Tag: #İkiDövlətliHəll

  • İngiltərə İsrailin E1 layihəsini iki dövlətli həllə zərbə kimi qınadı

    İngiltərə İsrailin E1 layihəsini iki dövlətli həllə zərbə kimi qınadı

    Böyük Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinin başçısı David Lammy, sosial media hesabı vasitəsilə verdiyi açıqlamada, İsrailin Fələstin torpaqlarındakı işğalı genişləndirəcək “E1 Layihəsi“nə yekun təsdiq verməsinə sərt reaksiya göstərib.

    E1 Layihəsi Beynəlxalq Hüququ Pozur

    Nazir Lammy, İsrail Müdafiə Nazirliyinə bağlı Mülki İdarəetmə Qurumunun Yüksək Planlaşdırma Şurasının təsdiq qərarını qınadığını bildirərək vurğulayıb ki, “Tətbiq edildiyi halda, bu layihə Fələstin dövlətini ikiyə böləcək, beynəlxalq hüququn açıq şəkildə pozulması olacaq və iki dövlətli həlli ciddi şəkildə sarsıdacaq.” O, İsrail hökumətini bu qərardan geri çəkilməyə çağırıb.

    BMT-dən Qınama: Qanunsuz və BMT Qərarlarına Zidd

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Katibinin sözçüsü Stephane Dujarric də gündəlik mətbuat konfransından sonra verdiyi açıqlamada, İsrailin işğal altındakı Şərqi Qüdsdə fələstinlilərdən qəsb edilmiş yaşayış məntəqələrini genişləndirmə və İordan çayının qərb sahilinin şimalını cənubundan ayırma qərarı ilə bağlı sualı cavablandırıb. Dujarric deyib ki, “Bu qərarı beynəlxalq hüquqa görə qanunsuz və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı qərarlarına zidd hesab edir və qınayırıq.”

    BMT-nin fələstinlilərdən qəsb edilmiş torpaqlardakı yaşayış məntəqələri haqqındakı mövqeyinin dəyişmədiyini bildirən Dujarric, bu qərarların “Fələstində iki dövlətli həll planının sonunu gətirəcəyini” vurğulayıb. O, əlavə edib: “İsrail hökumətini bütün məskunlaşma fəaliyyətlərini dayandırmağa və beynəlxalq hüquq çərçivəsindəki öhdəliklərinə tam riayət etməyə çağırırıq.”

    E1 Layihəsi Nədir?

    İsrail işğal altındakı Şərqi Qüdsdə Fələstinlilərdən qəsb edilmiş yaşayış məntəqələrini genişləndirəcək və İordan çayının qərb sahilinin şimalını cənubundan ayıracaq “E1 Layihəsi“nə yekun təsdiq verib. İsrailin planlaşdırma şurasının təsdiqlədiyi plan çərçivəsində işğal altındakı Şərqi Qüds ilə İordan çayının qərb sahilindəki qanunsuz Ma’ale Adumim yaşayış məntəqəsi arasına 3 min 401 yeni qanunsuz yaşayış evi inşa ediləcək.

    Tarixən Şərqi Qüdsün bir hissəsi olan, lakin Ayırma Divarının (Utanc Divarı) İordan çayının qərb sahili hissəsində qalan Fələstin məhəlləsi Azariyənin yaxınlığında inşa edilmiş “Ma’ale Adumim” yaşayış məntəqəsini Qərbi Qüdsə gedən yola birləşdirmək üçün “E1 Layihəsi” başlanılmışdı. Bu çərçivədə, bölgəyə 4 mindən çox qanunsuz yaşayış evi və otellər inşa etmək üçün 12 min hektar Fələstin torpağı qəsb edilmişdi. “E1 Layihəsi” ilə Şərqi Qüdsün İordan çayının qərb sahilindəki Fələstin torpaqları ilə əlaqəsinin kəsilməsi və təcrid edilməsi məqsədi güdülür.

    24 saat

  • Avstraliya Baş Naziri: Netanyahu Qəzza əzablarını inkar edir

    Avstraliya Baş Naziri: Netanyahu Qəzza əzablarını inkar edir

    Avstraliya Baş Naziri: Netanyahu Qəzzadakı Vəziyyəti “İnkar” Edir

    Avstraliyanın Baş naziri Entoni Albanizi İsrailin lideri Binyamin Netanyahunun Qəzzada vəziyyətlə bağlı “inkar” mövqeyində olduğunu və beynəlxalq ictimaiyyətin artıq “bəsdir” dediyini bildirib. O, bir gün əvvəl Avstraliyanın gələn ay Birləşmiş Millətlər Təşkilatında Fələstin dövlətçiliyini tanıyacağını elan etmişdi. Albanizi qeyd edib ki, İsrail hökumətinə qarşı artan narazılıq və Qəzzadakı ağır humanitar vəziyyət bu qərarın verilməsinə töhfə verib.

    Avstraliyanın Fələstin Dövlətçiliyini Tanıması Qərarı

    Baş nazir Albanizi çərşənbə axşamı dövlət yayımçısı ABC-yə verdiyi müsahibədə Netanyahunun “günahsız insanlar üçün yaranan nəticələri inkar etdiyini” vurğulayıb. O, keçən həftə Netanyahu ilə danışaraq, Avstraliyanın sentyabr ayında BMT Baş Assambleyasının iclasında Fələstin dövlətini tanımaq qərarı barədə məlumat verdiyini söyləyib. Bu addım Avstraliyanı Fransa, Kanada və Birləşmiş Krallıqla eyni cəbhəyə gətirəcək. Albanizi bildirib ki, Netanyahu ötən il Qəzzada müharibənin aparılması ilə bağlı eyni arqumentləri irəli sürməkdə davam edir. 2023-cü ilin oktyabr ayından bəri bu müharibə 61,500-dən çox fələstinlinin ölümünə səbəb olub.

    Netanyahunun “İnkar” Mövqeyi və Qəzzada Vəziyyət

    Albanizi İsrail lideri ilə telefon danışığını xatırlayaraq deyib ki, Netanyahu “əgər Qəzzada daha çox hərbi əməliyyat aparsaq, bu, nədənsə fərqli bir nəticə verəcək” düşüncəsindədir. Bazar ertəsi günü Avstraliyanın Fələstin dövlətçiliyini tanıma qərarını açıqlayan Albanizi bildirib ki, “cəhd etmək riski, bu fürsəti əldən vermək təhlükəsi ilə müqayisədə heç nədir”. O əlavə edib: “Mövcud vəziyyətin ağır nəticələri hər gün artır və bu, günahsız insanların həyatı ilə ölçülə bilər”. Albanizi bu qərarın iki dövlətli həll yolu üzərində “koordinasiyalı qlobal səyin” bir hissəsi olduğunu və bunu Birləşmiş Krallıq, Fransa, Yeni Zelandiya və Yaponiya liderləri ilə müzakirə etdiyini vurğulayıb. O, “iki dövlətli həll yolu Yaxın Şərqdə zorakılıq dövrünü qırmaq və Qəzzada münaqişəyə, əzaba və aclığa son qoymaq üçün bəşəriyyətin ən yaxşı ümididir” deyərək, “çox açıq görünür ki, bizə hərbi yox, siyasi həll lazımdır” fikrini bildirib.

    Avstraliyada İctimai Rəyin Dəyişməsi

    Cəmi bir ay əvvəl Albanizi Fələstin dövlətçiliyinin tanınması üçün konkret bir vaxt çərçivəsi müəyyən etməkdən çəkinmişdi. O, əvvəllər Avstraliyada yəhudi və müsəlman azlıqların əhəmiyyətli olduğu ölkədə ictimai rəydə yaranacaq potensial reaksiyadan ehtiyat etmişdi. Lakin İsrailin Qəzzaya qarşı müharibəsinə qarşı Avstraliyada ictimai əhval-ruhiyyə kəskin şəkildə dəyişib. Bu ay on minlərlə etirazçı Qəzzadakı humanitar böhranın pisləşdiyi və İsrail ordusunun yardım səylərini əngəlləməyə davam etdiyi bir vaxtda körpüdən keçərək yardımların Qəzzaya çatdırılmasını tələb ediblər. İsrailin Qəzza şəhərinə hərbi nəzarəti ələ keçirmə planları isə bir milyondan çox fələstinlinin həyatını riskə atır. BMT rəsmisi bu addımın “başqa bir fəlakət” olacağını bildirib. Həmçinin, Qəzzada vəziyyət pisləşdikcə, aclıq və qida çatışmazlığından ölümlər artmaqdadır. Flinders Universitetinin beynəlxalq əlaqələr üzrə baş müəllimi Cessika Genauer Reuters xəbər agentliyinə açıqlamasında bildirib ki, “bu qərar, Avstraliyada son aylarda dəyişmiş xalq hissləri ilə, əksər avstraliyalıların Qəzzada humanitar böhranın dərhal başa çatmasını görmək istəyi ilə bağlıdır”.

    Yaxın Şərq

    24 saat

  • Avstraliya Fələstin dövlətini tanıyır, Yeni Zelandiya da qoşula bilər

    Avstraliya Fələstin dövlətini tanıyır, Yeni Zelandiya da qoşula bilər

    Avstraliya Fələstin Dövlətini Tanıyacaq: Beynəlxalq Həmrəylik Artır

    Avstraliya hökuməti sentyabr ayında Fələstin dövlətini rəsmi şəkildə tanıyacağını elan edib. Baş nazir Entoni Albaneze bildirib ki, bu addım Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası Nyu-Yorkda toplaşarkən rəsmi olaraq açıqlanacaq.

    Kanberra şəhərində keçirilən mətbuat konfransında çıxış edən Albaneze qeyd edib ki, “iki dövlətli həll Yaxın Şərqdə zorakılıq dövrünə son qoymaq, Qəzzadakı münaqişəyə, əzablara və aclığa son vermək üçün bəşəriyyətin ən böyük ümididir”.

    Avstraliyanın bu qərarı Kanada, Fransa və Böyük Britaniyanın da gələn ay BMT Baş Assambleyasında Fələstini rəsmi olaraq tanımağa hazırlaşdığı bir vaxta təsadüf edir. Bununla da onlar BMT-yə üzv ölkələrin böyük əksəriyyətinə qoşulacaqlar.

    Daxili Reaksiyalar və Məqsədlər

    Bu açıqlama on minlərlə avstraliyalının İsrailin Qəzza zolağında davam edən müharibəsini etiraz etmək üçün Sidney Liman Körpüsündə yürüş keçirməsindən təxminən bir həftə sonra verilib. Etirazdan bir gün sonra Avstraliyanın xarici işlər naziri Penni Vonq Avstraliya Yayım Korporasiyasına (ABC) verdiyi müsahibədə “tanınacaq Fələstinin qalmaması riski var” deyib. Vonq əlavə edib ki, “tanınma ilə bağlı bir ildən artıqdır ki, nə vaxt yox, nə vaxt olacağı məsələsidir”.

    Müxalif Liberal Partiyası bu addımı tənqid edərək, Avstraliyanın ən yaxın müttəfiqi olan ABŞ ilə münasibətlərinin pisləşəcəyini və HƏMAS Qəzzada nəzarətdə qaldığı müddətdə tanınmanın olmaması barədə ikitərəfli konsensusu pozduğunu iddia edib. Liberal Partiyasının lideri Susan Ley bəyanatında bildirib: “Bu gün söylədiyi sözlərə baxmayaraq, reallıq budur ki, Entoni Albaneze Avstraliyanı girovlar Qəzzadakı tunellərdə qaldığı və HƏMAS-ın hələ də Qəzza əhalisinə nəzarət etdiyi halda Fələstin dövlətini tanımağa məcbur edib. Bu gün söylədiyi heç nə bu faktı dəyişmir.”

    Parlamentdəki dördüncü ən böyük partiya olan Avstraliya Yaşıllar Partiyası Fələstin dövlətini tanıma addımını alqışlayıb, lakin bu açıqlamanın “Avstraliya ictimaiyyətinin hökumətdən konkret addımlar atmaq üçün güclü çağırışlarını” qarşılamadığını bildirib. Partiyanın xarici əlaqələr üzrə sözçüsü senator David Şubric deyib: “Milyonlarla avstraliyalı, o cümlədən keçən həftə sonu təkcə Sidney şəhərində 300 min nəfər küçələrə çıxaraq sanksiyalar və İsraillə silah ticarətinə son qoyulmasını tələb edib. Albaneze hökuməti hələ də bu çağırışa məhəl qoymur.”

    Avstraliya Fələstin Müdafiə Şəbəkəsi (APAN) də açıqlamanı tənqid edərək, onu “İsrailin soyqırımı və aparteidini cavabsız qoyan, Avstraliyanın davamlı silah və komponent ticarəti vasitəsilə İsrailin müharibə cinayətlərindəki şərikliyindən diqqəti yayındıran siyasi bir bəhanə” kimi qiymətləndirib. APAN bəyanatında qeyd edib: “Fələstinlilərin hüquqları Qərb dövlətləri tərəfindən veriləcək bir hədiyyə deyil. Onlar öz müstəmləkəçi zülmkarları ilə danışıqlardan, onların davranışından və ya təsdiqindən asılı deyil.”

    Fələstin Muxtariyyətinin Rolu və Öhdəlikləri

    Albanezenin sözlərinə görə, Avstraliyanın fələstinlilərin öz dövlətinə sahib olmaq hüququnu tanımaq qərarı Fələstin Muxtariyyətindən (FM) alınan öhdəliklərə əsaslanacaq. Bu “ətraflı və əhəmiyyətli öhdəliklərə” FM-in “İsrailin sülh və təhlükəsizlik şəraitində mövcud olmaq hüququnu tanıdığını” təsdiqləməsi, eləcə də “silahsızlaşmaq və ümumi seçkilər keçirmək” öhdəliyi daxildir.

    FM 1990-cı illərin ortalarından İsrailin işğalı altındakı İordan çayının qərb sahilinin bəzi hissələrinə nəzarət edən bir idarəetmə orqanıdır. Onlar 2006-cı ildən bəri parlament seçkiləri keçirməyib və bəzi fələstinlilər tərəfindən İsrailə Qərb Sahili sakinləri üzərində sərt nəzarəti saxlamaqda kömək etdiklərinə görə tənqid olunurlar.

    Albaneze qeyd edib ki, Avstraliyanın əldə etdiyi öhdəliklər “HƏMAS-ı təcrid etmək, onu tərksilah etmək və bölgədən birdəfəlik çıxarmaq yolu ilə Fələstin xalqına öz müqəddəratını təyin etmə imkanı vermək üçün bir fürsətdir”. HƏMAS 2007-ci ildən bəri Qəzza zolağında hakimiyyətdədir. Həmin ildə Fələstin Muxtariyyəti Prezidenti Mahmud Abbasın qüvvələrinə qarşı qısa müharibə aparıblar.

    Yeni Zelandiya da Oxşar Qərar Hazırlığında

    Bu arada, Yeni Zelandiyanın xarici işlər naziri Vinston Peters də bazar ertəsi günü bildirib ki, ölkəsinin Nazirlər Kabineti sentyabr ayında Fələstin dövləti ilə bağlı rəsmi qərar qəbul edəcək. Peters öz bəyanatında deyib: “Yeni Zelandiyanın bəzi yaxın tərəfdaşları Fələstin dövlətini tanımağı seçsə də, bəziləri bunu etməyib.”

    “Nəticədə, Yeni Zelandiyanın müstəqil xarici siyasəti var və bu məsələdə biz mövzunu diqqətlə nəzərdən keçirib, sonra Yeni Zelandiyanın prinsiplərinə, dəyərlərinə və milli maraqlarına uyğun hərəkət etmək niyyətindəyik,” Peters bildirib. O əlavə edib ki, Yeni Zelandiya bir müddətdir Fələstin dövlətini tanımağı “nə vaxt yox, nə vaxt olacağı məsələsi” kimi qəbul etsə də, məsələ “sadə” və ya “aydın deyil”.

    “Hökumətimizdə, Parlamentdə və hətta Yeni Zelandiya cəmiyyətində Fələstin dövlətinin tanınması məsələsi ilə bağlı geniş şəkildə dəstəklənən fikirlər var,” o deyib. “Bu mürəkkəb məsələyə sakit, ehtiyatlı və müdrik şəkildə yanaşmaq düzgündür. Gələn ay bu geniş fikir dairəsini nəzərdən keçirib, sonra Nazirlər Kabinetinə təklif təqdim etməyi səbirsizliklə gözləyirik.”

    Qlobal Perspektiv və Son Hadisələr

    BMT-yə üzv 193 ölkədən 147-si artıq Fələstin dövlətini tanıyır ki, bu da dünya ölkələrinin təxminən dörddə üçünü və əhalisinin böyük əksəriyyətini təmsil edir. BMT Baş Assambleyası 1947-ci il Fələstini bölüşdürmə planı çərçivəsində ərazinin 45 faizini ərəb dövlətinə verməyi nəzərdə tutsa da, bu heç vaxt baş verməyib.

    Avstraliya və Yeni Zelandiyanın bazar ertəsi etdiyi açıqlamalar, İsrailin Qəzza şəhərində beş Əl-Cəzirə əməkdaşını öldürən hücumundan bir neçə saat sonra və İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun Qəzza zolağının şimalındakı şəhərə tammiqyaslı hücumla hədələməyə davam etdiyi bir vaxta təsadüf edib.

    Qəzza səhiyyə orqanlarının məlumatına görə, İsrailin Qəzzaya qarşı müharibəsində azı 61,430 insan həlak olub. Səhiyyə orqanlarının məlumatına görə, İsrailin sərt mühasirəsi altında təxminən 200 nəfər, o cümlədən 96 uşaq aclıqdan ölüb.

    24 saat

  • Avstraliya İsrailin Qəzzə işğalı qərarına qarşı: Humanitar fəlakət artacaq

    Avstraliya İsrailin Qəzzə işğalı qərarına qarşı: Humanitar fəlakət artacaq

    Avstraliyanın xarici işlər naziri Penni Vonq, İsrail Təhlükəsizlik Kabinetinin Baş nazir Benyamin Netanyahunun Qəzza şəhərini hərbi yolla ələ keçirmə planına dəstək verməsindən sonra Tel-Əvivi “bu yola qədəm qoymamağa” çağırıb.

    Humanitar Böhran Dərinləşəcək

    Vonq, bu addımın bölgədəki humanitar fəlakəti daha da ağırlaşdıracağını bildirib. O qeyd edib ki, davamlı sülhə nail olmağın yeganə yolu beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlər daxilində, sülh və təhlükəsizlik şəraitində yanaşı yaşayan iki dövlətin – yəni iki dövlətli həllin – təmin edilməsidir.

    İsrailin Qəzza Planı Təsdiqləndi

    İsrail Təhlükəsizlik Kabineti Şimali Qəzza zolağında yerləşən eyniadlı şəhərin işğalını nəzərdə tutan yeni planı təsdiqləyib. Yerli mənbələr bildirir ki, İsrail ordusu bu ərazinin tamamilə nəzarət altına alınması üçün hazırlıqlara başlayıb.

    24 saat

  • İki dövlətli həll: Reallıq, yoxsa xəyal

    İki dövlətli həll: Reallıq, yoxsa xəyal

    İsrailin Nəzarətinin Artması: İki Dövlətli Həll Təhlükədə

    2025-ci ilin avqustun 5-də dünya ictimaiyyəti iki dövlətli həllin gələcəyi ilə bağlı dərin narahatlıq keçirir. İsrailin tarixi Fələstin torpaqları üzərində nəzarəti getdikcə daha da gücləndirməsi, regionda onilliklər boyu davam edən sülh prosesini böyük təhdid altına alır. Müşahidəçilər hesab edirlər ki, bu təcavüzkar addımlar iki dövlətli həllin reallaşma şanslarını minimuma endirir və münaqişənin həlli üçün mövcud imkanları sürətlə tükəndirir.

    Fələstin Dövlətinin Tanınması: Ümidlər Və Gecikmiş Addımlar

    Son dövrlərdə bir sıra ölkənin Fələstin dövlətini tanımaq qərarı beynəlxalq aləmdə müsbət qarşılansa da, bir çox siyasi müşahidəçi bu addımların artıq gecikmiş ola biləcəyini qeyd edir. Onlar bildirirlər ki, İsrailin Fələstin ərazilərindəki mövcudluğu və fəaliyyətləri geri dönülməz həddə çatıb, bu da müstəqil və suveren Fələstin dövlətinin qurulması üçün ciddi maneələr yaradır. Vəziyyət o yerə çatıb ki, beynəlxalq hüquq və prinsiplərə əsaslanan həll yolları belə, hazırkı reallıqlar qarşısında çətinliklərlə üzləşir.

    Bu məsələ, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı da daxil olmaqla, aparıcı beynəlxalq təşkilatların gündəliyində qalmaqda davam edir. Lakin İsrailin artan nəzarəti və faktiki olaraq bir dövlətli vəziyyətə doğru irəliləməsi, Fələstin dövlətinin tanınmasının simvolik olmaqdan kənara çıxa bilməyəcəyi narahatlığını doğurur.

    24 saat

  • Britaniya Fələstini tanıma qərarını niyə verdi

    Britaniya Fələstini tanıma qərarını niyə verdi

    Böyük Britaniyanın Şərtli Tanınma Təşəbbüsü

    Böyük Britaniya hökuməti İsrailə Qəzza zolağındakı ağır humanitar faciəyə son qoymaq və iki dövlətli həllə dair danışıqlar masasına oturmaq üçün ciddi addımlar atması barədə çağırış edib. London bəyan edib ki, əgər İsrail bu şərtləri yerinə yetirməzsə, Böyük Britaniya heç bir tərəddüd etmədən Fələstin dövlətini rəsmi olaraq tanıyacaq.

    Bu cəsarətli diplomatik gediş, onilliklərdir davam edən Yaxın Şərq münaqişəsinin həlli üçün beynəlxalq ictimaiyyətin təzyiqini artırmaq məqsədi daşıyır. Böyük Britaniyanın bu şərtli mövqeyi, xüsusilə də Qərb ölkələri arasında sülh prosesinə yeni bir baxış gətirmə potensialı ilə diqqət çəkir.

    Beynəlxalq Reaksiyalar və Qərarın Əhəmiyyəti

    Londonun bu qərarı İsrail və ABŞ tərəfindən dərhal sərt şəkildə qınanıb. Hər iki ölkənin rəsmiləri bəyan ediblər ki, bu addım bölgədəki gərginliyi daha da artıra və sülh danışıqlarının perspektivlərinə mənfi təsir göstərə bilər.

    Böyük Britaniyanın bu təşəbbüsünün nə dərəcədə əhəmiyyətli olduğu beynəlxalq arenada geniş müzakirə olunur. Keçmiş Britaniya diplomatı və Birləşmiş Millətlər Təşkilatında Yaxın Şərq məsələləri üzrə keçmiş rəhbər Carne Ross, eləcə də keçmiş Britaniya xarici işlər nazirinin müavini Alan Dankan kimi ekspertlər, bu qərarın regiondakı siyasi dinamikaya necə təsir edəcəyini qiymətləndirirlər. Qəzzadan olan siyasi analitik Əhməd Nacar isə bu addımın Fələstin dövlətinin gələcəyi üçün açdığı yeni ümidləri və eyni zamanda, hər iki tərəf üçün yarada biləcəyi çətinlikləri vurğulayır.

    24 saat

  • Çin İsrailə: Qəzzaya tam humanitar yardım buraxın

    Çin İsrailə: Qəzzaya tam humanitar yardım buraxın

    Cai, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş Assambleyasında Fələstin məsələsinə dinc həll yolları tapılması və iki dövlətli həllin reallaşdırılması mövzusunda keçirilən Yüksək Səviyyəli Beynəlxalq Konfransda çıxış edib.

    Qəzzadakı Ağır Humanitar Böhran

    Çinin Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Cai, çıxışında bölgədə müharibənin alovlarının yüksəlməyə davam etdiyini vurğulayıb. O, bu ərazidə günahsız insanların ölməkdə davam etdiyini və bənzəri görünməmiş humanitar böhranın yaşandığını xatırladıb. Cai, humanitar vəziyyətin yüngülləşdirilməsi üçün təcili və əhatəli atəşkəsin qüvvəyə minməsinin vacibliyini dilə gətirib. Altı yüz gündən çox davam edən hücumlarda “xarabalığa çevrilən” bu ərazi üçün Cai, “Güllə və mərmi yağışı altında mülki əhalinin təhlükəsizliyinə təminat verilə bilməz” deyə əlavə edib. O, İsraili “beynəlxalq humanitar hüquq çərçivəsində öhdəliklərini dərhal yerinə yetirməyə və humanitar yardımların tam daxil olmasına icazə verməyə” çağırıb. Çin nümayəndəsi 21-ci əsrin “ən ağır humanitar fəlakətinin” tezliklə bitməsi üçün lazımi bütün addımların atılmasına səsləyib.

    İki Dövlətli Həll və Fələstinə Dəstək Çağırışı

    “Fələstinlilərin idarə etdiyi bir Fələstin” prinsipinin hörmətlə qarşılanmasının vacibliyini qeyd edən Cai, Qəzza və İordan çayının qərb sahilinin Fələstin torpaqlarının ayrılmaz hissəsi olduğunu vurğulayıb. O, Fələstin məsələsinin əsasını təşkil edən iki dövlətli həllə beynəlxalq dəstəyin misli görünməmiş səviyyəyə çatdığını bildirərək, bu tarixi fürsətin qiymətləndirilməsinin zəruriliyini vurğulayıb. Fələstinin dərhal Birləşmiş Millətlər Təşkilatına tamhüquqlu üzv dövlət kimi qəbul edilməsi çağırışı edən Cai, ölkəsinin Yaxın Şərqdə daimi sülh və sabitliyin təmin olunması üçün lazımi işlərə töhfə verməyə hazır olduğunu ifadə edib.

    24 saat

  • BMT baş katibi İsrail-Fələstinə “həyat qabiliyyətli iki dövlətli həll” vurğulayır

    BMT baş katibi İsrail-Fələstinə “həyat qabiliyyətli iki dövlətli həll” vurğulayır

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təşkilatçılığı ilə nazirlərin bir araya gəldiyi konfransda İsraillə fələstinlilər arasında iki dövlətli həllə nail olunması istiqamətində dünya ictimaiyyətinə çağırış edilib. Lakin ABŞ və İsrail bu tədbiri boykot edərək iştirak etməyib.

    BMT Baş Assambleyası ötən ilin sentyabrında 193 üzv dövlətin qərarı ilə 2025-ci ildə belə bir konfransın keçiriləcəyini elan etmişdi. Fransa və Səudiyyə Ərəbistanının ev sahibliyi etdiyi bu konfrans İsrailin İrana hücumu səbəbindən iyun ayında təxirə salınmışdı.

    Bazar ertəsi tədbir iştirakçılarına müraciət edən Səudiyyə Ərəbistanının Xarici İşlər Naziri şahzadə Feysəl bin Fərhan Al Səud bütün ölkələri Fələstin dövlətinin əsas parametrlərini müəyyən edən bir yol xəritəsinin hazırlanması və İsrailin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi məqsədilə konfransa dəstək verməyə çağırıb.

    Açılış nitqində BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş bildirib ki, “Biz bunun xoşməramlı ritorikadan ibarət başqa bir tədbirə çevrilməməsini təmin etməliyik. Bu, işğala son qoymaq və iki dövlətli həllə nail olmaq istiqamətində dönməz irəliləyişi sürətləndirən həlledici bir dönüş nöqtəsi ola bilər və olmalıdır”.

    Fransanın xarici işlər naziri Jan-Noel Barrot konfransda çıxış edərək deyib: “Qəzza müharibəsinin regionun sabitliyini və təhlükəsizliyini təhlükə altına aldığı bir vaxtda, bu müharibənin başa çatmasından İsrail-Fələstin münaqişəsinin sonuna keçmək yolları üzərində işləməliyik. Yalnız siyasi, iki dövlətli həll israillilərin və fələstinlilərin sülh və təhlükəsizlik şəraitində yaşamaq üçün qanuni arzularına cavab verəcək. Başqa alternativ yoxdur”.

    Fransa prezidenti Emmanuel Makron ötən həftə bildirmişdi ki, ölkəsi sentyabr ayında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyasında dünya liderlərinin illik toplantısında Fələstin dövlətini tanımağı planlaşdırır. Fələstin baş naziri Məhəmməd Mustafa bütün ölkələri “Fələstin dövlətini dərhal tanımağa” çağırıb. Mustafanın görüşün əvvəlində verdiyi bəyanatda “Bütün dövlətlərin indi hərəkət etmək məsuliyyəti var” deyilib.

    Bu görüş İsrailin Qəzzada 21 aydan çox davam edən müharibəsinin hələ də şiddətlənməkdə olduğu bir vaxta təsadüf edir. Müharibə 2023-cü ilin oktyabrında HƏMAS-ın İsrailin cənubuna hücumu ilə başlamışdı. İsrail statistikasına görə, bu hücumda ən azı 1139 nəfər həlak olmuş və 200-dən çox şəxs girov götürülmüşdü. Həmin vaxtdan bəri, mühasirədə olan ərazidəki səhiyyə orqanlarının məlumatına görə, İsrailin Qəzzaya hərbi təcavüzü nəticəsində 59 mindən çox fələstinli, əsasən qadınlar və uşaqlar həlak olub.

    İsrail və ABŞ görüşü boykot edib

    İsrailə müharibəni dayandırması üçün artan beynəlxalq təzyiqlərə baxmayaraq, İsrail və ABŞ görüşdə iştirak etməyib. ABŞ Dövlət Departamenti üç günlük tədbiri “qeyri-məhsuldar və yersiz”, eləcə də sülhün tapılmasını çətinləşdirəcək bir “tanıtım hiyləsi” adlandırıb. Bəyanatda diplomatik səyin “terrora mükafat” olduğu bildirilib və Makronun Fələstin dövlətini tanıma vədinin “əks-məhsuldar” olduğu vurğulanıb.

    Bazar ertəsi jurnalistlərə açıqlama verən şahzadə Feysəl, davam edən münaqişənin həllində ABŞ prezidenti Donald Trampın iştirakına çağırıb. O bildirib ki, “Mən qəti şəkildə inanıram ki, ABŞ-ın iştirakı, xüsusən də prezident Trampın iştirakı Qəzzadakı hazırkı böhranın sona çatması və potensial olaraq Fələstin-İsrail münaqişəsinin uzunmüddətli həlli üçün bir katalizator ola bilər”.

    Əl-Cəzirənin baş siyasi analitiki Mərvən Bişara isə regional güclərin Qəzzadakı vəziyyətə təsirinin məhdud olduğunu söyləyib. O, “Səudiyyəlilər, misirlilər, iordaniyalılar və digərlərinin hamısı vəziyyətə təsir etmək qabiliyyətinə malik deyillər. Onlar zəifdirlər və Qəzzada baş verənlər barədə özləri heç nə edə bilməzlər” deyib.

    BMT uzun müddətdir ki, təhlükəsiz və tanınmış sərhədlər daxilində yan-yana mövcud olan iki dövlət vizyonunu dəstəkləyir ki, bu da beynəlxalq hüquq normalarına uyğundur. Fələstinlilər 1967-ci il müharibəsində İsrail tərəfindən zəbt edilmiş İordan çayının qərb sahili, Şərqi Qüds və Qəzza zolağında öz dövlətlərini qurmaq istəyirlər.

    BMT Baş Assambleyası ötən ilin mayında Fələstinin tamhüquqlu BMT üzvü olmaq təklifini böyük əksəriyyətlə dəstəkləyərək, onu qoşulmaq üçün uyğun hesab etmiş və BMT Təhlükəsizlik Şurasına “məsələyə müsbət baxmağı” tövsiyə etmişdi. Qətnamə 143 səs lehinə və 9 səs əleyhinə olmaqla qəbul edilmişdi. Baş Assambleyanın bu səsverməsi, ABŞ-ın BMT Təhlükəsizlik Şurasında bir neçə həftə əvvəl buna veto qoymasından sonra, Fələstin dövlətinin tanınması üçün qlobal dəstəyin bir növ sorğusu idi.

    24 saat

  • BMT Baş Katibi: Qəzzadakı virançılıq dözülməzdir

    BMT Baş Katibi: Qəzzadakı virançılıq dözülməzdir

    Quterreş: İsrail-Fələstin iki dövlətli həll indiyə qədərkindən də uzaqdır

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Baş katibi Antonio Quterreş İsrail-Fələstin münaqişəsinin iki dövlətli həll perspektivinin “indiyə qədərkindən də uzaq” olduğunu bəyan edib. O, bu xəbərdarlığı 28 iyul 2025-ci il tarixində konfransda yüksək səviyyəli BMT tədbirində çıxış edərkən səsləndirib.

    Qəzza və Qərbi Şəriətə dair çağırış

    Baş katib Quterreş vurğulayıb ki, Qəzza zolağında davam edən dağıntılar və Qərbi Şəriətin qanunsuz ilhaqı dərhal dayandırılmalıdır. O qeyd edib ki, bu amillər regionda sülhün və sabitliyin təmin edilməsi üçün əsas maneələrdir. BMT-nin sülh prosesini təşviq etmək üçün keçirdiyi bu tədbirə baxmayaraq, Quterreş İsrail və Fələstin arasında davamlı sülhə nail olmaq yolunda ciddi çətinliklərin olduğunu dilə gətirib.

    Beynəlxalq cəmiyyətin rolu və iki dövlətli həllin gələcəyi

    Quterreşin bəyanatı beynəlxalq ictimaiyyətin regionda sülhün bərpası üçün daha fəal rol oynamasının vacibliyini bir daha önə çəkib. O, Qəzzadakı humanitar vəziyyətin acınacaqlı olduğunu və Qərbi Şəriətdə beynəlxalq hüquqa zidd addımların regional gərginliyi artırdığını bildirib. Baş katib sülhə doğru irəliləyişin təmin edilməsi üçün bu əməliyyatlara son qoyulmasının zəruriliyini xüsusi ilə qeyd edib.

    24 saat

  • Fransanın Fələstin addımı: Tanıma qərarı digərlərinə təkan olacaq

    Fransanın Fələstin addımı: Tanıma qərarı digərlərinə təkan olacaq

    Fələstin Məsələsi və İki Dövlətli Həll

    Fransız nazir Barrot Birləşmiş Millətlər Təşkilatında (BMT) səudiyyəli həmkarı Feysəl bin Fərhan ilə birgə mətbuat konfransı keçirib. Bu konfrans Fələstin məsələsinə dinc həll yollarının tapılması və iki dövlətli həll prinsipinin həyata keçirilməsi mövzusunda təşkil olunan Yüksək Səviyyəli Beynəlxalq Konfrans çərçivəsində baş tutub. Nazir Barrot çıxışında bu mühüm məsələlərdə beynəlxalq birliyin bir araya gəlməsinin əhəmiyyətini vurğulayıb.

    Qəzzadakı Vəziyyətə Ciddi Xəbərdarlıq

    Qəzzada baş verənləri “bəşəriyyətə və dəyərlərə bir hücum” kimi qiymətləndirən Barrot, Fələstin mövzusunda keçirilən konfransa həmsədrlik edərək, beynəlxalq ictimaiyyəti bir araya gətirmək istədiklərini bildirib. O, BMT, Misir və Qətərin vasitəçiliyi ilə aparılan atəşkəs danışıqları üçün zəruri siyasi çərçivənin yaradılmasının vacibliyini qeyd edib. Fransız nazir həmçinin Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun Fələstin dövlətini tanıma qərarı aldığını xatırladıb və bunun Fransanın tarixi mövqeyi olduğunu, problemin həllində irəliləyiş üçün yeganə yol olduğunu vurğulayıb.

    Avropa Birliyi və İsrailə Tələblər

    Jurnalistlərin suallarını cavablandıran Barrot, İsrailin iki dövlətli həlli qəbul etmədiyi təqdirdə beynəlxalq ictimaiyyətin bu dövlətə qarşı yeni təzyiq vasitələri və ya sanksiyalar tətbiq edib-etməyəcəyi barədə suala cavab verib. O, Avropa Birliyinin (AB) İsraildən tələblərinin açıq olduğunu bildirib. Barrotun sözlərinə görə, AB İsraildən Fələstin Muxtariyyətinə qarşı maliyyə blokadasını qaldıraraq 2 milyard avroluq borcunu ödəməsini, Qərb Sahilində qanunsuz yaşayış məskənlərini genişləndirən və Fələstin dövlətinin ərazi bütövlüyünü təhdid edən E1 layihəsindən imtina etməsini və Qəzzanı “qan gölünə” çevirən hərbi tədbirlərinə son qoymasını tələb edir.

    Barrot BMT-nin məlumatlarına görə, təxminən 1000 nəfərin ərzaq paylama məntəqələrinə keçməyə çalışarkən həyatını itirdiyini bildirib və “artıq buna son qoyulmalıdır” deyib. O, Avropa Komissiyasının AB adından gözləntilərini bildirməli və İsrail hökumətini beynəlxalq ictimaiyyətdən, habelə Avropa Birliyindən gələn bu çağırışı eşitməyə təşviq edəcək vasitələri göstərməli olduğunu vurğulayıb.

    Fransanın Fələstini Tanıma Qərarı

    Fransanın Fələstin dövlətini tanıma qərarının digər ölkələr üçün nümunə təşkil edib-etməyəcəyinə dair suala cavab verən Barrot, bu təşəbbüs vasitəsilə yeni öhdəliklərin yarana biləcəyini və yeni bir təkanın verilə biləcəyini qeyd edib. O, bəzi Avropa və Qərb ölkələrinin keçmişdə Fələstin dövlətini tanıma niyyətlərini dilə gətirdiklərini xatırladıb. Fransa Prezidenti Emmanuel Makron sentyabr ayında keçiriləcək BMT Baş Assambleyasında rəsmi bəyanat verəcəyini açıqlamışdı.

    24 saat