ABŞ Milyarderləri: Gələcəyin Texnologiyaları və İnqilabi Yatırımlar
Dünya qarışıq bir dövrdən keçərkən, ABŞ-ın bir sıra nüfuzlu iş adamları bu vəziyyəti yeni bir sivilizasiyanın qapılarını açmaq üçün nadir bir fürsət olaraq dəyərləndirirlər. Elon Maskdan Sem Altmana, Daniel Ekdən Mark Zukerberqə qədər bir çox sahibkar, robotaksilər, pilotsuz hava nəqliyyatı vasitələri və Günəş enerjisi ilə işləyən nəhəng sistemlər kimi “elmi fantastika” səviyyəsindəki layihələrə böyük vəsait ayırırlar. Bu təşəbbüslər müdafiə, nəqliyyat və enerji kimi əsas sahələri transformasiya etmək qüdrətinə malikdir.
Sərt Texnologiyanın Yüksəlişi
Süni intellekt sahəsindəki irəliləyişlər, “sərt texnologiya” olaraq adlandırılan fiziki məhsullara olan marağı yenidən alovlandırıb. Bir vaxtlar proqram təminatının dominant olduğu dövrdən sonra, donanım həlləri indi yenidən sahibkarların və investorların gündəmindədir. Bu yeni cərəyan köklü sənaye sahələrini inqilabi şəkildə dəyişdirmə potensialı daşıyır.
Müdafiədə Yeni Era
Spotify-ın qurucusu Daniel Ek, Almaniyanın müdafiə sahəsində fəaliyyət göstərən Helsing şirkətinə 600 milyon avro dəyərində mühüm bir maliyyə yatırımı edib. Bu müəssisə süni intellektlə gücləndirilmiş hərbi dronlar inkişaf etdirir. Ek, yeni müharibə meydanını artıq süni intellekt, kütləvi istehsal və avtonomluğun müəyyən etdiyini bildirib. Digər diqqətəlayiq bir inkişaf Meta CEO-su Mark Zukerberq ilə Anduril-in qurucusu Palmer Lakkeyin Pentaqon üçün birgə layihə həyata keçirməsidir. Onlar dayanıqlı döyüş eynəkləri yaratmaq üçün əməkdaşlıq edirlər. Xüsusilə süni intellekt və avtonom sistemlərin inteqrasiyası ilə təchiz olunmuş “qatil dronlar” texnologiyası son illərdə sürətli tərəqqi göstərib.
Robotaksi və Dayson Sferası Vizyonları
Elon Mask isə Tesla-nın tezliklə Austin şəhərində robotaksi sınaqlarına başlayacağını bəyan edib. Bu, şirkətin avtomobil sənayesindən robototexnika sahəsinə keçidində önəmli bir mərhələ olaraq qiymətləndirilir. OpenAI CEO-su Sem Altman isə tamamilə fərqli bir məqsədə yönəlir. Altman, qardaşının podkastında Günəşin bütün enerjisini toplayacaq bir “Dyson Sferası” qurmaq arzusunu ifadə edib. “OpenAI indi daha çox resursa malikdir. Bu səbəbdən daha böyük layihələr həyata keçirə bilərik” deyən Altman, qısa müddətdə istehlakçı üçün süni intellektə əsaslanan bir cihaz hazırlamağa diqqət yetirdiklərini vurğulayıb.
Yatırımçılar Donanıma Geri Dönür
Məqaləyə görə, əvvəllər fiziki avadanlıq sahəsinə qoyulan vəsaitlər proqram təminatına nisbətən daha riskli hesab olunurdu. Lakin bu fikir indi dəyişir. Məsələn, sahibkar Hannan Happinin süni intellekt məlumat mərkəzləri üçün elektrik enerjisi hasil edən Günəş paneli şirkəti Exowatt, bu günə qədər 90 milyon dollar cəlb edib. Happi, “İnvestorlar artıq donanımdan çəkinmirlər. Hər bir maliyyələşmə mərhələsi yüksək tələbatla qarşılandı” deyə bildirir.
Texno-Optimist Dalğası
Bu texnoloji dirçəliş təkcə innovasiya ilə məhdudlaşmır; eyni zamanda geosiyasi bir tərəfi də var. Vençur kapital firması Andreessen Horowitz-in “American Dynamism” adlı təşəbbüsü, ölkənin maraqlarına uyğun gələn sahələrə (müdafiə, aviasiya, istehsalat və s.) investisiyalar yönəltməyi hədəfləyir. Yazıda həmçinin Marc Andreessenin 2023-cü il tarixli “Texno-Optimist Manifestosu”na da istinad edilir. Andreessen, “Texnologiya, insan potensialının gerçəkləşməsidir” deyərək bədbinliyə qarşı çıxır.