Keçmiş Aston Martin-in baş icraçı direktoru və ilk kütləvi istehsal olunan elektrikli nəqliyyat vasitələrindən olan Nissan Leaf-i bazara çıxaran şəxs kimi tanınan Dr. Andi Palmer avtomobil sənayesinin gələcəyi haqqında danışarkən fikirlərini açıq şəkildə ifadə edir. Hindistana son səfəri zamanı Palmer ölkəni tarixi yolayrıcında olduğunu, texnologiya izləyicisi olaraq qalmaq, yoxsa öz-özlüyündə bir innovasiya mərkəzi kimi irəli çıxmaq qərarı verməli olduğunu vurğuladı. O, eksklüziv müsahibəsində bildirdi: “Ya liderlik edəcəksiniz, ya da izləyəcəksiniz. İzləyici olmaq sizi yalnız Çinə tabe edəcək. Lakin Hindistanın rəqabət qabiliyyətli bir şey yaratmaq üçün unikal imkanı var.”
Hindistanın Avtomobil Sənayesi: İrəliləyiş və Çatışmazlıqlar
Hindistanın avtomobil sənayesi hazırda dünyada üçüncü ən böyük sektordur və 2023-cü ildə Yaponiyanı geridə qoymuşdur. Ölkə 2023-cü maliyyə ilində təxminən 5 milyon minik avtomobili və 20 milyondan çox iki təkərli nəqliyyat vasitəsi istehsal etmişdir. Ötən il minik avtomobillərinin satışı 3 milyonu ötdü və qlobal təchizat zəncirindəki çətinliklərə baxmayaraq, bazar ardıcıl olaraq illik 5–7 faiz artım nümayiş etdirir. Elektrikli nəqliyyat vasitələri cəbhəsində isə Hindistan 2023-cü ildə bir milyondan çox EV satışı qeydə aldı ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən 25 faiz artım deməkdir. Bu sahədə iki və üç təkərli nəqliyyat vasitələri seqmentlərində güclü tələbat müşahidə olunur. Lakin Palmer qeyd etdi ki, bu rəqəmlər ümidverici olsa da, Hindistanın sürəti hələ də Çindən xeyli geridə qalır. Çində illik EV satışı 4 milyonu keçir və hökumətin təmiz mobilliyə doğru sənaye təkanları hələ 1992-ci ildə başlamışdır.
Batareyalar və Texnoloji Müstəqillik Məsələsi
Palmer üçün elektrikli nəqliyyat vasitələrinə keçiddə əsas mübarizə sahəsi nəqliyyat vasitələrinin yığılması deyil, batareyalardır. Çin bu gün qlobal litium-ion batareya istehsal gücünün təxminən 70-80 faizinə nəzarət edir. O, həmçinin xammal hasilatından saflaşdırmaya və hüceyrə istehsalına qədər bütün batareya dəyər zəncirində dominant mövqeyə malikdir. Hindistan isə cəmi iki-üç giqavatt-saat quraşdırılmış batareya hüceyrəsi istehsal gücünə malikdir. Mərkəzi hökumətin 2030-cu ilə qədər 50 GWh batareya istehsalını hədəfləyən İstehsal Bağlı Təşviq (PLI) sxemlərinə baxmayaraq, tərəqqi yavaş və qeyri-bərabərdir. Palmer xəbərdarlıq etdi: “Əgər Hindistan batareya hüceyrələrini idxal etməyə davam edərsə, digərlərinin qiymət və siyasətindən asılı olacaq. Lakin indi növbəti nəsil kimyəvi tərkiblərə, məsələn, natrium-ion, NMC, bərk halda batareyalara sərmayə qoyarsa, qlobal standartı müəyyən edə bilər. Sual budur ki, müştəri, yoxsa rəqib olmaq istəyirsiniz?” Palmer Hindistanı idxal olunan batareya texnologiyalarından asılılığını yenidən düşünməyə və əvəzinə inkişaf etməkdə olan alternativlərin istehsalına rəhbərlik etməyə çağırdı. Litiumdan asılı olmayan natrium-ion batareyalar unikal bir fürsət təqdim edir. O, Hindistanın natrium əsaslı enerji saxlama sahəsində qlobal bir öncül ola biləcəyini və ya enerji sıxlığını və təhlükəsizliyi yaxşılaşdırmaq üçün nikel-manqan-kobalt (NMC) və bərk halda texnologiyalar kimi qabaqcıl kimyəvi tərkiblərə diqqət yetirə biləcəyini iddia etdi.
Hindistan Növbəti “Çin+1” Mərkəzi kimi?
Qlobal təchizat zəncirlərinin yenidən qurulması kontekstində, yəni dünyanın indi “Çin+1” strategiyası adlandırdığı vəziyyətdə Palmer Hindistanın bundan faydalanmaq üçün əlverişli mövqedə olduğuna inanır. Çoxmillətli şirkətlər Çin tədarükçülərindən asılılıqlarını azaltmaq üçün fəal şəkildə yollar axtarırlar və Hindistan bir neçə struktur üstünlüyünə malikdir. Geniş daxili bazar, rəqabətqabiliyyətli əmək xərcləri və dərinləşən tədarükçü ekosistemi yeni investisiyalar üçün əlverişli zəmin yaradır. Ölkə son iki ildə avtomobil komponentlərinə 5 milyard dollardan çox birbaşa xarici investisiya cəlb edərək, əvvəlki beş illik ortalamanı ikiqat artırmışdır. Lakin Palmer xəbərdarlıq etdi ki, Hindistan bu makro üstünlükləri elektrikli nəqliyyat vasitələri platformaları, kritik materialların emalı və əlavə dəyərli lokallaşdırma kimi sahələrdə hədəflənmiş potensialın qurulmasına çevirməlidir. “Hindistan ya Qərbdən kopyalayaraq inkişaf edə, ya da öz yolunu seçə bilər. Lakin o, məqsədyönlü şəkildə hərəkət etməlidir”, – o bildirdi.
Proqram Təminatı Strateji Üstünlük Kimi
Hardware-dən başqa, Palmer inanır ki, Hindistanın ən az qiymətləndirilən güclü tərəflərindən biri proqram təminatı və rəqəmsal texnologiyalardakı dərin kadr potensialıdır. Avtomobil sənayesi hər şeyin mühərrik kalibrasiyasından tutmuş informasiya-əyləncə sistemlərinə qədər kodla idarə olunduğu proqram təminatına əsaslanan nəqliyyat vasitələrinə doğru irəlilədikcə Hindistanın avtomobil sənayesi bu sahədə liderlik edə bilər. O dedi: “Gələcəyin nəqliyyat vasitəsini Çinin on il əvvəl etdiyi kimi müəyyənləşdirin. Öz yerinizi orada tapa bilərsiniz.” Benqaluru və Pune kimi şəhərlərdə mərkəzləşən 150 milyard dollarlıq İT ixrac ekosistemi ona quraşdırılmış proqram təminatı, süni intellektin inteqrasiyası və hava üzərindən yenilənmə imkanları sahəsində üstünlük verir. Palmer hindistanlı OEM-ləri və startup-ları proqram təminatı fokuslarını korporativ sistemlərdən nəqliyyat vasitəsinin intellektinə və istifadəçi interfeysinin dizaynına doğru dəyişməyə çağırdı.
Əməkdaşlıq, Təcrid Yox
Hindistanın potensialı geniş şəkildə qəbul edilsə də, Palmer inanır ki, ölkə indi daha yaxşı institusional əməkdaşlıq qurmaq üçün çətin, lakin zəruri addımı atmalıdır. “Çinlilər hökuməti, sənayeni və akademiyanı uzlaşdırmaqda çox yaxşıdırlar. Hindistan birlikdə işləməkdə daha çox səy göstərməlidir, lakin bunun mükafatı buna dəyər”, – o qeyd etdi. Çinin təkpartiyalı modelindən fərqli olaraq, Hindistanın demokratik quruluşu cəsarətli addımları həyata keçirmək üçün konsensus, çeviklik və uzunmüddətli baxış tələb edir. Bu məqsədlə Palmer milli və əyalət hökumətlərinin elektrikli nəqliyyat vasitələri siyasətində uyğunlaşdığı, akademiyanın batareya Ar-Ge-sini sürətləndirdiyi və özəl sektorun innovasiyaları kommersiya miqyasında tətbiq etdiyi daha inteqrasiya olunmuş bir yanaşmaya ehtiyac görür.
Palmerin Hindistanın avtomobil sənayesinə mesajı aydın və güzəştsizdir. Ölkə ya arxadan gələ, ya da qlobal EV yarışında Çinə ciddi rəqib ola bilər. Onun bazar miqyası, istedadı və siyasətdəki ilkin sürət işarələri var. İndi ona strateji öhdəlik və liderlik etmək istəyi lazımdır. O, sözlərini belə bitirdi: “Siz bir dönüş nöqtəsindəsiniz. Sürətli izləyici, yoxsa cəsarətli lider ola bilərsiniz. Əgər Hindistan məqsədyönlü şəkildə hərəkət etməyi seçsə, bütün lazımi komponentlərə malikdir.”
24 saat
