ABŞ Senatı Federal Ehtiyat Sistemi üçün Trampın müşavirini təsdiqlədi
Senat, bazar ertəsi günü iqtisadçı və ABŞ prezidenti Donald Trampın müşaviri Stiven Miranı Federal Ehtiyat Sisteminin (FED) İdarə Heyətinə təsdiqlədi. Bu təyinat, FED rəsmilərinin faiz dərəcələrini azaltmaq barədə qərar verəcəyi mühüm bir toplantıdan bir gün əvvəl baş verir.
Miranın təyin edilməsi və FED-ə təsiri
Miran, 48-47 səs çoxluğu ilə yanvar ayına qədər davam edəcək müddətə təsdiqləndi. Bu vəzifə, Baydenin təyin etdiyi Adriana Kuglerin səlahiyyət müddəti bitməmiş istefa etməsi ilə boş qalmışdı. Hazırda Miran, Ağ Evin İqtisadi Müşavirlər Şurasına rəhbərlik edir. Qeyri-adi bir addım ataraq, o, FED-dəki vəzifəsini icra etdiyi müddətdə “təyinatın qısa müddətli olması” səbəbindən bu işdən tamamilə istefa etmək əvəzinə ödənişsiz məzuniyyətə çıxacağını bildirib.
Faiz dərəcələri ilə bağlı gözləntilər
Miran, Mərkəzi Banka elə bir vaxtda gəlir ki, bu həftə Federal Açıq Bazar Komitəsinin (FOMC) mühüm iclası keçiriləcək. İclasda 12 yüksək səviyyəli FED rəsmisi – Miran da daxil olmaqla – pul siyasətini müzakirə edəcək və FED-in hədəf faiz dərəcəsini dəyişdirmək barədə qərar verəcək. Komitənin bu il ərzində faiz dərəcələrini sabit saxladıqdan sonra faiz dərəcələrini sələfi azaltmaq üçün səs verəcəyi gözlənilir.
Trampın FED-ə təzyiqləri və Miranın mövqeyi
ABŞ prezidenti Donald Tramp, FED rəsmilərini faiz dərəcələrini daha tez azaltmadıqlarına görə tənqid edib və FED sədri Cerom Paueli “Cənab Çox Gec” adlandırmışdı. Prezident, adətən müstəqil fəaliyyət göstərən Mərkəzi Banka təzyiq göstərir. Prezident faiz dərəcələrinin azaldılmasının tərəfdarıdır, çünki bu, iqtisadi artımı sürətləndirə və amerikalı istehlakçılar üçün borcalma xərclərini azalda bilər, lakin bu addım inflyasiyanın artmasına səbəb ola bilər.
Senatorların Miranla bağlı mövqeləri
Senatın Bankçılıq Komitəsi, qanunvericilər FED-in müstəqilliyini qoruyub saxlayacağına dair suallar verəndən sonra ötən həftə Miranın namizədliyini partiya xətti ilə dəstəklədi.
Demokratların narahatlığı və Respublikaçıların dəstəyi
Komitənin yüksək səviyyəli demokratı, Massaçusets ştatından olan senator Elizabet Uorren, ötən həftə Miranın namizədliyinin Trampın “FED-ə şəxsi nəzarəti ələ keçirmək” cəhdinin bir hissəsi olduğunu iddia etdi.
Uorren bildirib: “Ağ Evdəki rolundan tamamilə istefa etməməsi səbəbindən, bu şərtlərlə İdarə Heyətinə təsdiqlənərsə, onun bazarlarda, biznesdə və ictimaiyyətdə heç bir etibarı olmayacaq.”
Lakin komitəyə rəhbərlik edən Cənubi Karolina ştatından olan Respublikaçı senator Tim Skot, Miranı tərifləyərək, onun “dərin təcrübə, sübut edilmiş liderlik və Amerika iqtisadiyyatının güclü və rəqabətqabiliyyətli qalmasını təmin etmək üçün aydın bir öhdəlik gətirdiyini” söylədi.
Miranın FED-in müstəqilliyi ilə bağlı fikirləri
Miran bu ayın əvvəlində keçirilən dinləmədə “Pul siyasətinin müstəqilliyinin [FED] üçün kritik bir element olduğuna” inandığını və “bu müstəqilliyi qorumaq niyyətindəyəm” demişdi.
Miranın gələcək planları
Miran həmçinin, dörd aylıq təyin müddəti bitdikdən sonra FED idarə heyətində daha uzun müddətə təsdiqlənərsə, İqtisadi Müşavirlər Şurasından “qəti şəkildə istefa edəcəyini” söylədi.
Senatorlar üçün yazılı bir anketdə Miran, Ağ Evin İqtisadi Müşavirlər Şurasının iclaslarında iştirak etməyi və İMŞ əməkdaşları ilə məsləhətləşməyi istisna etməyib, lakin “yalnız FED üzvü kimi və FED üzvü üçün normal iş gedişatında uyğun gəldiyi qədər” iştirak edəcəyini deyib. O, həmçinin FED-də olarkən İMŞ e-poçtuna daxil olmayacağını bildirib.
Trampın FED-ə nəzarət cəhdləri
Miranın namizədliyi, Trampın Mərkəzi Bankı yenidən formalaşdıra biləcək addımlarından yalnız biridir.
Prezident ötən ay FED idarə heyətinin üzvü Liza Kuku ipoteka sənədlərində yalan ifadələr verməkdə ittiham edərək vəzifəsindən azad etməyə çalışdı. Kuk, vəzifədən azad edilmənin qanunsuz olduğunu iddia etdi və ötən həftə bir hakim Kukun məhkəmə prosesi davam edərkən “idarə heyətində qala biləcəyi” barədə qərar verdi. Tramp administrasiyası bu həftəki faiz dərəcəsi toplantısından əvvəl bu qərarı dayandırmaq üçün apellyasiya məhkəməsinə müraciət etdi.
Tramp həmçinin Pauelin səlahiyyət müddəti may ayında bitəndə yeni FED sədri seçmək imkanı əldə edəcək. Prezident əvvəllər Paueli vəzifəsindən azad etmək fikrini ortaya atmışdı, lakin bu ideya qanuni olaraq sınaqdan keçirilməyib.
Digər iki FED idarə heyətinin üzvü – Kristofer Uoller və Mişel Boumen – Trampın birinci müddətində təsdiqlənmişdi. Əgər prezident Kuku vəzifəsindən azad etməkdə və Pauel və Kugleri əvəz etməkdə müvəffəq olarsa, FED İdarə Heyətinin yeddi üzvündən beşi Trampın namizədləri olacaq.