur. Enerji xərclərini azaldır, iş yerlərini qoruyur.”
İstilik Adası Effekti ilə Mübarizə və İqlim Ədaləti
Atlanta Bələdiyyə Şurasının üzvü Liliana Bakhtiari bu qanunu “iqlim ədaləti” istiqamətində atılmış əhəmiyyətli bir addım kimi xarakterizə edib. Bakhtiari açıqlamasında bildirib:
“Bu qanun yalnız damlarla bağlı deyil; o, dayanıqlılıq, xalq sağlamlığını qorumaq və uzun müddət gözardı edilmiş icmaların yanında durmaqla bağlıdır. Atlanta artıq iqlim ədaləti haqqında yalnız danışmır, bunu həyata keçirir.”
Urbanizasiyanın yaratdığı “istilik adası” effekti, xüsusilə yaşlılar və uşaqlar üçün ciddi sağlamlıq riski təşkil edir. Damlarda yansıtıcı materiallardan istifadə isə bu təsiri azaltmaq üçün sadə, lakin təsirli bir üsul kimi önə çıxır.
Atlanta Bələdiyyəsi Nümunə Göstərir
New York Times-ın məlumatına görə, ABŞ-da 2000-ci ildən bəri istiliklə əlaqəli ölümlər 117% artıb. Atlanta şəhərinin bu qərarı, Çikaqo, Los-Anceles və Nyu-York kimi böyük şəhərləri belə geridə qoyaraq, yerli rəhbərliklərin qlobal istiləşməyə qarşı konkret addımlar ata biləcəyini nümayiş etdirir.
