Son həftələr ərzində 200-dən çox insan yerli kimyəvi zavoddan qaynaqlandığı deyilən tənəffüs problemləri ilə xəstəxanalara yerləşdirilib.
Gabesdə Genişmiqyaslı Etirazlar və Ümumi Tətillər
Cənubi Tunis şəhəri Gabesdə on minlərlə etirazçı və ümumi tətil şəhər həyatını iflic edib. Bu vəziyyət, sakinlərin çirklənmə böhranına səbəb olduğunu iddia etdiyi dövlətə məxsus kimyəvi zavodla bağlı narazılığın artmasından irəli gəlir.
Çərşənbə axşamı, güclü UGTT həmkarlar ittifaqının çağırışı ilə sahil şəhəri Gabesdə dükanlar, bazarlar, məktəblər və kafelər bağlanaraq iqtisadi fəaliyyəti dayandırıb.
Kütlələr illərdir CGT fosfat zavodu tərəfindən törədilən və tənqidçilərin fikrincə, indi minlərlə sakinin sağlamlığını təhdid edən ətraf mühit çirklənməsini pisləyən plakatlar qaldırıblar.
Etirazçılar şəhər boyu “Gabes yaşamaq istəyir” və “çirkləndirən qurğuları sökün” kimi şüarlar səsləndirərək yürüş ediblər.
UGTT-nin yerli nümayəndəsi Saoussen Nouisser bildirib ki, “Gabesdə hər şey bağlıdır. Biz hamımız marjinallaşmış şəhərimizdəki fəlakətli ekoloji vəziyyətə görə qəzəbliyik”.
Siyasi Gərginlik və Prezidentin Mövqeyi
Təxminən 400.000 əhalisi olan Gabesdə son həftələrdə minlərlə insan küçələrə çıxaraq zavodun dərhal bağlanmasını tələb edib. Bu etirazlar, Prezident Kais Saidin 2021-ci ildə fövqəladə səlahiyyətlər ələ keçirməsindən bəri üzləşdiyi ən böyük sınaqlardan birinə çevrilib.
Prezident Said vəziyyəti “ekoloji qətl” adlandıraraq, geniş yayılmış xərçəng və tənəffüs xəstəliklərini, eləcə də yerli ekosistemlərin məhvini keçmiş administrasiyaların üzərinə yıxıb.
UGTT-nin baş katibi Sami Əl-Tahiri yerli mediaya bildirib ki, tətil “əhalinin bütün seqmentləri arasında uğurlu olub”. O əlavə edib ki, tunislilər “qanuni tələbləri uğrunda mübarizə aparmağa” və sosial, iqtisadi və ekoloji cəbhələrdəki uğursuzluqlara görə səlahiyyətliləri məsuliyyətə cəlb etməyə hazırdırlar. O, ittifaqın daha geniş etiraz aksiyaları və kütləvi mitinqlərlə gərginliyi artırmağa hazır olduğunu qeyd edib.
Onilliklərdir Davam Edən Problemlər və Sağlamlıq Təsirləri
Sakinlər bildirirlər ki, 1972-ci ildə gübrə istehsal etmək üçün açılan kimyəvi zavod, radioaktiv tullantıların və fosfogipsin dənizə və açıq havaya buraxılması nəticəsində qaz zəhərlənmələrinin, xərçəng hallarının və dəniz canlılarının məhv olmasının artmasına görə məsuliyyət daşıyır.
Tibbi mənbələrə və QHT-lərə görə, son həftələrdə 200-dən çox insan tənəffüs çətinliyi və qaz təsirinə görə xəstəxanalara yerləşdirilib.
Yerli ekoloji fəal Safouan Kbibieh Reuters-ə bildirib: “Zavod hər şeyi – ağacları, dənizi, insanları zəhərləyib. Hətta Gabes narları belə indi tüstü dadır”.
İqtisadi Təzyiqlər və Hökumət Tədbirləri
2017-ci ildə hökumətin zavodun mərhələli şəkildə bağlanmasına dair vədinə baxmayaraq, səlahiyyətlilər bu il bunun əvəzinə istehsalı artırmağa qərar verərək, fosfatı “milli iqtisadiyyatın dayağı” adlandırıblar.
Səlahiyyətlilər “təcili tədbirlərin” görüldüyünü və qaz emissiyalarını nəzarətdə saxlamaq, Aralıq dənizinə daha çox tullantının atılmasının qarşısını almaq üçün Çin şirkətlərini cəlb etdiklərini bildiriblər.
