ABŞ prezidenti Donald Tramp İranın Ali Rəhbəri Ayətullah Əli Xameneinin İsraillə son 12 günlük müharibədə İranın qələbə qazandığı iddiasını sərt şəkildə tənqid edib və ABŞ-ın nüvə silahı əldə etmək niyyətində olan ölkəni “mütləq” yenidən bombalayacağını bildirib.
ABŞ prezidenti cümə günü Truth Social platformasında İranın Ali Rəhbərinə qarşı sərt ittihamlar irəli sürüb. Tramp Xameneini “ÇOX ÇİRKİN VƏ BİABIRÇI ÖLÜMDƏN” xilas etdiyini iddia edərək, onun bir gün əvvəl müharibədə “qələbə” qazandığı iddiasını “aşkar və ağılsızcasına” yalan adlandırıb. İsrail-İran müharibəsi bu həftənin əvvəlində atəşkəslə başa çatdıqdan sonra ilk dəfə danışan Xamenei, ABŞ-ın İranın Fordov, İsfahan və Natanzdakı nüvə obyektlərinə hücumlarından sonra Qətərdəki böyük ABŞ bazasına raket ataraq İranın “Amerikaya sillə vurduğunu” söyləmişdi.
Cümə günkü paylaşımında Tramp İsraildən “son zərbədən” geri çəkilməyi tələb etdiyini bildirib. “Ölkəsi darmadağın edilmişdi, onun üç pis niyyətli nüvə obyekti YERLƏ BƏRABƏR EDİLMİŞDİ və mən onun harada gizləndiyini DƏQİQ bilirdim. Mən İsrailə və ya dünyanın ən böyük və güclü ABŞ Silahlı Qüvvələrinə onun həyatına son qoymasına icazə vermədim”, – Tramp yazıb. ABŞ hücumlarının İranın nüvə proqramını tamamilə məhv edib-etmədiyi mübahisəlidir; sızdırılmış kəşfiyyat hesabatı Trampın açıqlamasını təkzib edərək, hərbi zərbələrin ölkəni cəmi bir neçə ay geriyə atdığını irəli sürmüşdü.
ABŞ prezidenti bildirib ki, Xameneinin “qəzəb, nifrət və iyrənclik ifadəsi” kimi təsvir etdiyi şərhləri, onu “mümkün sanksiyaların qaldırılması və digər məsələlər üzrə işləri dayandırmağa vadar edib. Bu isə İrana tam, sürətli və hərtərəfli bərpa üçün daha yaxşı şans verəcəkdi”.
Nüvə Proqramının Gələcəyi
Trampın Xameneiyə qarşı sərt çıxışı, elə həmin gün Ağ Evdə keçirdiyi mətbuat konfransındakı təcavüzkar şərhlərinin ardınca gəlib. Əgər son hücumlar İranın nüvə silahı nüvə proqramını dayandırmaqda uğurlu olmasaydı, yeni hava zərbələrini nəzərdən keçirəcəyi barədə suala Tramp: “Əlbəttə, şübhəsiz ki, mütləq”, – deyə cavab verib. O bildirib ki, Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) və ya digər nüfuzlu mənbədən müfəttişlərin İranın nüvə obyektlərini yoxlaya bilməsini istəyir.
Lakin İran BAEA ilə əməkdaşlığı dayandırmaq barədə qanun layihəsini təsdiqləyib ki, bu da hücumlara birbaşa cavab olaraq geniş şəkildə qəbul edilir. İranın xarici işlər naziri Abbas Ərəqçi cümə günü Tehranın agentliyin İranın nüvə obyektlərinə ziyarət üçün hər hansı tələbini rədd edə biləcəyini bildirib. “BAEA-nın baş direktoru Qrossinin mühafizə tədbirləri bəhanəsi ilə bombalanmış əraziləri ziyarət etməkdə israrı mənasızdır və hətta pis niyyətli ola bilər”, – Ərəqçi X (Twitter) platformasında deyib. O əlavə edib: “İran öz maraqlarını, xalqını və suverenliyini müdafiə etmək üçün hər hansı addım atmaq hüququnu özündə saxlayır”.
Qrossi çərşənbə günü deyib ki, İsrail iyunun 13-də bombalamağa başladığı vaxtdan bəri heç bir yoxlama aparılmadığı üçün BAEA yoxlamalarının bərpasını təmin etmək onun əsas prioritetidir. Bu arada, İsrailin müdafiə naziri İsrael Kats cümə günü bildirib ki, ölkəsi İranla hələ də müharibə vəziyyətində ola bilər və o, orduya ölkəyə qarşı icra planı hazırlamağı tapşırıb. Plan “İsrailin hava üstünlüyünün saxlanmasını, nüvə proqramının irəliləyişinin və raket istehsalının qarşısının alınmasını, habelə İsrailə qarşı terror fəaliyyətlərinə dəstək verdiyinə görə İrana cavab tədbirlərini” əhatə edir. Kats cümə axşamı deyib ki, İsrail Xameneini “məhv etmək” istəyib və bunun üçün ABŞ-dan icazəyə ehtiyacı olmayıb. Sanksiyaların davam etdirilməsi İranın gələcək addımlarına təsir edəcək əsas amillərdən biridir.
24 saat
