admin

Tag: Iran

  • Makronun İran-ABŞ gərginliyi ilə bağlı bəyanatı: “Hücum qanunsuzdur”

    Makronun İran-ABŞ gərginliyi ilə bağlı bəyanatı: “Hücum qanunsuzdur”

    Makron: Gərginlik Azaldılmalı, Danışıqlar Masasına Qayıdılmalıdır

    Fransa Prezidenti Emmanuel Makron sosial media hesabından etdiyi paylaşımda İranın öz ərazisində vurduğu Qətərə Fransanın həmrəyliyini çatdırdı. O, ölkə rəsmiləri və regional tərəfdaşları ilə sıx təmasda olduğunu bildirdi.

    Makron bütün tərəfləri gərginliyi azaltmağa və danışıqlar masasına qayıtmağa çağırdı. Prezident həmçinin, “Xaos spiralı bitməlidir,” – deyə bəyan etdi.

    İranın Nüvə Proqramı və Hürmüz Boğazı Vurğusu

    Bu arada, Norveçin paytaxtı Osloda səfərdə olan Makron Norveç Baş naziri Yonas Qar Störe ilə görüşdü. Makron mətbuata açıqlamasında ABŞ-ın İranın nüvə obyektlərinə qarşı hücumlarının “hüquqi əsasının olmadığını” qeyd etdi. Fransa Prezidenti Fransanın məqsədinin İranın nüvə silahı əldə etməsinin qarşısını almaq olduğunu, lakin problemin diplomatik yollarla həll edilməli olduğunu vurğuladı.

    Makron bölgədə gərginliyin artmasının ciddi risk daşıdığına diqqət çəkdi. O, “Tehranın Hürmüz boğazını bağlaması qlobal iqtisadiyyatda böyük təsir və reaksiyalara səbəb ola bilər,” – deyərək xəbərdarlıq etdi. Makron həmçinin qeyd etdi ki, İranda rejim dəyişikliyi baş verəcəksə, bu, xalqın iradəsi ilə olmalıdır.

    Norveçlə Strateji Tərəfdaşlıq

    Baş nazir Störe isə Qəzza da daxil olmaqla, münaqişələrin hərbi yolla həll edilə bilməyəcəyini bildirdi. Makronun Norveçə səfəri çərçivəsində iki ölkə arasında genişmiqyaslı strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalandı.

    24 saat

  • İran Qətərdəki Əl-Udeyd ABŞ hərbi bazasını raket atəşinə tutdu

    İran Qətərdəki Əl-Udeyd ABŞ hərbi bazasını raket atəşinə tutdu

    İranın Qətərdəki ABŞ Bazasına Hücumu: Bölgədə Gərginlik Artır

    İranın Qətərdə yerləşən ABŞ-ın Al Udeid Hərbi Aviabazasına raket zərbələri endirdiyi bildirilir. Bu hadisə, Birləşmiş Ştatların iki gün əvvəl İrandakı üç nüvə obyektinə zərbələr endirməsindən sonra baş verib. Şahidlərin sözlərinə görə, Qətərdə partlayış səsləri eşidilib və ölkə üzərində raketlər müşahidə edilib.

    Al Udeid Bazasına İranın Raket Zərbələri

    İran İslam İnqilab Keşikçiləri Korpusu “Zəfər Müjdəsi” adlı əməliyyat çərçivəsində Qətərdəki ABŞ bazasına “dağıdıcı və güclü raketlərlə” hücum etdiyini açıqlayıb. ABŞ Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi bu məlumatı təsdiqləyərək, bazaya İrandan atılan qısa və orta mənzilli ballistik raketlərlə hücum edildiyini bildirib. Hələlik ABŞ hərbçiləri arasında itkinin olmadığı qeyd olunur.

    Qətər hökuməti də Al Udeid bazasına edilən hücumu təsdiqləyib və hava hücumundan müdafiə sistemlərinin İran raketlərini müvəffəqiyyətlə vurduğunu bildirib. Ölkənin Müdafiə Nazirliyi hücum zamanı heç bir xəsarətin olmadığını açıqlayıb. Qətər Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü hücumu “Qətər dövlətinin suverenliyinin, hava məkanının, beynəlxalq hüququn və Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Nizamnaməsinin açıq şəkildə pozulması” kimi qiymətləndirib. Rəsmi, Qətərin bu “cəsarətli təcavüzə” beynəlxalq hüquqa uyğun şəkildə cavab vermək hüququnu özündə saxladığını vurğulayıb.

    Bölgədəki ABŞ Qüvvələri və Gərginlik

    Ağ Ev rəsmiləri Qətərdəki Al Udeid Hərbi Aviabazasına, yəni Mərkəzi Komandanlığın (CENTCOM) ön qərargahına mümkün təhdidləri yaxından izlədiklərini bildiriblər. Bazada təxminən 10.000 ABŞ əsgəri var və onlar sığınacaqdadırlar. Bəhreyn hava məkanının müvəqqəti bağlandığını elan etdikdən sonra orada da hava həyəcan siqnalları səslənib. Bəhreyn ABŞ 5-ci Donanmasının qərargahı olan Hərbi Dəniz Dəstək Qurğusuna ev sahibliyi edir və orada təxminən 9.000 ABŞ hərbi qulluqçusu xidmət edir. Bəhreyn Daxili İşlər Nazirliyi əhalini sakitliyə riayət etməyə və təhlükə keçənə qədər ən yaxın təhlükəsiz yerə sığınmağa çağırıb.

    Diplomatik mənbələrə görə, ABŞ və Qətər rəsmiləri bu hücuma hazırlaşmaq üçün həftə sonu və bazar ertəsi səhər görüşlər keçiriblər. Qisas xarakterli bu İran hücumu gözlənilən və kalibrlənmiş bir addım kimi qiymətləndirilib. Bazar ertəsi günü ABŞ-ın Qətərdəki səfirliyi amerikalıları “növbəti xəbərdarlığa qədər” sığınacaq yerlərində qalmağa çağırmışdı.

    Xatırladaq ki, ABŞ iki gün əvvəl İranın üç nüvə obyektini bombalamışdı. Bu hadisə İsrailin İran hədəflərinə, İranın isə İsrailə qarşı bir həftədən çox davam edən hücumlarından sonra baş verib. İran İslam İnqilab Keşikçiləri Korpusu bazar günü ABŞ-ın “birbaşa dinc obyektlərə hücum etməklə özünü faktiki olaraq təcavüzün ön sıralarına qoyduğunu” bəyan etmişdi. Təşkilat ABŞ-ın bölgədəki hərbi bazalarının “güc deyil, zəifliyini ikiqat artırdığını” vurğulayaraq, ABŞ aktivlərinə hücum planlarına işarə etmişdi.

    24 saat

  • İranın ABŞ bazasına zərbəsi Ağ Evə açıq-aydın ismarıcdır

    İranın ABŞ bazasına zərbəsi Ağ Evə açıq-aydın ismarıcdır

    İran dövlət televiziyasında yayımlanan Silahlı Qüvvələr Nümayəndəliyinin bəyanatında qeyd olunub:
    “Bu hücum Ağ Ev və müttəfiqləri üçün açıq və birmənalı mesajdır. İran Uca Allaha və sadiq xalqına arxalanaraq, ərazi bütövlüyünə, suverenliyinə və milli təhlükəsizliyinə qarşı heç bir hücumu cavabsız qoymayacaq.”

    Daha əvvəl İran, ABŞ-ın İranın nüvə obyektlərinə endirdiyi zərbələrə cavab olaraq, ABŞ-ın Qatardakı El-Udeyd Hərbi Bazasasına raket hücumu təşkil etdiyini elan etmişdi.

    Hədəfə Dəyən Raketlərin Sayı

    Bildirilib ki, İranın Qatardakı El-Udeyd Hərbi Bazasasına atdığı raketlərdən üçü hədəfə çatıb. İran dövlət televiziyası da bazaya edilən raket hücumu nəticəsində bəzi raketlərin zərbə endirdiyini təsdiqləyib. Xəbərdə “İndiyədək El-Udeyd Hərbi Bazasasına 3 raket düşüb” deyə qeyd olunub.

    İran Silahlı Qüvvələri bəyan edib ki, ABŞ-ın Qatardakı El-Udeyd Hərbi Bazasasına misilsiz cavab verilib və ABŞ-ın nüvə obyektlərinə atdığı bombaların sayı qədər raket buraxılıb.

    24 saat

  • Trampın İrana eyhamı: Hakimiyyət dəyişikliyi və nüvə obyektlərinə zərbələrin gizli nəticələri

    Trampın İrana eyhamı: Hakimiyyət dəyişikliyi və nüvə obyektlərinə zərbələrin gizli nəticələri

    İran-İsrail Gərginliyi Yenidən Artır

    İsrail bazar ertəsi günü İrana qarşı əlavə zərbələr endirdiyini açıqlayıb. Bu hücumlar, ABŞ prezidenti Donald Trampın amerikan döyüş təyyarələrinə İsrailə qoşularaq İslam Respublikasının nüvə obyektlərini vurmağı əmr etməsindən iki gün sonra baş verib. Hücumlar raket, peyk və radar obyektlərini hədəf alıb. Bu, Yaxın Şərqdə böyük dünya güclərinin münaqişəyə cəlb olunma ehtimalı ilə gərginliyin artması qorxusunu gücləndirir.

    ABŞ prezidenti Donald Tramp və İsrail rəsmilərinin hərbi əməliyyatların İranın teokratik rəhbərlərinin süqutu ilə nəticələnə biləcəyinə dair eyhamları və İranın yüksək səviyyəli diplomatının əsas müttəfiqi Rusiyadan dəstək axtarmaq üçün Moskvaya səfəri bu narahatlıqları daha da artıra bilər. İsrail həmçinin İranda hədəflər siyahısını genişləndirərək, birbaşa hakim teokratiyanın ölkə daxilindəki gücünü təmin edən obyektləri vurmağa başlayıb.

    İsrail Müdafiə Nazirliyinin bazar ertəsi verdiyi açıqlamada ordunun “İranın mərkəzindəki rejim hədəflərinə və hökumət repressiya qurumlarına görünməmiş güclə zərbələr endirdiyi” bildirilib. Bu, İsrailin ilk dəfə idi ki, İran rejiminin daxili səlahiyyətləri ilə əlaqəli hədəflərə, hərbi və ya nüvə obyektlərinə deyil, zərbələr endirdiyini etiraf edirdi. Müdafiə Nazirliyinin məlumatına görə, yeni hədəflərə siyasi məhbusların saxlandığı məşhur Evin həbsxanası, Tehranın Fələstin meydanındakı İsrail dövlətinin məhvinə qalan vaxtı simvolik olaraq göstərən saat və digər vəzifələri ilə yanaşı, İslami rəhbərlər üçün mənəviyyat polisi kimi fəaliyyət göstərən İranın Bəsic yarımhərbi qüvvələrinin qərargahı daxildir. Nazirlik “İsrail cəbhəsinə atılan hər gülləyə görə İran diktatoru cəzalandırılacaq və hücumlar tam güclə davam etdiriləcək” deyib.

    İsrail Müdafiə Qüvvələri bazar ertəsi günü bildirib ki, İsrail döyüş təyyarələri “İran səmasında hava üstünlüyünü genişləndirmək səyləri çərçivəsində” İranda altı hava limanına da zərbələr endirib. Hücumlar uçuş-eniş zolaqlarını, müxtəlif təyyarələri və yeraltı anqarları hədəf alıb.

    İran da bazar ertəsi İsrailə qarşı yeni raket dalğası başladaraq, ölkə boyu insanları sığınacaqlara üz tutmağa məcbur edib. Məlumatlara görə, İsrailə onlarla raket atılıb, Haifa şimal liman şəhərində ən azı iki yerdə və Aşdod cənub şəhərində bir yolda düşməsi qeydə alınıb. İsrail Elektrik Korporasiyası bildirib ki, İsrailin cənubundakı strateji obyektlərindən birinin yaxınlığında baş verən zərbədən sonra bölgədə bir sıra icmalara elektrik təchizatında kəsintilər yaranıb.

    Bu hücumlar, ABŞ-ın B2 bombardmançı təyyarələrinin həftəsonu İranın üç nüvə obyektinə zərbələr endirməsindən sonra baş verib. Bu, İsrailin bir həftəlik hücumlarından sonra ABŞ-ın İrana qarşı ilk birbaşa hərbi əməliyyatı idi.

    İranın Nüvə Obyektləri ABŞ Zərbələri ilə Tamamilə Məhv Edilibmi?

    ABŞ prezidenti Donald Tramp bazar günü televiziya ilə etdiyi çıxışda İranın yüksək dərəcədə gücləndirilmiş Fordo nüvə zənginləşdirmə sahəsinin, habelə İsfahan və Natanz nüvə obyektlərinin ABŞ zərbələri nəticəsində “tamamilə və bütövlüklə məhv edildiyini” bildirib. Birləşmiş Qərargah Rəisləri Komitəsinin sədri general Dan Keyn mətbuat konfransında deyib ki, “ilkin döyüş zərəri qiymətləndirmələri hər üç obyektin son dərəcə ağır zərər və dağıntıya məruz qaldığını göstərir”, lakin zərərin tam qiymətləndirilməsinin vaxt aparacağını qeyd edib.

    Prezident Donald Tramp sosial media paylaşımında İrandakı “möhtəşəm hərbi uğurun” “bombanı onların əlindən aldığını” bildirsə də, “The New York Times” qəzeti qlobal nüvə nəzarəti orqanı IAEA-nın (Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi) İranın yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatının ən azı bir hissəsini ABŞ hücumundan əvvəl başqa yerə köçürmüş ola biləcəyinə inandığını yazıb. İran rəsmiləri də bu iddianı səsləndirib. IAEA rəhbəri Rafael Qrossi bazar günü Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasına verdiyi açıqlamada bu ehtimalı birbaşa qeyd etməsə də, bildirib ki, rejimin gizli şəkildə qabaqcıl zənginləşdirmə işləri apardığına inanılan İranın Fordodakı ən həssas obyektində “heç kim – o cümlədən IAEA – yeraltı zərərin həcmini qiymətləndirə bilməz”.

    Qrossi, əvvəllər İsfahan obyektində saxlandığı bilinən İranın yüksək zənginləşdirilmiş uranının əksər hissəsini, o cümlədən 60%-ə qədər zənginləşdirilmiş 400 kq uranı nəzərdə tutaraq deyib: “Biz danışıqlar masasına qayıtmalı və IAEA müfəttişlərinə, NPT-nin [Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsi] mühafizəçilərinə İranın nüvə obyektlərinə geri qayıdıb uran ehtiyatlarını hesablamağa imkan verməliyik.” Bu səviyyədə zənginləşdirilmiş uran nüvə silahı düzəltmək üçün lazım olan 90% saflıqdan yalnız qısa bir texniki addım uzaqdadır. Qrossi BMT-dəki nümayəndə heyətlərinə xəbərdarlıq edib: “Dialoq və diplomatiyaya qayıtmaq üçün bir fürsət pəncərəmiz var. Əgər bu pəncərə bağlanarsa, zorakılıq və dağıntı ağılasığmaz səviyyələrə çata bilər və bildiyimiz qlobal nüvə yayılmaması rejimi dağılıb çökə bilər.”

    ABŞ dövlət katibi Marko Rubio bazar günü CBS News-un “Face the Nation” proqramında İranın zənginləşdirilmiş uran ehtiyatının köçürülüb-köçürülmədiyini təsdiqləmək üçün günlər lazım olacağını etiraf etsə də, bunun ehtimal xaricində olduğunu düşünürdü. Rubio deyib: “Heç kim günlərlə dəqiq bilməyəcək, lakin mən onların bunu köçürdüyünə şübhə edirəm, çünki hazırda heç nəyi hərəkət etdirə bilməzlər. İndi İran daxilində heç nəyi yerindən tərpədə bilmirlər. Yük maşını harasa hərəkət etməyə başlayan kimi İsraillilər onu görüb hədəfə alır və məhv edirlər. Ona görə də bizim qiymətləndirməmiz budur ki, biz fərz etməliyik ki, İsfahanda yerin dərinliklərində çoxlu 60% zənginləşdirilmiş uran var. Və əsas məqam da budur. Onlar bunu yerdən çıxarıb təhvil verməlidirlər. Dünyanın bir çox ölkələri onu alacaq və zənginləşdirmə səviyyəsini aşağı salacaq. Onlar bunu etməlidirlər.” Rubio, böhranı bitirmək üçün İranı zənginləşdirmə işlərindən imtina etməyə razı olmağa çağırıb. O əlavə edib ki, əgər İran “indi zəng edib ‘görüşmək istəyirik, gəlin bunu müzakirə edək’ desə, biz buna hazırıq. Prezident bunu əvvəldən açıq şəkildə bildirib. Onun üstünlüyü bu məsələni diplomatik yolla həll etməkdir.”

    Tramp İranda Rejim Dəyişikliyi Ehtimalına Eyham Edir

    Rubio bazar günü bir daha ABŞ prezidenti Donald Trampın İranın nüvə obyektlərinə endirilən zərbələrin rejimin nüvə silahı əldə etmə təhlükəsini aradan qaldırmaq məqsədi ilə həyata keçirildiyi barədə əvvəlki bəyanatlarını təkrarladı. Rubio qeyd edib: “Bu, İrana hücum deyildi. İran xalqına hücum deyildi. Bu, rejim dəyişikliyi addımı deyildi.”

    Prezident Donald Tramp, ABŞ zərbələrindən dərhal sonra, İranın regiondakı ABŞ aktivlərinə qarşı cavab hücumları başlamayacağı təqdirdə, Amerikanın münaqişəyə cəlb olunmasının bu həcmdə qalacağını bildirmişdi. Lakin bazar günü gecəsi sosial media paylaşımında Tramp münaqişənin daha da gərginləşməsi ehtimalı ilə bağlı narahatlıqları artırdı. Prezident Tramp qeyd edib: “Əgər indiki İran rejimi İRANI YENİDƏN BÖYÜK EDƏ BİLMİRSƏ, niyə rejim dəyişikliyi olmasın???”

    Bazar ertəsi prezidentin açıqlamaları ilə bağlı soruşulduqda, Ağ Evin mətbuat katibi Karoline Leavitt bildirib ki, Prezident Tramp “sadəcə olaraq dünyanın bir çox yerində insanların verdiyi bir sualı qaldırırdı: Əgər İran rejimi nüvə proqramından imtina etməkdən və ya danışıqlarda iştirak etməkdən imtina edirsə – biz onların nüvə proqramını şənbə gecəsi məhv etdik, bildiyiniz kimi – lakin əgər onlar irəliyə doğru diplomatiyaya qoşulmaqdan imtina edirlərsə, niyə İran xalqı bu qəddar terrorçu rejimə qarşı ayağa qalxmasın? Bu, prezidentin ötən gecə qaldırdığı bir sualdır. Lakin hərbi mövqeyimizə gəlincə, bu dəyişməyib.”

    Baş nazir Benyamin Netanyahu və onun köməkçiləri də son günlər İsrailin həyata keçirdiyi hərbi əməliyyatların İslam Respublikasında Ali Rəhbər Ayətullah Əli Xameneyinin rejimini devirmək üçün üsyanlara şərait yarada biləcəyini irəli sürüblər və Netanyahu birbaşa iranlıları küçələrə çıxmağa çağırıb.

    İranın xarici işlər naziri Abbas Araqçi bazar günü İranın “suverenliyini, maraqlarını və xalqını müdafiə etmək üçün bütün variantları özündə saxladığını” bildirib. Araqçi bazar günü axşam illərdir İranla sıx əlaqələr qurmuş Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə danışıqlar aparmaq üçün Moskvaya gəlib.

    Yaxın Şərqdə, regiondakı hərbi gəmilərdə və bazlarda təxminən 40 min ABŞ hərbçisi yerləşdirilib. İranın İslam İnqilab Keşikçiləri Korpusu bazar günü verdiyi açıqlamada “regiondakı ABŞ hərbi bazalarının sayı, yayılması və ölçüsünün güc deyil, əksinə onların zəifliyini ikiqat artırdığını” bildirib. Bu arada, ABŞ Dövlət Departamenti bazar günü ölkə xaricində səyahət edən amerikalılara zərbələrin ABŞ əleyhinə əhval-ruhiyyəni və ya etirazları artıra biləcəyi ehtimalı ilə əlaqədar “artırılmış ehtiyatlılıq nümayiş etdirmələri” barədə yeni xəbərdarlıq yayıb.

    24 saat

  • İsrailin ölümə yazdıqları üzə çıxdı: Necə öldürüləcəklər?

    İsrailin ölümə yazdıqları üzə çıxdı: Necə öldürüləcəklər?

    Regionda Hərbi Gərginlik Artır: İsrailin İran Rəhbərliyinə Yönəlik “Ölüm Siyahısı”

    ABŞ-ın İranın üç əsas nüvə obyektinə endirdiyi zərbələrdən sonra regionda müharibənin şiddəti daha da artıb. İsrail mediasında yayılan xəbərlərə görə, Təl-Əviv İran İnqilab Keşikçiləri Korpusu və ordu daxilindəki əsas fiqurları əhatə edən aktiv bir “ölüm siyahısı” hazırlayıb. Bu siyahı, İranın hərbi komandanlıq zəncirində mümkün liderlik boşluğuna qarşı hazırlıq aparıldığını göstərir, eyni zamanda potensial sui-qəsd ssenarilərini də gündəmə gətirib.

    Ayətullah Xameneyi Sığınacaqda, Əlaqələr Kəsilib

    “The New York Times” qəzetinin təcrübəli İran müxbiri Farnaz Fassihi Ayətullah Əli Xameneyinin hazırda bütün elektron rabitəsi kəsilmiş şəkildə bir sığınacaqda olduğunu yazıb. Fassihinin X (əvvəlki adı Twitter) platformasında paylaşdığı məlumatlara görə, Xameneyiyə çatmaq olduqca çətindir və İranın ABŞ hücumlarına verəcəyi dəqiq cavab Ayətullah danışana qədər aydınlaşmayacaq. ABŞ və İsrail arasında Xameneyiyə qarşı sui-qəsdin təsiri ilə bağlı fikir ayrılıqları olduğu iddia edilir. Lakin Xameneyinin mümkün rəhbərlik boşluğunun yaşanmaması üçün üç potensial varis müəyyən etdiyi də iddialar sırasındadır.

    Siyahının Başında Əli Şəmxani Durur

    İsrailin “nüvə proqramından məsul rəsmi şəxs” kimi təsvir etdiyi Xameneyinin baş müşaviri Əli Şəmxani hədəf siyahısında ilk sırada yer alır. İsrailin ilk hücumları zamanı ağır yaralanan Şəmxaninin bir ayağının amputasiya edildiyi və səhhətinin kritik bir mərhələdən sonra sabitləşdiyi bildirilir. Hücumdan dərhal əvvəl Şəmxaninin X üzərindən etdiyi çoxdilli paylaşım da diqqət çəkib. Mesajında o, “Yüz dəfə yaralansam da, İran üçün fəda olaram. Ümidlə dirənən bir milləti məğlub etməyə çalışanlar, sonda külə dönər” ifadələrini işlətmişdi.

    Hədəf Təyin Edilən Digər Şəxslər

    İranın hərbi komandanlıq heyəti böyük ölçüdə yenidən qurulub. Bu şəxslərin də İsrailin radarında olduğu iddia edilir:

    • Əbdülrəhim Musəvi: İran Baş Qərargah rəisi vəzifəsinə namizəd göstərilən keçmiş ordu komandanı. ABŞ və İsrail əleyhdarı bəyanatları ilə tanınan Musəvi “İran xalqı heç vaxt təcavüzə boyun əymədi” deyərək yeni dövrün mesajını verib.
    • Məhəmməd Pakpur: İnqilab Keşikçiləri Quru Qoşunlarının keçmiş komandanı, yeni dövrdə general Hüseyn Səlamini əvəz edib. 2019-cu ildə ABŞ sanksiyalarına məruz qalan Pakpur şimal-qərbdəki üsyanları yatırması ilə tanınır.
    • Məhəmməd Kərimi: Şərqi İrandakı Bəluc etirazlarını sərt şəkildə yatırması ilə gündəmə gələn Kərimi Quru Qoşunları komandanlığına təyin edilib. Sərt idarəetmə tərzi ilə diqqət çəkir.
    • Əmir Hatəmi: Xameneyinin hərbi müşavirliyini icra edən və Bəsic quruluşundan yetişən Hatəmi yeni dövrdə İran ordusunun komandanlığına gətirilib. Daha əvvəl müdafiə naziri vəzifəsini də icra etmişdi.

    İranın Cavabı Nə Olacaq?

    İran hökuməti hələ də ABŞ-ın hücumuna rəsmi və hərtərəfli cavab verməyib. Lakin ölkədəki yeni hərbi yapılanma və ictimaiyyətə verilən sərt mesajlar yaxın günlərdə daha böyük bir qarşılıq veriləcəyinə işarə edir. İsrailin hədəf siyahısının mövcudluğu və Xameneyinin özünə qapanması regionda səssizliyin fırtınaqabağı bir gözləmə ola biləcəyini düşündürür.

    24 saat

  • ABŞ İsrailin İrana qarşı müharibəsinə qoşuldu – Yaxın Şərqdə son vəziyyət və gözləntilər

    ABŞ İsrailin İrana qarşı müharibəsinə qoşuldu – Yaxın Şərqdə son vəziyyət və gözləntilər

    Orta Şərqin bir çox bölgəsində hərbi təyyarələr və raketlər müntəzəm olaraq səmanı yarıb keçir. Bu dəfə İsrail ilə İran arasında başlayan regiondakı ən yeni müharibə bir daha milyonlarla insanı istəmədikləri bir qarşıdurmanın ortasında qoyub.

    Müharibə regionda uzun müddətdir düşmən mövqeyində olan və güclü silahlarla təchiz edilmiş iki tərəfi üz-üzə qoyur. Etnik və siyasi baxımdan regiondakı digərlərindən fərqlənən bu iki tərəfin mübarizəsinin qonşular tərəfindən sərhədləri aşmasından ehtiyat edilir.

    Pandora Qutusunun Açılışı və İranın Reaksiyası

    Şənbə gecəsi ABŞ prezidenti Donald Tramp Amerika qüvvələrinin İrandakı üç nüvə obyektini vurduğunu elan etdi. Bu obyektlər arasında dağın dərinliklərinə basdırılmış Fordo nüvə zənginləşdirmə müəssisəsi də var idi.

    Ekspertlərin fikrincə, bu addım Tehranı Orta Şərqdəki Amerika bazalarına və ya müttəfiqlərinə hücum etməyə, yaxud Yəməndəki Husilər kimi vəkil qüvvələrdən istifadə edərək ticarət yollarını sabotaj etməyə, yaxud neft infrastrukturuna ziyan vuraraq qlobal iqtisadiyyata zərbə endirməyə təhrik edə bilər.

    Cons Hopkins Universitetinin Orta Şərq Araşdırmaları Bölməsindən dosent Narges Bacoğlu qeyd edib ki, “Biz Pandoranın qutusunu açırıq. İran ağ təslim bayrağını qaldırmayacaq”.

    Analizlər göstərir ki, bu müharibə Orta Şərqdəki güc balanslarının son illərdə nə dərəcədə dəyişdiyini aydın şəkildə ortaya qoyur.

    Müharibənin Qaydasızlığı və BMT-nin Fəaliyyətsizliyi

    Xəbərlərə görə, bu yeni münaqişədə tərəflərin mülki insanları öldürmək və ya xəstəxanaları vurmaq kimi əməllərə görə məsuliyyət daşıyacağı gözlənilmir. İsrail bunu Qəzzada dəfələrlə təkrar edib, Tehran isə keçən cümə axşamı bu ölkədə oxşar hücumlar həyata keçirib.

    Bununla belə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının bu müharibəni dayandırmaq üçün hərəkətə keçəcəyi ehtimalı da azdır. Bunun ən böyük səbəbi, ABŞ-ın müharibəni dayandırmağa yönəlmiş hər hansı bir qərarı demək olar ki, qəti şəkildə veto edəcəyidir.

    Professor Bacoğlu bildirir ki, “Biz yeni bir beynəlxalq dövrə, yeni bir dünya nizamına qədəm qoyuruq. Bu, bir növ köhnə dünya nizamıdır: güc və vəhşi qanunlar… Lakin 21-ci əsrin texnologiyası və silahları ilə”.

    İsrailin Gələcək Addımları və Regional Qorxular

    Netanyahunun başlatdığı hücumun geniş hədəflərinin “regional transformasiya və rejim dəyişikliyi” olduğunu da vurğuladı. O, “Biz Orta Şərqin simasını dəyişdiririk və bu, İranın daxilində köklü dəyişikliklərə səbəb ola bilər” dedi.

    Bu müharibə Orta Şərqin qalan hissəsi üçün son dərəcə arzuolunmaz bir inkişafdır. Digər hökumətlər regionda dağıntılara səbəb olmuş münaqişələri geridə qoyub yenidənqurma prosesinə və iqtisadi inkişafa diqqət yetirmək istəyirlər.

    Bloomberg Economics tədqiqat qrupunun Orta Şərq üzrə baş analisti Dina Esfəndiyari region liderlərinin müharibəyə qarşı reaksiyalarının mürəkkəb olduğunu bildirir:

    O, qeyd edir ki, “Regiondakı rəsmilər Tehranın yüksək səviyyəli heyətinin bir-bir aradan qaldırılmasından və onun vəkil qüvvələrinin liderlərinin də hədəfə alınmasından səssizcə məmnundurlar. Onların nöqteyi-nəzərindən bu, regiondakı real təhdidlərdən birinin aradan qaldırılması deməkdir”.

    Analiz belə yekunlaşır: “Lakin onlar İsrailin regionda daha böyük rol oynamasından da ehtiyat edirlər. Çünki ABŞ-dan aldığı böyük hərbi və diplomatik dəstək nəzərə alındıqda, bu, çox ehtimal olunandır. Bu da digər ölkələri belə bir sualla üz-üzə qoyur: Bu dövlət növbəti addımda haraya yönələcək?”

    24 saat

  • İngilis nazir İrana: Hürmüz boğazını bağlamaq yolverilməzdir

    İngilis nazir İrana: Hürmüz boğazını bağlamaq yolverilməzdir

    ABŞ-ın zərbələri və Tehranın cavab təhdidi

    Britaniyalı nazir Lammi BBC Radio 4-ün “Today” proqramında ABŞ-ın İranın nüvə obyektlərinə endirdiyi zərbələr barədə danışıb. Nazir qeyd edib ki, bu hücumların ardınca Tehranın ABŞ bazalarına atəş açmaqla və ya Hörmüz boğazındakı əsas nəqliyyat xəttini blokadaya almaqla cavab zərbəsi endirməsi “faciəvi səhv” olacaq.

    Hərbi bazalara hücumlar böyük səhv olar

    Lammi vurğulayıb ki, “hazırda regiondakı ABŞ bazalarına atəş açmaq çox böyük və faciəvi səhv olacaq. Hazırda regionda qüvvələrimiz var. Bu, faciəvi səhv olardı. Hörmüz boğazını mühasirəyə almaq isə səhv olardı.”
    Britaniyalı nazir həmçinin qeyd edib ki, İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçiyə “nüvə proqramlarına ciddi yanaşmaları barədə mesajı çatdırmasını” söyləyib. O əlavə edib: “Onlara təklif olunan çıxış yoluna ciddi yanaşmalıdırlar.”

    Nüvə proqramında geriləmə ehtimalı

    Lammi bildirib ki, Qərb müttəfiqləri hücumların təsiri ilə bağlı döyüş meydanındakı qiymətləndirmələri gözləyirlər, lakin ölkənin hələ də yüksək zənginləşdirilmiş uran ehtiyatlarına sahib olması mümkündür. Buna baxmayaraq, nazir ABŞ-ın zərbələrinin “İranın nüvə proqramını bir neçə il geriyə çəkmiş ola biləcəyini” ehtimal edib.
    O, ABŞ-ın hava zərbələrinin qanuniliyi barədə suala cavab verməkdən imtina edərək, bunun Vaşinqtonun səlahiyyətində olduğunu deyib. Lammi əlavə edib ki, “bu vəziyyətdən çıxış yolu hələ də var”. O, ötən həftə İsveçrənin Cenevrə şəhərində Fransa, Almaniya və Britaniyanın iştirakı ilə Tehranla aparılan danışıqların “çox çətin” keçdiyini bildirib. Nazir Lammi sözlərini belə yekunlaşdırıb: “Hər kəs tərəfləri E3 ölkələri (Almaniya, Fransa, Britaniya) və ABŞ ilə danışıqlara ciddi yanaşmağa çağırır.”

    Regionda son hadisələr

    İsrail iyunun 13-də İranın müxtəlif şəhərlərindəki nüvə obyektləri, eləcə də ordunun ali komandanlığını hədəf alan genişmiqyaslı hücumlar təşkil edib. Hücumlar nəticəsində İranın Baş Qərargah rəisi, İnqilab Keşikçiləri Qvardiyasının baş komandanı və bəzi yüksək rütbəli komandirlər, həmçinin 9 nüvə alimi həlak olub.
    İran Səhiyyə Nazirliyi iyunun 21-də verdiyi açıqlamada İsrailin hücumlarında mülki itkilərin ümumi sayının 430, yaralıların sayının isə 3500-dən çox olduğunu bildirib. İsrail Baş Nazirinin Ofisi isə İran ordusunun cavab zərbələri nəticəsində 24 nəfərin öldüyünü, 1272 nəfərin yaralandığını açıqlayıb.

    Müharibənin genişlənməsindən narahat olan Türkiyə başda olmaqla bir çox ölkə İsraili pisləyib.

    24 saat

  • Rusiya İrana dayaq oldu, İsrailin addımını qızışdırıcı saydı

    Rusiya İrana dayaq oldu, İsrailin addımını qızışdırıcı saydı

    İran Xarici İşlər naziri Abbas Arakçi təmaslar keçirmək üçün dünən Rusiyanın paytaxtı Moskvaya gəlmişdi.

    Bu gün danışıqlara başlayan Arakçi, Kreml Sarayında Rusiya Prezidenti Vladimir Putin tərəfindən qəbul edilib. Putin ilə Arakçinin Kremldə görüşü başlayıb.

    Putin’dən İran Xalqına Dəstək Mesajı

    Putin görüşdə etdiyi çıxışına “Regionda və ölkənizin ətrafında vəziyyətin kəskin şəkildə pisləşdiyi çətin bir dövrdə Rusiyaya səfər edirsiniz” deyərək başlayıb.

    Rusiya Yaxın Şərqdə artan gərginlik şəraitində İran xalqına yardım etmək üçün səy göstərdiyini bildirib. Putin həmçinin vurğulayıb ki, “Bu ölkə ilə uzun müddət davam edən, yaxşı və etimada əsaslanan münasibətlərimiz var. Biz də öz növbəmizdə bu xalqa kömək etmək üçün səy göstəririk”.

    İrana Qarşı Təcavüz və Beynəlxalq Reaksiyalar

    Putin İrana qarşı hücumları təcavüz kimi qiymətləndirərək “Bu, qətiyyən təhrik edilməmiş bir təcavüzdür, heç bir əsası və ya əsası yoxdur” deyib.

    Arakçi öz növbəsində Rusiya-İran münasibətlərinə toxunaraq bildirib ki, “Əlaqələrimiz çox yaxın və yaxşıdır. Son illərdə münasibətlərimiz strateji xarakter alıb”. O, son hücumlara da toxunaraq, “Orta Şərqdə gərginlik səviyyəsi hər keçən gün artır. Çünki təkcə İsrail deyil, amerikalılar da bizə, nüvə obyektlərimizə hücum etmək qərarına gəliblər” ifadəsini işlədib.

    Rusiya Tarixin Doğru Tərəfindədir

    Ali Dini Lider Ayətullah Əli Xamenei və Prezident Məsud Pezeşkiyanın xoş arzularını Putinə çatdıran Arakçi ABŞ-ın bu ölkəyə yönəlik hücumlarını pislədiyi üçün Putinə təşəkkür edib. Arakçi Rusiyanın “tarixin doğru tərəfində” dayandığını bildirib.

    İranın Nüvə Məsələsi və Legitim Müdafiə Hüququ

    Arakçi, “Regionda vacib və kritik danışıqlar aparılır. Rusiyadakı dostlarımızla daimi yaxın təmasdayıq. Nüvə məsələsində Rusiya həm tərəfdaşımız, həm də dəstəkçimizdir və nüvə danışıqlarında iştirak edib. Gərginlik hazırda İsrail və ABŞ-ın haqsız hücumları səbəbindən artır. Bu hücumlar Birləşmiş Millətlər Təşkilatının və beynəlxalq hüquqa ziddir. İran isə bu hücumlara qarşı legitim müdafiə hüququndan istifadə edir” ifadələrini işlədib.

    Əvvəlki Görüşmənin Xatırlatması

    Rusiya lideri ilə Arakçi arasındakı son görüş 17 apreldə baş tutmuşdu. Görüşdə ikitərəfli əlaqələrin inkişafı, regional əməkdaşlıq və beynəlxalq əməkdaşlıq, eləcə də qlobal və regional məsələlər müzakirə edilmişdi.

    24 saat

  • Hamaneyə sui-qəsd: Time-dan gözlənilməz xəbər

    Hamaneyə sui-qəsd: Time-dan gözlənilməz xəbər

    ABŞ-ın aparıcı nəşrlərindən olan Time jurnalı, iyunun 19-da işıq üzü görən sayında İranın dini lideri Ayetullah Əli Xameneyinin üzünün bir hissəsi cırılmış şəkildə təqdim etdiyi üz qabığı ilə oxucuların diqqətini çəkib. Jurnalın “The New Middle East” (Yeni Yaxın Şərq) başlıqlı üz qabığı xüsusilə sosial şəbəkələrdə geniş əks-səda doğurub.

    Time Jurnalının Mübahisəli Üz Qabığı

    Time jurnalı iyunun 19-da işıq üzü görən sayında İranın dini lideri Ayetullah Əli Xameneyinin üzünün bir hissəsi cırılmış şəkildə yer aldığı üz qabığı ilə oxucuların qarşısına çıxdı. Jurnalın “The New Middle East” (Yeni Yaxın Şərq) başlıqlı üz qabığı, xüsusilə sosial şəbəkələrdə böyük əks-səda doğurdu və geniş müzakirələrə səbəb oldu.

    Əvvəlki Nümunələr və Paralellər

    Bu üz qabığının yayımlanmasından sonra sosial media istifadəçiləri Time jurnalının keçmiş illərdəki oxşar saylarını xatırladıblar. Məsələn, 2003-cü ildə ABŞ-ın İraqı işğalından əvvəl jurnal Səddam Hüseynin posterinin rəngləndiyi bir görüntü ilə “Səddamdan Sonra Həyat” manşeti ilə çıxış etmişdi. 2011-ci ildə isə Time jurnalı Müəmmər Qəddafinin üzünün yarısının silindiyi bir vizual ilə “Qəddafidən Sonra Dünya” başlığına yer vermişdi.

    Kəşfiyyat İddiaları və Rejim Dəyişikliyi Mesajı

    İndi isə Time jurnalı oxşar bir üz qabığı ilə Ayetullah Əli Xameneyini üzünün bir hissəsi cırılmış şəkildə təqdim etməsi, Xameneyiyə sui-qəsd təşkil ediləcəyinə dair gizli kəşfiyyat mesajı alındığına dair suallara yol açıb. Bu üz qabığı görüntüsünün İsrailin İrana hücumlarından dərhal sonra yayımlanması da diqqət çəkib. Bir çox istifadəçi, Time jurnalının bu addımının İranda rejim dəyişikliyi ideyasını qanuniləşdirməyə yönəlmiş media manipulyasiyası ola biləcəyini müdafiə edib.

    Media Strategiyası və Qərb Təbliğatı

    X (əvvəlki adıyla Twitter) platformasında bir istifadəçi “Qərb mətbuatı İrana qarşı yeni bir təcavüzün zəminini hazırlayır. Onların “Yeni Yaxın Şərq” adlandırdığı şey, parçalanmış, uğursuz dövlətlərdən ibarət olacaq” ifadəsini işlədib. Başqa bir istifadəçi isə “Cəmi bir həftə keçmədi, necə oldu ki, yeni bir Yaxın Şərq yarandı? Atəşkəs oldumu, rejim çökdümü, inqilab oldumu, mən nəsə qaçırdım?” deyə soruşub. Bəzi istifadəçilər isə daha açıq şəkildə, Time jurnalının bu üz qabığı xəttinin “işğaldan əvvəlki media strategiyası” olduğuna inandıqlarını bildiriblər. Beynəlxalq münasibətlərdə bu cür mediya addımlarının önəmi tez-tez müzakirə mövzusu olur.

    24 saat

  • Aşdodda dəhşətli partlayış çəkildi

    Aşdodda dəhşətli partlayış çəkildi

    Aşdodda Nəhəng Partlayışın Anbaan Görüntüləri

    İsrailin cənubundakı Aşdod şəhərində baş verən güclü partlayışın anbaan görüntüləri sosial mediada sürətlə yayılıb. Hadisə avtomobilin tablosuna quraşdırılmış kamera vasitəsilə qeydə alınıb və geniş ictimaiyyətdə böyük təlatümə səbəb olub. Kadrlarda əvvəlcə səmanın müəyyən bir hissəsində qəfil parıltı, ardınca isə nəhəng alışma və dərhal yüksələn qara tüstü buludu aydın şəkildə görünür. Bu güclü hadisə ətrafdakı binaları və nəqliyyat vasitələrini hiss olunacaq dərəcədə silkələyərək yerli əhali arasında güclü təşviş yaradıb. Görüntülərin şok effekti uzun müddət davam edib.

    Hadisənin Fəsadları və İlk Reaksiyalar

    İlkin məlumatlara görə, Aşdod şəhərinin yaşayış məntəqələrinə kifayət qədər yaxın ərazidə baş verən bu insident hələlik can itkisi və ya geniş miqyaslı maddi ziyan barədə konkret məlumat verilmir. Hadisədən dərhal sonra İsrailin təhlükəsizlik qüvvələri və təcili yardım briqadaları əraziyə cəlb olunub, bölgəyə giriş-çıxış məhdudlaşdırılıb və ətraflı araşdırmalara başlanılıb. Şəhər sakinləri yaşanan bu partlayış səbəbindən dərin narahatlıq keçirirlər və hakimiyyətdən hadisənin səbəbləri barədə tezliklə rəsmi açıqlama gözləyirlər.

    Bölgədəki Gərginlik Fonunda Aşdod Hadisəsi

    Qeydə alınan bu nəhəng partlayış İsrailin onsuz da bölgədəki gərginlik fonunda baş verir və ciddi suallar doğurur. Aşdod strateji əhəmiyyətə malik liman şəhəri olaraq, hər zaman diqqət mərkəzindədir və belə hadisələr burada tez-tez gərginlik yaradır. Təhlükəsizlik ekspertləri hadisənin müxtəlif ehtimallarını araşdırır – bu, sadə texniki nasazlıqdan tutmuş xarici hücuma qədər geniş bir spektri əhatə edir. Ölkə rəhbərliyi və müvafiq qurumlar vəziyyəti ciddi nəzarətdə saxlayır, cəmiyyəti sakitliyə çağırır və spekulyasiyalardan qaçmağa tövsiyə edir.

    24 saat