) istifadə etməmək tövsiyə olunur. #İqtisadiyyat - admin

Tag: #İqtisadiyyat

  • Avropa bazarları: Müsbət dinamika zəiflədi, süst açılış gözlənilir

    Avropa bazarları: Müsbət dinamika zəiflədi, süst açılış gözlənilir

    Avropa Bazarlarında Durğunluq Gözləntisi

    Yeni iş həftəsinə başlayarkən, Avropa bazarları üçün durğun bir açılış proqnozlaşdırılır. Əvvəlki günlərdə müşahidə olunan müsbət impuls tədricən öz gücünü itirir və investorlar arasında ehtiyatlı mövqe getdikcə daha dominant olur. Bu vəziyyət, regionun əsas səhm indekslərinin ilkin ticarət saatlarında zəif performans göstərə biləcəyini ehtimal etməyə əsas verir.

    Müsbət Dinamikanın Zəifləməsinin Səbəbləri

    Bazarlardakı əhval-ruhiyyənin dəyişməsi bir neçə mühüm amillə bağlıdır. Qlobal iqtisadi artımla bağlı davam edən narahatlıqlar, yüksək inflyasiya təzyiqlərinin davamlılığı və mərkəzi bankların faiz artırma siyasətlərindəki qeyri-müəyyənliklər ümumi bazar əhval-ruhiyyəsinin pisləşməsində əsas rol oynayır. Enerjidaşıyıcılarının qiymətindəki kəskin dəyişikliklər və təchizat zəncirindəki fasilələr də Avropa iqtisadiyyatının sabitliyinə təsir etməkdədir. Bu qeyri-sabit şərtlər fonunda investorlar daha çox konservativ strategiyaları üstün tuturlar.

    Gələcək Gözləntilər və Ehtiyatlı Proqnozlar

    Hazırkı proqnozlar Avropa bazarlarında açılışın passiv olacağını göstərsə də, yaxın gələcək üçün perspektivlər hələ də tam aydın deyil. Makroiqtisadi göstəricilər, şirkətlərin dördlük hesabatları və geosiyasi inkişaflar investorların diqqət mərkəzində olacaq. Bəzi maliyyə analitikləri, qısa müddətli dəyər itkisinin müəyyən sahələrdə alqı-satqı imkanları yarada biləcəyini qeyd etsələr də, ümumi tendensiya ehtiyatlı gözləmə mövqeyindən kənara çıxmır.

    24 saat

  • “Face the Nation” verilişinin 19 oktyabr 2025-ci il buraxılışının tam transkripti yayımlandı

    “Face the Nation” verilişinin 19 oktyabr 2025-ci il buraxılışının tam transkripti yayımlandı

    ABŞ-Venesuela Gərginliyi Artır, Siyasi Qütbləşmə Davam Edir

    Venesuela Ətrafında Artan Hərbi Gərginlik

    ABŞ prezidenti Donald Trampın Venesuela lideri Nikolas Maduroya qarşı sərt xəbərdarlığı fonunda Karib hövzəsində ABŞ hərbi qüvvələrinin sayı artır. Son həftələrdə bölgəyə 10 minə yaxın əsgər yerləşdirilib, həmçinin strateji bombardmançı təyyarələrin uçuşları həyata keçirilib. ABŞ Silahlı Qüvvələri narkotik qaçaqmalçılığına qarşı bir sıra zərbələr endirib. Senator Mark Kelli bu vəziyyətin bölgədəki sabitliyi poza biləcəyi ilə bağlı narahatlığını ifadə edib.

    Senator Kelli hərbi əməliyyatların hüquqi əsaslarının yetərli olmadığına dair şübhələrini dilə gətirib. Onun fikrincə, Venesuela sahillərinə yaxın ərazilərdə həyata keçirilən bu əməliyyatlar beynəlxalq hüquq normalarına zidd ola bilər. Kelli, həmçinin hərbi personalın gələcəkdə qanunsuz əmrləri yerinə yetirməkdən imtina etməsinin vacibliyini vurğulayıb.

    Səhiyyə İslahatları və Hökumət Bağlanması

    ABŞ-da davam edən hökumət bağlanması fonunda səhiyyə islahatları ilə bağlı müzakirələr dərinləşir. Demokratlar və respublikaçılar arasında “Obamacare” kimi tanınan Əlverişli Səhiyyə Aktının gələcəyi ilə bağlı fikir ayrılıqları davam edir. Senator Con Tun Demokratları hökumət bağlanmasına son qoymağa çağırıb, əvəzində isə səhiyyə sahəsində danışıqlara başlamağı təklif edib.

    Respublikaçı senator Keti Britt hökumətin yenidən açılmasının vacibliyini vurğulayaraq, Demokratları siyasi oyunlar oynamaqda ittiham edib. O, hökumət bağlanmasının bir çox amerikalıya, o cümlədən hərbçilərə və veteranlara təsir etdiyini qeyd edib. Senator Britt, həmçinin sələfi Əlverişli Səhiyyə Aktının heç vaxt əlçatan olmadığını və sistemdəki mövcud problemlərin həll edilməsinin vacibliyini bildirib.

    Avropa Mərkəzi Bankının Rəhbəri Qlobal İqtisadiyyatın Gələcəyini Dəyərləndirir

    Avropa Mərkəzi Bankının prezidenti Kristin Laqard qlobal iqtisadiyyatın transformasiya dövründə olduğunu bildirib. O, ABŞ-ın tətbiq etdiyi tariflərin dünya ticarətində əhəmiyyətli dəyişikliklərə səbəb olduğunu və süni intellektin iqtisadiyyata artan təsirini vurğulayıb. Laqard, tariflərin təsirinin hələ tam olaraq hiss edilmədiyini, gələcəkdə istehlakçılar üzərində daha çox təzyiq yaradacağını qeyd edib.

    Laqard, həmçinin Çinin nadir torpaq elementləri üzərindəki güclü mövqeyinə diqqət çəkərək, ABŞ və Avropa ölkələrinin bu sahədə birgə fəaliyyət göstərməsinin vacibliyini vurğulayıb. O, investorların dolların etibarlı valyuta statusuna dair şübhələrinin artdığını, kriptovalyutaların və qızılın cazibəsinin yüksəldiyini bildirib. Laqard Ukraynaya maliyyə yardımı üçün Rusiyanın dondurulmuş aktivlərindən istifadənin mümkünlüyünü qeyd edib.

    24 saat

  • “Margaret Brennan ilə Üzbəüz” verilişinin 12 oktyabr 2025-ci il tarixli tam transkripti yayımlandı

    “Margaret Brennan ilə Üzbəüz” verilişinin 12 oktyabr 2025-ci il tarixli tam transkripti yayımlandı

    ABŞ-ın Qlobal Siyasəti və Daxili Problemləri “Face the Nation”da Müzakirə Edildi

    Trampın Qəzzada sülh planı və Amerikanın rolu

    ABŞ prezidenti Donald Trampın Qəzzada əldə etdiyi sülh razılaşması “Face the Nation” proqramında geniş müzakirə olundu. Vitse-prezident C.D.Vance, administrasiyanın regionda davamlı sülhün təmin olunması üçün qeyri-ənənəvi diplomatiya metodlarından istifadə etdiyini vurğuladı. Vance, ABŞ-ın Mərkəzi Komandanlığından 200 əsgərin regionda monitorinq və vasitəçilik işlərinə cəlb olunacağını bildirdi. O, həmçinin müsəlman ölkələrinin Qəzzanın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün yerüstü qüvvələr göndərməyə hazır olduğunu qeyd etdi.

    Qəzza böhranı və humanitar yardım

    Vitse-prezident Vance, İsrailin Qəzzaya humanitar yardımın çatdırılması üçün daha çox səy göstərməli olduğunu bildirdi. O, Tramp administrasiyasının sülh sazişinin Amerika təhlükəsizliyini artıracağına əmin olduğunu ifadə etdi. Vance, bu razılaşmanın müsəlman, yəhudi və xristian dünyası tərəfindən dəstəkləndiyini vurğuladı.

    ABŞ-da hökumət bağlanması və işdən çıxarılmalar

    Proqramda ABŞ-da hökumətin bağlanması və federal işçilərin işdən çıxarılması məsələsi də müzakirə olundu. Vitse-prezident Vance, hökumətin bağlanmasına görə Demokratları günahlandırdı və administrasiyanın əsas xidmətlərin fəaliyyətini təmin etmək üçün məhdud vəsaitləri idarə etməyə çalışdığını bildirdi. O, səhiyyə sahəsində baş verən bəzi səhvlərin hökumətin bağlanması səbəbindən yaranan xaosla əlaqəli olduğunu qeyd etdi.

    Səhiyyə islahatları və büdcə məsələləri

    Senator Kris Mörfi, Respublikaçıların səhiyyə xərclərini azaltmaq və varlılar üçün vergi güzəştləri etmək istədiklərini iddia etdi. Mörfi, Demokratların bu cür korrupsiyaya bulaşmış büdcəyə səs verməməli olduğunu bildirdi. Vitse-prezident Vance isə administrasiyanın sığorta haqlarını azaltmaq və sələfi Obamacare-dəki bəzi şişirdilmiş qaydaları aradan qaldırmaq istədiyini söylədi.

    Ukraynaya yardım və Rusiyaya qarşı sanksiyalar

    Konqresmen Cim Hayms, ABŞ-ın Ukraynaya yardımı və Rusiyaya qarşı sanksiyalar məsələsini qaldırdı. O, administrasiyanın Rusiyaya qarşı daha sərt tədbirlər görməli olduğunu bildirdi. Hayms, Rusiyanın neft ixracını dayandırmaq üçün Konqresdə olan qanun layihələrinin Ağ Ev tərəfindən dəstəklənmədiyini qeyd etdi.

    ABŞ-ın Venesueladakı hərbi əməliyyatları

    Konqresmen Hayms, ABŞ-ın Venesuelada narkotik qaçaqmalçılarına qarşı həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatların qanuniliyini şübhə altına aldı. O, administrasiyanın bu əməliyyatlarla bağlı Konqresə məlumat vermədiyini və bu əməliyyatların beynəlxalq hüquqa zidd ola biləcəyini bildirdi.

    Misirin Qəzzada sülhə töhfəsi

    Misir Xarici İşlər Naziri Bədr Əbdülətti, ölkəsinin Qəzzada sülh prosesinə töhfəsini vurğuladı. O, Misirin Fələstin qüvvələrinin təliminə yardım etdiyini və Qəzzada beynəlxalq qüvvələrin yerləşdirilməsini dəstəklədiyini bildirdi. Əbdülətti, Fələstin dövlətinin yaradılmasının regionda davamlı sülh üçün vacib olduğunu qeyd etdi.

    24 saat

  • Çin mallarına əlavə 100% gömrük rüsumu tətbiq ediləcək

    Çin mallarına əlavə 100% gömrük rüsumu tətbiq ediləcək

    ABŞ-Çin ticarət müharibəsi yeni mərhələyə qədəm qoyur. Donald Tramp Çindən idxal olunan mallara əlavə 100% gömrük rüsumu tətbiq edəcəyini açıqlayıb.

    ABŞ-Çin Ticarətində Gərginlik Artır

    ABŞ prezidenti Donald Trampın bu qərarı Çinin yeni ixrac nəzarəti qaydalarına cavab olaraq atılıb. Bu, iki ölkə arasında davam edən ticarət müharibəsinin daha da alovlanmasına səbəb olacaq.

    Yeni Rüsümların Tətbiqi

    Trampın “Truth Social” platformasında yaydığı məlumata görə, yeni 100% gömrük rüsumu Çin mallarına tətbiq olunan mövcud vergilərə əlavə ediləcək. Hazırda Çin idxalına tətbiq olunan rüsumlar 30% təşkil edir. ABŞ, həmçinin “bütün kritik proqram təminatı”na ixrac nəzarəti tətbiq edəcək.

    sələfi olan rüsümlar noyabrın 1-dən və ya Çinin atacağı addımlardan asılı olaraq daha tez tətbiq edilə bilər.

    Çinin Nadir Elementlərə Nəzarəti

    ABŞ prezidenti, Çinin yeni qaydalarına görə, şirkətlərin tərkibində az miqdarda belə nadir elementlər olan məhsulları ixrac etmək üçün xüsusi icazə almalı olduğunu bildirib. Çin dünyada nadir metal ehtiyatlarının böyük hissəsinə sahibdir və bu metallar yarıkeçiricilər, elektrik avtomobil batareyaları, reaktiv mühərriklər və müdafiə silahları kimi məhsulların istehsalı üçün vacibdir.

    Tramp bu addımı “qeyri-adi dərəcədə aqressiv” və “əxlaqi rüsvayçılıq” adlandırıb.

    Çinin Cavab Addımı

    Çin də ABŞ-ın Çin gəmilərinə qarşı “ayrımçı” liman rüsumuna cavab olaraq ABŞ-a məxsus gəmilərə liman rüsumları tətbiq edib.

    Birjaların Reaksiyası

    Trampın rüsum təhdidindən sonra əsas birja indeksləri kəskin şəkildə aşağı düşüb. S&P 500 indeksi 2,7%, Dow Jones Industrial Average 1,8%, Nasdaq Composite isə 3,6% geriləyib.

    Gələcək Danışıqlar

    Yeni gömrük rüsumu və ixrac məhdudiyyətləri Çinlə ABŞ arasında ticarət müharibəsi danışıqlarını çətinləşdirə bilər. Tramp bu ayın sonunda Çin prezidenti Si Cinpinlə görüşəcək, lakin ABŞ prezidenti görüşün baş tutması üçün “heç bir səbəb olmadığını” bildirib.

    Ticarət Həcmi

    Çin, ABŞ-ın Meksika və Kanadadan sonra üçüncü ən böyük ticarət ortağıdır. ABŞ keçən il Çindən 438,9 milyard dollarlıq mal idxal edib, Çin isə ABŞ-dan 143,5 milyard dollarlıq mal alıb.

    Keçmiş Gərginliklər

    Son aylarda ABŞ və Çin arasında ticarət əlaqələri gərginləşib. Yaz aylarında ABŞ-ın Çin mallarına tətbiq etdiyi rüsumlar 145%-ə, Çinin ABŞ idxalına tətbiq etdiyi rüsumlar isə 125%-ə yüksəlib. May ayında tərəflər daha geniş ticarət sazişi əldə etmək üçün rüsumları müvafiq olaraq 30% və 10%-ə endirməyə razılaşıblar.

    24 saat

  • Latino seçicilər arasında Trampın reytinqi aşağı düşür, amma Demokratlar irəliləyiş əldə etməyib

    Latino seçicilər arasında Trampın reytinqi aşağı düşür, amma Demokratlar irəliləyiş əldə etməyib

    ABŞ-da Latın Amerikalı seçicilərin dəstəyi azalırmı?

    ## Latın Amerikalı icmasının etirazları

    ABŞ hökumətinin fəaliyyətinin müvəqqəti olaraq dayandırılması, Ağ Evin Latın Amerikalı icmasının nümayəndələri ilə bağlı keçirməyi planlaşdırdığı tədbirin ləğvinə səbəb olub. Bu hal, 2024-cü ildə prezident seçkilərində Donald Trampın əsas seçki bazası olan bu icma ilə hökumət arasında gərginliyin artmasına işarədir.

    ## Trampın Latın Amerikalı seçicilərlə bağlı itkiləri

    Prezident Trampın Latın Amerikalı seçicilər arasında əldə etdiyi dəstək azalmaqdadır. İqtisadi çətinliklər, xüsusilə ərzaq və mənzil qiymətlərinin yüksək olması, bu icmanın narazılığına səbəb olur. Nyu York Tayms qəzetinin keçirdiyi sorğuya əsasən, Latın Amerikalıların 69%-i prezident Trampın fəaliyyətini bəyənmir, 58%-i isə onun iqtisadi vəziyyəti pisləşdirdiyini düşünür.

    ## Demokratların ümidləri və problemləri

    Demokratlar bu vəziyyətdən yararlanmağa çalışsalar da, hələlik ciddi irəliləyiş əldə edə bilməyiblər. Demokrat strateq Maria Cardona, partiyanın Latın Amerikalı seçicilər üçün konkret təkliflər irəli sürməsinin vacibliyini vurğulayır.

    ## İmiqrasiya məsələsi və artan qorxu

    İmiqrasiya məsələsi Latın Amerikalılar üçün getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Seçkilərə yaxın dövrdə altıncı ən vacib məsələ hesab edilən immiqrasiya islahatı, hazırda yaşayış dəyəri və inflyasiyadan sonra ikinci yerdədir. Prezident Tramp administrasiyasının sərt immiqrasiya siyasəti, deportasiya qorxusunu artırıb. Daxili Təhlükəsizlik Departamenti, ilin sonuna qədər 600 min sənədsiz immiqrantın deportasiya ediləcəyini açıqlayıb.

    ## İqtisadi narahatlıqlar və gələcək perspektivlər

    Latın Amerikalı seçicilər üçün iqtisadiyyat əsas problem olaraq qalır. Onlar iqtisadi vəziyyəti pis hesab edir və gələcəyin daha da pisləşəcəyindən narahatdırlar. Lakin bu narahatlıqlar hələlik Demokratlara dəstək qazandırmayıb. Respublikaçılar, “İşləyən Ailələr üçün Vergi Endirimi” qanunu ilə iqtisadi vəziyyəti yaxşılaşdıraraq, 2026-cı il seçkilərində Latın Amerikalı seçicilərin dəstəyini geri qaytarmağa ümid edirlər.

    sələfi

    24 saat

  • BMT İrana qarşı nüvə proqramına görə sanksiyalar tətbiq etdi

    BMT İrana qarşı nüvə proqramına görə sanksiyalar tətbiq etdi

    İran nüvə proqramına görə sanksiyalar yenidən qüvvəyə mindi

    BMT-nin İrana qarşı sanksiyaları

    Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) İranın nüvə proqramı ilə əlaqədar olaraq bu ölkəyə qarşı sanksiyaları yenidən tətbiq edib. Bu addım, İran xalqının gündəlik tələbatlarını ödəməkdə çətinlik çəkdiyi və gələcəkləri ilə bağlı narahatlıqların artdığı bir vaxta təsadüf edir.

    Sanksiyalar, İranın xaricdəki aktivlərinin dondurulması, Tehranla silah ticarətinin dayandırılması və İranın ballistik raket proqramının inkişafının qarşısının alınması kimi tədbirləri əhatə edir. Bu qərar, İranın 2015-ci ildə dünya gücləri ilə imzaladığı nüvə sazişində nəzərdə tutulan “ani bərpa” mexanizmi vasitəsilə həyata keçirilib. Sanksiyaların tətbiqi İran iqtisadiyyatının onsuz da ağır vəziyyətdə olduğu bir dövrə təsadüf edir.

    İran rialı rekord aşağı səviyyədədir, bu isə ərzaq qiymətlərinə təzyiqi artırır və gündəlik həyatı daha da çətinləşdirir. Ət, düyü və digər əsas qida məhsullarının qiymətləri əlçatmaz hala gəlir.

    Artan gərginlik və narahatlıqlar

    Əhali İran və İsrail arasında yeni bir müharibənin başlanmasından, habelə ABŞ-ın da münaqişəyə qoşulmasından narahatdır. İyun ayında baş vermiş 12 günlük müharibə zamanı vurulan raket bazalarının yenidən bərpa olunması bu narahatlıqları daha da artırır.

    Fəallar, İran İslam Respublikası daxilində repressiya dalğasının yüksəlməsindən qorxurlar. Məlumata görə, İran bu il ərzində son otuz ildəkindən daha çox insan edam edib.

    Sina adlı 12 yaşlı oğlan atası, təhlükəsizlik səbəbi ilə yalnız adının açıqlanması şərti ilə, ölkənin heç vaxt belə çətin bir dövrlə üzləşmədiyini, hətta 1980-ci illərdəki İran-İraq müharibəsi və sonrakı onilliklərdəki sanksiyalar zamanı belə vəziyyətin bu qədər ağır olmadığını bildirib.

    “Xatırladığımdan bəri iqtisadi çətinliklərlə mübarizə aparırıq və hər il əvvəlkindən daha pis olur” – deyə Sina “The Associated Press”ə bildirib. “Mənim nəslim üçün hər zaman ya çox gec, ya da çox erkən olur – xəyallarımız əlimizdən sürüşüb gedir.”

    “Ani bərpa” mexanizmi BMT Təhlükəsizlik Şurasında veto hüququndan yayınmaq üçün nəzərdə tutulub. Bu o deməkdir ki, Çin və Rusiya təkbaşına bu prosesi dayandıra bilməzlər. Rusiya Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov şənbə günü bu mexanizmi İran üçün “tələ” adlandırıb.

    Fransa, Almaniya və Böyük Britaniya, İranın nüvə proqramına nəzarəti daha da məhdudlaşdırdığı və ABŞ ilə danışıqlarda dalana girdiyi üçün 30 gün əvvəl “ani bərpa”nı aktivləşdirdi.

    Nüvə proqramı ilə bağlı narahatlıqlar

    İran, İsrail ilə iyun ayında baş verən müharibədən sonra Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) monitorinqindən də geri çəkildi. Müharibə zamanı ABŞ İslam Respublikasında nüvə obyektlərinə zərbələr endirmişdi. Eyni zamanda, ölkə hələ də 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş uran ehtiyatını saxlayır. Bu, silah istehsalı üçün lazım olan 90% səviyyəsinə çatmaqdan qısa bir addım deməkdir. Bu miqdar Tehranın qərar verəcəyi təqdirdə bir neçə atom bombası hazırlamağa kifayət edəcək qədərdir.

    İran uzun müddətdir ki, nüvə proqramının dinc məqsədlərə xidmət etdiyini iddia edir, baxmayaraq ki, Qərb və BAEA Tehranın 2003-cü ilə qədər mütəşəkkil silah proqramına sahib olduğunu bildirir.

    Üç Avropa ölkəsi bazar günü “ani bərpa”nın aktivləşdirilməməsi üçün davamlı olaraq səy göstərdiklərini bildirdi. Lakin İran “BAEA müfəttişlərinə İranın nüvə obyektlərinə yenidən daxil olmağa icazə vermədi, habelə yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatı haqqında hesabat hazırlayıb BAEA-ya təqdim etmədi.”

    Tehran, həmçinin üç Avropa ölkəsinin “ani bərpa”nı tətbiq etməsinə icazə verilməməli olduğunu, qismən ABŞ prezidenti Donald Trampın administrasiyası dövründə 2018-ci ildə sazişdən birtərəfli qaydada çıxmasına işarə edərək müdafiə edib.

    ABŞ Dövlət katibi Marko Rubio, üç Avropa ölkəsini İrana qarşı sanksiyalar tətbiq etdikləri üçün “qətiyyətli qlobal liderlik aktı”na görə tərifləyib və “diplomatiya hələ də bir seçimdir” deyib.

    “Bunun baş verməsi üçün İran birbaşa danışıqları qəbul etməlidir” – Rubio bildirib.

    Lakin Tehranın bazar günü necə cavab verəcəyi hələ də qeyri-müəyyən olaraq qalır.

    Gələcək risklər

    “Tramp administrasiyası zərbələrdən sonra daha güclü bir mövqeyə sahib olduğunu düşünür və İranın masaya qayıtmasını gözləyə bilər” – deyə Vaşinqtondakı Silah Nəzarəti Assosiasiyasının nüvə üzrə eksperti Kelsey Davenport bildirib. “İranın malik olduğu biliklərə, İranda qalan materiallara görə bu çox təhlükəli bir fərziyyədir.”

    Onun sözlərinə görə, İran üçün də risklər qalır: “Qısa müddətdə BAEA-nı qovmaq yanlış hesablamalar riskini artırır. ABŞ və ya İsrail yoxlamaların olmamasını daha çox zərbələr üçün bəhanə kimi istifadə edə bilər.”

    İyun müharibəsinin nəticələri İranda ərzaq qiymətlərini artırdı, onsuz da bahalı olan əti yoxsul ailələr üçün əlçatmaz etdi.

    İran hökuməti iyun ayında ümumi illik inflyasiyanı 34,5% səviyyəsində qiymətləndirib. İran Statistika Mərkəzinin məlumatına görə, əsas ərzaq məhsullarının dəyəri eyni dövrdə 50%-dən çox artıb. Lakin bu belə insanların dükanlarda gördüyünü əks etdirmir. Lobyanın qiyməti bir ildə üç dəfə, kərə yağı isə təxminən iki dəfə artıb. Əsas qida məhsulu olan düyünün qiyməti orta hesabla 80%-dən çox artıb, premium sortlar üçün isə 100%-ə çatıb. Bütöv toyuq 26%, mal əti və quzu əti isə 9% bahalaşıb.

    Tehranlı bir ərzaq mağazasında iki uşaq anası Sima Tağavi deyib: “Hər gün pendir, süd və yağ üçün yeni yüksək qiymətlər görürəm. Uşaqlarım çox kiçik olduğuna görə onları meyvə və ət kimi market siyahımdan çıxara bilmirəm.”

    sələfi

    Ərzaq təzyiqi və müharibənin yenidən başlaması ilə bağlı qorxular iyun ayından bəri daha çox xəstənin psixoloqlara müraciət etməsinə səbəb olub. Bu barədə İran mediası məlumat yayıb.

    Klinik psixoloq və Şəhid Beheşti Universitetinin professoru Dr. Sima Firdovsi iyul ayında “Hamshahri” qəzetinə verdiyi müsahibədə deyib: “12 günlük müharibənin psixoloji təzyiqi bir tərəfdən, inflyasiya və qiymət artımı isə digər tərəfdən cəmiyyəti yorğun və motivasiyasız vəziyyətə salıb.”

    İran son illərdə iqtisadiyyatla bağlı qəzəb, qadın hüquqları tələbləri və ölkənin teokratiyasının dəyişməsi çağırışları ilə alovlanan çoxsaylı ümumxalq etirazları ilə üzləşib.

    Bu etirazlara və iyun müharibəsinə cavab olaraq, İran 1988-ci ildən bəri görünməmiş bir sürətlə məhbusları edam edir. O vaxt İran-İraq müharibəsinin sonunda minlərlə insan edam edilmişdi. Norveçdə yerləşən “Iran Human Rights” qrupu və Vaşinqtonda yerləşən “Abdorrahman Boroumand Center for Human Rights in Iran” 2025-ci ildə edam edilən insanların sayının 1000-dən çox olduğunu bildirib. Qeyd edək ki, İran hər edam haqqında məlumat vermədiyi üçün bu rəqəm daha yüksək ola bilər.

    24 saat

  • ABŞ bir sıra məhsullara rüsum tətbiq edəcək

    ABŞ bir sıra məhsullara rüsum tətbiq edəcək

    ABŞ prezidenti Donald Trampdan yeni gömrük rüsumları

    ## ABŞ-da dərman preparatları bahalaşa bilər

    ABŞ prezidenti Donald Tramp cümə axşamı günü yeni gömrük rüsumları tətbiq edəcəyini açıqlayıb. Bu rüsumlar dərman preparatlarına 100%, mebelə 30%, mətbəx mebeli və vanna otağı ləvazimatlarına 50%, ağır yük maşınlarına isə 30% təşkil edəcək.

    Sələfi

    ## Yeni gömrük rüsumları oktyabrın 1-dən qüvvəyə minəcək

    Cənab Trampın “Truth Social” sosial media platformasında yerləşdirdiyi mesajlara əsasən, yeni gömrük rüsumları oktyabrın 1-dən etibarən qüvvəyə minəcək.

    ## Dərman preparatları istehsalı ABŞ-da aparılarsa…

    ABŞ prezidenti qeyd edib ki, dərman preparatlarına tətbiq edilən 100% rüsum, istehsal müəssisələrini ABŞ-da inşa edən şirkətlərə şamil edilməyəcək. Belə ki, istehsal müəssisələrinin “tikintisinə başlanması” və ya “davam etməsi” bu güzəşt üçün əsas hesab olunacaq.

    ## Səhiyyə xərcləri arta bilər

    2024-cü ildə Amerika Birləşmiş Ştatları təxminən 233 milyard dollar dəyərində əczaçılıq və tibbi məhsul idxal edib. Bəzi dərmanların qiymətinin iki dəfə artması perspektivi səhiyyə xərclərinin, eləcə də Medicare və Medicaid xərclərinin potensial artımı ilə nəticələnə bilər ki, bu da seçicilər arasında narazılığa səbəb ola bilər.

    ## Mebel və ağır yük maşınları idxalına məhdudiyyət

    Tramp mebel və mətbəx mebellərinin xarici istehsalçılarının ABŞ-ı məhsulları ilə “su altında qoyduğunu” iddia edərək, “milli təhlükəsizlik və digər səbəblərə görə” rüsumların tətbiq edilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Prezident həmçinin “bütün xarici ölkələrdə istehsal olunan ‘Ağır (Böyük!) Yük maşınlarına’” 25% rüsum tətbiq edilməsinin “Böyük Yük Maşını İstehsalçılarımızı ədalətsiz xarici rəqabətdən qorumaq üçün” zəruri olduğunu bildirib.

    ## İnflyasiya təhlükəsi

    2025-ci ilin əksər hissəsində Tramp administrasiyasının geniş gömrük rüsumları inflyasiyanı artıracağı proqnozlarını alt-üst etdi, lakin bu ay dərc olunan iqtisadi məlumatlar göstərdi ki, rüsumlar artıq qiymətləri yuxarı çəkir. Avqust ayında İstehlak Qiymətləri İndeksi (CPI) illik 2,9% artdı ki, bu da aprel ayında qeydə alınan 2,3%-lik artım tempindən yüksəkdir.

    ## İş yerlərinin azalması

    Həmçinin, gömrük rüsumlarının istehsalat sahəsində yeni iş yerləri yaratdığına və ya istehsal müəssisələrinin tikintisini artırdığına dair heç bir sübut yoxdur. Əmək Statistikası Bürosunun məlumatına görə, aprel ayından bəri istehsalat müəssisələrində 42 min, tikinti sektorunda isə 8 min iş yeri azalıb.

    24 saat

  • Federal Ehtiyat Sistemi faizləri azaltdı

    Federal Ehtiyat Sistemi faizləri azaltdı

    ABŞ Mərkəzi Bankı faiz dərəcələrini azaltdı

    ## Faiz dərəcələrində gözlənilən endirim

    ABŞ Federal Ehtiyat Sistemi (FED) bazar iştirakçılarının gözləntiləri istiqamətində hərəkət edərək, uçot dərəcəsini 0.25% azaltmaq qərarına gəlib. Bu addım, ölkə iqtisadiyyatında müşahidə olunan zəifləmə əlamətləri və inflyasiya təzyiqlərinin müəyyən səviyyədə stabilləşməsi ilə əlaqədardır. FED-in bu qərarı, 2024-cü ilin dekabr ayından bəri ilk dəfədir faiz dərəcələrinin aşağı salınması deməkdir.

    ## İqtisadiyyatdakı Durğunluq və FED-in Reaksiyası

    FED-in faiz dərəcələrini azaltması, ABŞ iqtisadiyyatında müşahidə olunan durğunluğa bir cavabdır. Mərkəzi Bank, bu addımla iqtisadi aktivliyi canlandırmağı və inflyasiya ilə mübarizəni eyni vaxtda davam etdirməyi hədəfləyir. Uçot dərəcəsinin azaldılması, banklararası kreditlərin ucuzlaşmasına və nəticədə istehlak xərclərinin artmasına səbəb ola bilər.

    ## Siyasi Təzyiqlər və FED-in Müstəqilliyi

    FED-in faiz qərarı, Bankın müstəqilliyinin qorunması mövzusunda davam edən müzakirələrin fonunda baş verir. ABŞ prezidenti Donald Trampın FED-ə olan tənqidi, Bankın siyasətinə təsir göstərmə cəhdləri kimi qiymətləndirilir. FED sədri Cerom Pauell isə Bankın qərarlarının iqtisadi məlumatlara əsaslandığını və siyasi təsirlərdən uzaq olduğunu vurğulayır.

    Sələfi

    ## Gələcək Gözləntilər və Proqnozlar

    Faiz dərəcələrinin azaldılması, istehlakçılar və bizneslər üçün kredit xərclərini azaldaraq iqtisadiyyata dəstək ola bilər. Lakin, bu qərarın uzunmüddətli təsirləri hələlik qeyri-müəyyəndir. FED rəsmiləri, ilin sonuna qədər daha iki iclas keçirəcək və bu iclaslarda faiz dərəcələri ilə bağlı əlavə qərarlar qəbul edilə bilər. Analitiklər, inflyasiya səviyyəsinin FED-in gələcək siyasətində həlledici rol oynayacağını proqnozlaşdırırlar.

    24 saat

  • Avropa bazarlarında qarışıq açılış: Gözlər FED-də

    Avropa bazarlarında qarışıq açılış: Gözlər FED-də

    Avropa Bazarlarında Qeyri-Müəyyən Başlanğıc

    Qlobal maliyyə bazarlarında hökm sürən həyəcan dalğası ilə, Avropa səhmləri həftəyə müxtəlif tendensiyalarla başlayır. Bu gün investorlar əsas diqqətlərini Atlantik okeanının o tayına, ABŞ-a yönəldib. Orada Federal Ehtiyat Sisteminin (Fed) kritik qərarı gözlənilir ki, bu da qlobal iqtisadiyyatın gələcək istiqamətini müəyyən edəcək əsas amillərdən biri hesab olunur. Londondan Frankfurt və Parisə qədər, əsas Avropa indeksləri erkən ticarətdə gah yüksəliş, gah da enişlər nümayiş etdirir, bu da bazardakı ehtiyatlı atmosferi əks etdirir.

    Federal Ehtiyat Sisteminin Həlledici Qərarı Gözlənilir

    Federal Ehtiyat Sisteminin yaxınlaşan iclası dünya iqtisadiyyatı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ekspertlər Fed-in faiz dərəcələri ilə bağlı mövqeyini, həmçinin gələcək pul siyasətinə dair ipucularını səbirsizliklə gözləyirlər. Faiz dərəcələrinin qorunması, artırılması və ya azaldılması ilə bağlı qərar qlobal kapitallaşmaya, valyuta məzənnələrinə və investorların risk iştahına birbaşa təsir göstərəcək. Bazarlar Fed sədri Jerom Pauellin çıxışından inflyasiya, məşğulluq və iqtisadi artım proqnozları barədə daha aydın mesajlar almağa ümid edir.

    Qlobal Bazarlara Təsir və Strateji Mövqelər

    ABŞ-ın mərkəzi bankının qərarı təkcə ölkə daxilində deyil, bütün dünyada, o cümlədən Avropa səhmləri üçün də geniş miqyaslı nəticələrə səbəb ola bilər. Yüksək faiz dərəcələri kreditləşməni bahalaşdıraraq şirkətlərin investisiyalarını azalda, aşağı faizlər isə iqtisadi fəallığı stimullaşdıra bilər. Maliyyə bazarlarının dinamikasını təyin edən makroiqtisadiyyatın əsas elementlərindən biri olan bu qərar, eyni zamanda inkişaf etməkdə olan ölkələrin bazarlarına da əhəmiyyətli təsir göstərəcək. İnvestorlar bu qeyri-müəyyənlik fonunda strateji mövqelər tutaraq, mümkün ssenarilərə hazırlaşırlar.

    24 saat

  • Dəmir filizi qiymətləri artır

    Dəmir filizi qiymətləri artır

    Çinin tələbi və ehtiyatların azalması dəmir filizi qiymətlərini dəstəkləyir

    Çinin dəmir filizi tələbinin sabit qalması və ehtiyatların azalması fonunda, bu xammalın qiymətləri cümə günü dar diapazonda ticarət aparsa da, həftəlik artımını qoruyub saxlayıb. Analitiklərin fikrincə, Çinin istehsal məhdudiyyətləri tətbiq etməsinə baxmayaraq, tələbin yüksək səviyyədə olması qiymətləri dəstəkləyir.

    Dalian Əmtəə Birjasında yanvar ayı üçün ən çox satılan dəmir filizi müqaviləsi gündüz ticarətini 0.77% artımla 787.5 yuan (110.10 ABŞ dolları) səviyyəsində başa vurub və həftəlik artımı 2.3% təşkil edib. Sinqapur Birjasında isə oktyabr ayı üçün dəmir filizi müqaviləsi 08:14 GMT-yə olan məlumata görə 0.53% azalaraq bir tonu 103.55 ABŞ dollarına düşüb, lakin bu həftə ərzində 3% artım göstərib.

    İstehsal məhdudiyyətlərinə baxmayaraq tələb yüksəkdir

    Çinin ən böyük polad istehsalı mərkəzi olan Tangshan şəhərində İkinci Dünya Müharibəsinin başa çatmasının xatirəsinə həsr olunmuş hərbi parad münasibətilə havanın keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədilə istehsal məhdudiyyətləri tətbiq edilsə də, polad istehsalı üçün əsas xammal olan dəmir filizi tələbi sabit qalıb.

    Müştərilərin verdiyi məlumata əsasən, avqustun 28-nə olan məlumata görə, orta gündəlik isti metal istehsalı həftə ərzində 0.3% azalaraq 2.4 milyon tona düşüb, lakin ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 8.7% yüksək olaraq qalıb. Bununla belə, iki analitik xəbərdarlıq edib ki, istehsalın növbəti həftə daha kəskin şəkildə azalacağı gözlənilir, çünki istehsal nəzarətinin son raundunun təsiri özünü göstərəcək, bu da qiymətlərə təzyiq göstərə bilər.

    Limanlardakı ehtiyatların azalması qiymətləri dəstəkləyir

    Müştərilərin məlumatlarına əsasən, limanlardakı ehtiyatların əvvəlki həftə ilə müqayisədə 0.4% azalması da dəmir filizi qiymətlərini dəstəkləyib. Həmçinin, Çinin qiymətlərə təsir edən həddindən artıq gücü aradan qaldırmaq məqsədilə 2025-2026-cı illər arasında polad istehsalını azaltmaq üçün səy göstərəcəyi xəbəri də dəmir filizi bazarında əhval-ruhiyyəni yüksəldib. Ümumdünya Ticarət Təşkilatının yaradılmasının sələfi olan GATI müqaviləsindən bəri bu cür qlobal iqtisadi tənzimləmələr davamlı olaraq tətbiq edilir.

    Digər polad istehsalı xammalı olan kok kömürü və koks müvafiq olaraq 0.13% və 0.87% ucuzlaşıb. Şanxay Fyuçers Birjasında əksər polad qiymətləri aşağı düşüb. Armatur 0.83%, isti haddelenmiş rulon 0.21%, məftil çubuğu 0.69% ucuzlaşıb, paslanmayan polad isə 0.16% bahalaşıb.

    24 saat