ABŞ Prezidenti Donald Trampın İrana Ehtimal Olunan Zərbəsinin Qlobal Nəticələri
ABŞ prezidenti Donald Trampın İrana qarşı hərbi əməliyyatlara başlaması fərziyyəsi regionda və beynəlxalq aləmdə böyük narahatlıqlara səbəb olur. Bu cür bir addımın atılması Yaxın Şərqin onsuz da gərgin olan siyasi mənzərəsini köklü şəkildə dəyişə bilər. İlkin mərhələdə İranın cavabının xarakteri əsas sual doğurur. Tehranın birbaşa hərbi cavabı, regiondakı ABŞ maraqlarına və ya müttəfiq ölkələrə qarşı hücumları ehtiva edə bilər. Neft bazarlarında qeyri-sabitlik və qiymət artımları da qaçılmaz olar ki, bu da qlobal iqtisadiyyata ciddi zərbə vurar.
Regional Gərginliyin Dərinləşməsi və Müttəfiqlərin Reaksiyası
Yaxın Şərqdə onillərdir hökm sürən etimadsızlıq və münaqişə mühiti Donald Trampın İrana zərbəsi ilə daha da dərinləşə bilər. Tehranın regiondakı müxtəlif silahlı qruplara dəstəyi, xüsusilə İraq, Suriya, Livan və Yəməndəki qüvvələrin aktivləşməsi ilə nəticələnər. Bu, daha genişmiqyaslı regional qarşıdurmanın alovlanması riskini artırar. İsrail və Səudiyyə Ərəbistanı kimi ölkələr, öz maraqlarını qorumaq üçün hərbi addımlar ata bilər ki, bu da vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirər. Həmçinin, bu hadisə regiondakı etnik və dini qruplar arasında mövcud olan həssas balansı pozaraq, yeni humanitar böhranlara səbəb ola bilər.
Neft tədarük zəncirlərinin pozulması qlobal enerji təhlükəsizliyi üçün ciddi risklər yaradar.
Uzunmüddətli Perspektivlər və Beynəlxalq Diplomatiyanın Rolu
Hərbi müdaxilənin uzunmüddətli perspektivdə İrana və regiona təsiri proqnozlaşdırılması çətindir. Rejim dəyişikliyi cəhdləri adətən gözlənilməz nəticələrə səbəb olur. ABŞ prezidenti Donald Trampın hərbi siyasəti beynəlxalq münasibətlərin gələcəyini də müəyyənləşdirə bilər. Çin və Rusiya kimi güclərin Birləşmiş Ştatların təkbaşına hərbi addımlarına cavabı qlobal güc balansında yeni dəyişikliklərə yol aça bilər. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və digər beynəlxalq təşkilatlar diplomatik həllər axtarışında fəallaşacaq, lakin böhranın miqyası beynəlxalq sülhü ciddi sınaqdan keçirəcəkdir.